Margir sjá þetta sem sama menningarsamfélagið Magnús Guðmundsson skrifar 19. apríl 2018 06:00 Auður Hauksdóttir Það er liðið ár frá því Veröld, stofnun Vigdísar Finnbogadóttir í erlendum tungumálum tók til starfa og á þeim stutta tíma hefur verið ákaflega lífleg starfsemi í húsinu. Auður Hauksdóttir, forstöðumaður stofnunarinnar, segir að það sé líka mikið metnaðarmál að það sé alltaf mikið um að vera og hvetur fólk til þess að fylgjast vel með. „En í dag, sumardaginn fyrsta, ætlum við í senn að gleðjast yfir eins árs afmælinu, hundrað ára afmæli fullveldis Íslands og horfa fram á við,“ segir Auður. Af öllum þessum tilefnum verður efnt til málþings í dag um danskar og íslenskar bókmenntir undir yfirskriftinni Gagnvegir í eina öld. Málþingið er það fyrsta af sjö undir yfirskriftinni Á mótum danskrar og íslenskrar menningar. Auður segir að það hafi verið þeim mikilvægt að gera eitthvað metnaðarfullt á þessum tímamótum. „Sérstaklega vegna þess að dagurinn í fyrra er svo stór í endurminningunni. Þar sem við erum bæði að fagna okkar ársafmæli og aldarafmæli fullveldisins var tilvalið að leggja áherslu á góð tengsl á milli Íslands og Danmerkur. Hingað kemur danski bókmenntafræðingurinn Erik Skyum-Nielsen en hann lærði hérna íslensku alveg ótrúlega vel á sínum tíma og vekur athygli á íslenskri menningu um öll Norðurlöndin enda mikilvirkasti þýðandi Íslendinga á danska tungu. Í dag er hann lektor í dönskum bókmenntum við Kaupmannahafnarháskóla og á málþinginu ætlar hann að fjalla um aðdráttarafl íslenskra bókmennta. Það er eitthvað sem ég held að mörgum eigi eftir að finnast ákaflega forvitnilegt.“ Auður segir að hún hafi í þessu samhengi farið að velta fyrir sér útbreiðslu danskra bókmennta á Íslandi. „Það merkilega er að í mörg ár lásu margar kynslóðir fjórar til sex danskar skáldsögur á ári, allt eðalbókmenntir, en það sem vantar er að einhver sé að skoða þetta. Öll söfn voru full af dönskum bókmenntum og jafnvel alþjóðlegum verkum í dönskum þýðingum en núna er þetta því miður dáldið á undanhaldi þó að danskan standi okkur enn nærri. Tökum til að mynda höfund eins og Leif Panduro sem fjölmargir Íslendingar þekkja og hefur ótvírætt haft heilmikil áhrif á íslenskar bókmenntir. Þessi áhrif væri gaman að skoða nánar.“Stór hópur sem les dönsku Auður bendir á að þó að þarna getum við gert betur þá búum við hins vegar vel þegar kemur að öðrum þáttum. Á málþinginu mun dr. Sveinn Einarsson, fyrrverandi þjóðleikhússtjóri, fjalla um dönsk verk á íslensku leiksviði. „Það er spennandi fyrirlestur því að dönsk leikhúsverk hafa haft mikil áhrif á íslenskt leikhús og svo eru það líka revíurnar og revíusöngur. Una Margrét Jónsdóttir ætlar að fjalla um revíurnar og í lok dagskrár mun Ragnheiður Steindórsdóttir leikkona flytja nokkur revíulög við undirleik Helgu Bryndísar Magnúsdóttur píanóleikara. Una Margrét hefur unnið gríðarlega rannsóknarvinnu og þetta verður mjög forvitnilegt.“ Þó að samgangurinn á milli Íslands og Danmerkur sé eðlilega ekki sá hinn sami og áður er hann þó enn mikill. Auður segir að það sé talsvert stór hópur Íslendinga sem enn lesi mikið af dönskum bókmenntum og vinsældir þeirra íslensku miklar í Danmörku. „Það er fjöldi manns sem lítur á þetta sem sama menningarsamfélagið og það gildir líka um samtímahöfundana. Það er líka mikil vinátta á milli fólks í þessum geira á milli þessara tveggja landa og ég á ekki von á öðru en að hún eigi eftir að halda áfram að blómstra um ókomna tíð.“ Birtist í Fréttablaðinu Menning Mest lesið Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Lífið Frumsýning á Vísi: Steindi og Saga rifja upp gamla takta í Draumahöllinni Bíó og sjónvarp Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Lífið Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Lífið Sjáðu Nínu Dögg sem Vigdísi í fyrstu stiklunni Bíó og sjónvarp Eins og að setja bensín á díselbíl Heilsa Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Lífið Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? Lífið Khalid kemur út úr skápnum Lífið Fleiri fréttir Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Khalid kemur út úr skápnum Skautasvellið opnað í tíunda sinn Sykurlausar og dísætar smákökur Flaug alla leið frá Ástralíu til að heimsækja Eiðistorg Fréttatían: Gömul mannshvörf, rukkanir og gos Vængir, bjór og lófaklapp þegar Kaninn var forsýndur Kendrick Lamar gefur út óvænta plötu „Þetta var það erfitt, að við vorum öll dofin“ Lúxusíbúð við Heiðmörk með stórbrotnu útsýni Jay Leno illa leikinn og með lepp Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Hrund Gunnsteins kaupir íbúð Viktors Bjarka og Álfrúnar Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Átta ár án áfengis og fíkniefna Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Svava Rós og Hinrik eiga von á dreng Davíð Lúther og Linda selja sælureitinn með gullfiskum „Laugarnesið hafði mjög mikil áhrif á mig í uppvexti“ Heitasti partýljósmyndari Reykjavíkur stefnir langt Dularfull tíst Dylans vekja furðu Eldræða Sölku Sólar í ráðhúsinu Flotinn og amma Andrea hlutu viðurkenningu Barnaheilla Myndir: Þungt yfir stjörnunum við jarðarför Payne Sjá meira
Það er liðið ár frá því Veröld, stofnun Vigdísar Finnbogadóttir í erlendum tungumálum tók til starfa og á þeim stutta tíma hefur verið ákaflega lífleg starfsemi í húsinu. Auður Hauksdóttir, forstöðumaður stofnunarinnar, segir að það sé líka mikið metnaðarmál að það sé alltaf mikið um að vera og hvetur fólk til þess að fylgjast vel með. „En í dag, sumardaginn fyrsta, ætlum við í senn að gleðjast yfir eins árs afmælinu, hundrað ára afmæli fullveldis Íslands og horfa fram á við,“ segir Auður. Af öllum þessum tilefnum verður efnt til málþings í dag um danskar og íslenskar bókmenntir undir yfirskriftinni Gagnvegir í eina öld. Málþingið er það fyrsta af sjö undir yfirskriftinni Á mótum danskrar og íslenskrar menningar. Auður segir að það hafi verið þeim mikilvægt að gera eitthvað metnaðarfullt á þessum tímamótum. „Sérstaklega vegna þess að dagurinn í fyrra er svo stór í endurminningunni. Þar sem við erum bæði að fagna okkar ársafmæli og aldarafmæli fullveldisins var tilvalið að leggja áherslu á góð tengsl á milli Íslands og Danmerkur. Hingað kemur danski bókmenntafræðingurinn Erik Skyum-Nielsen en hann lærði hérna íslensku alveg ótrúlega vel á sínum tíma og vekur athygli á íslenskri menningu um öll Norðurlöndin enda mikilvirkasti þýðandi Íslendinga á danska tungu. Í dag er hann lektor í dönskum bókmenntum við Kaupmannahafnarháskóla og á málþinginu ætlar hann að fjalla um aðdráttarafl íslenskra bókmennta. Það er eitthvað sem ég held að mörgum eigi eftir að finnast ákaflega forvitnilegt.“ Auður segir að hún hafi í þessu samhengi farið að velta fyrir sér útbreiðslu danskra bókmennta á Íslandi. „Það merkilega er að í mörg ár lásu margar kynslóðir fjórar til sex danskar skáldsögur á ári, allt eðalbókmenntir, en það sem vantar er að einhver sé að skoða þetta. Öll söfn voru full af dönskum bókmenntum og jafnvel alþjóðlegum verkum í dönskum þýðingum en núna er þetta því miður dáldið á undanhaldi þó að danskan standi okkur enn nærri. Tökum til að mynda höfund eins og Leif Panduro sem fjölmargir Íslendingar þekkja og hefur ótvírætt haft heilmikil áhrif á íslenskar bókmenntir. Þessi áhrif væri gaman að skoða nánar.“Stór hópur sem les dönsku Auður bendir á að þó að þarna getum við gert betur þá búum við hins vegar vel þegar kemur að öðrum þáttum. Á málþinginu mun dr. Sveinn Einarsson, fyrrverandi þjóðleikhússtjóri, fjalla um dönsk verk á íslensku leiksviði. „Það er spennandi fyrirlestur því að dönsk leikhúsverk hafa haft mikil áhrif á íslenskt leikhús og svo eru það líka revíurnar og revíusöngur. Una Margrét Jónsdóttir ætlar að fjalla um revíurnar og í lok dagskrár mun Ragnheiður Steindórsdóttir leikkona flytja nokkur revíulög við undirleik Helgu Bryndísar Magnúsdóttur píanóleikara. Una Margrét hefur unnið gríðarlega rannsóknarvinnu og þetta verður mjög forvitnilegt.“ Þó að samgangurinn á milli Íslands og Danmerkur sé eðlilega ekki sá hinn sami og áður er hann þó enn mikill. Auður segir að það sé talsvert stór hópur Íslendinga sem enn lesi mikið af dönskum bókmenntum og vinsældir þeirra íslensku miklar í Danmörku. „Það er fjöldi manns sem lítur á þetta sem sama menningarsamfélagið og það gildir líka um samtímahöfundana. Það er líka mikil vinátta á milli fólks í þessum geira á milli þessara tveggja landa og ég á ekki von á öðru en að hún eigi eftir að halda áfram að blómstra um ókomna tíð.“
Birtist í Fréttablaðinu Menning Mest lesið Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Lífið Frumsýning á Vísi: Steindi og Saga rifja upp gamla takta í Draumahöllinni Bíó og sjónvarp Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Lífið Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Lífið Sjáðu Nínu Dögg sem Vigdísi í fyrstu stiklunni Bíó og sjónvarp Eins og að setja bensín á díselbíl Heilsa Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Lífið Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? Lífið Khalid kemur út úr skápnum Lífið Fleiri fréttir Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Khalid kemur út úr skápnum Skautasvellið opnað í tíunda sinn Sykurlausar og dísætar smákökur Flaug alla leið frá Ástralíu til að heimsækja Eiðistorg Fréttatían: Gömul mannshvörf, rukkanir og gos Vængir, bjór og lófaklapp þegar Kaninn var forsýndur Kendrick Lamar gefur út óvænta plötu „Þetta var það erfitt, að við vorum öll dofin“ Lúxusíbúð við Heiðmörk með stórbrotnu útsýni Jay Leno illa leikinn og með lepp Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Hrund Gunnsteins kaupir íbúð Viktors Bjarka og Álfrúnar Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Átta ár án áfengis og fíkniefna Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Svava Rós og Hinrik eiga von á dreng Davíð Lúther og Linda selja sælureitinn með gullfiskum „Laugarnesið hafði mjög mikil áhrif á mig í uppvexti“ Heitasti partýljósmyndari Reykjavíkur stefnir langt Dularfull tíst Dylans vekja furðu Eldræða Sölku Sólar í ráðhúsinu Flotinn og amma Andrea hlutu viðurkenningu Barnaheilla Myndir: Þungt yfir stjörnunum við jarðarför Payne Sjá meira