„Ég held að þetta sé varla mjög skynsamlegt,“ segir Andri Snær í samtali við Vísi og heldur áfram:
„Við þurfum að búa til mikið af bókum ef við ætlum að vera sjálfstæð þjóð. Þessi hækkun styrkir heldur betur ekki stöðu bókaútgáfu á Íslandi. Íslenskan er örtungumál og það er nú þegar ofboðslega mikið sem við getum ekki gert í þýðingum á heimsbókmenntum og hugmyndum heimsins.“
Aldrei verið eins „lækaður“
Andri Snær skrifaði um málið á Facebook-síðu sinni í gær. „Ég hef aldrei verið eins „lækaður“,“ segir hann um pistilinn, sem lítur svona út:
„Fjármálaráðherra leggur til næstum 100% hækkun á virðisaukaskatti á bækur, úr 7% í 12%. Á sama tíma á að leggja niður vörugjöld til að lækka verð á flatskjám. Þetta kallar hann að "einfalda" kerfið. Maður er bara strax orðinn einfaldari. Þetta er gert á sama tíma og uggvænlegar tölur um ólæsi unglinga blasa alls staðar við, tölur um læsi hrapa og íslensk tunga með sínum orðaforða á í vök að verjast gegn ókeypis flóði af afþreyingu, stolinni sem óstolinni. Táknrænt að nú haustar og drullupollurinn sem átti að verða Stofnun Árna Magnússonar stækkar og dýpkar.“

„Bækur eru í vörn gegn ákveðnum miðlum. Við erum búin að sjá uggvænlegar tölur úr Pisa-könnunum,“ segir Andri Snær. Að hans mati er þessi skattahækkun ekki til þess að efla íslenska þjóðmenningu, en í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarflokkanna um íslenska þjóðmenningu segir:
„Íslensk þjóðmenning verður í hávegum höfð, að henni hlúð og hún efld. Áhersla verður lögð á málvernd, vernd sögulegra minja og skráningu Íslandssögunnar, auk rannsókna og fræðslu. Ríkisstjórnin mun vinna að því að auka virðingu fyrir merkri sögu landsins, menningu þess og tungumálinu, innanlands sem utan."
Andri Snær bendir einnig á að úthlutun til höfunda úr Bókasafnssjóði hafi lækkað. Í maí var sagt frá því á Vísi að framlög til sjóðsins hefðu verið skorin niður í 22 milljónir, úr 42,6 milljónum króna árið áður. Það þýðir að nú fá höfundar um 18 krónur fyrir hvert útlán en í fyrra var úthlutunin um 37 krónur.
„Þetta eru náttúrulega engir peningar sem höfundar eru að fá fyrir lán á verkum sínum. Þeim finnst sárgrætilegt að kastað sé í sjóðinn eftir hendinni. Þetta fer eftir ákvörðunum fjárveitingavaldsins á hverju ári. Sænskir höfundar eru með samningsrétt og hitta ríkisvaldið á hverju ári til að semja um upphæðina. Flestir sem fá einhverjar bókasafnsgreislur hafa einhverja samningsstöðu en það höfum við ekki,“ sagði Ragnheiður Tryggvadóttir, framkvæmdastjóri Rithöfundasambands Íslands og ritari úthlutunarnefndar greiðslna fyrir afnot bóka á bókasöfnum, um málið í maí.

Í síðasta mánuði var rætt við Egil Örn Jóhannsson, formann félags íslenskra bókaútgefenda og framkvæmdastjóra Forlagsins, á Vísi og í Fréttablaðinu. Egill sagði þá:
„Ef markmiðið er að 90 prósent grunnskólanema nái lágmarksviðmiðum í lestri, þá er langsamlega skilvirkasta leiðin að afnema virðisaukaskatt af bókum"
Þar vísaði Egill í Hvítbók menntamálaráðuneytisins frá því júní þar sem eitt meginmarkmiðið er að auka lestrarfærni íslenskra barna. Nú er aftur á móti umræða um að hækka virðisaukaskatt á bókum vegna breytinga á skattkerfinu og hafa útgefendur áhyggjur af þeirri hækkun.
Í úttekt Vísis og Fréttablaðsins á útgáfu barna- og unglingabóka í síðasta mánuði kom fram að útgáfa slíkra bóka hefur dregist saman um 43 prósent á síðustu sex árum enda hefur samkeppni við aðrar tegundir afþreyingar aukist verulega síðustu ár. Bryndís Loftsdóttir, hjá Félagi íslenskra bókaútgefenda, sagði þá útgáfu á íslenskum barnabókum sérstaklega í mikilli hættu.
„Börn þurfa þjálfun í að lesa og hugsa á íslensku og til þess þarf að vera til íslenskt gæðaefni,“ sagði Bryndís.
Egill Örn benti einnig á að enginn virðisaukaskattur væri á bókum í löndunum í kringum okkur, til að mynda í Færeyjum, Noregi, Bretlandi og Írlandi. Hann hvatti til breytinga á virðisaukaskattskerfinu, hann taldi það geta orðið þá viðspyrnu sem þyrfti til að snúa við óheillaþróun í lestrarfærni íslenskra barna.
„Þannig náum við að hleypa lífi í ritun og útgáfu íslenskra barna- og unglingabóka sem er í samræmi við hin ágætu markmið Hvítbókar,“ sagði Egill í ágúst.
