Hagkerfið nái andanum og spá um tveggja prósenta hagvexti næstu ár Atli Ísleifsson skrifar 15. október 2024 08:32 Una Jónsdóttir er aðalhagfræðingur Landsbankans. Vísir/Vilhelm Greiningardeild Landsbankans spáir því að hagkerfið standi nánast í stað á milli ára í ár og að landsframleiðsla dragist saman um 0,1 prósent. Þetta sé mikil breyting frá síðustu árum þar sem hagvöxtur hafi verið fimm til níu prósent árlega, en þeim mikla hagvexti hafi fylgt mikil og þrálát verðbólga. Hagspaín geri ráð fyrir öðrum og rólegri takti. Þetta kemur fram í tilkynningu frá Landsbankanum en ný hagspá bankans, sem nær til ársins 2027, verður kynnt sérstaklega á fundi í Silfurbergi sem hefst núna klukkan 8:30. Í tilkynningunni segir að slaki hafi færst yfir hagkerfið sem nái andanum, verðbólga hjaðni duglega, vextir lækki og hagkerfið fari aftur hægt og rólega af stað með um tveggja prósenta hagvexti árlega næstu árin. Hægt verður að fylgjast með fundinum í spilaranum að neðan. Haft er eftir Unu Jónsdóttur, aðalhagfræðingi Landsbankans, að spáin sé almennt nokkuð björt þrátt fyrir horfur á lítils háttar samdrætti á þessu ári. „Hagkerfið er að fara í gegnum tímabæra og nauðsynlega kólnun sem getur engu að síður reynst mörgum sársaukafull. Raunvextir eru háir og gætu enn hækkað. Það þýðir að aðhaldið gæti aukist sem þrengir að heimilum og fyrirtækjum í landinu. Lækkunarferlið er aftur á móti hafið og við viljum meina að sigur í baráttunni við verðbólgu sé í augsýn. Það gæti þó tekið tíma að ná verðbólgu niður í verðbólgumarkmið og við sjáum það ekki endilega gerast á spátímanum, þó svo að verðbólgan muni lækka myndarlega,“ segir Una. Háð ýmiss konar óvissu Spáin er háð ýmiss konar óvissu. Má þar nefna ófrið víðs vegar í heiminum sem gæti haft áhrif á efnahag ýmissa viðskiptalanda Íslands og þar með á íslenskan efnahag. Þá gætu eldsumbrot á Reykjanesskaga ógnað innviðum á svæðinu. Helstu niðurstöður: Spáin gerir ráð fyrir 0,1% samdrætti í ár, en stöðugum hagvexti á bilinu 2,1-2,3% næstu þrjú árin eftir það. Verðbólga hjaðnar nokkuð á spátímanum. Hún mælist 5,8% í ár, gangi spáin eftir, en lækkar svo í 4% á næsta ári, 3,7% árið 2026 og loks 3,3% árið 2027. Við spáum hægfara vaxtalækkunum nær allt spátímabilið. Háir raunvextir, sérstaklega í upphafi spátímans, munu halda aftur af vexti einkaneyslu sem við spáum að aukist einungis um 0,6% í ár og svo um 1,5-2% á síðari árum spátímans. Í ár má reikna með því að hingað komi áþekkur fjöldi ferðamanna og í fyrra. Á næsta ári gerum við ráð fyrir 2,3 milljónum, svipuðum fjölda og á metárinu 2018, og svo hægfara fjölgun eftir það. Útflutningsvöxtur næstu ára verður drifinn áfram af fjölbreyttum atvinnuvegum þar sem fiskeldi og lyfjaiðnaður eru meðal þeirra útflutningsgreina sem sækja í sig veðrið. Við gerum ráð fyrir að krónan styrkist smám saman út spátímann og að evran muni kosta 148 krónur í lok árs 2025, 147 í lok árs 2026 og 146 í lok árs 2027. Við spáum halla á viðskiptum við útlönd út spátímann, á bilinu 15 til 50 ma.kr. á ári. Síðasta vor náðust kjarasamningar á stórum hluta vinnumarkaðar þar sem kveðið er á um hóflegri launahækkanir en í síðustu samningum. Við gerum ráð fyrir 6,6% hækkun launa í ár, 6,1% á næsta ári, 5,5% árið 2026 og loks 5,7% árið 2027. Kaupmáttur launa mun því aukast öll árin. Búast má við að atvinnuleysi aukist lítillega á þessu ári eftir því sem hægir á eftirspurn og dregur úr spennu á vinnumarkaði. Þó spáum við fremur litlum sveiflum í ljósi hreyfanleika vinnuaflsins. Við spáum því að skráð atvinnuleysi verði að meðaltali 3,6% á þessu ári, 3,5% á því næsta, 3,4% árið 2026 og 3,3% árið 2027. Við spáum því að fjármunamyndun aukist stöðugt á spátímanum, alls um 1,9% í ár og um tæp 3% næstu árin þar á eftir. Ýmis fjárfestingaráform eru uppi víða um land og gerum við ráð fyrir að þau komi smám saman til framkvæmda, sér í lagi þegar fjármögnunarskilyrði batna með lækkandi vöxtum. Þó nokkur kraftur hefur verið á íbúðamarkaði undanfarið og gerum við ráð fyrir að íbúðaverð hækki um 9% í ár og svipað á næsta ári. Minni hækkanir verða svo 2026 og 2027, m.a. í takt við aukna íbúðafjárfestingu. Efnahagsmál Landsbankinn Fjármálafyrirtæki Rekstur hins opinbera Mest lesið Prakkarastrik loks opinberað: „Það leiðréttist hér með!“ Atvinnulíf Vænta þess að eigendur hússins leysi málið Viðskipti innlent Vænta 50 punkta lækkunar en telja 25 punkta líklega Viðskipti innlent Milla ráðin rekstrarstjóri hjá Ólafi Darra og félögum Viðskipti innlent „Alltaf hægt að sjá tækifæri og fleira gott í stöðunni“ Atvinnulíf Leggja til lagabreytingu sem leysir af penna og pappír Viðskipti innlent Um fimmtíu verið sektuð fyrir að greiða ekki rétt fargjald Neytendur 37,5 milljarðar í hagnað og nítján í arð Viðskipti innlent Birgir hættir hjá Skaga Viðskipti innlent Fólk muni eiga meira eftir í buddunni um mánaðamótin Neytendur Fleiri fréttir Vænta þess að eigendur hússins leysi málið Milla ráðin rekstrarstjóri hjá Ólafi Darra og félögum Leggja til lagabreytingu sem leysir af penna og pappír Kolefnisförgunarstöð geti skapað Ölfusi störf og tekjur Vænta 50 punkta lækkunar en telja 25 punkta líklega Birgir hættir hjá Skaga Valdimar Sveinsson hlaut Nýsköpunarverðlaun forseta Íslands 37,5 milljarðar í hagnað og nítján í arð Heildarfjöldi farþega 4,7 milljónir í fyrra Spá 50 punkta lækkun stýrivaxta Átján tilnefningar til UT-verðlauna Skýs Bein útsending: Fjármálaþjónusta framtíðarinnar Rannveig kjörin heiðursfélagi Icelandair hefur flug til Miami Verðbólga mjakast niður á við Ráðin fræðslustjóri Samkaupa Láta af óheimilli ríkisaðstoð við Sorpu Markaðurinn væntir vaxtalækkana Spá þriggja prósenta verðbólgu á næsta ári Breytingar hjá Arctic Adventures með nýju skipuriti Kolefnisförgunarstöð metin með hagsmuni íbúa að leiðarljósi Hæstiréttur tekur deilur Vinnslustöðvarinnar og ríkisins fyrir Nýir forstöðumenn hjá Motus Landsbankinn sé „svo sannarlega“ enn banki allra landsmanna Hallur Flosa rekstrarstjóri prentlausna hjá OK Telur furðulegt að „banki allra landsmanna“ veiti ekki íbúðalán í dreifbýli Berglind Una ný forstöðukona Digital Labs hjá Origo Loðnubrestur hefur gríðarleg áhrif á samfélagið Loðnumælingar gefa ekki ástæðu til bjartsýni Þrír nýir eigendur bætast í hópinn Sjá meira
Þetta kemur fram í tilkynningu frá Landsbankanum en ný hagspá bankans, sem nær til ársins 2027, verður kynnt sérstaklega á fundi í Silfurbergi sem hefst núna klukkan 8:30. Í tilkynningunni segir að slaki hafi færst yfir hagkerfið sem nái andanum, verðbólga hjaðni duglega, vextir lækki og hagkerfið fari aftur hægt og rólega af stað með um tveggja prósenta hagvexti árlega næstu árin. Hægt verður að fylgjast með fundinum í spilaranum að neðan. Haft er eftir Unu Jónsdóttur, aðalhagfræðingi Landsbankans, að spáin sé almennt nokkuð björt þrátt fyrir horfur á lítils háttar samdrætti á þessu ári. „Hagkerfið er að fara í gegnum tímabæra og nauðsynlega kólnun sem getur engu að síður reynst mörgum sársaukafull. Raunvextir eru háir og gætu enn hækkað. Það þýðir að aðhaldið gæti aukist sem þrengir að heimilum og fyrirtækjum í landinu. Lækkunarferlið er aftur á móti hafið og við viljum meina að sigur í baráttunni við verðbólgu sé í augsýn. Það gæti þó tekið tíma að ná verðbólgu niður í verðbólgumarkmið og við sjáum það ekki endilega gerast á spátímanum, þó svo að verðbólgan muni lækka myndarlega,“ segir Una. Háð ýmiss konar óvissu Spáin er háð ýmiss konar óvissu. Má þar nefna ófrið víðs vegar í heiminum sem gæti haft áhrif á efnahag ýmissa viðskiptalanda Íslands og þar með á íslenskan efnahag. Þá gætu eldsumbrot á Reykjanesskaga ógnað innviðum á svæðinu. Helstu niðurstöður: Spáin gerir ráð fyrir 0,1% samdrætti í ár, en stöðugum hagvexti á bilinu 2,1-2,3% næstu þrjú árin eftir það. Verðbólga hjaðnar nokkuð á spátímanum. Hún mælist 5,8% í ár, gangi spáin eftir, en lækkar svo í 4% á næsta ári, 3,7% árið 2026 og loks 3,3% árið 2027. Við spáum hægfara vaxtalækkunum nær allt spátímabilið. Háir raunvextir, sérstaklega í upphafi spátímans, munu halda aftur af vexti einkaneyslu sem við spáum að aukist einungis um 0,6% í ár og svo um 1,5-2% á síðari árum spátímans. Í ár má reikna með því að hingað komi áþekkur fjöldi ferðamanna og í fyrra. Á næsta ári gerum við ráð fyrir 2,3 milljónum, svipuðum fjölda og á metárinu 2018, og svo hægfara fjölgun eftir það. Útflutningsvöxtur næstu ára verður drifinn áfram af fjölbreyttum atvinnuvegum þar sem fiskeldi og lyfjaiðnaður eru meðal þeirra útflutningsgreina sem sækja í sig veðrið. Við gerum ráð fyrir að krónan styrkist smám saman út spátímann og að evran muni kosta 148 krónur í lok árs 2025, 147 í lok árs 2026 og 146 í lok árs 2027. Við spáum halla á viðskiptum við útlönd út spátímann, á bilinu 15 til 50 ma.kr. á ári. Síðasta vor náðust kjarasamningar á stórum hluta vinnumarkaðar þar sem kveðið er á um hóflegri launahækkanir en í síðustu samningum. Við gerum ráð fyrir 6,6% hækkun launa í ár, 6,1% á næsta ári, 5,5% árið 2026 og loks 5,7% árið 2027. Kaupmáttur launa mun því aukast öll árin. Búast má við að atvinnuleysi aukist lítillega á þessu ári eftir því sem hægir á eftirspurn og dregur úr spennu á vinnumarkaði. Þó spáum við fremur litlum sveiflum í ljósi hreyfanleika vinnuaflsins. Við spáum því að skráð atvinnuleysi verði að meðaltali 3,6% á þessu ári, 3,5% á því næsta, 3,4% árið 2026 og 3,3% árið 2027. Við spáum því að fjármunamyndun aukist stöðugt á spátímanum, alls um 1,9% í ár og um tæp 3% næstu árin þar á eftir. Ýmis fjárfestingaráform eru uppi víða um land og gerum við ráð fyrir að þau komi smám saman til framkvæmda, sér í lagi þegar fjármögnunarskilyrði batna með lækkandi vöxtum. Þó nokkur kraftur hefur verið á íbúðamarkaði undanfarið og gerum við ráð fyrir að íbúðaverð hækki um 9% í ár og svipað á næsta ári. Minni hækkanir verða svo 2026 og 2027, m.a. í takt við aukna íbúðafjárfestingu.
Efnahagsmál Landsbankinn Fjármálafyrirtæki Rekstur hins opinbera Mest lesið Prakkarastrik loks opinberað: „Það leiðréttist hér með!“ Atvinnulíf Vænta þess að eigendur hússins leysi málið Viðskipti innlent Vænta 50 punkta lækkunar en telja 25 punkta líklega Viðskipti innlent Milla ráðin rekstrarstjóri hjá Ólafi Darra og félögum Viðskipti innlent „Alltaf hægt að sjá tækifæri og fleira gott í stöðunni“ Atvinnulíf Leggja til lagabreytingu sem leysir af penna og pappír Viðskipti innlent Um fimmtíu verið sektuð fyrir að greiða ekki rétt fargjald Neytendur 37,5 milljarðar í hagnað og nítján í arð Viðskipti innlent Birgir hættir hjá Skaga Viðskipti innlent Fólk muni eiga meira eftir í buddunni um mánaðamótin Neytendur Fleiri fréttir Vænta þess að eigendur hússins leysi málið Milla ráðin rekstrarstjóri hjá Ólafi Darra og félögum Leggja til lagabreytingu sem leysir af penna og pappír Kolefnisförgunarstöð geti skapað Ölfusi störf og tekjur Vænta 50 punkta lækkunar en telja 25 punkta líklega Birgir hættir hjá Skaga Valdimar Sveinsson hlaut Nýsköpunarverðlaun forseta Íslands 37,5 milljarðar í hagnað og nítján í arð Heildarfjöldi farþega 4,7 milljónir í fyrra Spá 50 punkta lækkun stýrivaxta Átján tilnefningar til UT-verðlauna Skýs Bein útsending: Fjármálaþjónusta framtíðarinnar Rannveig kjörin heiðursfélagi Icelandair hefur flug til Miami Verðbólga mjakast niður á við Ráðin fræðslustjóri Samkaupa Láta af óheimilli ríkisaðstoð við Sorpu Markaðurinn væntir vaxtalækkana Spá þriggja prósenta verðbólgu á næsta ári Breytingar hjá Arctic Adventures með nýju skipuriti Kolefnisförgunarstöð metin með hagsmuni íbúa að leiðarljósi Hæstiréttur tekur deilur Vinnslustöðvarinnar og ríkisins fyrir Nýir forstöðumenn hjá Motus Landsbankinn sé „svo sannarlega“ enn banki allra landsmanna Hallur Flosa rekstrarstjóri prentlausna hjá OK Telur furðulegt að „banki allra landsmanna“ veiti ekki íbúðalán í dreifbýli Berglind Una ný forstöðukona Digital Labs hjá Origo Loðnubrestur hefur gríðarleg áhrif á samfélagið Loðnumælingar gefa ekki ástæðu til bjartsýni Þrír nýir eigendur bætast í hópinn Sjá meira