Forvarnir og fyrirmyndir er á ábyrgð okkar allra Arnrún María Magnúsdóttir skrifar 12. desember 2024 13:31 Ég má til með að skrifa þennan pistil, hreinlega miður mín að nú berast fréttir nánast daglega frá hræðilega sorglegum atburðum þar sem fólk er beitt hrottalegu ofbeldi, það lætur lífið í átökum og mannleg samskipti eru engan vegin ekki í lagi. Það er augljóst að brýn þörf er fyrir forvarnir um bætt samskipti. Ég tel að við verðum að byrja strax frá fæðingu barns, þannig nái að verða hluti af menningu okkar. Hvar erum við fullorðna fólkið fyrirmyndir fyrir börn og ungmenni? Hvers vegna fylgjum við ekki reglum? Hvers vegna virðum við ekki umferðareglur, þrátt fyrir að þær séu settar til að vernda líf og heilsu okkar allra? Bara það eitt að „stjórna sér“ undir stýri í bíl virðist vera undantekning frekar en regla. Notkun síma, vímugjafa og annarra efna virðist vera samþykkt hegðun, þrátt fyrir alvarlegar afleiðingar. Umferðareglurnar! Mörg okkar sem erum fædd eftir miðja síðustu öld, byrjuðum að læra umferðareglur, sem sendar voru heim í pósti, þegar við vorum aðeins 3ja ára, samt erum við fullorðin ekki að fara eftir þeim! Ég vildi óska að endurskinsmerki í svartasta skammdeginu væru mest selda tískuvaran, sérstaklega hér á höfuðborgarsvæðinu þar sem snjólaust er æði oft og allt dimmt og mikil umferð. Erum við að hlusta á börn og ungmenni með fullri athygli, án þess að skrolla í símanum á meðan? Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna og Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun, eru til staðar, en birtast oft sem fín loforð á tyllidögum, frekar en reglur sem við erum stolt af að fara eftir. Mín ósk er sú að við íslenska þjóðin sem erum ekki nema tæplega 500þúsund manns verðum framúrskarandi í forvörnum, þar sem við tökum okkur saman hvert og eitt og virðum settar reglur. Börnin okkar þurfa fyrirmyndir sem fylgja reglum og sýna ábyrgð. Ef fullorðnir virða ekki reglur, hvernig getum við krafist þess af börnum og ungmennum? Jólin eru fram undan með „öllu“ því sem sumir telja að þurfi að kaupa, aðrir telja að verði að gera og ennþá fleiri segja að það sé nauðsynlegt að fara, eða bara samkvæmt einhverju sem einhver setti fram einhvern tímann. Hvað er það sem skiptir mestu máli í enda dagsins? Mig langar að þú gefir þér og öðrum þá „jólagjöf“ sem kostar ekki neitt. Að taka börnin sem eitt sinn voru í leikskólanum Brákarborg í Reykjavík, þau eiga þá ósk heitasta að allir fari eftir „Lausnahringnum“ hann sem inniheldur sjö einfaldar reglur í samskiptum sem auðvelt er að tileinka sér. Með því að æfa sig í samskiptum er forvörn út lífið. Lausnahringurinn Stjórna sér – Æfa sjálfstjórn með því að bera ábyrgð á eigin orðum og hegðun, einnig að biðja aðra um slíkt hið sama Skiptast á – Æfa að skiptast á hlutum, tækifærum og skoðunum að allir fái jafnan þátt Stoppa – Æfa að þekkja eigin mörk og virða annarra í samskiptum Knúsa – Æfa að bjóða knús og virða þegar því er hafnað Fyrirgefa – Æfa að fyrirgefa með opnum huga og skilja að mistök eru hluti af samskiptum Hjálpa – Æfa hjálpsemi með því að aðstoða og styrkja eigin seiglu að prófa Vera með/Leika – Æfa að leika sér, njóta samveru með öðrum og styrkja tengsl og geð Sýnum ábyrgð í orðum og gjörðum, sköpum traust og virðingu við náungan. Látum rödd barnanna hljóma. Börnin sem sköpuðu Lausnahringinn, vildu hafa þessar reglur í leikskólanum og síðar í grunnskólanum, að auki óskuðu þau eftir að hann færi á Alþingi. Þessi börn líktu lausnunum við umferðamerki sem allir myndu fara eftir, þannig myndi skapast friður um víða veröld. Rödd þessara barna verður að hljóma áfram og ég hvet þig til að leggja þitt af mörkum. Fræðsla er mikilvægur þáttur í forvörnum, við verðum að kenna börnum og ungmennum að tjá sig, virða mörk og leita sér hjálpar þegar farið er yfir þeirra. Líkt og börn læra hjá slökkviliðinu að hringja í 112, þegar eldur kemur upp, þá tel ég mikilvægt að börn í dag þurfi að vita að þau mega hringja í 112 ef einhver fer yfir mörk þeirra og þau eru hrædd. Að auki er mikilvægt að vita að hægt er að fá hjálp við sjálfstjórn ef einstaklingur ræður ekki við sig. Þetta er ekki spurning um val heldur skyldu okkar gagnvart börnum og framtíðinni. Fræðsla, ekki hræðsla, er að mínu mati mikilvæg til að vinna að samfélagi þar sem virðing og ábyrgð eru grunnstoðir samskipta. Sköpum samfélag þar sem börn geta þroskast á öruggan og virðingarfullan hátt. Með hlýrri kveðju, Arnrún María – Adda leikskólakennariEigandi Samtalið fræðsla ekki hræðsla. www.samtalid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Mest lesið Ég er ekki hættuleg – ég er veik Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Að henda bókum í börn Hildur Ýr Ísberg Skoðun Ljósið – samtök úti í bæ Jens Garðar Helgason Skoðun Tími til að endurhugsa hagvöxt! Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffia S. Sigurgeisdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Jafnréttisbærinn Hafnarfjörður – nema þegar þú ert þolandi Ingibjörg Gróa Gunnarsdóttir Skoðun Á hvaða vegferð er heilbrigðisráðherra? Kjartan Helgi Ólafsson Skoðun Lífsbjörg okkar er í veði Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Er hægt að bíða lengur? Björg Baldursdóttir Skoðun Þögnin í háskólanum Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Vita bændur ekki hvað bændum er fyrir bestu? Trausti Hjálmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Bankarnir og þjáningin Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Tryggja þarf öfluga endurhæfingu fyrir einstaklinga með krabbamein Ragna Kristín Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með Ljósinu! Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum að tala um Heiðmörk Guðmundur Hörður Guðmundsson skrifar Skoðun Aðild Íslands að ESB: Vegvísir til velsældar? Gunnar Pálsson skrifar Skoðun Misnotkun á velferðarkerfinu: Áhyggjur vegna nýbúa og kerfisglufa Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Ávinningur fyrri ára í hættu Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Gefum í – því unglingarnir okkar eiga það skilið skrifar Skoðun Það er munur á veðmálum og veðmálum Auður Inga Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Er hægt að bíða lengur? Björg Baldursdóttir skrifar Skoðun Tími til að fagna, minna á og hvetja áfram – 50 ár frá Kvennaverkfallinu Ólöf Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Jafnréttisbærinn Hafnarfjörður – nema þegar þú ert þolandi Ingibjörg Gróa Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Um meint hlutleysi Kína í Úkraínustríðinu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Ljósið – samtök úti í bæ Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Af lokuðum búsetuúrræðum og sérlausnum í flugi Þorgerður M Þorbjarnardóttir,Halldór Reynisson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er heilbrigðisráðherra? Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun VR-félagar, ykkar er valið! Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Laufey og brúin milli kynslóðanna Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Árangur skólanna, hvað veist þú um hann? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Ég er ekki hættuleg – ég er veik Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Kartöflurnar eru of dýrar til að kasta í veiðiþjófa Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Þögnin í háskólanum Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Neyðarkall frá Gaza: Svona getur þú hjálpað skrifar Skoðun Tími til að endurhugsa hagvöxt! Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffia S. Sigurgeisdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvíti stafur menningarinnar Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Hafnarfjörður er leiðandi í jafnréttismálum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Aðferðarfræði til að auka áfallaþol þjóða Böðvar Tómasson skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Hvernig borgarfulltrúar verðmeta tímann þinn Ragnhildur Alda Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Lífsbjörg okkar er í veði Hanna Katrín Friðriksson skrifar Sjá meira
Ég má til með að skrifa þennan pistil, hreinlega miður mín að nú berast fréttir nánast daglega frá hræðilega sorglegum atburðum þar sem fólk er beitt hrottalegu ofbeldi, það lætur lífið í átökum og mannleg samskipti eru engan vegin ekki í lagi. Það er augljóst að brýn þörf er fyrir forvarnir um bætt samskipti. Ég tel að við verðum að byrja strax frá fæðingu barns, þannig nái að verða hluti af menningu okkar. Hvar erum við fullorðna fólkið fyrirmyndir fyrir börn og ungmenni? Hvers vegna fylgjum við ekki reglum? Hvers vegna virðum við ekki umferðareglur, þrátt fyrir að þær séu settar til að vernda líf og heilsu okkar allra? Bara það eitt að „stjórna sér“ undir stýri í bíl virðist vera undantekning frekar en regla. Notkun síma, vímugjafa og annarra efna virðist vera samþykkt hegðun, þrátt fyrir alvarlegar afleiðingar. Umferðareglurnar! Mörg okkar sem erum fædd eftir miðja síðustu öld, byrjuðum að læra umferðareglur, sem sendar voru heim í pósti, þegar við vorum aðeins 3ja ára, samt erum við fullorðin ekki að fara eftir þeim! Ég vildi óska að endurskinsmerki í svartasta skammdeginu væru mest selda tískuvaran, sérstaklega hér á höfuðborgarsvæðinu þar sem snjólaust er æði oft og allt dimmt og mikil umferð. Erum við að hlusta á börn og ungmenni með fullri athygli, án þess að skrolla í símanum á meðan? Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna og Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun, eru til staðar, en birtast oft sem fín loforð á tyllidögum, frekar en reglur sem við erum stolt af að fara eftir. Mín ósk er sú að við íslenska þjóðin sem erum ekki nema tæplega 500þúsund manns verðum framúrskarandi í forvörnum, þar sem við tökum okkur saman hvert og eitt og virðum settar reglur. Börnin okkar þurfa fyrirmyndir sem fylgja reglum og sýna ábyrgð. Ef fullorðnir virða ekki reglur, hvernig getum við krafist þess af börnum og ungmennum? Jólin eru fram undan með „öllu“ því sem sumir telja að þurfi að kaupa, aðrir telja að verði að gera og ennþá fleiri segja að það sé nauðsynlegt að fara, eða bara samkvæmt einhverju sem einhver setti fram einhvern tímann. Hvað er það sem skiptir mestu máli í enda dagsins? Mig langar að þú gefir þér og öðrum þá „jólagjöf“ sem kostar ekki neitt. Að taka börnin sem eitt sinn voru í leikskólanum Brákarborg í Reykjavík, þau eiga þá ósk heitasta að allir fari eftir „Lausnahringnum“ hann sem inniheldur sjö einfaldar reglur í samskiptum sem auðvelt er að tileinka sér. Með því að æfa sig í samskiptum er forvörn út lífið. Lausnahringurinn Stjórna sér – Æfa sjálfstjórn með því að bera ábyrgð á eigin orðum og hegðun, einnig að biðja aðra um slíkt hið sama Skiptast á – Æfa að skiptast á hlutum, tækifærum og skoðunum að allir fái jafnan þátt Stoppa – Æfa að þekkja eigin mörk og virða annarra í samskiptum Knúsa – Æfa að bjóða knús og virða þegar því er hafnað Fyrirgefa – Æfa að fyrirgefa með opnum huga og skilja að mistök eru hluti af samskiptum Hjálpa – Æfa hjálpsemi með því að aðstoða og styrkja eigin seiglu að prófa Vera með/Leika – Æfa að leika sér, njóta samveru með öðrum og styrkja tengsl og geð Sýnum ábyrgð í orðum og gjörðum, sköpum traust og virðingu við náungan. Látum rödd barnanna hljóma. Börnin sem sköpuðu Lausnahringinn, vildu hafa þessar reglur í leikskólanum og síðar í grunnskólanum, að auki óskuðu þau eftir að hann færi á Alþingi. Þessi börn líktu lausnunum við umferðamerki sem allir myndu fara eftir, þannig myndi skapast friður um víða veröld. Rödd þessara barna verður að hljóma áfram og ég hvet þig til að leggja þitt af mörkum. Fræðsla er mikilvægur þáttur í forvörnum, við verðum að kenna börnum og ungmennum að tjá sig, virða mörk og leita sér hjálpar þegar farið er yfir þeirra. Líkt og börn læra hjá slökkviliðinu að hringja í 112, þegar eldur kemur upp, þá tel ég mikilvægt að börn í dag þurfi að vita að þau mega hringja í 112 ef einhver fer yfir mörk þeirra og þau eru hrædd. Að auki er mikilvægt að vita að hægt er að fá hjálp við sjálfstjórn ef einstaklingur ræður ekki við sig. Þetta er ekki spurning um val heldur skyldu okkar gagnvart börnum og framtíðinni. Fræðsla, ekki hræðsla, er að mínu mati mikilvæg til að vinna að samfélagi þar sem virðing og ábyrgð eru grunnstoðir samskipta. Sköpum samfélag þar sem börn geta þroskast á öruggan og virðingarfullan hátt. Með hlýrri kveðju, Arnrún María – Adda leikskólakennariEigandi Samtalið fræðsla ekki hræðsla. www.samtalid.is
Tími til að endurhugsa hagvöxt! Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffia S. Sigurgeisdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Tryggja þarf öfluga endurhæfingu fyrir einstaklinga með krabbamein Ragna Kristín Guðbrandsdóttir skrifar
Skoðun Misnotkun á velferðarkerfinu: Áhyggjur vegna nýbúa og kerfisglufa Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Tími til að fagna, minna á og hvetja áfram – 50 ár frá Kvennaverkfallinu Ólöf Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Jafnréttisbærinn Hafnarfjörður – nema þegar þú ert þolandi Ingibjörg Gróa Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af lokuðum búsetuúrræðum og sérlausnum í flugi Þorgerður M Þorbjarnardóttir,Halldór Reynisson skrifar
Skoðun Tími til að endurhugsa hagvöxt! Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffia S. Sigurgeisdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar
Tími til að endurhugsa hagvöxt! Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffia S. Sigurgeisdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun