Boeing í basli með Starliner

Árið 2014 gerðu forsvarsmenn Boeing 4,2 milljarða dala samning við Geimvísindastofnun Bandaríkjanna, NASA, um að þróa Starliner til að senda geimfara til Alþjóðlegu geimstöðvarinnar. Til stóð að skjóta geimfarinu fyrst út í geim árið 2019 en geimskotinu var ítrekað frestað. Fyrsta ómannaða ferðin var farin í maí í fyrra og stóð til að senda menn með geimfarinu í sumar.

Sjá einnig: Geimskoti Starliner frestað þrisvar sinnum á einni viku

Því var einnig frestað og verður ekki reynt fyrr en í fyrsta lagi í mars á næsta ári.

SpaceX gerði einnig samning við NASA árið 2014 sem snerist einnig um að þróa geimfar. Sá samningur var fjörutíu prósentum minni en samningurinn við Boeing en þrátt fyrir það hefur geimfar SpaceX, sem kallast Crew Dragon, verið notað átta sinnum til að ferja geimfara til geimstöðvarinnar og hefur þar að auki verið notað til einkageimferða.

Í frétt Washington Post er haft eftir starfsmönnum NASA að það hvernig samningar geimvísindastofnuninnar voru gerðir á árum áður hafi mögulega leitt til þessa ástands hjá Boeing. Á árum áður, ef kostnaður vegna verkefna fór fram úr áætlunum, gátu forsvarsmenn fyrirtækjanna leitað til NASA og fengið þann kostnað greiddan. Því var breytt og í staðinn hafa fyrirtæki fengið ákveðnar upphæðir vegna samninga.

Innan veggja NASA er þó vonast til þess að starfsmenn Boeing nái Starliner á strik, svo stofnunin verði ekki alfarið háð SpaceX og svo fleiri valkostir séu í boði.

Mikil vandræði

Fyrsta geimskot Starliner, í desember 2019, misheppnaðist vegna þess að innri klukka geimfarsins var ekki í samræmi við innri klukku Atlas V-eldflaugarinnar sem notuð var til að skjóta Starliner á Loft. Því komst geimfarið aldrei á sporbraut.

Tilraun tvö misheppnaðist vegna nokkurra ventla sem festust. Næsta geimskot heppnaðist og var geimfarið sent, ómannað, til geimstöðvarinnar.

Í sumar stóð svo til að senda tvo geimfara út í geim um borð í Starliner en nokkrum vikum fyrir geimskotið uppgötvuðust alvarlegir gallar á fallhlífum geimfarsins og eldfimt límband fannst um borð í því.

Forsvarsmenn Boeing tilkynntu að þessir gallar yrðu rannsakaðir og svo tilkynntu forsvarsmenn NASA að þeir vildu óháða rannsókn á Starliner. Ars Technica sagði frá því í sumar að þrjár mismunandi rannsóknir beinist nú að Starliner.

Framtíðin óljós

John Shannon, sem varð í desember varaforstjóri Boeing Exploration Systems, sem heldur utan um þróun Starliner og önnur verkefni Boeing sem snúa að geimnum, sagði í viðtali við Washington Post að fyrirtækið myndi ekki gefast upp á þróun Starliner.

Hann sagði að mikill kostnaður fyrirtækisins hefði þó reynst erfiður biti að kyngja.

Þá sagði Shannon óljóst hvort Boeing myndi halda þróun og framleiðslu Starliner áfram til langs tíma. Það væri að miklu leyti vegna þess að einkamarkaðurinn væri ekki til staðar enn og ætlanir um geimstöðvar í einkaeigu væru óljósar.

Of snemmt væri að taka í gikkinn og mynda góða áætlun fyrir Starliner til lengri tíma.

SpaceX hefur þó gert fimm ferða samning við NASA, til viðbótar við upprunalega samninginn, og er sá samningur metinn á 1,4 milljarð dala. Þá hefur Crew Dragon verið notað til einnar einkageimferðar á vegum auðjöfursins Jared Isaacman. Hann hefur bókað þrjár ferðir til viðbótar.

Crew Dragon hefur einnig verið notað til að ferja óbreytta borgara á vegum fyrirtækisins Axiom til Alþjóðlegu geimstöðvarinnar.