Dó hann? Sigríður Víðis Jónsdóttir skrifar 11. október 2016 07:00 Það fyrsta sem slær hana er myrkrið. Svarta myrkur inni í miðjum bæ. Í svartnættinu sjást skuggar sem koma nær og nær. Bílljósin lýsa upp náföl andlit sem eru svo tekin að hún hefur aldrei séð annað eins. Janúarnóttin er ísköld. „Frænka, ertu með brauð?“ Fólkið er svo aðframkomið að það stendur varla í fæturna. Getur ekki talað, bara hvíslað. „Frænka, áttu bita af brauði?“ Hanaa Singer er komin inn fyrir víggirta vegartálma sýrlenska hersins. Hér í bænum Madaya hefur verið rafmagnslaust í fjóra mánuði. Sýrlenski stjórnarherinn og hersveitir hliðhollar honum hafa setið um bæinn og haldið íbúunum í herkví – enginn fer inn, enginn út. Kaupmenn fá ekki að flytja nein matvæli inn í bæinn. Þetta er strategískur og kolsvartur leikur í stríðinu. Áður en veröldin fór á hvolf var hér fallegur, lítill bær sem var þekktur fyrir hreint vatn, ferska ávexti og blómstrandi ferðamannaiðnað uppi í fjöllunum. Núna hvíslar fólk sögur af súpu úr vatni og laufum sem það borðar og gefur börnunum sínum. Súpu úr vatni og grasi. Það hringsnýst allt í höfðinu á Hönuu Singer. Er þetta virkilega að gerast á 21. öldinni? Hún er yfirmaður UNICEF, Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna, í Sýrlandi og segir mér þessa sögu nokkrum mánuðum seinna.Geta ekki grátið Læknir í blóðugum sloppi leiðir hana inn í dimmt herbergi í húskjallara. Þetta er heilsugæslan í bænum þessa mánuðina, læknirinn sá eini á meðal strandaðra bæjarbúa. Málningin er flögnuð af veggjunum og á gólfinu liggja börn sem eru svo veikburða að þau geta ekki hreyft sig. Á staðnum er einungis eitt rúm. Á því eru tvær hrúgur. Eftir því sem Hanaa lítur dýpra inn í myrkrið breytast þær í manneskjur. Annar sjúklinganna er 16 ára gamall. Heitir Ali og er hálfmeðvitundarlaus. Nær dauða en lífi. Þau hlaupa til og reyna björgunaraðgerðir. Hún byrjar að hnoða. Hnoðar og hnoðar. Allt kemur fyrir ekki. Líf hans fjarar út, í skítugum kjallara í sturluðu stríði, beint fyrir framan augun á þeim. Ali deyr hvorki vegna sjúkdóms né slysfara, heldur vegna þess að hann var sveltur til dauða. Hanaa heyrir sjúklinginn í rúminu við hliðina á Ali hvísla lágt. „Dó hann?“ Sjúklingurinn er enn með lífsmarki og heldur dauðahaldi í fingurinn á henni. Fjölskylda Alis er inni í herberginu en of veikburða til að gráta. Þau hanga varla uppi. Fyrir utan hvíslið úr rúminu er þögn í herberginu.Fjórum mánuðum áður en þessi mynd var tekin fóru myndir af Mohammed skelfilega vannærðum og illa förnum um eins og eldur í sinu á samfélagsmiðlum. Þarna er eldhress Mohammed búinn að ná sér og spjallar við Dr. Raiju. Rifbein Andartak líður, svo æðir allt af stað. Teymi UNICEF, Rauða hálfmánans og fleiri samtaka hraðar sér í að sinna börnunum í kjallaranum og dreifa hjálpargögnum í bænum. Þau mega engan tíma missa. Læknirinn Raija Sharhan leiðir aðgerðir UNICEF og skoðar gaumgæfilega öll börnin á staðnum. Næringarástand þeirra er skelfilegt. Mohammed litli er átta ára og hefur ekki borðað í sjö daga, hann er í þoku og á erfitt með að tala, rifbeinin skaga út í loftið. Limar er sjö mánaða og bráðavannærð. Hún er svo veikburða að hún nær ekki að taka upp neina næringu og mun án hjálpar annað hvort verða fyrir óafturkræfum skaða eða deyja. Hjálparstarfsfólkið hjúkrar henni og öðrum og vinnur sleitulaust til klukkan fimm um nóttina, þegar hermenn ýta þeim út úr bænum. Þau skilja eftir vítamínbætt jarðhnetumauk, saltupplausnir, sérstakar mjólkurblöndur og það sem til þarf fyrir lækninn í bænum og hetjurnar sem standa vaktina með honum svo þau geti hlúð að vannærðu börnunum. Næstu daga fara myndir og vídeó úr ferðinni til Madaya eins og eldur í sinu um heimsbyggðina. Mohammed litli verður tákngervingur hörmunganna í Madaya. Stóru brúnu augun hennar Limar vekja upp sterkar tilfinningar, gráturinn hennar sem líkist frekar ýlfri. Þegar ég hitti Hönuu Singer í maí hefur hún góðar fréttir að færa, mitt í öllum hörmungunum. UNICEF hefur tekist að fara fjórum sinnum aftur til Madaya ásamt öðrum hjálparsamtökum, með bílalest fulla af hjálpargögnum, og hefur getað fylgt meðferð vannærðu barnanna eftir. Það sem meira er: Mohammed er búinn að ná sér og meira að segja farinn að mæta aftur í skólann sinn. Limar hefur líka sýnt ótrúlegar framfarir og er öll að braggast!Hitastigið fellur … enn á ný Og nú er kominn október. Enn er setið um Madaya. Enn harðnar stríðið í Sýrlandi. Áfram halda flutningar hjálpargagna inn í litla bæinn í fjöllunum en þeir kosta stöðugar samningaviðræður. Stríðandi fylkingar svífast einskis. Það líður að vetri og Dr. Raija heldur áfram að hjúkra vannærðum börnum. Hanaa Singer skipuleggur flutninga á hreinu vatni til íbúa Aleppo og undirbýr enn einar aðgerðirnar til að bregðast við kuldanum sem fylgir vetrarhörkunum. Hún ætlar sér að ná til tveggja og hálfrar milljónar barna í Sýrlandi og nágrannaríkjunum, neyðin er svo mikil. Þegar ég er sjálf um það bil að bugast yfir þessu klikkaða stríði reyni ég að minna mig á það sem hún sagði í vor: „Ég hef aldrei verið stoltari af neyðaraðgerðum hjá UNICEF. Við erum þarna úti og baráttan ber árangur.“ Framlög heimsforeldra og í neyðarsöfnun UNICEF gegna hér ómetanlegu hlutverki. Við munum sannarlega standa vaktina þangað til stríðinu lýkur og vera til staðar áfram eftir það. En það er ekki nóg. Grundvallaratriðið er að stöðva stríðsglæpina, loftárásirnar, morðin og eyðilegginguna. Hinar ólýsanlegu hörmungar í Sýrlandi duttu ekki af himni ofan heldur eru mannanna verk. Eitt af því sára og ljóta við stríðið er að sjá hvað það gerir börnum. Börnum eins og Mohammed sem var nær dauða en lífi eftir að hafa verið sveltur í umsetnum bæ, Limar litlu sem á ótrúlegan hátt tókst að bjarga og Ali sem við misstum. Það er sameiginleg skylda okkar að verja réttindi þeirra.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigríður Víðis Jónsdóttir Mest lesið Teppaleggjum ekki íslenska náttúru með vindorku Halla Hrund Logadóttir Skoðun Halldór 23.11.2024 Halldór Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Miskunnsami nýmarxistinn Kári Allansson Skoðun Furðuleg réttlæting á hækkun verðtryggðra vaxta Marinó G. Njálsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun Skoðun Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Skoðun Kominn tími á öðruvísi stjórnmál Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Furðuleg réttlæting á hækkun verðtryggðra vaxta Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Raforka er ekki eina orkan! Dagur Helgason skrifar Skoðun Miskunnsami nýmarxistinn Kári Allansson skrifar Skoðun Skapandi skattur og skapandi fólk Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Teppaleggjum ekki íslenska náttúru með vindorku Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Kjósum á næsta kjörtímabili Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Kosningaloforðið sem gleymdist? Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Eru aðventan og jólin kvíða- eða tilhlökkunarefni? Guðlaug Helga Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Óframseljanlegt DAGA-kerfi Kári Jónsson skrifar Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Það fyrsta sem slær hana er myrkrið. Svarta myrkur inni í miðjum bæ. Í svartnættinu sjást skuggar sem koma nær og nær. Bílljósin lýsa upp náföl andlit sem eru svo tekin að hún hefur aldrei séð annað eins. Janúarnóttin er ísköld. „Frænka, ertu með brauð?“ Fólkið er svo aðframkomið að það stendur varla í fæturna. Getur ekki talað, bara hvíslað. „Frænka, áttu bita af brauði?“ Hanaa Singer er komin inn fyrir víggirta vegartálma sýrlenska hersins. Hér í bænum Madaya hefur verið rafmagnslaust í fjóra mánuði. Sýrlenski stjórnarherinn og hersveitir hliðhollar honum hafa setið um bæinn og haldið íbúunum í herkví – enginn fer inn, enginn út. Kaupmenn fá ekki að flytja nein matvæli inn í bæinn. Þetta er strategískur og kolsvartur leikur í stríðinu. Áður en veröldin fór á hvolf var hér fallegur, lítill bær sem var þekktur fyrir hreint vatn, ferska ávexti og blómstrandi ferðamannaiðnað uppi í fjöllunum. Núna hvíslar fólk sögur af súpu úr vatni og laufum sem það borðar og gefur börnunum sínum. Súpu úr vatni og grasi. Það hringsnýst allt í höfðinu á Hönuu Singer. Er þetta virkilega að gerast á 21. öldinni? Hún er yfirmaður UNICEF, Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna, í Sýrlandi og segir mér þessa sögu nokkrum mánuðum seinna.Geta ekki grátið Læknir í blóðugum sloppi leiðir hana inn í dimmt herbergi í húskjallara. Þetta er heilsugæslan í bænum þessa mánuðina, læknirinn sá eini á meðal strandaðra bæjarbúa. Málningin er flögnuð af veggjunum og á gólfinu liggja börn sem eru svo veikburða að þau geta ekki hreyft sig. Á staðnum er einungis eitt rúm. Á því eru tvær hrúgur. Eftir því sem Hanaa lítur dýpra inn í myrkrið breytast þær í manneskjur. Annar sjúklinganna er 16 ára gamall. Heitir Ali og er hálfmeðvitundarlaus. Nær dauða en lífi. Þau hlaupa til og reyna björgunaraðgerðir. Hún byrjar að hnoða. Hnoðar og hnoðar. Allt kemur fyrir ekki. Líf hans fjarar út, í skítugum kjallara í sturluðu stríði, beint fyrir framan augun á þeim. Ali deyr hvorki vegna sjúkdóms né slysfara, heldur vegna þess að hann var sveltur til dauða. Hanaa heyrir sjúklinginn í rúminu við hliðina á Ali hvísla lágt. „Dó hann?“ Sjúklingurinn er enn með lífsmarki og heldur dauðahaldi í fingurinn á henni. Fjölskylda Alis er inni í herberginu en of veikburða til að gráta. Þau hanga varla uppi. Fyrir utan hvíslið úr rúminu er þögn í herberginu.Fjórum mánuðum áður en þessi mynd var tekin fóru myndir af Mohammed skelfilega vannærðum og illa förnum um eins og eldur í sinu á samfélagsmiðlum. Þarna er eldhress Mohammed búinn að ná sér og spjallar við Dr. Raiju. Rifbein Andartak líður, svo æðir allt af stað. Teymi UNICEF, Rauða hálfmánans og fleiri samtaka hraðar sér í að sinna börnunum í kjallaranum og dreifa hjálpargögnum í bænum. Þau mega engan tíma missa. Læknirinn Raija Sharhan leiðir aðgerðir UNICEF og skoðar gaumgæfilega öll börnin á staðnum. Næringarástand þeirra er skelfilegt. Mohammed litli er átta ára og hefur ekki borðað í sjö daga, hann er í þoku og á erfitt með að tala, rifbeinin skaga út í loftið. Limar er sjö mánaða og bráðavannærð. Hún er svo veikburða að hún nær ekki að taka upp neina næringu og mun án hjálpar annað hvort verða fyrir óafturkræfum skaða eða deyja. Hjálparstarfsfólkið hjúkrar henni og öðrum og vinnur sleitulaust til klukkan fimm um nóttina, þegar hermenn ýta þeim út úr bænum. Þau skilja eftir vítamínbætt jarðhnetumauk, saltupplausnir, sérstakar mjólkurblöndur og það sem til þarf fyrir lækninn í bænum og hetjurnar sem standa vaktina með honum svo þau geti hlúð að vannærðu börnunum. Næstu daga fara myndir og vídeó úr ferðinni til Madaya eins og eldur í sinu um heimsbyggðina. Mohammed litli verður tákngervingur hörmunganna í Madaya. Stóru brúnu augun hennar Limar vekja upp sterkar tilfinningar, gráturinn hennar sem líkist frekar ýlfri. Þegar ég hitti Hönuu Singer í maí hefur hún góðar fréttir að færa, mitt í öllum hörmungunum. UNICEF hefur tekist að fara fjórum sinnum aftur til Madaya ásamt öðrum hjálparsamtökum, með bílalest fulla af hjálpargögnum, og hefur getað fylgt meðferð vannærðu barnanna eftir. Það sem meira er: Mohammed er búinn að ná sér og meira að segja farinn að mæta aftur í skólann sinn. Limar hefur líka sýnt ótrúlegar framfarir og er öll að braggast!Hitastigið fellur … enn á ný Og nú er kominn október. Enn er setið um Madaya. Enn harðnar stríðið í Sýrlandi. Áfram halda flutningar hjálpargagna inn í litla bæinn í fjöllunum en þeir kosta stöðugar samningaviðræður. Stríðandi fylkingar svífast einskis. Það líður að vetri og Dr. Raija heldur áfram að hjúkra vannærðum börnum. Hanaa Singer skipuleggur flutninga á hreinu vatni til íbúa Aleppo og undirbýr enn einar aðgerðirnar til að bregðast við kuldanum sem fylgir vetrarhörkunum. Hún ætlar sér að ná til tveggja og hálfrar milljónar barna í Sýrlandi og nágrannaríkjunum, neyðin er svo mikil. Þegar ég er sjálf um það bil að bugast yfir þessu klikkaða stríði reyni ég að minna mig á það sem hún sagði í vor: „Ég hef aldrei verið stoltari af neyðaraðgerðum hjá UNICEF. Við erum þarna úti og baráttan ber árangur.“ Framlög heimsforeldra og í neyðarsöfnun UNICEF gegna hér ómetanlegu hlutverki. Við munum sannarlega standa vaktina þangað til stríðinu lýkur og vera til staðar áfram eftir það. En það er ekki nóg. Grundvallaratriðið er að stöðva stríðsglæpina, loftárásirnar, morðin og eyðilegginguna. Hinar ólýsanlegu hörmungar í Sýrlandi duttu ekki af himni ofan heldur eru mannanna verk. Eitt af því sára og ljóta við stríðið er að sjá hvað það gerir börnum. Börnum eins og Mohammed sem var nær dauða en lífi eftir að hafa verið sveltur í umsetnum bæ, Limar litlu sem á ótrúlegan hátt tókst að bjarga og Ali sem við misstum. Það er sameiginleg skylda okkar að verja réttindi þeirra.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar