Hæstiréttur klofnaði í nauðgunarmáli Inga Vals Árni Sæberg skrifar 29. janúar 2025 15:29 Hæstiréttur klofnaði í málinu. Vísir/Vilhelm Hæstiréttur hefur staðfest þriggja ára fangelsisdóm yfir Inga Val Davíðssyni, Ólafsfirðingi á fertugsaldri. Hann var sakfelldur fyrir að nauðga sextán ára stjúpdóttur æskuvinar síns. Hæstiréttur klofnaði í málinu og tveir dómarar réttarins töldu að ómerkja ætti dóm Landsréttar Ingi Valur var dæmdur í tveggja og hálfs árs fangelsi í Héraðsdómi Norðurlands eystra en Landsréttur þyngdi refsingu hans í þrjú ár í apríl í fyrra. Ítarlega var fyrir yfir málsatvik í fréttinni hér að neðan: Ingi Valur óskaði í kjölfarið eftir áfrýjunarleyfi til Hæstaréttar. Það gerði hann á þeim grundvelli að málsmeðferð Landsréttar hafi verið ábótavant. Hann krafðist þess að dómur Landsréttar yrði ómerktur eða hann yrði sýknaður. Vildi að Landsréttur tæki mark á framburði tveggja vitna Í málskotsbeiðni Inga Vals sagði að hann hefði gert kröfu um að tvö vitni, sem ekki gáfu skýrslu í héraði myndu gera það í Landsrétti, og fallist hafi verið á það. Hann teldi vitnisburð þeirra hafa grundvallarþýðingu í málinu. Hann setti út á að Landsréttur hafi ekki tekið afstöðu til framburðar þessara tveggja vitna. Hæstiréttur taldi ástæðu til að ætla að málsmeðferð fyrir Landsrétti gæti hafa verið stórlega ábótavant þar sem Landsréttur lagði hvorki mat á sönnunargildi munnlegs framburðar þeirra tveggja vitna sem báru vitni fyrir Landsrétti en höfðu ekki komið fyrir héraðsdóm né mat hvernig framburður þeirra samrýmdist framburði Inga Vals og vitna. Sammála Inga Val að hluta Í dómi Hæstaréttar, sem kveðinn var upp klukkan 14, segir að meirihluti Hæstaréttar hafi tekið fram að við meðferð málsins fyrir Landsrétti hefðu verið heimilaðar viðbótarskýrslutökur, sem að mati Inga Vals hefðu þýðingu um trúverðugleika stúlkunnar. Því hefði verið tilefni fyrir Landsrétt að víkja að efni og afstöðu hans til þeirra með skýrari hætti en gert hafi verið í hinum áfrýjaða dómi. Hæstiréttur hafi þó ekki talið þetta hagga því að ekkert væri fram komið um að ágallar hefðu verið á aðferð Landsréttar við mat á sönnun um þá háttsemi Inga Vals sem lýst hafi verið í ákæru og máli hefðu getað skipt við hið heildstæða sönnunarmat sem niðurstaðan væri reist á. Því hafi meirihlutinn ekki fallist á kröfu Inga Vals um ómerkingu hins áfrýjaða dóms, sem hefði verið staðfestur. Ása og Karl vildu ómerkja Dómi Hæstaréttar fylgir sératkvæði hæstaréttardómaranna Ásu Ólafsdóttur og Karls Axelssonar. Í sératkvæði þeirra segir að þau séu ósammála formhlið málsins og telji að ómerkja beri hinn áfrýjaða dóm í málinu. Þau segja að Hæstiréttur geti ekki endurmetið niðurstöðu Landsréttar um sönnunargildi munnlegs framburðar og þá sé ekki heimild til að áfrýja dómi Landsréttar til endurskoðunar á slíku sönnunarmati. Vegna þess þrönga stakks sem Hæstarétti er sniðinn að þessu leyti verði því að gæta þess sérstaklega við meðferð máls fyrir réttinum hvort meginreglna um réttindi sakaðra manna til réttlátrar málsmeðferðar hafi verið gætt við meðferð máls á lægri dómstigum. Allan vafa þar um beri að túlka þeim í hag. Í ljósi aðdraganda þess að vitnin tvö gáfu fyrst skýrslu fyrir Landsrétti hafi það aukið enn frekar kröfu um að einhver grein yrði gerð í dóminum fyrir framburði þeirra þar og mögulegri þýðingu fyrir heildarsönnunarmat í málinu. Þá væri til þess að líta að ekki hafi verið réttilega staðið að framkvæmd skýrslutökunnar af hálfu dómsformanns Landsréttar, svo sem nánar sé rakið í atkvæði meirihluta dómenda „Við erum hins vegar ósammála meirihluta dómenda um þýðingu þessara ágalla sem grein hefur verið gerð fyrir hér að framan.“ Ingi Valur ætti að njóta vafans Til þess væri að líta að sakfelling Inga Vals hafi alfarið byggst á mati á trúverðugleika á framburði hans og brotaþola svo og á framburði annarra vitna sem urðu ekki áskynja um atvik málsins sjálf eins og þau tvö vitni sem sérstaklega var heimilað að gefa fyrst skýrslu fyrir Landsrétti. Þá yrði ekkert ráðið af dómi Landsréttar hvort litið hafi verið til framburðar þessara nýju vitna eða fram hjá honum horft og þá af hvaða ástæðu, til að mynda hvort talið hafi verið að þau hefðu ekki þýðingu við sönnunarmatið. Sú almenna tilvísun sem fram komi í dómi Landsréttar nægi ekki í þessum efnum. „Undir þessum kringumstæðum teljum við að ákærði eigi að njóta alls vafa um hvort framburður þessara nýju vitna hafi haft áhrif á mat Landsréttar á trúverðugleika framburðar ákærða og brotaþola. Engin heimild stendur til þess að taka umrædda framburði nú upp í dóm Hæstaréttar og bera þá saman við ályktanir Landsréttar um sönnunarfærslu enda lætur þá að minnsta kosti nærri að með því fari fram endurskoðun á sönnunarmati munnlegra framburða fyrir Landsrétti sem er sem fyrr greinir ekki á færi Hæstaréttar.“ Þau telji jafnframt að réttur sakbornings til þess að leiða fram ný vitni fyrir Landsrétt sé án efnislegrar þýðingar ef ekki má ráða af dómi við aðstæður sem þessar hvort tekin hafi verið raunveruleg afstaða til framburðar nýrra vitna eða þess eftir atvikum getið að þau hafi ekki haft þýðingu fyrir úrlausn máls. „Í ljósi alls framangreinds er það niðurstaða okkar að ágallar þeir, sem meirihluti og minnihluti eru sammála um að hafi orðið við rekstur málsins og samningu dóms í Landsrétti, séu slíkir að óhjákvæmilegt sé að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og vísa málinu aftur til endurtekinnar málsmeðferðar fyrir Landsrétti. Samkvæmt þeirri niðurstöðu ætti að fella sakarkostnað ákærða vegna meðferðar málsins fyrir Landsrétti og Hæstarétti á ríkissjóð.“ Dóm Hæstaréttar og sératkvæði Ásu og Karls má lesa hér. Dómsmál Kynferðisofbeldi Fjallabyggð Mest lesið Barn fórst í Hvítá í gær Innlent Gróf slagsmál foreldra á fótboltamóti barna reyndust plat Innlent Leita sundmanns við Örfirisey Innlent Stærsti óttinn varð að veruleika á þriðja degi af 90 Innlent Verst þegar barninu líður eins og það sé annars flokks Innlent Enn unnið að því að ná dráttarvélinni upp eftir alvarlegt slys í Hvítá Innlent Drengurinn er kominn í leitirnar Innlent Dómur yfir Bergvini óbreyttur en þarf að greiða hærri miskabætur Innlent Heilt þorp varð undir aurskriðu í Sviss Erlent Rétt náði að stilla hjálminn sem bjargaði lífi dótturinnar Innlent Fleiri fréttir Sjaldséð heimsókn utanríkisráðherra og háar upphæðir sem hverfa Ætla ekki að minnka leyfilegan dagsafla Leita sundmanns við Örfirisey „Arfavitlaus lausn“ að minnka aflann í hverri veiðiferð Barn fórst í Hvítá í gær Drengurinn er kominn í leitirnar Gróf slagsmál foreldra á fótboltamóti barna reyndust plat Ómetanlegt að koma skilaboðum sinnar kynslóðar á framfæri á svo stórum viðburði Segir ráðgjöf Hafró kippt úr sambandi og „gúmmítékki“ sendur á næstu ríkisstjórn Svæðið sem Veitur vilja girða „óþarflega stórt“ Enn unnið að því að ná dráttarvélinni upp eftir alvarlegt slys í Hvítá Strandveiðifrumvarp „með ólíkindum“ og drama í borðtennisheiminum Gæsluvarðhald framlengt um fjórar vikur Kynna bráðabirgðarúfærslu á strandveiðunum Dómur yfir Bergvini óbreyttur en þarf að greiða hærri miskabætur Fjórtán ára á rúntinum Verst þegar barninu líður eins og það sé annars flokks Rétt náði að stilla hjálminn sem bjargaði lífi dótturinnar Átta nemendur með ágætiseinkunn Margt til fyrirmyndar á Íslandi en gerir athugasemd við einangrunarvistun ódæmdra fanga Oscar fluttur úr landi á þriðjudag Sveitastjóraskipti í Reykhólahreppi Stærsti óttinn varð að veruleika á þriðja degi af 90 Fasteignamat fyrir 2026: Seltjarnarnes hástökkvarinn á höfuðborgarsvæðinu Tjaldaði á túni í miðborg Reykjavíkur Samrunatillögur bankanna og sjóveikur sundkappi Ökumaður dráttarvélarinnar fluttur með þyrlu Viðja bar sex lömbum takk fyrir „Af hverju sit ég einn af öllum þessum mönnum fyrir framan dómara?“ Dúxinn greip í saxófóninn Sjá meira
Ingi Valur var dæmdur í tveggja og hálfs árs fangelsi í Héraðsdómi Norðurlands eystra en Landsréttur þyngdi refsingu hans í þrjú ár í apríl í fyrra. Ítarlega var fyrir yfir málsatvik í fréttinni hér að neðan: Ingi Valur óskaði í kjölfarið eftir áfrýjunarleyfi til Hæstaréttar. Það gerði hann á þeim grundvelli að málsmeðferð Landsréttar hafi verið ábótavant. Hann krafðist þess að dómur Landsréttar yrði ómerktur eða hann yrði sýknaður. Vildi að Landsréttur tæki mark á framburði tveggja vitna Í málskotsbeiðni Inga Vals sagði að hann hefði gert kröfu um að tvö vitni, sem ekki gáfu skýrslu í héraði myndu gera það í Landsrétti, og fallist hafi verið á það. Hann teldi vitnisburð þeirra hafa grundvallarþýðingu í málinu. Hann setti út á að Landsréttur hafi ekki tekið afstöðu til framburðar þessara tveggja vitna. Hæstiréttur taldi ástæðu til að ætla að málsmeðferð fyrir Landsrétti gæti hafa verið stórlega ábótavant þar sem Landsréttur lagði hvorki mat á sönnunargildi munnlegs framburðar þeirra tveggja vitna sem báru vitni fyrir Landsrétti en höfðu ekki komið fyrir héraðsdóm né mat hvernig framburður þeirra samrýmdist framburði Inga Vals og vitna. Sammála Inga Val að hluta Í dómi Hæstaréttar, sem kveðinn var upp klukkan 14, segir að meirihluti Hæstaréttar hafi tekið fram að við meðferð málsins fyrir Landsrétti hefðu verið heimilaðar viðbótarskýrslutökur, sem að mati Inga Vals hefðu þýðingu um trúverðugleika stúlkunnar. Því hefði verið tilefni fyrir Landsrétt að víkja að efni og afstöðu hans til þeirra með skýrari hætti en gert hafi verið í hinum áfrýjaða dómi. Hæstiréttur hafi þó ekki talið þetta hagga því að ekkert væri fram komið um að ágallar hefðu verið á aðferð Landsréttar við mat á sönnun um þá háttsemi Inga Vals sem lýst hafi verið í ákæru og máli hefðu getað skipt við hið heildstæða sönnunarmat sem niðurstaðan væri reist á. Því hafi meirihlutinn ekki fallist á kröfu Inga Vals um ómerkingu hins áfrýjaða dóms, sem hefði verið staðfestur. Ása og Karl vildu ómerkja Dómi Hæstaréttar fylgir sératkvæði hæstaréttardómaranna Ásu Ólafsdóttur og Karls Axelssonar. Í sératkvæði þeirra segir að þau séu ósammála formhlið málsins og telji að ómerkja beri hinn áfrýjaða dóm í málinu. Þau segja að Hæstiréttur geti ekki endurmetið niðurstöðu Landsréttar um sönnunargildi munnlegs framburðar og þá sé ekki heimild til að áfrýja dómi Landsréttar til endurskoðunar á slíku sönnunarmati. Vegna þess þrönga stakks sem Hæstarétti er sniðinn að þessu leyti verði því að gæta þess sérstaklega við meðferð máls fyrir réttinum hvort meginreglna um réttindi sakaðra manna til réttlátrar málsmeðferðar hafi verið gætt við meðferð máls á lægri dómstigum. Allan vafa þar um beri að túlka þeim í hag. Í ljósi aðdraganda þess að vitnin tvö gáfu fyrst skýrslu fyrir Landsrétti hafi það aukið enn frekar kröfu um að einhver grein yrði gerð í dóminum fyrir framburði þeirra þar og mögulegri þýðingu fyrir heildarsönnunarmat í málinu. Þá væri til þess að líta að ekki hafi verið réttilega staðið að framkvæmd skýrslutökunnar af hálfu dómsformanns Landsréttar, svo sem nánar sé rakið í atkvæði meirihluta dómenda „Við erum hins vegar ósammála meirihluta dómenda um þýðingu þessara ágalla sem grein hefur verið gerð fyrir hér að framan.“ Ingi Valur ætti að njóta vafans Til þess væri að líta að sakfelling Inga Vals hafi alfarið byggst á mati á trúverðugleika á framburði hans og brotaþola svo og á framburði annarra vitna sem urðu ekki áskynja um atvik málsins sjálf eins og þau tvö vitni sem sérstaklega var heimilað að gefa fyrst skýrslu fyrir Landsrétti. Þá yrði ekkert ráðið af dómi Landsréttar hvort litið hafi verið til framburðar þessara nýju vitna eða fram hjá honum horft og þá af hvaða ástæðu, til að mynda hvort talið hafi verið að þau hefðu ekki þýðingu við sönnunarmatið. Sú almenna tilvísun sem fram komi í dómi Landsréttar nægi ekki í þessum efnum. „Undir þessum kringumstæðum teljum við að ákærði eigi að njóta alls vafa um hvort framburður þessara nýju vitna hafi haft áhrif á mat Landsréttar á trúverðugleika framburðar ákærða og brotaþola. Engin heimild stendur til þess að taka umrædda framburði nú upp í dóm Hæstaréttar og bera þá saman við ályktanir Landsréttar um sönnunarfærslu enda lætur þá að minnsta kosti nærri að með því fari fram endurskoðun á sönnunarmati munnlegra framburða fyrir Landsrétti sem er sem fyrr greinir ekki á færi Hæstaréttar.“ Þau telji jafnframt að réttur sakbornings til þess að leiða fram ný vitni fyrir Landsrétt sé án efnislegrar þýðingar ef ekki má ráða af dómi við aðstæður sem þessar hvort tekin hafi verið raunveruleg afstaða til framburðar nýrra vitna eða þess eftir atvikum getið að þau hafi ekki haft þýðingu fyrir úrlausn máls. „Í ljósi alls framangreinds er það niðurstaða okkar að ágallar þeir, sem meirihluti og minnihluti eru sammála um að hafi orðið við rekstur málsins og samningu dóms í Landsrétti, séu slíkir að óhjákvæmilegt sé að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og vísa málinu aftur til endurtekinnar málsmeðferðar fyrir Landsrétti. Samkvæmt þeirri niðurstöðu ætti að fella sakarkostnað ákærða vegna meðferðar málsins fyrir Landsrétti og Hæstarétti á ríkissjóð.“ Dóm Hæstaréttar og sératkvæði Ásu og Karls má lesa hér.
Dómsmál Kynferðisofbeldi Fjallabyggð Mest lesið Barn fórst í Hvítá í gær Innlent Gróf slagsmál foreldra á fótboltamóti barna reyndust plat Innlent Leita sundmanns við Örfirisey Innlent Stærsti óttinn varð að veruleika á þriðja degi af 90 Innlent Verst þegar barninu líður eins og það sé annars flokks Innlent Enn unnið að því að ná dráttarvélinni upp eftir alvarlegt slys í Hvítá Innlent Drengurinn er kominn í leitirnar Innlent Dómur yfir Bergvini óbreyttur en þarf að greiða hærri miskabætur Innlent Heilt þorp varð undir aurskriðu í Sviss Erlent Rétt náði að stilla hjálminn sem bjargaði lífi dótturinnar Innlent Fleiri fréttir Sjaldséð heimsókn utanríkisráðherra og háar upphæðir sem hverfa Ætla ekki að minnka leyfilegan dagsafla Leita sundmanns við Örfirisey „Arfavitlaus lausn“ að minnka aflann í hverri veiðiferð Barn fórst í Hvítá í gær Drengurinn er kominn í leitirnar Gróf slagsmál foreldra á fótboltamóti barna reyndust plat Ómetanlegt að koma skilaboðum sinnar kynslóðar á framfæri á svo stórum viðburði Segir ráðgjöf Hafró kippt úr sambandi og „gúmmítékki“ sendur á næstu ríkisstjórn Svæðið sem Veitur vilja girða „óþarflega stórt“ Enn unnið að því að ná dráttarvélinni upp eftir alvarlegt slys í Hvítá Strandveiðifrumvarp „með ólíkindum“ og drama í borðtennisheiminum Gæsluvarðhald framlengt um fjórar vikur Kynna bráðabirgðarúfærslu á strandveiðunum Dómur yfir Bergvini óbreyttur en þarf að greiða hærri miskabætur Fjórtán ára á rúntinum Verst þegar barninu líður eins og það sé annars flokks Rétt náði að stilla hjálminn sem bjargaði lífi dótturinnar Átta nemendur með ágætiseinkunn Margt til fyrirmyndar á Íslandi en gerir athugasemd við einangrunarvistun ódæmdra fanga Oscar fluttur úr landi á þriðjudag Sveitastjóraskipti í Reykhólahreppi Stærsti óttinn varð að veruleika á þriðja degi af 90 Fasteignamat fyrir 2026: Seltjarnarnes hástökkvarinn á höfuðborgarsvæðinu Tjaldaði á túni í miðborg Reykjavíkur Samrunatillögur bankanna og sjóveikur sundkappi Ökumaður dráttarvélarinnar fluttur með þyrlu Viðja bar sex lömbum takk fyrir „Af hverju sit ég einn af öllum þessum mönnum fyrir framan dómara?“ Dúxinn greip í saxófóninn Sjá meira