Virkjað fyrir alla landsmenn Jónas Þór Birgisson skrifar 29. ágúst 2019 14:51 Umræðan um Hvalárvirkjun er um margt sérstök en verst finnst mér hversu oft er farið með rangt mál. Vil ég hér reyna að varpa ljósi á nokkrar staðreyndir um virkjunaráformin og raforkuöryggi Vestfjarða. Verulegur hluti af því rafmagni sem notað er á Vestfjörðum er fluttur inn í fjórðunginn. Flutningurinn er um svokallaða Vesturlínu frá Hrútatungu en stór hluti rafmagnstruflana á Vestfjörðum er einmitt til kominn vegna truflana á Vesturlínu enda liggur hún um svæði sem er veðurfarslega mjög erfitt. Hvalárvirkjun og Vesturlína munu báðar tengjast nýju tengivirki í Kollafirði og þaðan inn á dreifikerfi Vestfjarða. Þetta gerir það að verkum að truflanir á Vesturlínu fyrir austan þennan tengipunkt koma ekki lengur að sök. Það er því rangt að afhendingaröryggi á Vestfjörðum muni ekki stórbatna með tilkomu Hvalárvirkjunar. Þar að auki gjörbreytir tilkoma þessarra mannvirkja möguleikum á að ná seinna meir raunverulegri hringtengingu um Vestfirði, sem er fjárhagslega óraunhæf án stórrar virkjunar á borð við Hvalárvirkjun.Rammaáætlun Það er svo sannarlega rétt að við Íslendingar framleiðum mikið rafmagn miðað við höfðatölu. Rammaáætlun er hins vegar einmitt tæki til þess að finna út hvað við getum hugsað okkur að virkja og hvað ekki. Hún er þannig einskonar verkfæri til að finna jafnvægi á milli nýtingar og verndar eins og sjá má af þeirri ákvörðun umhverfisráðherra nýlega að miða við rammaáætlun í verndaráætlun sinni. Fleiri stoðir í gjaldeyrisöflun Sem þjóð erum við háð útflutningi til þess að geta á móti flutt inn ýmsar vörur sem við munum aldrei geta framleitt hér á landi. Fyrir örfáum árum höfðum við nær allar okkar gjaldeyristekjur af sjávarútvegi og orkufrekum iðnaði og þá var stöðugt rætt um að fjölga þyrfti þeim stoðum sem gjaldeyrisöflunin hvíldi á. Frá þeim tíma hefur ýmiss iðnaður vaxið mikið og hinn gríðarlegi vöxtur í ferðþjónustu hefur svo gjörbreytt stöðunni til hins betra. Nú má því segja að við séum komin með fjórar sterkar stoðir í gjaldeyrisöfluninni. Ég hefði talið augljóst að þessi fjölbreytni væri mikill styrkur því ef eitthvað eitt eða jafnvel tvennt gæfi eftir þá væri fleira til staðar. Þegar vöxturinn í ferðaþjónustu var sem mestur mátti heyra fólk segja að við skyldum bara losa okkur við þessa stóriðju því við þyrftum ekkert á henni að halda lengur. Þá ættum við líka fullt af ónotuðu rafmagni og þyrftum ekkert að virkja framar. Sem betur fer var ekki hlustað á þessar raddir því þá væri ástandið ekki gæfulegt í dag þegar hægt hefur á í ferðaþjónustunni. Miðaldra spámenn Nú heyrast þær raddir að það sé alveg ómögulegt að selja raforku til gagnavera því þau séu í einhverjum “bitcoin-greftri” sem alls konar álitsgjafar segja að sé tóm vitleysa. Það má vel vera að þessar rafmyntir séu tóm vitleysa en ég man hins vegar vel eftir svona álitsgjöfum sem á sínum tíma sögðu að internetið væri nú bara bóla. Ég held að miðaldra menn eins og ég séu nefnilega ekkert endilega mjög áreiðanlegir framtíðarspámenn, þrátt fyrir að við getum veifað einhverjum fínum háskólagráðum. Svo má ekki gleyma því að megnið af starfsemi gagnavera hér á landi er einmitt vistun á gögnum – eins og nafnið ber með sér og aðeins lítill hluti sem tengist hinu svokallaða bitcoin.Viljum við hærri rafmagnsreikning? Kostnaðurinn við að byggja upp raforkuinnviði Vestfjarða hleypur á mörgum milljörðum ef ekki tugum milljarða. Í skýrslum Landsnets kemur fram að án Hvalárvirkjunar eru ekki taldar markaðslegar forsendur fyrir uppbyggingu á nýju tengivirki og nýju flutningskerfi raforku á vegum Landsnets til og frá Vestfjörðum. Slíkum kostnaði yrði að mæta með hækkun á rafmagnsreikningi heimila og fyrirtækja því Landsneti er óheimilt að leggja í kostnað við uppbyggingu flutningskerfisins nema tekjur komi á móti. Það er alveg gilt sjónarmið að ríkið eigi einfaldlega að kosta slíka uppbyggingu en þá þarf fólk líka að hafa kjark til að segja að það vilji stórhækka rafmagnsreikninginn sinn.Hrokafullt viðhorf til lítilla samfélaga Ég heyri fólk segja að íbúar í Árneshreppi séu svo fáir að aðrir verði að hafa vit fyrir þeim varðandi ákvarðanir um stórar framkvæmdir í þeirra sveitarfélagi. Þetta finnst mér ótrúlega hrokafullt því það er algjört grundvallaratriði að fulltrúar sveitarfélaganna taki ákvarðanir um framkvæmdir í eigin héraði en ekki einhverjir aðrir, svo framarlega að eignaréttur annarra sé virtur. Ég velti því fyrir mér hversu fjölmenn samfélög þurfa þá að vera til að hafa sjálfsákvörðunarrétt. Finnst þessu sama fólki við Vestfirðingar kannski bara vera of fáir til að eiga rétt á sambærilegu raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við? Það sé einfaldlega mikilvægara að varðveita ósnortið landsvæði sem aðrir landsmenn gætu kannski einhvern tímann hugsað sér að skoða?Bætt lífsgæði fyrir alla Íslendinga Ef við Íslendingar viljum halda núverandi lífsgæðum þá þurfum við ekki bara á að viðhalda þeirri gjaldeyrissköpun sem nú er til staðar heldur þurfum við að auka hana stöðugt á næstu árum vegna fólksfjölgunar. Það gerum við ekki með því að fækka þeim tækifærum sem við höfum heldur fjölga þeim. Ef við viljum á sama tíma innleiða orkuskipti í samgöngum þá gerum við það ekki öðruvísi en með því að auka raforkuvinnslu. Í þeim umbreytingum hljótum við að miða við þá orkukosti sem rammáætlun setur í orkunýtingarflokk. Þess vegna snýst Hvalárvirkjun fyrst og fremst um bættan hag alllra landsmanna en ekki bara Vestfirðinga.Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Deilur um Hvalárvirkjun Mest lesið Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Bætt dagsbirta í Svansvottuðum byggingum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Frelsi fylgir ábyrgð Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Menntakerfi í fremstu röð Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Umræðan um Hvalárvirkjun er um margt sérstök en verst finnst mér hversu oft er farið með rangt mál. Vil ég hér reyna að varpa ljósi á nokkrar staðreyndir um virkjunaráformin og raforkuöryggi Vestfjarða. Verulegur hluti af því rafmagni sem notað er á Vestfjörðum er fluttur inn í fjórðunginn. Flutningurinn er um svokallaða Vesturlínu frá Hrútatungu en stór hluti rafmagnstruflana á Vestfjörðum er einmitt til kominn vegna truflana á Vesturlínu enda liggur hún um svæði sem er veðurfarslega mjög erfitt. Hvalárvirkjun og Vesturlína munu báðar tengjast nýju tengivirki í Kollafirði og þaðan inn á dreifikerfi Vestfjarða. Þetta gerir það að verkum að truflanir á Vesturlínu fyrir austan þennan tengipunkt koma ekki lengur að sök. Það er því rangt að afhendingaröryggi á Vestfjörðum muni ekki stórbatna með tilkomu Hvalárvirkjunar. Þar að auki gjörbreytir tilkoma þessarra mannvirkja möguleikum á að ná seinna meir raunverulegri hringtengingu um Vestfirði, sem er fjárhagslega óraunhæf án stórrar virkjunar á borð við Hvalárvirkjun.Rammaáætlun Það er svo sannarlega rétt að við Íslendingar framleiðum mikið rafmagn miðað við höfðatölu. Rammaáætlun er hins vegar einmitt tæki til þess að finna út hvað við getum hugsað okkur að virkja og hvað ekki. Hún er þannig einskonar verkfæri til að finna jafnvægi á milli nýtingar og verndar eins og sjá má af þeirri ákvörðun umhverfisráðherra nýlega að miða við rammaáætlun í verndaráætlun sinni. Fleiri stoðir í gjaldeyrisöflun Sem þjóð erum við háð útflutningi til þess að geta á móti flutt inn ýmsar vörur sem við munum aldrei geta framleitt hér á landi. Fyrir örfáum árum höfðum við nær allar okkar gjaldeyristekjur af sjávarútvegi og orkufrekum iðnaði og þá var stöðugt rætt um að fjölga þyrfti þeim stoðum sem gjaldeyrisöflunin hvíldi á. Frá þeim tíma hefur ýmiss iðnaður vaxið mikið og hinn gríðarlegi vöxtur í ferðþjónustu hefur svo gjörbreytt stöðunni til hins betra. Nú má því segja að við séum komin með fjórar sterkar stoðir í gjaldeyrisöfluninni. Ég hefði talið augljóst að þessi fjölbreytni væri mikill styrkur því ef eitthvað eitt eða jafnvel tvennt gæfi eftir þá væri fleira til staðar. Þegar vöxturinn í ferðaþjónustu var sem mestur mátti heyra fólk segja að við skyldum bara losa okkur við þessa stóriðju því við þyrftum ekkert á henni að halda lengur. Þá ættum við líka fullt af ónotuðu rafmagni og þyrftum ekkert að virkja framar. Sem betur fer var ekki hlustað á þessar raddir því þá væri ástandið ekki gæfulegt í dag þegar hægt hefur á í ferðaþjónustunni. Miðaldra spámenn Nú heyrast þær raddir að það sé alveg ómögulegt að selja raforku til gagnavera því þau séu í einhverjum “bitcoin-greftri” sem alls konar álitsgjafar segja að sé tóm vitleysa. Það má vel vera að þessar rafmyntir séu tóm vitleysa en ég man hins vegar vel eftir svona álitsgjöfum sem á sínum tíma sögðu að internetið væri nú bara bóla. Ég held að miðaldra menn eins og ég séu nefnilega ekkert endilega mjög áreiðanlegir framtíðarspámenn, þrátt fyrir að við getum veifað einhverjum fínum háskólagráðum. Svo má ekki gleyma því að megnið af starfsemi gagnavera hér á landi er einmitt vistun á gögnum – eins og nafnið ber með sér og aðeins lítill hluti sem tengist hinu svokallaða bitcoin.Viljum við hærri rafmagnsreikning? Kostnaðurinn við að byggja upp raforkuinnviði Vestfjarða hleypur á mörgum milljörðum ef ekki tugum milljarða. Í skýrslum Landsnets kemur fram að án Hvalárvirkjunar eru ekki taldar markaðslegar forsendur fyrir uppbyggingu á nýju tengivirki og nýju flutningskerfi raforku á vegum Landsnets til og frá Vestfjörðum. Slíkum kostnaði yrði að mæta með hækkun á rafmagnsreikningi heimila og fyrirtækja því Landsneti er óheimilt að leggja í kostnað við uppbyggingu flutningskerfisins nema tekjur komi á móti. Það er alveg gilt sjónarmið að ríkið eigi einfaldlega að kosta slíka uppbyggingu en þá þarf fólk líka að hafa kjark til að segja að það vilji stórhækka rafmagnsreikninginn sinn.Hrokafullt viðhorf til lítilla samfélaga Ég heyri fólk segja að íbúar í Árneshreppi séu svo fáir að aðrir verði að hafa vit fyrir þeim varðandi ákvarðanir um stórar framkvæmdir í þeirra sveitarfélagi. Þetta finnst mér ótrúlega hrokafullt því það er algjört grundvallaratriði að fulltrúar sveitarfélaganna taki ákvarðanir um framkvæmdir í eigin héraði en ekki einhverjir aðrir, svo framarlega að eignaréttur annarra sé virtur. Ég velti því fyrir mér hversu fjölmenn samfélög þurfa þá að vera til að hafa sjálfsákvörðunarrétt. Finnst þessu sama fólki við Vestfirðingar kannski bara vera of fáir til að eiga rétt á sambærilegu raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við? Það sé einfaldlega mikilvægara að varðveita ósnortið landsvæði sem aðrir landsmenn gætu kannski einhvern tímann hugsað sér að skoða?Bætt lífsgæði fyrir alla Íslendinga Ef við Íslendingar viljum halda núverandi lífsgæðum þá þurfum við ekki bara á að viðhalda þeirri gjaldeyrissköpun sem nú er til staðar heldur þurfum við að auka hana stöðugt á næstu árum vegna fólksfjölgunar. Það gerum við ekki með því að fækka þeim tækifærum sem við höfum heldur fjölga þeim. Ef við viljum á sama tíma innleiða orkuskipti í samgöngum þá gerum við það ekki öðruvísi en með því að auka raforkuvinnslu. Í þeim umbreytingum hljótum við að miða við þá orkukosti sem rammáætlun setur í orkunýtingarflokk. Þess vegna snýst Hvalárvirkjun fyrst og fremst um bættan hag alllra landsmanna en ekki bara Vestfirðinga.Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ
Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: Skoðun
Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar
Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar
Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: Skoðun