Reikna með fimmtán milljarða halla á næsta ári Árni Sæberg skrifar 8. september 2025 09:12 Daði Már Kristófersson er fjármála- og efnahagsráðherra. Vísir/Anton Brink Reiknað er með fimmtán milljarða króna halla á rekstri ríkissjóðs á næsta ári í fjárlögum fyrir árið 2026. Áður hafði verið gert ráð fyrir miklum mun meiri halla, upp á 26 milljarða króna. Þetta kom fram í upphafi kynningar Daða Más Kristóferssonar, fjármála- og efnahagsráðherra, í ráðuneytinu í morgun. Kynninguna má sjá fréttinni hér að neðan: Daði Már sagði að helsta áhersla fjárlaganna væri að ná niður vöxtum. Ríkissjóður verði að aðstoða Seðlabanka Íslands við að ná verðbólgumarkmiði með hagræðingu og því myndi hann kynna aðhaldssöm fjárlög. Hagræðing væri þegar farin að bera ávöxt, enda væri nú gert ráð fyrir fimmtán milljarða króna halla á næsta ári í stað 26 milljarða króna halla. Vaxtalækkun stóra hagsmunamál heimila og fyrirtækja Hann sagði að hlutdeild ríkissins væri að minnka sem hluti af heildarhagkerfinu. Rekstrarútgjöld ríkisins ættu ekki að hækka sem hlutfall af landsframleiðslu heldur lækka. Þessi fjárlög sagði Daði eiga að stuðla að lækkun vaxta sem heimili og fyrirtæki muni njóta góðs af. „Þetta er stóra hagsmunamál bæði heimila og fyrirtækja í landinu og þess vegna stóra áherslumál ríkisstjórnarinnar,“ sagði Daði. Senda komandi kynslóðum ekki reikninginn Í tilkynningu á vef Stjórnarráðsins, þar sem fjárlagafrumvarpið er kynnt, segir að í frumvarpinu sé forgangsraðað í þágu verðmætasköpunar, nauðsynlegrar innviðafjárfestingar, heilbrigðis og öryggis. Stór þáttur í þeirri vegferð sé hagræðing í rekstri ríkisins en samkvæmt fjárlagfrumvarpinu muni sértækar umbætur og hagræðing nema um þrettán milljörðum króna. „Forgangsmál ríkisstjórnarinnar er að ná stjórn á fjármálum ríkisins, greiða niður skuldir og binda enda á hallarekstur ríkissjóðs árið 2027. Þessi ríkisstjórn mun ekki eyða um efni fram en hún mun heldur ekki halda mikilvægum kerfum í fjársvelti. Það krefst ábyrgðar og hagsýni en við munum standa vörð um lífsgæði almennings án þess að senda komandi kynslóðum reikninginn,“ er haft eftir Daða Má. Útgjöld ekki aukin umfram verðmætasköpunarvöxt Þá segir að með innleiðingu svokallaðrar stöðugleikareglu hafi varanlegar skorður verið settar við ósjálfbærum útgjaldavexti. Á grundvelli hennar verði útgjöld ekki lengur aukin umfram vöxt verðmætasköpunar og komið hafi verið í veg fyrir að tímabundnum tekjum ríkisins sé eytt í varanleg útgjöld. Útgjaldavöxtur undanfarinna ára hafi valdið sveiflum og ýtt undir verðbólgu. Tekjur ríkissjóðs séu á hinn bóginn svipað miklar og síðast þegar ríkissjóður var rekinn með afgangi. Þess vegna sé einkum lögð áhersla á að ná stjórn á ríkisútgjöldum, svo sem með hagræðingu, einföldun og aukinni skilvirkni, en gert ráð fyrir að tekjur ríkissjóðs haldist stöðugar. „Aðgerðir ríkisstjórnarinnar til umbóta og hagræðingar eru þegar farnar að skila sér en afkoma ríkissjóðs samkvæmt fjárlagafrumvarpinu er 11 milljörðum króna betri en lagt var upp með í fjármálaáætlun.“ Skuldir ríkisins séu umtalsvert hærri en í nágrannaríkjum okkar og vaxtakostnaðurinn hafi bitnað á mikilvægum verkefnum á borð við uppbyggingu vega, raforkukerfisins og annarra innviða. Að greiða þær niður snúist um almannahagsmuni enda sé vaxtakostnaðurinn hærri en framlög til margra mikilvægra málaflokka. Stjórnarráðið Sjúkrahúsið á Akureyri, aukið fé í framhaldsskóla og stuðningur við verðbólgumarkmið Loks segir að með tiltekt í ríkisfjármálunum hafi þegar skapast svigrúm til þess að mæta þeim brýnustu áskorunum sem íslenskt samfélag stendur frammi fyrir. Nýjum útgjöldum í fjárlagafrumvarpinu sé forgangsraðað til verkefna sem stuðla að öryggi fólks, svo sem í heilbrigðiskerfinu, í samgöngum og víðar. Á árinu 2026 verði þremur milljörðum króna varið í uppbyggingu Sjúkrahússins á Akureyri og yfir 100 nýjum hjúkrunarrýmum verði komið á fót víðs vegar um landið. Þá sé fjármunum varið í stækkun réttar- og öryggisdeildarinnar á Kleppi um helming, fjölgun ýmissa meðferðarúrræða vegna fíknivanda og varanlega styrkingu geðþjónustu barna og aldraðra. Til að stuðla enn frekar að auknu öryggi sé fjármagni veitt í fimmtíu ný stöðugildi innan lögreglunnar, eflingu Landhelgisgæslunnar og á sviði fangelsismála. Ný öryggisvistun fyrir einstaklinga sem ekki eru sakhæfir verði sett á fót, snjóflóðavarnir efldar og brottfararmiðstöð opnuð. Ríkisstjórnin hafi einnig fjármagnað aðgerðir til stuðnings barnafjölskyldum, meðal annars með hækkun framlaga til Fæðingarorlofssjóðs, uppbyggingu verknáms, auknu fé til framhaldsskólanna og eflingu sérhæfðrar þjónustu við börn með fjölþættan vanda. Þá hafi ríkisstjórnin sett aukinn kraft í að bæta lífsgæði þeirra sem mest þurfa á stuðningi að halda, þar með talið með hækkun á almennu frítekjumarki ellilífeyrisþega, hækkun á aldursviðbót til örorkulífeyrisþega og hærri framlögum til að koma til móts við fjölgun endurhæfingarlífeyrisþega. Sterk efnahagsstjórn skili sér þó fyrst og fremst í bættum hag heimila með því að styðja við verðbólgumarkmið Seðlabanka Íslands og skapa þannig svigrúm fyrir lækkun vaxta. Frá því í október 2024 hafi vaxtakostnaður þegar lækkað um ríflega 500 þúsund krónur á ári af þrjátíu milljóna króna jafngreiðsluláni. „Aðhald í ríkisrekstrinum, umbætur og hagræðing eru viðvarandi verkefni. Fjárlagafrumvarp fyrir árið 2026 slær tóninn fyrir það sem koma skal. Það felur í sér varfærni og ekki af ástæðulausu. Tilgangur fjárlaganna er, þegar öllu er á botninn hvolft, að tryggja öryggi og öfluga þjónustu við borgarana. Markmiðið um að skila afgangi gengur ekki í berhögg við þetta heldur er það sett fram til að tryggja að ríkið geti stuðlað að bættum lífskjörum almennings án þess að senda reikninginn til kynslóða framtíðar.“ Fréttin hefur verið uppfærð. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Efnahagsmál Rekstur hins opinbera Fjárlagafrumvarp 2026 Mest lesið Vaktin: Dómari kveður upp um refsingu Diddy Erlent Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Innlent Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Innlent Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Innlent Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Innlent Látinn fara eftir að hafa neitað Trump um sverð í eigu Eisenhower Erlent Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Innlent Vann á öllum deildum leikskólans Innlent Rekja andlát dóttur að hluta til samsæriskenninga móður Erlent Bein útsending: Siglt áleiðis til Gasa Erlent Fleiri fréttir Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Vann á öllum deildum leikskólans Segja Rússa heyja stríð við Vesturlönd og síðustu ævidagarnir á Grund „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Ingibjörg tekur slaginn við Bergþór Skjálftahrina við Krýsuvík og Kleifarvatn Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Bergþór vill verða varaformaður Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta Sjá meira
Þetta kom fram í upphafi kynningar Daða Más Kristóferssonar, fjármála- og efnahagsráðherra, í ráðuneytinu í morgun. Kynninguna má sjá fréttinni hér að neðan: Daði Már sagði að helsta áhersla fjárlaganna væri að ná niður vöxtum. Ríkissjóður verði að aðstoða Seðlabanka Íslands við að ná verðbólgumarkmiði með hagræðingu og því myndi hann kynna aðhaldssöm fjárlög. Hagræðing væri þegar farin að bera ávöxt, enda væri nú gert ráð fyrir fimmtán milljarða króna halla á næsta ári í stað 26 milljarða króna halla. Vaxtalækkun stóra hagsmunamál heimila og fyrirtækja Hann sagði að hlutdeild ríkissins væri að minnka sem hluti af heildarhagkerfinu. Rekstrarútgjöld ríkisins ættu ekki að hækka sem hlutfall af landsframleiðslu heldur lækka. Þessi fjárlög sagði Daði eiga að stuðla að lækkun vaxta sem heimili og fyrirtæki muni njóta góðs af. „Þetta er stóra hagsmunamál bæði heimila og fyrirtækja í landinu og þess vegna stóra áherslumál ríkisstjórnarinnar,“ sagði Daði. Senda komandi kynslóðum ekki reikninginn Í tilkynningu á vef Stjórnarráðsins, þar sem fjárlagafrumvarpið er kynnt, segir að í frumvarpinu sé forgangsraðað í þágu verðmætasköpunar, nauðsynlegrar innviðafjárfestingar, heilbrigðis og öryggis. Stór þáttur í þeirri vegferð sé hagræðing í rekstri ríkisins en samkvæmt fjárlagfrumvarpinu muni sértækar umbætur og hagræðing nema um þrettán milljörðum króna. „Forgangsmál ríkisstjórnarinnar er að ná stjórn á fjármálum ríkisins, greiða niður skuldir og binda enda á hallarekstur ríkissjóðs árið 2027. Þessi ríkisstjórn mun ekki eyða um efni fram en hún mun heldur ekki halda mikilvægum kerfum í fjársvelti. Það krefst ábyrgðar og hagsýni en við munum standa vörð um lífsgæði almennings án þess að senda komandi kynslóðum reikninginn,“ er haft eftir Daða Má. Útgjöld ekki aukin umfram verðmætasköpunarvöxt Þá segir að með innleiðingu svokallaðrar stöðugleikareglu hafi varanlegar skorður verið settar við ósjálfbærum útgjaldavexti. Á grundvelli hennar verði útgjöld ekki lengur aukin umfram vöxt verðmætasköpunar og komið hafi verið í veg fyrir að tímabundnum tekjum ríkisins sé eytt í varanleg útgjöld. Útgjaldavöxtur undanfarinna ára hafi valdið sveiflum og ýtt undir verðbólgu. Tekjur ríkissjóðs séu á hinn bóginn svipað miklar og síðast þegar ríkissjóður var rekinn með afgangi. Þess vegna sé einkum lögð áhersla á að ná stjórn á ríkisútgjöldum, svo sem með hagræðingu, einföldun og aukinni skilvirkni, en gert ráð fyrir að tekjur ríkissjóðs haldist stöðugar. „Aðgerðir ríkisstjórnarinnar til umbóta og hagræðingar eru þegar farnar að skila sér en afkoma ríkissjóðs samkvæmt fjárlagafrumvarpinu er 11 milljörðum króna betri en lagt var upp með í fjármálaáætlun.“ Skuldir ríkisins séu umtalsvert hærri en í nágrannaríkjum okkar og vaxtakostnaðurinn hafi bitnað á mikilvægum verkefnum á borð við uppbyggingu vega, raforkukerfisins og annarra innviða. Að greiða þær niður snúist um almannahagsmuni enda sé vaxtakostnaðurinn hærri en framlög til margra mikilvægra málaflokka. Stjórnarráðið Sjúkrahúsið á Akureyri, aukið fé í framhaldsskóla og stuðningur við verðbólgumarkmið Loks segir að með tiltekt í ríkisfjármálunum hafi þegar skapast svigrúm til þess að mæta þeim brýnustu áskorunum sem íslenskt samfélag stendur frammi fyrir. Nýjum útgjöldum í fjárlagafrumvarpinu sé forgangsraðað til verkefna sem stuðla að öryggi fólks, svo sem í heilbrigðiskerfinu, í samgöngum og víðar. Á árinu 2026 verði þremur milljörðum króna varið í uppbyggingu Sjúkrahússins á Akureyri og yfir 100 nýjum hjúkrunarrýmum verði komið á fót víðs vegar um landið. Þá sé fjármunum varið í stækkun réttar- og öryggisdeildarinnar á Kleppi um helming, fjölgun ýmissa meðferðarúrræða vegna fíknivanda og varanlega styrkingu geðþjónustu barna og aldraðra. Til að stuðla enn frekar að auknu öryggi sé fjármagni veitt í fimmtíu ný stöðugildi innan lögreglunnar, eflingu Landhelgisgæslunnar og á sviði fangelsismála. Ný öryggisvistun fyrir einstaklinga sem ekki eru sakhæfir verði sett á fót, snjóflóðavarnir efldar og brottfararmiðstöð opnuð. Ríkisstjórnin hafi einnig fjármagnað aðgerðir til stuðnings barnafjölskyldum, meðal annars með hækkun framlaga til Fæðingarorlofssjóðs, uppbyggingu verknáms, auknu fé til framhaldsskólanna og eflingu sérhæfðrar þjónustu við börn með fjölþættan vanda. Þá hafi ríkisstjórnin sett aukinn kraft í að bæta lífsgæði þeirra sem mest þurfa á stuðningi að halda, þar með talið með hækkun á almennu frítekjumarki ellilífeyrisþega, hækkun á aldursviðbót til örorkulífeyrisþega og hærri framlögum til að koma til móts við fjölgun endurhæfingarlífeyrisþega. Sterk efnahagsstjórn skili sér þó fyrst og fremst í bættum hag heimila með því að styðja við verðbólgumarkmið Seðlabanka Íslands og skapa þannig svigrúm fyrir lækkun vaxta. Frá því í október 2024 hafi vaxtakostnaður þegar lækkað um ríflega 500 þúsund krónur á ári af þrjátíu milljóna króna jafngreiðsluláni. „Aðhald í ríkisrekstrinum, umbætur og hagræðing eru viðvarandi verkefni. Fjárlagafrumvarp fyrir árið 2026 slær tóninn fyrir það sem koma skal. Það felur í sér varfærni og ekki af ástæðulausu. Tilgangur fjárlaganna er, þegar öllu er á botninn hvolft, að tryggja öryggi og öfluga þjónustu við borgarana. Markmiðið um að skila afgangi gengur ekki í berhögg við þetta heldur er það sett fram til að tryggja að ríkið geti stuðlað að bættum lífskjörum almennings án þess að senda reikninginn til kynslóða framtíðar.“ Fréttin hefur verið uppfærð.
Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Efnahagsmál Rekstur hins opinbera Fjárlagafrumvarp 2026 Mest lesið Vaktin: Dómari kveður upp um refsingu Diddy Erlent Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Innlent Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Innlent Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Innlent Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Innlent Látinn fara eftir að hafa neitað Trump um sverð í eigu Eisenhower Erlent Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Innlent Vann á öllum deildum leikskólans Innlent Rekja andlát dóttur að hluta til samsæriskenninga móður Erlent Bein útsending: Siglt áleiðis til Gasa Erlent Fleiri fréttir Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Vann á öllum deildum leikskólans Segja Rússa heyja stríð við Vesturlönd og síðustu ævidagarnir á Grund „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Ingibjörg tekur slaginn við Bergþór Skjálftahrina við Krýsuvík og Kleifarvatn Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Bergþór vill verða varaformaður Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta Sjá meira