Staðfastur á því að árás með miklu mannfalli hafi verið afstýrt Jón Þór Stefánsson skrifar 12. febrúar 2024 19:41 Erlendur sérfræðingur telur að lögreglan á Íslandi hafi komið í veg fyrir hryðjuverk á Íslandi. Vísir/Vilhelm Fulltrúi hjá Europol, sem er verkefnastjóri hóps sem skoðar hryðjuverk hægrisinnaðra öfgamanna, gerði tvær skýrslur um hryðjuverkamálið svokallaða, en Europol kom að rannsókn málsins. Hann bar vitni í Héraðsdómi Reykjavíkur í dag. „Ég stend hundrað prósent með niðurstöðunni um að íslenska lögreglan kom í veg fyrir hryðjuverk,“ sagði hann í upphafi skýrslutökunnar. Hann sagðist staðfastur á þessari niðurstöðu og að hann hefði borið málið saman við önnur mál sem varða öfga hægrimenn. Hann greindi frá því að hann væri búinn að starfa við rannsókn á hryðjuverkum hægrisinnaðra öfgamanna síðan 2018 og hjálpað bandarísku alríkislögreglunni FBI, sem og stjórnvöldum í Kanada, Bretlandi og í Nýja-Sjálandi við sýnar rannsóknir. Próteindrykkir ræddir fyrir rétti Á meðal þess sem fjallað var um í niðurstöðukafla annarrar skýrslu fulltrúans voru fæðubótarefni sem sakborningarnir höfðu notað. Einar Oddur Sigurðsson, lögmaður Ísidórs Nathanssonar, spurði hvernig stæði á því að í skýrslunni væru leiddar líkur að því að sakborningarnir væru við það að fremja hryðjuverk vegna fæðubótarefna og próteindufts. „Yfirleitt erum við ekki fyrir rétti að ræða próteindrykki. Frekar gerum við það í ræktinni,“ sagði fulltrúinn, en bætti þó við að fæðubótarefnið væri það sama og Anders Behring Breivik hefði notað, og jafnframt hvatt fylgjendur sína til að nota. „Við erum ekki að ræða notkun á próteinsjeikum, heldur erum við að tala um Breivik, persónu sem sakborningurinn dáir.“ Klúbbhús ekki nauðsynlegt Europol-fulltrúinn var spurður út tal um svokallað klúbbhús (e. safehouse). Svo virðist sem lögreglan hafi á ákveðnum tímapunkti talið að sakborningarnir hefðu haft aðgang að slíku húsi. Bent var á að eigandi hússins hefði keypt sér miða aðra leið til Spánar og hann grunaður um að styðja við meinta hryðjuverkastarfsemi Sindra og Ísidórs með því að veita þeim aðgang að húsinu. Sveinn Andri Sveinsson, verjandi Sindra Snæs, spurði fulltrúann hvort hann hefði verið meðvitaður um að eigandi hússins ætti aðsetur á Spáni, og byggi þar að einhverju leyti. Fulltrúinn sagðist ekki hafa vitað það, en sagði þó að um hafi verið að ræða vísbendingu sem lögreglunni á Íslandi hefði verið bent á að taka til frekari skoðunar. Þá tók fulltrúinn fram að klúbbhúsið væri ekki forsenda grunsemdanna. „Það er vel hægt að fremja hryðjuverk án klúbbhúss. Það er ekki nauðsynlegt.“ Verjendur sakborninganna Sveinn Andri og Einar Oddur spurðu Europol-manninn spjörunum úr.Vísir/Vilhelm „Hann er greinilega með engin svör við þessu“ Sveinn Andri spurði meira út í sannfæringu fulltrúans um að staðið hafi til hjá sakborningunum að fremja hryðjuverk, og spurði hvers konar hryðjuverk væri um að ræða, og hvar og hvenær þau hefðu átt að vera framin. „Þetta er áhugaverð spurning verjandi. Þú leitar að dagsetningu, en í mörgum málum liggur hún ekki fyrir. Ég hef séð mál þar sem gerandinn minnist ekki á dagsetningu fyrr en daginn sem hann framkvæmir ódæðið,“ sagði hann og minntist á hryðjuverkamanninn Brenton Tarrant, sem framdi skotárás í Christchurch í Nýja-Sjálandi árið 2019 þegar hann var að verða uppiskroppa með peninga. „Ég get sagt þér að þetta hefði verið ofbeldisfull öfgaárás sem hefði orsakað mikið mannfall,“ sagði fulltrúinn um möguleg skotmörk. Hann hélt því fram að í mörgum málum hefðu hryðjuverkamenn verið með marga hópa í huga sem skotmörk, en þeim fækkað þegar nær dró að árásinni. Sveinn Andri vildi fá skýrari svör við spurningunni og fulltrúinn svaraði: „Ég þoli ekki að valda þér vonbrigðum,“ sagði hann og minntist á að hafa verið með mál á sínu borði þar sem árásarmenn væru með átta eða níu hópa í huga sem skotmörk. „Hann er greinilega með engin svör við þessu, þannig þetta er búið hjá mér,“ sagði Sveinn Andri. Grunaðir um skipulagningu hryðjuverka Dómsmál Mest lesið Ekki spurst til Þóris síðan í júlí Innlent Nemandi borgar fjögur þúsund á dag í bílastæðagjöld Innlent Áfall fyrir allt samfélagið Innlent Kominn með nóg af „tuðandi“ Sjálfstæðismönnum Innlent Kemur alls staðar að lokuðum dyrum og bíður enn svara Innlent Stálu íslensku grjóti en sáu að sér Innlent Lést af völdum voðaskots á gæsaveiðum Innlent Hart deilt um þúsund ára íslenskt leikfang Innlent Hafa þurft að skrúfa fyrir vatnið víða vegna leka Innlent Sjö slasaðir vegfarendur á sex dögum á höfuðborgarsvæðinu Innlent Fleiri fréttir Tveir látnir í Neskaupstað og einn handtekinn „Það þarf að afrugla þessa rugludalla“ „Ritstjórinn ræður sér ekki fyrir bræði“ Hart deilt um þúsund ára íslenskt leikfang Sjö slasaðir vegfarendur á sex dögum á höfuðborgarsvæðinu Skora á flugfélög að neita að flytja Yazan úr landi Skaftárhlaup „lítið og krúttlegt“ en gæti staðið yfir lengi Nemandi borgar fjögur þúsund á dag í bílastæðagjöld Áskorun að fá mannafla í allar framkvæmdir samgöngusáttmála Tæplega 40 lekar komið upp Samgöngubæturnar verða áskorun Áfall fyrir allt samfélagið Kemur alls staðar að lokuðum dyrum og bíður enn svara Kominn með nóg af „tuðandi“ Sjálfstæðismönnum Ekki spurst til Þóris síðan í júlí Kvartar enn til umboðsmanns Rústaði heimahúsi og beit lögreglumann Færri skjálftar en síðustu daga Hvetja fólk til að láta vita af lekum Áfram stöðugur vöxtur í Skaftá Hafa þurft að skrúfa fyrir vatnið víða vegna leka Stálu íslensku grjóti en sáu að sér Ólympíufara fagnað á Selfossi Kallar eftir þjóðarátaki gegn nikótínvánni Kyrrðar- og minningarstund vegna slyssins við Hálslón Óvenjuleg björgunaraðgerð um borð í Herjólfi Mikil þensla kemur í veg fyrir lækkun vaxta Forsætisráðherra segir sátt ríkja um samgöngusáttmála Sköpunarverk föður hans lifnar við í Vesturbænum Leiguverð hefur hækkað um rúm 15 prósent milli ára Sjá meira
„Ég stend hundrað prósent með niðurstöðunni um að íslenska lögreglan kom í veg fyrir hryðjuverk,“ sagði hann í upphafi skýrslutökunnar. Hann sagðist staðfastur á þessari niðurstöðu og að hann hefði borið málið saman við önnur mál sem varða öfga hægrimenn. Hann greindi frá því að hann væri búinn að starfa við rannsókn á hryðjuverkum hægrisinnaðra öfgamanna síðan 2018 og hjálpað bandarísku alríkislögreglunni FBI, sem og stjórnvöldum í Kanada, Bretlandi og í Nýja-Sjálandi við sýnar rannsóknir. Próteindrykkir ræddir fyrir rétti Á meðal þess sem fjallað var um í niðurstöðukafla annarrar skýrslu fulltrúans voru fæðubótarefni sem sakborningarnir höfðu notað. Einar Oddur Sigurðsson, lögmaður Ísidórs Nathanssonar, spurði hvernig stæði á því að í skýrslunni væru leiddar líkur að því að sakborningarnir væru við það að fremja hryðjuverk vegna fæðubótarefna og próteindufts. „Yfirleitt erum við ekki fyrir rétti að ræða próteindrykki. Frekar gerum við það í ræktinni,“ sagði fulltrúinn, en bætti þó við að fæðubótarefnið væri það sama og Anders Behring Breivik hefði notað, og jafnframt hvatt fylgjendur sína til að nota. „Við erum ekki að ræða notkun á próteinsjeikum, heldur erum við að tala um Breivik, persónu sem sakborningurinn dáir.“ Klúbbhús ekki nauðsynlegt Europol-fulltrúinn var spurður út tal um svokallað klúbbhús (e. safehouse). Svo virðist sem lögreglan hafi á ákveðnum tímapunkti talið að sakborningarnir hefðu haft aðgang að slíku húsi. Bent var á að eigandi hússins hefði keypt sér miða aðra leið til Spánar og hann grunaður um að styðja við meinta hryðjuverkastarfsemi Sindra og Ísidórs með því að veita þeim aðgang að húsinu. Sveinn Andri Sveinsson, verjandi Sindra Snæs, spurði fulltrúann hvort hann hefði verið meðvitaður um að eigandi hússins ætti aðsetur á Spáni, og byggi þar að einhverju leyti. Fulltrúinn sagðist ekki hafa vitað það, en sagði þó að um hafi verið að ræða vísbendingu sem lögreglunni á Íslandi hefði verið bent á að taka til frekari skoðunar. Þá tók fulltrúinn fram að klúbbhúsið væri ekki forsenda grunsemdanna. „Það er vel hægt að fremja hryðjuverk án klúbbhúss. Það er ekki nauðsynlegt.“ Verjendur sakborninganna Sveinn Andri og Einar Oddur spurðu Europol-manninn spjörunum úr.Vísir/Vilhelm „Hann er greinilega með engin svör við þessu“ Sveinn Andri spurði meira út í sannfæringu fulltrúans um að staðið hafi til hjá sakborningunum að fremja hryðjuverk, og spurði hvers konar hryðjuverk væri um að ræða, og hvar og hvenær þau hefðu átt að vera framin. „Þetta er áhugaverð spurning verjandi. Þú leitar að dagsetningu, en í mörgum málum liggur hún ekki fyrir. Ég hef séð mál þar sem gerandinn minnist ekki á dagsetningu fyrr en daginn sem hann framkvæmir ódæðið,“ sagði hann og minntist á hryðjuverkamanninn Brenton Tarrant, sem framdi skotárás í Christchurch í Nýja-Sjálandi árið 2019 þegar hann var að verða uppiskroppa með peninga. „Ég get sagt þér að þetta hefði verið ofbeldisfull öfgaárás sem hefði orsakað mikið mannfall,“ sagði fulltrúinn um möguleg skotmörk. Hann hélt því fram að í mörgum málum hefðu hryðjuverkamenn verið með marga hópa í huga sem skotmörk, en þeim fækkað þegar nær dró að árásinni. Sveinn Andri vildi fá skýrari svör við spurningunni og fulltrúinn svaraði: „Ég þoli ekki að valda þér vonbrigðum,“ sagði hann og minntist á að hafa verið með mál á sínu borði þar sem árásarmenn væru með átta eða níu hópa í huga sem skotmörk. „Hann er greinilega með engin svör við þessu, þannig þetta er búið hjá mér,“ sagði Sveinn Andri.
Grunaðir um skipulagningu hryðjuverka Dómsmál Mest lesið Ekki spurst til Þóris síðan í júlí Innlent Nemandi borgar fjögur þúsund á dag í bílastæðagjöld Innlent Áfall fyrir allt samfélagið Innlent Kominn með nóg af „tuðandi“ Sjálfstæðismönnum Innlent Kemur alls staðar að lokuðum dyrum og bíður enn svara Innlent Stálu íslensku grjóti en sáu að sér Innlent Lést af völdum voðaskots á gæsaveiðum Innlent Hart deilt um þúsund ára íslenskt leikfang Innlent Hafa þurft að skrúfa fyrir vatnið víða vegna leka Innlent Sjö slasaðir vegfarendur á sex dögum á höfuðborgarsvæðinu Innlent Fleiri fréttir Tveir látnir í Neskaupstað og einn handtekinn „Það þarf að afrugla þessa rugludalla“ „Ritstjórinn ræður sér ekki fyrir bræði“ Hart deilt um þúsund ára íslenskt leikfang Sjö slasaðir vegfarendur á sex dögum á höfuðborgarsvæðinu Skora á flugfélög að neita að flytja Yazan úr landi Skaftárhlaup „lítið og krúttlegt“ en gæti staðið yfir lengi Nemandi borgar fjögur þúsund á dag í bílastæðagjöld Áskorun að fá mannafla í allar framkvæmdir samgöngusáttmála Tæplega 40 lekar komið upp Samgöngubæturnar verða áskorun Áfall fyrir allt samfélagið Kemur alls staðar að lokuðum dyrum og bíður enn svara Kominn með nóg af „tuðandi“ Sjálfstæðismönnum Ekki spurst til Þóris síðan í júlí Kvartar enn til umboðsmanns Rústaði heimahúsi og beit lögreglumann Færri skjálftar en síðustu daga Hvetja fólk til að láta vita af lekum Áfram stöðugur vöxtur í Skaftá Hafa þurft að skrúfa fyrir vatnið víða vegna leka Stálu íslensku grjóti en sáu að sér Ólympíufara fagnað á Selfossi Kallar eftir þjóðarátaki gegn nikótínvánni Kyrrðar- og minningarstund vegna slyssins við Hálslón Óvenjuleg björgunaraðgerð um borð í Herjólfi Mikil þensla kemur í veg fyrir lækkun vaxta Forsætisráðherra segir sátt ríkja um samgöngusáttmála Sköpunarverk föður hans lifnar við í Vesturbænum Leiguverð hefur hækkað um rúm 15 prósent milli ára Sjá meira