Lögleiða þurfi netspilun til að ná stjórn á ástandinu Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 11. nóvember 2025 11:03 Bryndís Hrafnkelsdóttir forstjóri Happdrættis Háskóla Íslands. Vísir/Arnar Umfang ólöglegrar starfsemi á íslenskum peningaleikjamarkaði fer vaxandi og milljarðar streyma úr landi vegna þessa. Á sama tíma eru engin úrræði í boði hérlendis til ábyrgrar spilunar. Lögleiða þarf netspilun hér á landi, ná stjórn á markaðnum, efla neytendavernd, styrkja varnir gegn peningaþvætti og tryggja samfélagslegan ávinning. Þetta er meðal þess sem fram kemur í nýrri skýrslu Happdrættis Háskóla Íslands sem ber heitið Í takti við tímann - íslenski peningamarkaðurinn í alþóðlegum samanburði og leiðin að sjálfbærum markaði. Þar kemur meðal annars fram að vegna skorts á skýru regluverki og virku eftirliti sé áætlað að ríkissjóður verði af tíu til ellefu milljörðum króna árlega. 36 til 39 milljarðar streymi árlega frá Íslendingum til rekstraraðila erlendra ólöglegra peningaleikjasíða. Til að bregðast við þessari stöðu eru í skýrslunni dregnar fram það sem sagðar eru vera raunhæfar leiðir til úrbóta sem byggi á reynslu annarra Evrópuríkja. Þær geti nýst sem viðmið fyrir íslensk stjórnvöld og fela meðal annars í sér endurskoðun á peningaleikjamarkaðnum, lögleiðingu netspilunar, eflingu forvarna, meðferðarrúræða og rannsókna, að tryggja rekstrargundvöll núverandi sérleyfishafa, sanngjarnt og gagnsætt fyrrikomulag skattheimtu af peningaleikjum, eftirlit með peningaleikjastarfsemi, innleiðingu rafrænnar auðkenningar og miðlægar skráningar og markvissar aðgerðir gegn skipulagðri brotastarfsemi. „Markmiðið er ekki að banna starfsemina heldur að ná stjórn á henni og koma á skýru og ábyrgu regluverki í samræmi við það sem tíðkast í öðrum Evrópuríkjum,“ segir Bryndís Hrafnkelsdóttir, forstjóri Happdrættis Háskóla Íslands. „Markmiðið er að uppfylla alþjóðlegar kröfur um varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka, efla neytendavernd og vernda börn og viðkvæma hópa og tryggja að jafnvægi verði milli tekjuöflunar og að starfsemin verði til hagsbóta fyrir samfélagið í heild.“ Stjórnvöld verða að grípa til markvissra aðgerða til að stöðva ólöglega starfsemi, líkt og gert hefur verið í nágrannaríkjum. Þar á meðal eru aðgerðir eins og að loka fyrir greiðsluflæði til ólöglegra rekstraraðila, hindra aðgang að ólöglegum vefsíðum og lénum, fylgja eftir banni við auglýsingum slíkra aðila og efla samhæfingu eftirlitsstofnana við framkvæmd þessara aðgerða. Nýttar til peningaþvættis og beint gegn börnum Fram kemur í skýrslunni að ólögleg starfsemi erlendra peningaleikjasíðna hafi á undanförnum árum tekið yfir stóran hluta íslenska peningaleikjamarkaðarins. Skortur sé á skýru regluverki og eftirliti og því verði ríkissjóður af milljörðum. Vísbendingar eru um að síðurnar séu nýttar til peningaþvættis, sem gerir íslenskum stjórnvöldum erfitt fyrir að uppfylla alþjóðlegar skuldbindingar um varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Ágóðinn af starfseminni rennur óhindrað í vasa erlendra aðila og ríkissjóður verður af milljörðum króna í skatttekjur og leyfisgjöld. Í skýrslunni kemur einnig fram að neytendavernd hér á landi er ófullnægjandi og úrræði til ábyrgrar spilunar nánast engin. Markaðssetning ólöglegu rekstraraðilanna beinist sérstaklega að ungmennum og viðkvæmum hópum, sem eru útsettari fyrir spilavanda. Afleiðingarnar birtast í aukinni skuldasöfnun og félagslegum vanda, einkum meðal yngri aldurshópa. Ólöglega starfsemin grefur jafnframt undan rekstrargrundvelli innlendra leyfishafa og þeirri þjóðarsátt sem ríkt hefur um samfélagslegt framlag þeirra. HHÍ_Í_takt_við_tímannPDF1.6MBSækja skjal Fjárhættuspil Fjármál heimilisins Mest lesið Framkvæmdastjóri Bónus: „Ég er svona „aulahúmor“-stríðinn“ Atvinnulíf Hættir sem þjálfari kokkalandsliðsins Viðskipti innlent Kaffi Ó-le opið á ný Viðskipti innlent Kostnaður við tónleika útskýri hátt miðaverð Neytendur Leggur til þrjár aðgerðir á ögurstundu fjölmiðla Viðskipti innlent Veiðigjald á þorski nánast tvöfaldað milli ára Viðskipti innlent Jólabækurnar nær alltaf ódýrastar í Bónus Neytendur Google birtir lista yfir vinsælustu leitarorðin Viðskipti erlent Ákvörðun um fjárhæð veiðigjalds seinni á ferðinni en venjulega Viðskipti innlent Opnar útibú Forréttabarsins á kunnuglegum stað Viðskipti innlent Fleiri fréttir Kaffi Ó-le opið á ný Hættir sem þjálfari kokkalandsliðsins Veiðigjald á þorski nánast tvöfaldað milli ára Ákvörðun um fjárhæð veiðigjalds seinni á ferðinni en venjulega Leggur til þrjár aðgerðir á ögurstundu fjölmiðla Áttatíu hafa sótt um nýju leiðina, Stefnir fagnar ákvörðun Seðlabankans Gervigreind á jólaísnum hafi komið á óvart Bein útsending: Orkan, álið og kísillinn Opnar útibú Forréttabarsins á kunnuglegum stað Nefndarmaður hefði kosið að halda stýrivöxtunum óbreyttum Gagnrýna að seljendur og verktakar þurfi einir að lækka verð Stefnir í að eitt minkabú verði eftir á landinu Ráðin nýr markaðsstjóri Nettó og Kjörbúðanna Félögin þeirra högnuðust mest Útspilið hafi komið á óvart og hætta sé á minni uppbyggingu „Mikilvægt að skrifa ekki undir neitt nema vita hvað það er“ Margrét hættir hjá RÚV um áramótin Herða lánþegaskilyrði: „Við víkjum ekki frá þeim markmiðum“ 55 sagt upp í tveimur hópuppsögnum Bein útsending: Kynna yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar Seðlabankinn breytir reglum um greiðslubyrðarhlutfall Þorvaldur tekur við af Kristjáni hjá Samherja Rúmur milljarður til Viðskiptaráðs og SA á fimm árum Prada gengur frá kaupunum á Versace Afrek að verkáætlun hafi staðist samhliða níu eldgosum Ketill nýr framkvæmdastjóri hjá Heilsugæslunni Hvernig bý ég mig undir barneignir? Allir í limbói vegna fyrirhugaðra breytinga á vörugjaldi Rekja aukna bílasölu til komandi vörugjaldahækkunar Orðin hluti af mannlífinu: „Án okkar væri heldur tómlegt að vera til“ Sjá meira
Þetta er meðal þess sem fram kemur í nýrri skýrslu Happdrættis Háskóla Íslands sem ber heitið Í takti við tímann - íslenski peningamarkaðurinn í alþóðlegum samanburði og leiðin að sjálfbærum markaði. Þar kemur meðal annars fram að vegna skorts á skýru regluverki og virku eftirliti sé áætlað að ríkissjóður verði af tíu til ellefu milljörðum króna árlega. 36 til 39 milljarðar streymi árlega frá Íslendingum til rekstraraðila erlendra ólöglegra peningaleikjasíða. Til að bregðast við þessari stöðu eru í skýrslunni dregnar fram það sem sagðar eru vera raunhæfar leiðir til úrbóta sem byggi á reynslu annarra Evrópuríkja. Þær geti nýst sem viðmið fyrir íslensk stjórnvöld og fela meðal annars í sér endurskoðun á peningaleikjamarkaðnum, lögleiðingu netspilunar, eflingu forvarna, meðferðarrúræða og rannsókna, að tryggja rekstrargundvöll núverandi sérleyfishafa, sanngjarnt og gagnsætt fyrrikomulag skattheimtu af peningaleikjum, eftirlit með peningaleikjastarfsemi, innleiðingu rafrænnar auðkenningar og miðlægar skráningar og markvissar aðgerðir gegn skipulagðri brotastarfsemi. „Markmiðið er ekki að banna starfsemina heldur að ná stjórn á henni og koma á skýru og ábyrgu regluverki í samræmi við það sem tíðkast í öðrum Evrópuríkjum,“ segir Bryndís Hrafnkelsdóttir, forstjóri Happdrættis Háskóla Íslands. „Markmiðið er að uppfylla alþjóðlegar kröfur um varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka, efla neytendavernd og vernda börn og viðkvæma hópa og tryggja að jafnvægi verði milli tekjuöflunar og að starfsemin verði til hagsbóta fyrir samfélagið í heild.“ Stjórnvöld verða að grípa til markvissra aðgerða til að stöðva ólöglega starfsemi, líkt og gert hefur verið í nágrannaríkjum. Þar á meðal eru aðgerðir eins og að loka fyrir greiðsluflæði til ólöglegra rekstraraðila, hindra aðgang að ólöglegum vefsíðum og lénum, fylgja eftir banni við auglýsingum slíkra aðila og efla samhæfingu eftirlitsstofnana við framkvæmd þessara aðgerða. Nýttar til peningaþvættis og beint gegn börnum Fram kemur í skýrslunni að ólögleg starfsemi erlendra peningaleikjasíðna hafi á undanförnum árum tekið yfir stóran hluta íslenska peningaleikjamarkaðarins. Skortur sé á skýru regluverki og eftirliti og því verði ríkissjóður af milljörðum. Vísbendingar eru um að síðurnar séu nýttar til peningaþvættis, sem gerir íslenskum stjórnvöldum erfitt fyrir að uppfylla alþjóðlegar skuldbindingar um varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Ágóðinn af starfseminni rennur óhindrað í vasa erlendra aðila og ríkissjóður verður af milljörðum króna í skatttekjur og leyfisgjöld. Í skýrslunni kemur einnig fram að neytendavernd hér á landi er ófullnægjandi og úrræði til ábyrgrar spilunar nánast engin. Markaðssetning ólöglegu rekstraraðilanna beinist sérstaklega að ungmennum og viðkvæmum hópum, sem eru útsettari fyrir spilavanda. Afleiðingarnar birtast í aukinni skuldasöfnun og félagslegum vanda, einkum meðal yngri aldurshópa. Ólöglega starfsemin grefur jafnframt undan rekstrargrundvelli innlendra leyfishafa og þeirri þjóðarsátt sem ríkt hefur um samfélagslegt framlag þeirra. HHÍ_Í_takt_við_tímannPDF1.6MBSækja skjal
Fjárhættuspil Fjármál heimilisins Mest lesið Framkvæmdastjóri Bónus: „Ég er svona „aulahúmor“-stríðinn“ Atvinnulíf Hættir sem þjálfari kokkalandsliðsins Viðskipti innlent Kaffi Ó-le opið á ný Viðskipti innlent Kostnaður við tónleika útskýri hátt miðaverð Neytendur Leggur til þrjár aðgerðir á ögurstundu fjölmiðla Viðskipti innlent Veiðigjald á þorski nánast tvöfaldað milli ára Viðskipti innlent Jólabækurnar nær alltaf ódýrastar í Bónus Neytendur Google birtir lista yfir vinsælustu leitarorðin Viðskipti erlent Ákvörðun um fjárhæð veiðigjalds seinni á ferðinni en venjulega Viðskipti innlent Opnar útibú Forréttabarsins á kunnuglegum stað Viðskipti innlent Fleiri fréttir Kaffi Ó-le opið á ný Hættir sem þjálfari kokkalandsliðsins Veiðigjald á þorski nánast tvöfaldað milli ára Ákvörðun um fjárhæð veiðigjalds seinni á ferðinni en venjulega Leggur til þrjár aðgerðir á ögurstundu fjölmiðla Áttatíu hafa sótt um nýju leiðina, Stefnir fagnar ákvörðun Seðlabankans Gervigreind á jólaísnum hafi komið á óvart Bein útsending: Orkan, álið og kísillinn Opnar útibú Forréttabarsins á kunnuglegum stað Nefndarmaður hefði kosið að halda stýrivöxtunum óbreyttum Gagnrýna að seljendur og verktakar þurfi einir að lækka verð Stefnir í að eitt minkabú verði eftir á landinu Ráðin nýr markaðsstjóri Nettó og Kjörbúðanna Félögin þeirra högnuðust mest Útspilið hafi komið á óvart og hætta sé á minni uppbyggingu „Mikilvægt að skrifa ekki undir neitt nema vita hvað það er“ Margrét hættir hjá RÚV um áramótin Herða lánþegaskilyrði: „Við víkjum ekki frá þeim markmiðum“ 55 sagt upp í tveimur hópuppsögnum Bein útsending: Kynna yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar Seðlabankinn breytir reglum um greiðslubyrðarhlutfall Þorvaldur tekur við af Kristjáni hjá Samherja Rúmur milljarður til Viðskiptaráðs og SA á fimm árum Prada gengur frá kaupunum á Versace Afrek að verkáætlun hafi staðist samhliða níu eldgosum Ketill nýr framkvæmdastjóri hjá Heilsugæslunni Hvernig bý ég mig undir barneignir? Allir í limbói vegna fyrirhugaðra breytinga á vörugjaldi Rekja aukna bílasölu til komandi vörugjaldahækkunar Orðin hluti af mannlífinu: „Án okkar væri heldur tómlegt að vera til“ Sjá meira