Reykvíkingar afskiptir Trausti Hafliðason skrifar 22. apríl 2005 00:01 Sturla Böðvarsson samgönguráðherra lagði á dögunum fram nýja samgönguáætlun fyrir árin 2005 til 2008. Líkt og alltaf þegar ný samgönguáætlun er kynnt rísa stjórnmálamenn upp og gagnrýna að ekki sé nægu fé ráðstafað í þetta verkefnið eða hitt. Oftast, næstum alltaf, eru pólitíkusarnir að gagnrýna að ekki sé peningum veitt í vegaframkvæmdir í þeirra kjördæmi. Þeir hafa jú beina hagsmuni af því að tala fyrir sitt fólk, sína kjósendur. Sá hópur sem hefur látið hæst í sér heyra um samgönguáætlun Sturlu er reykvískir þingmenn og ekki síst borgarfulltrúar Reykjavíkurlistans. Rauði þráðurinn í þeirra gagnrýni er að höfuðborgarsvæðið sé afskipt þegar kemur að því að dreifa almannafé til vegaframkvæmda. Hlutfallslega sé miklu meira fé varið til uppbyggingar á landsbyggðinni en á höfuðborgarsvæðinu. Það sé ósanngjarnt þar sem um helmingur landsmanna búi á suðvesturhorninu og bílaumferð þar sé miklu meiri en á landsbyggðinni. Það sem mest hefur verið rætt um varðandi nýja samgönguáætlun er annars vegar hin sex milljarða króna Héðinsfjarðargöng sem munu tengja Siglufjörð við Ólafsfjörð, og þar af leiðandi Eyjafjarðarsvæðið, og hins vegar hin átta til tíu milljarða króna Sundabraut sem mun tengja miðborg Reykjavíkur við Grafarvog og í framtíðinni Vesturlandsveg. Reykvískir stjórnmálamenn hafa fallið í þá gryfju að bera þessar framkvæmdir saman og komist að þeirri niðurstöðu að Sundabrautin sé miklu arðvænlegri fjárfestingarkostur og þar af leiðandi hefði verið borðliggjandi að ráðast í gerð hennar á undan göngunum. Þetta er í besta falli vafasamur samanburður. Þessar framkvæmdir þjóna það ólíkum tilgangi að varla er hægt að bera þær saman. Annars vegar er um að ræða framkvæmd sem er tilraun til þess að blása lífi í byggð sem stendur mjög höllum fæti. Bara síðan árið 1997 hefur íbúum á Siglufirði fækkað um tólf prósent og engin teikn eru á lofti um að fólksfjöldalínuritið sé á leiðinni í aðra átt en niður ef ekkert verður gert. Hins vegar er um að ræða framkvæmd sem er til þess fallin að bæta samgöngur á svæði sem stendur í miklum blóma. Vissulega er brýnt að bæta samgöngur á höfuðborgarsvæðinu en það má ekki vera á kostnað landsbyggðarinnar - nema þá að ríkisstjórnin vendi sínu kvæði í kross og leggi niður allt sem heitir byggðastefna og sætti sig einfaldlega við það að ákveðin svæði á landinu séu einfaldlega ekki þess virði að leggja einhverja sérstaka rækt í þau. Runólfur Birgisson, bæjarstjóri á Siglufirði, hefur ítrekað lýst því yfir að Héðinsfjarðargöngin séu lífsspursmál fyrir bæinn. "Bættari samgöngur eru forsenda þess að Siglufjörður fái sem best þrifist," sagði Runólfur í viðtali í Fréttablaðinu ekki alls fyrir löngu. "Ekki síst eru göngin mikilvæg ef Siglufjörður á að geta sameinast öðrum sveitarfélögum við Eyjafjörð, en það viljum við gjarnan gera. Ef þetta verður ekki gert mun Siglufjörður eiga mjög erfitt uppdráttar, ekki síst nú þegar verið er að leggja strandsiglingar af og hætt verður að fljúga á Sauðárkrók. Ef stjórnvöld ætla ekki að leggja neina rækt við þennan bæ hefði alveg eins verið hægt að leggja hann niður árið 1966 eða 1967 þegar síldin hvarf." Síðan er líka hópur stjórnmálamanna sem sér ekkert því til fyrirstöðu að ráðast í báðar þessar framkvæmdir á sama tíma. En er það skynsamlegt? Varla. Bæði Tryggvi Þór Herbertsson, forstöðumaður Hagfræðistofnunar Háskólans, og Ólafur Darri Andrason, hagfræðingur Alþýðusambands Íslands, lýstu því yfir í Fréttablaðinu fyrir nokkrum mánuðum að mjög óskynsamlegt væri hjá ríkinu að ráðast í framkvæmdir við Sundabraut í því efnahagsástandi sem nú ríkir. Slík stórframkvæmd myndi auka enn frekar á þensluna í þjóðfélaginu og gera hagstjórnina erfiðari en ella. Miðað við stöðuna í dag virðist alveg ljóst að höfuðborgarbúar verði að bíða í að minnsta kosti fjögur ár eftir að Sundabrautin verði byggð. Reyndar er smá vonarglæta um að eitthvað gerist fyrr. Steinunn Valdís Óskarsdóttir borgarstjóri hefur nefnilega lýst því yfir að hún vilji skoða möguleikann á að setja Sundabrautina í einkaframkvæmd.Trausti Hafliðason -trausti@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Trausti Hafliðason Mest lesið Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir Skoðun Landsbyggðin án háskóla? Ketill Sigurður Jóelsson Skoðun Skoðun Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson skrifar Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Sjá meira
Sturla Böðvarsson samgönguráðherra lagði á dögunum fram nýja samgönguáætlun fyrir árin 2005 til 2008. Líkt og alltaf þegar ný samgönguáætlun er kynnt rísa stjórnmálamenn upp og gagnrýna að ekki sé nægu fé ráðstafað í þetta verkefnið eða hitt. Oftast, næstum alltaf, eru pólitíkusarnir að gagnrýna að ekki sé peningum veitt í vegaframkvæmdir í þeirra kjördæmi. Þeir hafa jú beina hagsmuni af því að tala fyrir sitt fólk, sína kjósendur. Sá hópur sem hefur látið hæst í sér heyra um samgönguáætlun Sturlu er reykvískir þingmenn og ekki síst borgarfulltrúar Reykjavíkurlistans. Rauði þráðurinn í þeirra gagnrýni er að höfuðborgarsvæðið sé afskipt þegar kemur að því að dreifa almannafé til vegaframkvæmda. Hlutfallslega sé miklu meira fé varið til uppbyggingar á landsbyggðinni en á höfuðborgarsvæðinu. Það sé ósanngjarnt þar sem um helmingur landsmanna búi á suðvesturhorninu og bílaumferð þar sé miklu meiri en á landsbyggðinni. Það sem mest hefur verið rætt um varðandi nýja samgönguáætlun er annars vegar hin sex milljarða króna Héðinsfjarðargöng sem munu tengja Siglufjörð við Ólafsfjörð, og þar af leiðandi Eyjafjarðarsvæðið, og hins vegar hin átta til tíu milljarða króna Sundabraut sem mun tengja miðborg Reykjavíkur við Grafarvog og í framtíðinni Vesturlandsveg. Reykvískir stjórnmálamenn hafa fallið í þá gryfju að bera þessar framkvæmdir saman og komist að þeirri niðurstöðu að Sundabrautin sé miklu arðvænlegri fjárfestingarkostur og þar af leiðandi hefði verið borðliggjandi að ráðast í gerð hennar á undan göngunum. Þetta er í besta falli vafasamur samanburður. Þessar framkvæmdir þjóna það ólíkum tilgangi að varla er hægt að bera þær saman. Annars vegar er um að ræða framkvæmd sem er tilraun til þess að blása lífi í byggð sem stendur mjög höllum fæti. Bara síðan árið 1997 hefur íbúum á Siglufirði fækkað um tólf prósent og engin teikn eru á lofti um að fólksfjöldalínuritið sé á leiðinni í aðra átt en niður ef ekkert verður gert. Hins vegar er um að ræða framkvæmd sem er til þess fallin að bæta samgöngur á svæði sem stendur í miklum blóma. Vissulega er brýnt að bæta samgöngur á höfuðborgarsvæðinu en það má ekki vera á kostnað landsbyggðarinnar - nema þá að ríkisstjórnin vendi sínu kvæði í kross og leggi niður allt sem heitir byggðastefna og sætti sig einfaldlega við það að ákveðin svæði á landinu séu einfaldlega ekki þess virði að leggja einhverja sérstaka rækt í þau. Runólfur Birgisson, bæjarstjóri á Siglufirði, hefur ítrekað lýst því yfir að Héðinsfjarðargöngin séu lífsspursmál fyrir bæinn. "Bættari samgöngur eru forsenda þess að Siglufjörður fái sem best þrifist," sagði Runólfur í viðtali í Fréttablaðinu ekki alls fyrir löngu. "Ekki síst eru göngin mikilvæg ef Siglufjörður á að geta sameinast öðrum sveitarfélögum við Eyjafjörð, en það viljum við gjarnan gera. Ef þetta verður ekki gert mun Siglufjörður eiga mjög erfitt uppdráttar, ekki síst nú þegar verið er að leggja strandsiglingar af og hætt verður að fljúga á Sauðárkrók. Ef stjórnvöld ætla ekki að leggja neina rækt við þennan bæ hefði alveg eins verið hægt að leggja hann niður árið 1966 eða 1967 þegar síldin hvarf." Síðan er líka hópur stjórnmálamanna sem sér ekkert því til fyrirstöðu að ráðast í báðar þessar framkvæmdir á sama tíma. En er það skynsamlegt? Varla. Bæði Tryggvi Þór Herbertsson, forstöðumaður Hagfræðistofnunar Háskólans, og Ólafur Darri Andrason, hagfræðingur Alþýðusambands Íslands, lýstu því yfir í Fréttablaðinu fyrir nokkrum mánuðum að mjög óskynsamlegt væri hjá ríkinu að ráðast í framkvæmdir við Sundabraut í því efnahagsástandi sem nú ríkir. Slík stórframkvæmd myndi auka enn frekar á þensluna í þjóðfélaginu og gera hagstjórnina erfiðari en ella. Miðað við stöðuna í dag virðist alveg ljóst að höfuðborgarbúar verði að bíða í að minnsta kosti fjögur ár eftir að Sundabrautin verði byggð. Reyndar er smá vonarglæta um að eitthvað gerist fyrr. Steinunn Valdís Óskarsdóttir borgarstjóri hefur nefnilega lýst því yfir að hún vilji skoða möguleikann á að setja Sundabrautina í einkaframkvæmd.Trausti Hafliðason -trausti@frettabladid.is
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar