Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar 31. mars 2025 12:01 Framtíð Reykjavíkur: Ofanjarðar og neðanjarðar Sjáðu fyrir þér Reykjavík þar sem götur eru kyrrlátar og öruggar, lausar við umferðarþunga, þökk sé neðanjarðar göngum sem munu vernda mikilvæga innviði gegn erfiðum veðurskilyrðum, stýra sjálfvirkum hitakerfum, sorphirðu, vöruflutningum, raforku og samgöngum. Ofanjarðar koma lífleg opin svæði, aðlögunarhæfar byggingar og síðan gagnvirkt borgarumhverfi sem blómstrar, bætir daglegt líf og eflir samfélagstengsl. Með því að nýta einstaka endurnýjanlega orkuauðlind Íslands, hátækni og samstöðumátt samfélagsins getur höfuðborgarsvæðið orðið ein samfelld brautryðjandi snjallborg sem byggir á gervigreind og velferð íbúanna en ekki vaxandi skuggaborg þéttingar…. Ef við viljum og kjósum. Hvað er snjallborg? Lykilþættir í snjallborgarframtíð Reykjavíkur: Snjallt borgarskipulag með stafrænum tvíburum og rauntíma greiningum. Neðanjarðar innviðir með sjálfvirkum samgöngum og þjónustu. Sjálfakandi rafbílar og skutlur sem draga úr umferð og mengun. Sjálfbærni með orkustýringu og úrgangsstjórnun. Vélmenni og drónar til viðhalds, öryggis og þjónustu. Stafrænn jöfnuður sem tryggir öllum jafnan aðgang að tækni og upplýsingum. Hringrásarhagkerfi sem dregur úr sóun og hámarkar nýtingu auðlinda. Snjallheilbrigðisþjónusta sem býður persónulega umönnun með hjálp gervigreindar. Stafrænt öryggi með öflugri vernd gagna og einkalífs. Menningar- og ferðaþjónustuupplifanir auðgaðar með gagnvirkri tækni. Tímalína fyrir umbreytingu Reykjavíkur með gervigreind 2025–2030: Grunnuppbygging Innleiðing stafræns tvíbura og borgarskipulags með gervigreind. Gangagerð hefst fyrir mikilvæga innviði (jarðhita, rafmagn, úrgang, vatn o.fl.). Tilraunaverkefni með sjálfakandi farartæki hefjast; undirbúningur hafinn að göngum eingöngu ætluðum sjálfakandi bílum. 2030–2035: Útvíkkun innviða Sjálfvirkar neðanjarðar samgönguæðar komnar í rekstur. Vélmenni tekin í notkun við viðhald og þjónustu í borginni. Innleiðing gervigreindar vettvanga til að efla samfélagsþátttöku. 2035–2040: Algjör samþætting Heildstæð innleiðing sjálfakandi rafbíla á öllu svæðinu. Snjallmiðstöðvar stjórna innviðum, neyðarþjónustu og stafrænu öryggi. Þroskuð sjálfbærniverkefni knúin af gervigreind og stafrænar aðgerðir sem ná til allra. Nýtt atvinnu- og samfélagslandslag Gervigreind umbreytir atvinnumarkaðnum með skapandi, tæknivæddum og sveigjanlegum störfum með styttri vinnutíma. Breytt samfélag sem auðgar bæði þéttbýli og úthverfi. Rafbílar og sjálfakandi farartæki munu hafa áhrif á íbúðarval fólks, húsnæðismarkað og þróun hverfa. Félagslegur og efnahagslegur ávinningur allra Þótt fjárfesting í upphafi sé töluverð er ávinningurinn mikill til lengri tíma Íbúar: Aukin lífsgæði, lægri kostnaður og meiri tími fyrir sig og fjölskylduna. Borgir: Betri nýting fjármagns og betri þjónusta. Ríkið: Efnahagslegur vöxtur og alþjóðleg þátttaka. Fyrirtæki: Ný tækifæri og markaðir. Samvinna einkaaðila og hins opinbera tryggir jafnan ávinning. Umbreyting húsnæðismarkaðar og skipulags Breytingar á vinnumarkaði dregur úr þörf fyrir hefðbundið skrifstofuhúsnæði, sem þá væri hægt að umbreyta í íbúðir. Neðanjarðar innviðir skapa rými fyrir græn svæði, nýja hverfisþjónustu og blandaða byggð sem mótar nýtt skipulag. Íbúar leiða breytingarnar: Samfélagsleg virkni skiptir sköpum Það er mikilvægt að íbúar Höfuðborarsvæðisins taki frumkvæði, deili hugmyndum og ýti eftir breytingum í grasrótarstarfi, samfélagsmiðlum og samtali við yfirvöld. Virk þátttaka allra er nauðsynleg til að skapa þá framtíð sem við viljum. Hvernig og hvar viljum við búa, við hvað á ég að vinna þegar gervigreindar snjallmenni hafa tekið yfir mestan hluta atvinnu og hvernig tryggjum við að gervigreindin tryggi öllum betra líf en ekki bara útvöldum. Græðgin drífur áfram uppbyggingu gervigreindar í dag en gervigreindin hefur allt til að útrýma fátækt og græðgi. Ímyndum okkur framtíðina saman: Reykjavík árið 2040 Ímyndum okkur borg þar sem lífsgæði, sjálfbærni og samfélagsleg þróun fara saman. Þar sem neðanjarðar innviðir skapa svigrúm fyrir græn svæði, menningu og mannlíf. Reykjavík verður fyrirmynd annarra borga, þar sem nýsköpun og gervigreind gera daglegt líf okkar allra betra, fallegra og sjálfbærara. Tökum þátt í að skapa þessa framtíð saman en látum hana ekki verða framtíð útvaldra og/eða á kostnað okkar. Þessi grein er hluti greina raðar um gervigreind, fyrri greinar; Fækkum kennurum um 90% Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Mest lesið 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson skrifar Skoðun Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Áhrif, evran, innviðir, öryggi Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hugleiðing um rauð epli og skynjun veruleikans Gauti Páll Jónsson skrifar Skoðun Tumi þumall og blaðurmaðurinn Kristján Logason skrifar Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Stefnum á að veita 1000 börnum innblástur fyrir framtíðina Dr. Bryony Mathew skrifar Skoðun Samgönguáætlun – skuldbinding, ekki kosningaloforð skrifar Skoðun Menntun til framtíðar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson skrifar Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Menntastefna stjórnvalda – ferð án fyrirheits? Sigvaldi Egill Lárusson skrifar Skoðun Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Beint og milliliðalaust Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Áfengissala: Þrýstingur úr tveimur áttum Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Framtíð Reykjavíkur: Ofanjarðar og neðanjarðar Sjáðu fyrir þér Reykjavík þar sem götur eru kyrrlátar og öruggar, lausar við umferðarþunga, þökk sé neðanjarðar göngum sem munu vernda mikilvæga innviði gegn erfiðum veðurskilyrðum, stýra sjálfvirkum hitakerfum, sorphirðu, vöruflutningum, raforku og samgöngum. Ofanjarðar koma lífleg opin svæði, aðlögunarhæfar byggingar og síðan gagnvirkt borgarumhverfi sem blómstrar, bætir daglegt líf og eflir samfélagstengsl. Með því að nýta einstaka endurnýjanlega orkuauðlind Íslands, hátækni og samstöðumátt samfélagsins getur höfuðborgarsvæðið orðið ein samfelld brautryðjandi snjallborg sem byggir á gervigreind og velferð íbúanna en ekki vaxandi skuggaborg þéttingar…. Ef við viljum og kjósum. Hvað er snjallborg? Lykilþættir í snjallborgarframtíð Reykjavíkur: Snjallt borgarskipulag með stafrænum tvíburum og rauntíma greiningum. Neðanjarðar innviðir með sjálfvirkum samgöngum og þjónustu. Sjálfakandi rafbílar og skutlur sem draga úr umferð og mengun. Sjálfbærni með orkustýringu og úrgangsstjórnun. Vélmenni og drónar til viðhalds, öryggis og þjónustu. Stafrænn jöfnuður sem tryggir öllum jafnan aðgang að tækni og upplýsingum. Hringrásarhagkerfi sem dregur úr sóun og hámarkar nýtingu auðlinda. Snjallheilbrigðisþjónusta sem býður persónulega umönnun með hjálp gervigreindar. Stafrænt öryggi með öflugri vernd gagna og einkalífs. Menningar- og ferðaþjónustuupplifanir auðgaðar með gagnvirkri tækni. Tímalína fyrir umbreytingu Reykjavíkur með gervigreind 2025–2030: Grunnuppbygging Innleiðing stafræns tvíbura og borgarskipulags með gervigreind. Gangagerð hefst fyrir mikilvæga innviði (jarðhita, rafmagn, úrgang, vatn o.fl.). Tilraunaverkefni með sjálfakandi farartæki hefjast; undirbúningur hafinn að göngum eingöngu ætluðum sjálfakandi bílum. 2030–2035: Útvíkkun innviða Sjálfvirkar neðanjarðar samgönguæðar komnar í rekstur. Vélmenni tekin í notkun við viðhald og þjónustu í borginni. Innleiðing gervigreindar vettvanga til að efla samfélagsþátttöku. 2035–2040: Algjör samþætting Heildstæð innleiðing sjálfakandi rafbíla á öllu svæðinu. Snjallmiðstöðvar stjórna innviðum, neyðarþjónustu og stafrænu öryggi. Þroskuð sjálfbærniverkefni knúin af gervigreind og stafrænar aðgerðir sem ná til allra. Nýtt atvinnu- og samfélagslandslag Gervigreind umbreytir atvinnumarkaðnum með skapandi, tæknivæddum og sveigjanlegum störfum með styttri vinnutíma. Breytt samfélag sem auðgar bæði þéttbýli og úthverfi. Rafbílar og sjálfakandi farartæki munu hafa áhrif á íbúðarval fólks, húsnæðismarkað og þróun hverfa. Félagslegur og efnahagslegur ávinningur allra Þótt fjárfesting í upphafi sé töluverð er ávinningurinn mikill til lengri tíma Íbúar: Aukin lífsgæði, lægri kostnaður og meiri tími fyrir sig og fjölskylduna. Borgir: Betri nýting fjármagns og betri þjónusta. Ríkið: Efnahagslegur vöxtur og alþjóðleg þátttaka. Fyrirtæki: Ný tækifæri og markaðir. Samvinna einkaaðila og hins opinbera tryggir jafnan ávinning. Umbreyting húsnæðismarkaðar og skipulags Breytingar á vinnumarkaði dregur úr þörf fyrir hefðbundið skrifstofuhúsnæði, sem þá væri hægt að umbreyta í íbúðir. Neðanjarðar innviðir skapa rými fyrir græn svæði, nýja hverfisþjónustu og blandaða byggð sem mótar nýtt skipulag. Íbúar leiða breytingarnar: Samfélagsleg virkni skiptir sköpum Það er mikilvægt að íbúar Höfuðborarsvæðisins taki frumkvæði, deili hugmyndum og ýti eftir breytingum í grasrótarstarfi, samfélagsmiðlum og samtali við yfirvöld. Virk þátttaka allra er nauðsynleg til að skapa þá framtíð sem við viljum. Hvernig og hvar viljum við búa, við hvað á ég að vinna þegar gervigreindar snjallmenni hafa tekið yfir mestan hluta atvinnu og hvernig tryggjum við að gervigreindin tryggi öllum betra líf en ekki bara útvöldum. Græðgin drífur áfram uppbyggingu gervigreindar í dag en gervigreindin hefur allt til að útrýma fátækt og græðgi. Ímyndum okkur framtíðina saman: Reykjavík árið 2040 Ímyndum okkur borg þar sem lífsgæði, sjálfbærni og samfélagsleg þróun fara saman. Þar sem neðanjarðar innviðir skapa svigrúm fyrir græn svæði, menningu og mannlíf. Reykjavík verður fyrirmynd annarra borga, þar sem nýsköpun og gervigreind gera daglegt líf okkar allra betra, fallegra og sjálfbærara. Tökum þátt í að skapa þessa framtíð saman en látum hana ekki verða framtíð útvaldra og/eða á kostnað okkar. Þessi grein er hluti greina raðar um gervigreind, fyrri greinar; Fækkum kennurum um 90% Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun.
Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar
Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar