Er ráðherrann ekki á förum? Páll Magnússon skrifar 7. október 2015 07:00 Nú er liðið eitt sumar síðan upplýst var að menntamálaráðherra bað um og fékk persónulegan fjárstuðning frá aðila sem hann síðan veitti pólitíska fyrirgreiðslu vegna viðskiptahagsmuna í Kína. Pólitísk spilling verður ekki augljósari en þetta. Sjálf skilgreiningin, sem OECD og fleiri alþjóðlegar stofnanir nota á fyrirbærinu, felur í sér verknaðarlýsingu á því sem ráðherrann gerði: „Misnotkun stjórnvalds eða pólitískra ráðamanna á valdi sínu og áhrifum fyrir ólögmætan, venjulega leynilegan, persónulegan ávinning.“ Þetta er kjarni málsins og vegna þessa hlýtur ráðherrann að víkja – líka frá þingmennsku – þótt annað kæmi ekki til. Ef ráðherrann ratar ekki sjálfur út hlýtur formaður Sjálfstæðisflokksins að vísa honum veginn. Það er ekki gæfulegt, hvorki fyrir flokkinn né ríkisstjórnina, að sigla inn í seinni hluta kjörtímabils og aðdraganda kosninga með þetta spillingarbrak óbundið í lestinni. Við þetta bætist síðan að ráðherrann sagði opinberlega og vísvitandi ósatt þegar hann hélt því fram í viðtali við Fréttablaðið 9. apríl sl. að tenging hans við þennan aðila væri frá þeim tíma þegar hann var utan þings og að hann hefði engra fjárhagslegra hagsmuna að gæta gagnvart honum lengur. Hvorttveggja var og er ósatt. Og enn bættist í köstinn um daginn þegar fjölmiðillinn Stundin upplýsti að ofan á allt annað hefði ráðherrann einnig fengið persónulega lánafyrirgreiðslu upp á 3 milljónir króna frá sama aðila, án þess að upplýsa um það eins og lög gera ráð fyrir. Miðillinn segist hafa þráspurt ráðherrann um þessi mál – þrettán sinnum – en hann kjósi að svara engu og setji það skilyrði fyrir viðtölum við fjölmiðla um önnur mál, að ekki verði spurt um þetta! Þögn ráðherrans er skiljanleg. Honum væri þó hollt að minnast þeirrar meginreglu að ráðherrar á Vesturlöndum geta yfirleitt ekki þagað neitt í hel nema sjálfa sig. Og þótt ráðherranum hafi tekist að koma sér undan því að svara fjölmiðlum allan þennan tíma, svo undarlegt sem það nú er og má heita mikil lítilþægni af þeirra hálfu, þá kemst hann varla undan því að svara fyrir málið á Alþingi eða Landsfundi Sjálfstæðisflokksins sem stendur fyrir dyrum. Nema þá að þessar stofnanir leggist í samræmda meðvirkni með ráðherranum og spyrji einskis. Sömuleiðis hlýtur Umboðsmaður Alþingis að taka málið upp þar sem fyrir liggja sterkar vísbendingar um brot menntamálaráðherra á hegningarlagaákvæðum um mútuþægni.Undarleg þögn Utan við efni málsins, en tengd því, er hin hjákátlega þögn sem umlykur það af hálfu þeirra sem tíðast skrifa um samfélagsmál í dagblöð og netmiðla. Ekki hefur heyrst hósti né stuna frá þessum annars sískrifandi 5-6 einstaklingum. Þó hefur pólitísk spilling á Íslandi sjaldan birst jafn hrein og kristaltær og í ofangreindu tilviki. Sumir þessara skriffinna görguðu sig t.d. hása mánuðum saman út af máli Hönnu Birnu. Hún gat þó að ákveðnu marki afsakað sig með mistökum, dómgreindarleysi, reynsluleysi og misvitrum aðstoðarmönnum og ráðgjöfum. Engu slíku er til að dreifa í máli menntamálaráðherra. Þar stendur spillingin ein og hrein og hefur ekkert skjól af mistökum eða dómgreindarleysi; þetta var úthugsaður og einbeittur ásetningur ráðherra um pólitískan greiða fyrir persónulegan. Samt heyrist ekki múkk í hinni málglöðu intelligensíu. Það er svo sem í góðu samræmi við þau margtuggðu vísdómsorð Laxness að Íslendingar „…?leysi vandræði sín með því að stunda orðheingilshátt og deila um titlíngaskít sem ekki kemur málinu við; en verði skelfíngu lostnir og setji hljóða hvenær sem komið er að kjarna máls.“ En hvernig skyldi standa á því að þessir vandlætarar líta undan og blístra þegar spillingin stendur allsber og starir beint í augun á þeim? Er það vegna kunningsskapar eða vináttu við hinn geðþekka og kúltíveraða ráðherra, sem sækir sömu konserta og kaffihús – og spilar auk þess fallega á píanó? Sem sagt: „Einn af okkur.“ Eða er það kannski fremur vegna þess að álitsgjafarnir geta margir hverjir haft hag og gagn af því, beint eða óbeint, að vera á góðum talfæti við menntamálaráðherra á hverjum tíma? Siðferðiskröfurnar séu afstæðar – fari eftir því hver á í hlut? Þeir hefðu t.d. aldeilis fengið að kenna á því frá þessum mönnum Sigmundur Davíð eða Bjarni Ben. eða Gunnar Bragi ef þeir hefðu gengið fram með þessum hætti. En ekki menntamálaráðherrann. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Páll Magnússon Mest lesið Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Skoðun Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Nú er liðið eitt sumar síðan upplýst var að menntamálaráðherra bað um og fékk persónulegan fjárstuðning frá aðila sem hann síðan veitti pólitíska fyrirgreiðslu vegna viðskiptahagsmuna í Kína. Pólitísk spilling verður ekki augljósari en þetta. Sjálf skilgreiningin, sem OECD og fleiri alþjóðlegar stofnanir nota á fyrirbærinu, felur í sér verknaðarlýsingu á því sem ráðherrann gerði: „Misnotkun stjórnvalds eða pólitískra ráðamanna á valdi sínu og áhrifum fyrir ólögmætan, venjulega leynilegan, persónulegan ávinning.“ Þetta er kjarni málsins og vegna þessa hlýtur ráðherrann að víkja – líka frá þingmennsku – þótt annað kæmi ekki til. Ef ráðherrann ratar ekki sjálfur út hlýtur formaður Sjálfstæðisflokksins að vísa honum veginn. Það er ekki gæfulegt, hvorki fyrir flokkinn né ríkisstjórnina, að sigla inn í seinni hluta kjörtímabils og aðdraganda kosninga með þetta spillingarbrak óbundið í lestinni. Við þetta bætist síðan að ráðherrann sagði opinberlega og vísvitandi ósatt þegar hann hélt því fram í viðtali við Fréttablaðið 9. apríl sl. að tenging hans við þennan aðila væri frá þeim tíma þegar hann var utan þings og að hann hefði engra fjárhagslegra hagsmuna að gæta gagnvart honum lengur. Hvorttveggja var og er ósatt. Og enn bættist í köstinn um daginn þegar fjölmiðillinn Stundin upplýsti að ofan á allt annað hefði ráðherrann einnig fengið persónulega lánafyrirgreiðslu upp á 3 milljónir króna frá sama aðila, án þess að upplýsa um það eins og lög gera ráð fyrir. Miðillinn segist hafa þráspurt ráðherrann um þessi mál – þrettán sinnum – en hann kjósi að svara engu og setji það skilyrði fyrir viðtölum við fjölmiðla um önnur mál, að ekki verði spurt um þetta! Þögn ráðherrans er skiljanleg. Honum væri þó hollt að minnast þeirrar meginreglu að ráðherrar á Vesturlöndum geta yfirleitt ekki þagað neitt í hel nema sjálfa sig. Og þótt ráðherranum hafi tekist að koma sér undan því að svara fjölmiðlum allan þennan tíma, svo undarlegt sem það nú er og má heita mikil lítilþægni af þeirra hálfu, þá kemst hann varla undan því að svara fyrir málið á Alþingi eða Landsfundi Sjálfstæðisflokksins sem stendur fyrir dyrum. Nema þá að þessar stofnanir leggist í samræmda meðvirkni með ráðherranum og spyrji einskis. Sömuleiðis hlýtur Umboðsmaður Alþingis að taka málið upp þar sem fyrir liggja sterkar vísbendingar um brot menntamálaráðherra á hegningarlagaákvæðum um mútuþægni.Undarleg þögn Utan við efni málsins, en tengd því, er hin hjákátlega þögn sem umlykur það af hálfu þeirra sem tíðast skrifa um samfélagsmál í dagblöð og netmiðla. Ekki hefur heyrst hósti né stuna frá þessum annars sískrifandi 5-6 einstaklingum. Þó hefur pólitísk spilling á Íslandi sjaldan birst jafn hrein og kristaltær og í ofangreindu tilviki. Sumir þessara skriffinna görguðu sig t.d. hása mánuðum saman út af máli Hönnu Birnu. Hún gat þó að ákveðnu marki afsakað sig með mistökum, dómgreindarleysi, reynsluleysi og misvitrum aðstoðarmönnum og ráðgjöfum. Engu slíku er til að dreifa í máli menntamálaráðherra. Þar stendur spillingin ein og hrein og hefur ekkert skjól af mistökum eða dómgreindarleysi; þetta var úthugsaður og einbeittur ásetningur ráðherra um pólitískan greiða fyrir persónulegan. Samt heyrist ekki múkk í hinni málglöðu intelligensíu. Það er svo sem í góðu samræmi við þau margtuggðu vísdómsorð Laxness að Íslendingar „…?leysi vandræði sín með því að stunda orðheingilshátt og deila um titlíngaskít sem ekki kemur málinu við; en verði skelfíngu lostnir og setji hljóða hvenær sem komið er að kjarna máls.“ En hvernig skyldi standa á því að þessir vandlætarar líta undan og blístra þegar spillingin stendur allsber og starir beint í augun á þeim? Er það vegna kunningsskapar eða vináttu við hinn geðþekka og kúltíveraða ráðherra, sem sækir sömu konserta og kaffihús – og spilar auk þess fallega á píanó? Sem sagt: „Einn af okkur.“ Eða er það kannski fremur vegna þess að álitsgjafarnir geta margir hverjir haft hag og gagn af því, beint eða óbeint, að vera á góðum talfæti við menntamálaráðherra á hverjum tíma? Siðferðiskröfurnar séu afstæðar – fari eftir því hver á í hlut? Þeir hefðu t.d. aldeilis fengið að kenna á því frá þessum mönnum Sigmundur Davíð eða Bjarni Ben. eða Gunnar Bragi ef þeir hefðu gengið fram með þessum hætti. En ekki menntamálaráðherrann.
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar