Linkind gagnvart fjárböðun Þorvaldur Gylfason skrifar 27. júní 2019 13:15 Róm – Ítalar hafa marga fjöruna sopið á langri leið. Landið varð fasismanum að bráð 1922 og beið ósigur ásamt Þjóðverjum og Japönum í síðari heimsstyrjöldinni. Þá tók við langt vaxtarskeið sem lyfti lífskjörum Ítala þar til f lokkakerfið sprakk af spillingu 1992-1994. Meira en helmingur þingmanna sætti ákæru fyrir lögbrot. Aðeins einn gamall þingf lokkur starfar enn undir óbreyttu nafni. Sumir hugguðu sig við að Seðlabanki Ítalíu hefði þó allavega hreinan skjöld. Svo fór þó að Antonio Fazio seðlabankastjóri 1993-2005 fékk 4ra ára fangelsisdóm 2011 fyrir spillingu auk hárrar fjársektar (1,5 milljónir evra). Silvio Berlusconi, þekktur gangster og súlustaðasöngvari, gekk á lagið. Hann var forsætisráðherra Ítalíu í níu ár af 18 frá 1994 til 2011. Lífskjör Ítala hafa frá aldamótum dregizt langt aftur úr kjörum Frakka og einkum Þjóðverja. Spilling hamlar lífskjörum og stöðugleika en hún hefur dvínað síðan Berlusconi fór frá völdum. Nú situr 66. ríkisstjórn Ítalíu frá 1946. Helmingi f leiri Ítalar treysta þinginu í Róm (27% skv. Eurobarometer) en Íslendingar treysta Alþingi (18% skv. Gallup). Lýðræði hrakaði á Ítalíu í stjórnartíð Berlusconis en lýðræðiseinkunnin sem Freedom House gefur ítölsku lýðræði hefur haldizt á bilinu 88 til 90 frá 2010 á móti lækkun í 86 í Bandaríkjunum nú og 94 á Íslandi. Ítalar lifa ári lengur að jafnaði en Íslendingar, eða 83 ár á móti 82 árum, og lengur en Kaninn (78 ár), en það er önnur saga. Stórþvottar Hefjum þessa sögu í Svíþjóð. Bill Browder heitir maður, höfundur bókarinnar Eftirlýstur sem hefur komið út á 25 tungumálum. Hann segir farir sínar ekki sléttar. Hann á von á að vera myrtur hvenær sem er því hann stendur á bak við efnahagsþvinganir Bandaríkjamanna og annarra gegn rússnesku mafíunni. Krafan um þvinganir var svar hans við því að lögfræðingur hans og vinur, Magnisky að nafni, lét lífið saklaus í rússnesku fangelsi fyrir nokkrum árum. Nú segir Browder að Svíar áræði ekki að rannsaka á eigin spýtur fjárböðunina í Swedbank sem sænska ríkissjónvarpið af hjúpaði í vetur leið heldur vilji þeir láta rannsóknina fara fram á vegum ESB eins og þeir séu bangnir við Rússa. E.t.v. skiptir það máli að Swedbank varð á sínum tíma til við samruna nokkurra sparisjóða sem voru tengdir Jafnaðarf lokknum sem stjórnar nú landinu. Göran Persson fv. forsætisráðherra er nýkjörinn formaður í bankaráði Swedbank. Vonandi er hann ekki á sömu leið og Gerhard Schröder fv. kanslari Þýzkalands sem hefur auðgazt á þjónustu við rússnesk orkufyrirtæki og Tony Blair fv. forsætisráðherra Bretlands sem hefur selt stjórnarherrum í Kasakstan ráðgjöf fyrir milljónir punda. Einn jafnaðarmaðurinn enn, Dominique Strauss-Kahn, fv. framkvæmdastjóri AGS, hefur selt hliðstæða ráðgjöf í Kongó. Þeir sem sölsa undir sig auðlindir almennings í Rússlandi, Kasakstan, Kongó og víðar þurfa á hjálp merkismanna að halda til að baða tvennt í senn: illa fengið fé og eigið orðspor. Fv. stjórnmálamenn eru sumir eftirsóttir til slíkra stórþvotta.Ný fjárböðunarvísitala Þrátt fyrir nýleg fjárböðunarhneyksli í Svíþjóð (Swedbank) og Danmörku (Danske Bank) eru bæði löndin líkt og Finnland og Noregur í hópi þeirra landa sem teljast ólíklegust til að baða illa fengið fé. Þetta er niðurstaða stofnunar í Basel í Sviss sem birtir slíkar vísitölur (e. Basel Anti-Money Laundering Index) reistar á upplýsingum um fjárböðun og viðnám stjórnvalda gegn henni. Ísland hefur færzt niður listann og fær nú lakari einkunn en Bretland, þekkt fjárböðunarbæli, en þó skárri en Ítalía. Einkunn Íslands (4,6) er einnig mun lakari en einkunnir annarra Norðurlanda (2,6 til 4,1). Skalinn teygir sig frá 2,6 (Finnland, gott) til 8,3 (Afganistan, ekki gott). Íslenzk stjórnvöld virðast ekki hafa tekið alvarlega áskoranir innan þings og utan um að láta rannsaka ábendingar um fjárböðun föllnu bankanna fyrir Rússa, m.a. í ljósi fullyrðinga rússneska auðjöfursins Borisar Berezovsky í viðtali við Sky-sjónvarpsstöðina áður en hann lézt við dularfullar kringumstæður í London. Seðlabanki Íslands vanrækti skyldu sína til að krefja menn um upprunavottorð fyrir gjaldeyrinn sem bankinn bauð til landsins á kostakjörum eftir hrun. Bankinn hefur nú sölsað undir sig Fjármálaeftirlitið með fulltingi Alþingis eins og til að bíta höfuðið af skömminni. Svik samábyrgðarinnar Þeir sem láta greipar sópa um sameignarauðlindir og geyma afraksturinn í skattaskjólum þurfa að gæta að því að þolinmæðin gagnvart þeim er víða á þrotum. Í hittiðfyrra fékk sonur Obiangs forseta Miðbaugs-Gíneu, sem er jafnframt varaforseti landsins, dóm í París fyrir fjársvik. Franskir dómstólar virðast nú líta efnahagsbrot hátt settra manna og vel tengdra alvarlegri augum en áður, eða eins og Bjarni Benediktsson skrifaði Pétri bróður sínum 1934: „Dagar linkindarinnar og svika samábyrgðarinnar hljóta að fara að styttast.“ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Peningaþvætti norrænna banka Þorvaldur Gylfason Mest lesið Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Vinnustaðir fatlaðs fólks Atli Már Haraldsson Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Fækkum kennurum um 90% Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson Skoðun Nei, við skulum ekki kaupa handa þeim fleiri vopn Haraldur Ólafsson Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson Skoðun Þjóðaröryggi að vera aðildarríki að Evrópusambandinu Skoðun Skoðun Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Vinnustaðir fatlaðs fólks Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þjóðaröryggi að vera aðildarríki að Evrópusambandinu skrifar Skoðun Fullvalda utan sambandsríkja Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Salómonsdómur, lög og ólög Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Sjálfstæðir grunnskólar í hættu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Borgaralegur vígbúnaður Dr. Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskoranir og tækni í heilbrigðisþjónustu Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Ósunginn óður til doktorsnema Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Tannhjól í mulningsvél? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fækkum kennurum um 90% Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Sjá meira
Róm – Ítalar hafa marga fjöruna sopið á langri leið. Landið varð fasismanum að bráð 1922 og beið ósigur ásamt Þjóðverjum og Japönum í síðari heimsstyrjöldinni. Þá tók við langt vaxtarskeið sem lyfti lífskjörum Ítala þar til f lokkakerfið sprakk af spillingu 1992-1994. Meira en helmingur þingmanna sætti ákæru fyrir lögbrot. Aðeins einn gamall þingf lokkur starfar enn undir óbreyttu nafni. Sumir hugguðu sig við að Seðlabanki Ítalíu hefði þó allavega hreinan skjöld. Svo fór þó að Antonio Fazio seðlabankastjóri 1993-2005 fékk 4ra ára fangelsisdóm 2011 fyrir spillingu auk hárrar fjársektar (1,5 milljónir evra). Silvio Berlusconi, þekktur gangster og súlustaðasöngvari, gekk á lagið. Hann var forsætisráðherra Ítalíu í níu ár af 18 frá 1994 til 2011. Lífskjör Ítala hafa frá aldamótum dregizt langt aftur úr kjörum Frakka og einkum Þjóðverja. Spilling hamlar lífskjörum og stöðugleika en hún hefur dvínað síðan Berlusconi fór frá völdum. Nú situr 66. ríkisstjórn Ítalíu frá 1946. Helmingi f leiri Ítalar treysta þinginu í Róm (27% skv. Eurobarometer) en Íslendingar treysta Alþingi (18% skv. Gallup). Lýðræði hrakaði á Ítalíu í stjórnartíð Berlusconis en lýðræðiseinkunnin sem Freedom House gefur ítölsku lýðræði hefur haldizt á bilinu 88 til 90 frá 2010 á móti lækkun í 86 í Bandaríkjunum nú og 94 á Íslandi. Ítalar lifa ári lengur að jafnaði en Íslendingar, eða 83 ár á móti 82 árum, og lengur en Kaninn (78 ár), en það er önnur saga. Stórþvottar Hefjum þessa sögu í Svíþjóð. Bill Browder heitir maður, höfundur bókarinnar Eftirlýstur sem hefur komið út á 25 tungumálum. Hann segir farir sínar ekki sléttar. Hann á von á að vera myrtur hvenær sem er því hann stendur á bak við efnahagsþvinganir Bandaríkjamanna og annarra gegn rússnesku mafíunni. Krafan um þvinganir var svar hans við því að lögfræðingur hans og vinur, Magnisky að nafni, lét lífið saklaus í rússnesku fangelsi fyrir nokkrum árum. Nú segir Browder að Svíar áræði ekki að rannsaka á eigin spýtur fjárböðunina í Swedbank sem sænska ríkissjónvarpið af hjúpaði í vetur leið heldur vilji þeir láta rannsóknina fara fram á vegum ESB eins og þeir séu bangnir við Rússa. E.t.v. skiptir það máli að Swedbank varð á sínum tíma til við samruna nokkurra sparisjóða sem voru tengdir Jafnaðarf lokknum sem stjórnar nú landinu. Göran Persson fv. forsætisráðherra er nýkjörinn formaður í bankaráði Swedbank. Vonandi er hann ekki á sömu leið og Gerhard Schröder fv. kanslari Þýzkalands sem hefur auðgazt á þjónustu við rússnesk orkufyrirtæki og Tony Blair fv. forsætisráðherra Bretlands sem hefur selt stjórnarherrum í Kasakstan ráðgjöf fyrir milljónir punda. Einn jafnaðarmaðurinn enn, Dominique Strauss-Kahn, fv. framkvæmdastjóri AGS, hefur selt hliðstæða ráðgjöf í Kongó. Þeir sem sölsa undir sig auðlindir almennings í Rússlandi, Kasakstan, Kongó og víðar þurfa á hjálp merkismanna að halda til að baða tvennt í senn: illa fengið fé og eigið orðspor. Fv. stjórnmálamenn eru sumir eftirsóttir til slíkra stórþvotta.Ný fjárböðunarvísitala Þrátt fyrir nýleg fjárböðunarhneyksli í Svíþjóð (Swedbank) og Danmörku (Danske Bank) eru bæði löndin líkt og Finnland og Noregur í hópi þeirra landa sem teljast ólíklegust til að baða illa fengið fé. Þetta er niðurstaða stofnunar í Basel í Sviss sem birtir slíkar vísitölur (e. Basel Anti-Money Laundering Index) reistar á upplýsingum um fjárböðun og viðnám stjórnvalda gegn henni. Ísland hefur færzt niður listann og fær nú lakari einkunn en Bretland, þekkt fjárböðunarbæli, en þó skárri en Ítalía. Einkunn Íslands (4,6) er einnig mun lakari en einkunnir annarra Norðurlanda (2,6 til 4,1). Skalinn teygir sig frá 2,6 (Finnland, gott) til 8,3 (Afganistan, ekki gott). Íslenzk stjórnvöld virðast ekki hafa tekið alvarlega áskoranir innan þings og utan um að láta rannsaka ábendingar um fjárböðun föllnu bankanna fyrir Rússa, m.a. í ljósi fullyrðinga rússneska auðjöfursins Borisar Berezovsky í viðtali við Sky-sjónvarpsstöðina áður en hann lézt við dularfullar kringumstæður í London. Seðlabanki Íslands vanrækti skyldu sína til að krefja menn um upprunavottorð fyrir gjaldeyrinn sem bankinn bauð til landsins á kostakjörum eftir hrun. Bankinn hefur nú sölsað undir sig Fjármálaeftirlitið með fulltingi Alþingis eins og til að bíta höfuðið af skömminni. Svik samábyrgðarinnar Þeir sem láta greipar sópa um sameignarauðlindir og geyma afraksturinn í skattaskjólum þurfa að gæta að því að þolinmæðin gagnvart þeim er víða á þrotum. Í hittiðfyrra fékk sonur Obiangs forseta Miðbaugs-Gíneu, sem er jafnframt varaforseti landsins, dóm í París fyrir fjársvik. Franskir dómstólar virðast nú líta efnahagsbrot hátt settra manna og vel tengdra alvarlegri augum en áður, eða eins og Bjarni Benediktsson skrifaði Pétri bróður sínum 1934: „Dagar linkindarinnar og svika samábyrgðarinnar hljóta að fara að styttast.“
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar
Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun