Málefni kvenna 26. október 2004 00:01 Kvennabaráttan kom til af illri nauðsyn þar sem staða kvenna var fótum troðin og ekki annað fyrir konur að gera en að rísa upp á afturlappirnar og berjast fyrir sínu. Staðan er þannig enn í dag að konur þurfa að berjast á vígvöllum jafnréttis og í sumum tilfellum hafa málin þokast fáránlega lítið. Það tekur langan tíma að snúa stóru skipi og allir þurfa að róa í sömu átt svo markmiðið náist en það virðist að margar konur taki þetta hlutverk sitt svo alvarlega að fátt annað kemst að, ef nokkuð. Meðvitund flestra um stöðu kvenna þokar þeim áleiðis og veitir meðvind en að vissu leyti getur hún virkað sem mótvindur. Hver einasta kona í stjórnmálum og áberandi stöðum er því marki brennd að vera kona í öllu því sem hún segir og gerir. Ef kona er ráðin í einhverja háttsetta stöðu þá er talið til hvort hún sé fyrsta konan sem gegnir stöðunni eða allavegana hvar hún er í röðinni og þannig er hún ekki aðeins að gegna starfinu sem hún er ráðin til heldur gegnir hún einnig því hlutverki að vera kona. Eins ef kona er rekin úr starfi þá er hún rekin úr starfi sem kona. Nýjasta dæmið um þetta er þegar Siv Friðleifsdóttir var látin víkja úr ráðherrastóli og Framsóknarkonur stukku allar upp á nef sér og allt í einu spruttu fram raddir kvenna sem aldrei höfðu heyrst áður sama hvað á hefur gengið í þjóðfélagsumræðunni. Hver vissi að allar þessar konur væru til? Þær sýndu þarna og sönnuðu samstöðukraft sinn og ekki virtust þær eiga í vandræðum með að ná athygli fjölmiðla en kusu að gera það í þessu máli öðrum fremur. Ekki hefur heyrst mikið í þessum konum síðan og þá hlýtur sú spurning að vakna hvort þær hafi ekki áhuga á öðrum málum, eða hvort þær hafi ekki áhuga á að sinna öðrum málum á opinberum vettvangi. En mál Sivjar hefur dregið dilk á eftir sér og meðvitund kvenna endurvakin og umræðan aukist um konur. Katrín Júlíusdóttir þingkona ákvað að kveða sér hljóðs á þingi nú á dögunum þar sem hún gagnrýnir skipan í nefnd framkvæmdanefndar um stofnanakerfi og rekstur verkefna ríkisins en aðeins karlar voru skipaðir í nefndina. Hún spyr: "Mér fannst skjóta talsvert skökku við í umræðunni um jafnréttismál að fjórir karlar væru skipaðir í þessa nefnd og verð því að spyrja hvort hæstvirtum ráðherrum finnist þessi málaflokkur ekki koma konum við. Eða hverju sætir þetta?". Er hægt að skilja Katrínu sem svo að karlar séu ekki hæfir til að tala fyrir hagsmunum kvenna á þessu sviði sem öðrum? Eða eru konur einar hæfar til þess, og eru þær þá hæfar til að tala fyrir hagsmunum karla? Mikið hefur verið rætt um að ekki séu nægilega margar konur í stjórnmálum og hefur Sjálfstæðisflokkurinn til að mynda á boðstólum sérstakt stjórnmálanámskeið fyrir konur undir yfirskriftinni Láttu að þérkveða! Þar eru meðal annars í boði fyrirlestrar og umræður um konur og stjórnmál, konur og fjölmiðla, leiðtogahæfni kvenna og aukinn hlut kvenna í stjórnmálum. Þetta er agnið sem þær eiga að bíta á til að fá þær til starfa. Hugsanlegt er hinsvegar að konur vilji koma inn í stjórnmál á öðrum forsendum en bara til að auka hlut kvenna, ef til vill vilja þær einfaldlega koma inn á þeim forsendum að taka þátt. Svo virðist sem leið kvenna að stjórnmálum sé önnur en hjá körlum, og ekkert við það að athuga, hinsvegar verður það að leiða til einhvers meira en þess að búa til lið kvenna sem gerir ekki annað en að tala um málefni kvenna. Gæti það ekki verið mikilvægt fyrir kvennabaráttuna að konur láti að sér kveða án þess að hafa þá sterku meðvitund með sér að þær séu konur? Borið hefur á þeirri skoðun að erfitt sé að fá konur til að tjá sig um mál á opinberum vettvangi og hefur meðal annars Egill Helgason talað um hversu erfitt sé að fá konur til að koma og tjá sig í þættinum hans Silfri Egils. Hinsvegar virðist engir skortur á þeim þegar kemur að því að ræða um málefni kvenna og því er spurningin einfaldlega sú hvort konur hafi bara áhuga á að tala um það málefni? Er ekki eitthvað fleira sem þær vilja leggja til umræðunnar í þjóðfélaginu? Konur hafa sýnt að þær hafa ótrúlegan kraft og viljastyrk til að láta að sér kveða í kvennabaráttunni og geta gert ótrúlegustu hluti í krafti þess málefnis sem þær trúa á. Þær hafa sýnt að þær geta ruðst fram með skoðanir og breytt hlutunum, þær hafa jafnvel stofnað öflugan fjölmiðil, tímaritið Veru en allt hafa þær gert þetta til þess að koma málefnum kvenna á framfæri. Spurningin er hvort umræðan og stefnumálin sjálf hafi orðið markmið kvennabaráttunnar og gert hana þannig sjálfhverfa. Kristín Eva Þórhallsdóttir - kristineva@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Kristín Eva Þórhallsdóttir Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Skoðun Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Sjá meira
Kvennabaráttan kom til af illri nauðsyn þar sem staða kvenna var fótum troðin og ekki annað fyrir konur að gera en að rísa upp á afturlappirnar og berjast fyrir sínu. Staðan er þannig enn í dag að konur þurfa að berjast á vígvöllum jafnréttis og í sumum tilfellum hafa málin þokast fáránlega lítið. Það tekur langan tíma að snúa stóru skipi og allir þurfa að róa í sömu átt svo markmiðið náist en það virðist að margar konur taki þetta hlutverk sitt svo alvarlega að fátt annað kemst að, ef nokkuð. Meðvitund flestra um stöðu kvenna þokar þeim áleiðis og veitir meðvind en að vissu leyti getur hún virkað sem mótvindur. Hver einasta kona í stjórnmálum og áberandi stöðum er því marki brennd að vera kona í öllu því sem hún segir og gerir. Ef kona er ráðin í einhverja háttsetta stöðu þá er talið til hvort hún sé fyrsta konan sem gegnir stöðunni eða allavegana hvar hún er í röðinni og þannig er hún ekki aðeins að gegna starfinu sem hún er ráðin til heldur gegnir hún einnig því hlutverki að vera kona. Eins ef kona er rekin úr starfi þá er hún rekin úr starfi sem kona. Nýjasta dæmið um þetta er þegar Siv Friðleifsdóttir var látin víkja úr ráðherrastóli og Framsóknarkonur stukku allar upp á nef sér og allt í einu spruttu fram raddir kvenna sem aldrei höfðu heyrst áður sama hvað á hefur gengið í þjóðfélagsumræðunni. Hver vissi að allar þessar konur væru til? Þær sýndu þarna og sönnuðu samstöðukraft sinn og ekki virtust þær eiga í vandræðum með að ná athygli fjölmiðla en kusu að gera það í þessu máli öðrum fremur. Ekki hefur heyrst mikið í þessum konum síðan og þá hlýtur sú spurning að vakna hvort þær hafi ekki áhuga á öðrum málum, eða hvort þær hafi ekki áhuga á að sinna öðrum málum á opinberum vettvangi. En mál Sivjar hefur dregið dilk á eftir sér og meðvitund kvenna endurvakin og umræðan aukist um konur. Katrín Júlíusdóttir þingkona ákvað að kveða sér hljóðs á þingi nú á dögunum þar sem hún gagnrýnir skipan í nefnd framkvæmdanefndar um stofnanakerfi og rekstur verkefna ríkisins en aðeins karlar voru skipaðir í nefndina. Hún spyr: "Mér fannst skjóta talsvert skökku við í umræðunni um jafnréttismál að fjórir karlar væru skipaðir í þessa nefnd og verð því að spyrja hvort hæstvirtum ráðherrum finnist þessi málaflokkur ekki koma konum við. Eða hverju sætir þetta?". Er hægt að skilja Katrínu sem svo að karlar séu ekki hæfir til að tala fyrir hagsmunum kvenna á þessu sviði sem öðrum? Eða eru konur einar hæfar til þess, og eru þær þá hæfar til að tala fyrir hagsmunum karla? Mikið hefur verið rætt um að ekki séu nægilega margar konur í stjórnmálum og hefur Sjálfstæðisflokkurinn til að mynda á boðstólum sérstakt stjórnmálanámskeið fyrir konur undir yfirskriftinni Láttu að þérkveða! Þar eru meðal annars í boði fyrirlestrar og umræður um konur og stjórnmál, konur og fjölmiðla, leiðtogahæfni kvenna og aukinn hlut kvenna í stjórnmálum. Þetta er agnið sem þær eiga að bíta á til að fá þær til starfa. Hugsanlegt er hinsvegar að konur vilji koma inn í stjórnmál á öðrum forsendum en bara til að auka hlut kvenna, ef til vill vilja þær einfaldlega koma inn á þeim forsendum að taka þátt. Svo virðist sem leið kvenna að stjórnmálum sé önnur en hjá körlum, og ekkert við það að athuga, hinsvegar verður það að leiða til einhvers meira en þess að búa til lið kvenna sem gerir ekki annað en að tala um málefni kvenna. Gæti það ekki verið mikilvægt fyrir kvennabaráttuna að konur láti að sér kveða án þess að hafa þá sterku meðvitund með sér að þær séu konur? Borið hefur á þeirri skoðun að erfitt sé að fá konur til að tjá sig um mál á opinberum vettvangi og hefur meðal annars Egill Helgason talað um hversu erfitt sé að fá konur til að koma og tjá sig í þættinum hans Silfri Egils. Hinsvegar virðist engir skortur á þeim þegar kemur að því að ræða um málefni kvenna og því er spurningin einfaldlega sú hvort konur hafi bara áhuga á að tala um það málefni? Er ekki eitthvað fleira sem þær vilja leggja til umræðunnar í þjóðfélaginu? Konur hafa sýnt að þær hafa ótrúlegan kraft og viljastyrk til að láta að sér kveða í kvennabaráttunni og geta gert ótrúlegustu hluti í krafti þess málefnis sem þær trúa á. Þær hafa sýnt að þær geta ruðst fram með skoðanir og breytt hlutunum, þær hafa jafnvel stofnað öflugan fjölmiðil, tímaritið Veru en allt hafa þær gert þetta til þess að koma málefnum kvenna á framfæri. Spurningin er hvort umræðan og stefnumálin sjálf hafi orðið markmið kvennabaráttunnar og gert hana þannig sjálfhverfa. Kristín Eva Þórhallsdóttir - kristineva@frettabladid.is
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun