Elliði er meðal þeirra sem fagnar nýjum kjarasamningi til fjögurra ára sem breiðfylking Eflingar, Samiðnar og Starfsgreinasambandsins skrifaði undir við Samtök atvinnulífsins með aðkomu ríkisins síðdegis í gær. Ríkisstjórnin kynnti aðgerðarpakka til fjögurra ára upp á áttatíu milljarða króna.
Meðal þess sem er að finna í pakkanum eru gjaldfrjálsar máltíðir grunnskólabarna sem er talið að kosti fimm milljarða á ári. Aðkoma sveitarfélaganna og útfærsla þeirra á fríum skólamáltíðum var það sem helst stóð í stéttarfélögunum síðustu daga og klukkutíma fyrir undirskrift. Var kallað eftir afdráttarlausum svörum um útfærslu sveitarfélaganna en grunnskólarnir heyra undir sveitarfélögin.
Mikil andstaða
Elliði segir af og frá að nokkur sveitarfélög hafi verið á móti þessari aðgerð, fríum skólamáltíðum. Hann hafi setið undirbúningsfundi ásamt fulltrúum fjörutíu til fimmtíu sveitarfélaga.
„Andstaðan var nánast einróma á þessum tveimur fundum sem við sátum. Einhverjir sem tjáðu sig lögðu svo á flótta frá eigin skoðunum,“ segir Elliði. Einhver sveitarfélög hafi skipt um skoðun sem sé allt í lagi en fólk megi ekki hafa þá hugmynd í kollinum að nokkur sveitarfélög hafi verið á móti hugmyndinni um fríar skólamáltíðir í grunnskólum.
„Við höfum verið að gjalda varhug við að fara með svo sértækum hætti inn í ákveðna liði gjaldskrár sveitarfélaga og bæta þá kjör lítils hluta almennings. Þeirra sem eiga börn í grunnskóla,“ segir Elliði.
„Ég hefði viljað taka fjóra milljarða og setja í gegnum ótekjutengdar barnabætur. Fara svo breiðvirkt í gjaldskrárlækkun sveitarfélaga. Í staðinn fyrir að lækka mikið á einn lið að lækka þá frekar alla. Til dæmis að frysta gjaldskrána í tvö ár frá og með síðustu áramótum.“
Hefði viljað frysta í tvö ár
Elliði er sannfærður um að þótt það hefði verið dýrari aðgerð hefði það skilað fleiri krónum til miklu fleiri heimila.
„Þetta er eins og verið sé að bæta kjör örvhentra umfram rétthentra.“
Allir séu sammála um markmiðin og áfangastaðinn. Allir vilji komast sérstaklega til móts við barnafjölskyldur. Það hefði mátt gera með því að frysta gjaldskrár, sérstaklega það sem snýr að barnafjölskyldum. Sem dæmi leikskólagjöld, aðgangur í sund, skólamatur í leik- og grunnskólum. Það hefði unnið fastar gegn verðbólgudraugnum.
Hann minnir á að þótt kjarasamningur sé í höfn hafi sveitarfélögin sinn sjálfsákvörðunarrétt.
„Það getur enginn skuldbundið sveitarfélögin nema þau sjálf. Nú reynir á hvað sveitarfélögin vilja gera í þessu,“ segir Elliði sem var bæjarstjóri um árabil í Vestmannaeyjum áður en hann færði sig í Ölfus.
Á heimasíðu Sambands íslenskra sveitarfélaga segir um samninginn og gjaldfrjálsar skólamáltíðir:
Þá verður útfærð leið til að skólamáltíðir grunnskólabarna verði gjaldfrjálsar frá og með ágúst 2024 til loka samningstímans. Foreldrar greiða í dag að jafnaði um 12.000 krónur mánuði fyrir skólamáltíðir eins grunnskólabarns. Áætlað er að kostnaður við þetta nemi um 5 milljörðum króna á ársgrundvelli og mun ríkið leggja til allt að 75% kostnaðarins eða allt að 4 milljarða króna á ári á samningstímanum. Ríki og sveitarfélög munu útfæra verkefnið í sameiningu fyrir lok maí 2024.
Ríki og sveitarfélög hafa því innan við þrjá mánuði til að útfæra að skólamáltíðir verði gjaldfrjálsar frá og með næsta skólaári. Óljóst er hvaða leið Elliði ætlar að fara í Ölfusi.
„Mér finnst vera algjör einrómur meðal sveitarfélaga að skila auknum kjarabótum til barnafjölskyldna og takast á við verðbólgudrauginn. En hvaða leið þau velja? Hvort þau fallist á þetta sem var upphaflega útspil forsætisráðherra er þeim í sjálfsvald sett.“
Sveitarfélögin vinni því hvert fyrir sig úr tilmælunum í kjarasamningum og reyni að mæta markmiðunum þótt aðferðirnar geti verið mismunandi.
