Einstakar ljósmyndir sýna stemninguna á Kvennafrídeginum árið 1975 Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 24. september 2023 09:00 Talið er að í kringum 25 þúsund konur hafi komið saman á fundinum þennan sögufræga dag. Snorri Zóphóníasson 24. október 1975. Tugir þúsunda íslenskra kvenna ganga út af vinnustöðum sínum og safnast saman á einum stærsta útifundi Íslandssögunnar. Fjölmargir fundir eru haldnir um allt land sem eru einnig vel sóttir. Karlmennirnir sitja eftir og sinna ritstörfum, símavörslu, móttöku og barnagæslu. Kvennafrídagurinn er runninn upp. Fyrr á árinu hafði Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna ákveðið að árið 1975 skyldi sérstaklega helgað málefnum kvenna. Íslensk kvennasamtök tóku í kjölfarið höndum saman og héldu fjölsótta ráðstefnu þar sem meðal annar var samþykkt tillaga frá Rauðsokkahreyfingunni þess efnis að konur tækju sér frí frá störfum á degi Sameinuðu þjóðanna, þann 24. október. Markmiðið var að sýna fram á verðmæti vinnuframlags kvenna fyrir íslenskt efnahagslíf- og óhætt er að segja að vel hafi tekist til. Snorri Zóphóníasson Aðalheiður Bjarnadóttir verkakona var sú fyrsta sem steig á svið eftir að fundurinn var settur og sagði meðal annars í ávarpi sínu: ,,Konan er að vakna. Hún veit að karlmenn hafa ráðið í heiminum frá því sögur hófust. Og hvernig hefur sá heimur verið? Hann hefur löðrað í blóði og logað af kvöl. Ég trúi að þessi heimur breytist þegar konur fara að stjórna til jafns við karla. Ég vil og ég trúi því að þið viljið það allar að heimurinn afvopnist. Allt annað eru stjórnmálaklækir og hræsni. Við viljum leysa ágreiningsmálin án vopna!“ Snorri Zóphóníasson Kristín Ástgeirsdóttur, sagnfræðingur og starfsmaður Rannsóknarstofu í kynjafræðum, var 26 ára þegar Kvennafrídagurinn var haldinn og í samtali við tímaritið 19. júní árið 2005 rifjaði hún upp þennan eftirminnilega dag. „Kvennafrídagurinn fyrir 30 árum er einn þeirra daga sem ég mun aldrei gleyma. Reyndar var ég ung og róttæk á þeim árum og fannst dagskráin full gamaldags fyrir minn smekk, nema auðvitað þáttur Rauðsokkahreyfingarinnar sem kyrjuðu Áfram stelpur. Stemningin var stórkostleg og mannfjöldinn ótrúlegur.“ Eins og gefur skilja var ítarlega greint frá atburðinum í dagblöðum daginn eftir. „Kvenfólkið úr mötuneyti Útvegsbankans fór allt í frí þann 24. Svo karlmenninir þvoðu diskana sína bara upp sjálfir,“ ritaði blaðamaður Vísis. Í fyrirsögn Tímans var Kvennafrídagurinn kallaður „dömufrí.“ „Allvíða voru sjoppur opnar og þó nokkrar verzlanir og mátti sjá konur við störf sín þar eins og ekkert væri. Hvarvetna á götum úti mátti sjá karlmenn með börn í kerrum, vögnum eða á handlegg sér og víða á vinnustöðum mættu ferður með börn sín og settu upp myndarlegustu barnagæzlu á stöðunum.“ Snorri Zóphóníasson „Ég átti engin börn og skokkaði í bæinn með myndavélina og kíkti á stelpurnar. Það var ekki laust við að maður væri svolítið feiminn þarna inni í kvennahópnum,“ segir Snorri Zóphóníasson í samtali við Vísi en hann er maðurinn á bak við meðfylgjandi ljósmyndir og var einn af þeim fáu karlmönnum sem staddir voru á fundinum þennan dag. Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Reykjavík Einu sinni var... Jafnréttismál Kvennaverkfall Tengdar fréttir Manstu eftir Tívolíinu í Vatnsmýri? „Útiskemmtistaðurinn „Tívolí“ var opnaður fyrir almenning kl. 8 í gærkveldi. Er þetta fyrsti skemmtistaður sinnar tegundar hér á landi og verður án efa stór þáttur í skemmtanalífi íbúa höfuðborgarinnar.“ Þannig hófst frétt sem birtist í Alþýðublaðinu þann 10. júlí árið 1946. Tívolíið sem rekið var í Vatnsmýrinni á árunum 1946 til 1963 á sérstakan stað í hjörtum margra Íslendinga. 27. ágúst 2023 08:00 Þegar unglingarnir söfnuðust saman á Hallærisplaninu Á sjöunda, áttunda og níunda áratugnum var Hallærisplanið, þar sem nú er Ingólfstorg, einn helsti samkomustaður unglinga um helgar. Í raun má segja að planið hafi breyst í nokkurs konar félagsmiðstöð á föstudags og laugardagskvöldum þar sem nokkur þúsund ungmenni söfnuðust saman. 20. ágúst 2023 08:00 Svona leit Reykjavík út árið 1970 Í upphafi áttunda áratugarins var miðborg Reykjavíkur töluvert öðruvísi en í dag. Þar sem nú er verslunarhúsnæði var áður Morgunblaðshúsið. Þar sem nú er veitingastaðurinn Hjá Jóni var áður Landsíminn og þar sem nú er veitingastaðurinn Apótekið var áður raunverulegt apótek. 18. júní 2023 10:00 Svona leit Keflavíkurflugvöllur út árið 1982 Flugstöð Leifs Eiríkssonar var vígð árið 1987 og urðu þá tímamót í flugsögu Íslendinga. Fram að því þjónaði Keflavíkurflugvöllur allri farþegaumferð, og þar voru aðstæðurnar öllu frumstæðari en við þekkjum í dag. 25. júní 2023 10:01 Mest lesið Sweeney sökuð um kynþáttahyggju Lífið Katy Perry og Justin Trudeau á stefnumóti Lífið „Þetta var algjört bíómyndamóment“ Lífið Katrín Edda selur í Hlíðunum Lífið Öldrun í hársverði - Fríða Rut gefur ráð Lífið samstarf Fyrstu tónleikar Purrksins í fjörutíu ár Lífið Samband Gallagher-bræðra sagt á hálum ís Lífið Úr kjallaranum hjá mömmu yfir á stóra sviðið Tónlist Myndaveisla frá troðfullri tuttugu ára Bræðslunni Lífið Sögulegur klæðnaður á dreglinum Lífið Fleiri fréttir Katrín Edda selur í Hlíðunum Þriggja ára snáði stal senunni í messu í Fljótshlíð Fyrstu tónleikar Purrksins í fjörutíu ár Sweeney sökuð um kynþáttahyggju Sögulegur klæðnaður á dreglinum Myndaveisla frá troðfullri tuttugu ára Bræðslunni Katy Perry og Justin Trudeau á stefnumóti „Þetta var algjört bíómyndamóment“ Samband Gallagher-bræðra sagt á hálum ís Harrý rétti fram eins konar sáttahönd Stjörnulífið: „Who the fuck is Kaleo?“ Ræðir það ekki í fjölskylduboði ef þú hittir frænda þinn á swing-viðburði Gordon Ramsay gerir upp Íslandsævintýri „Ekkert okkar grunaði að hann myndi fara þessa leið“ Destiny's Child með óvænta endurkomu Jóhanna Guðrún og Ólafur giftu sig Myndaveisla: Landinn skemmti sér konunglega í Vaglaskógi Bandaríkjaforseti birtir bull í bunkum Óvæntur Johnny Depp heiðraði Ozzy með Alice Cooper „Greyið, hann þarf að horfa á mig deyja“ Krakkatían: Dvergarnir sjö, klukkuturn og plánetur Ragga Holm og Elma giftu sig „Seldist upp í rúturnar nánast jafn snarlega og á tónleikana“ Unaðsvörur Harry Styles valda titringi Líf og fjör í Reykholti í Borgarfirði um helgina á Reykholtshátíð „Það er í raun kraftaverk að hún sé á lífi í dag“ Fréttatía vikunnar: Stórtónleikar, NBA-stjarna á klakanum og heimsfræg lesbía Fólk farið að flykkjast í Vaglaskóg Ása Ninna kveður Bylgjuna Will Smith við Davíð Goða: „Haltu áfram að skapa“ Sjá meira
Fyrr á árinu hafði Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna ákveðið að árið 1975 skyldi sérstaklega helgað málefnum kvenna. Íslensk kvennasamtök tóku í kjölfarið höndum saman og héldu fjölsótta ráðstefnu þar sem meðal annar var samþykkt tillaga frá Rauðsokkahreyfingunni þess efnis að konur tækju sér frí frá störfum á degi Sameinuðu þjóðanna, þann 24. október. Markmiðið var að sýna fram á verðmæti vinnuframlags kvenna fyrir íslenskt efnahagslíf- og óhætt er að segja að vel hafi tekist til. Snorri Zóphóníasson Aðalheiður Bjarnadóttir verkakona var sú fyrsta sem steig á svið eftir að fundurinn var settur og sagði meðal annars í ávarpi sínu: ,,Konan er að vakna. Hún veit að karlmenn hafa ráðið í heiminum frá því sögur hófust. Og hvernig hefur sá heimur verið? Hann hefur löðrað í blóði og logað af kvöl. Ég trúi að þessi heimur breytist þegar konur fara að stjórna til jafns við karla. Ég vil og ég trúi því að þið viljið það allar að heimurinn afvopnist. Allt annað eru stjórnmálaklækir og hræsni. Við viljum leysa ágreiningsmálin án vopna!“ Snorri Zóphóníasson Kristín Ástgeirsdóttur, sagnfræðingur og starfsmaður Rannsóknarstofu í kynjafræðum, var 26 ára þegar Kvennafrídagurinn var haldinn og í samtali við tímaritið 19. júní árið 2005 rifjaði hún upp þennan eftirminnilega dag. „Kvennafrídagurinn fyrir 30 árum er einn þeirra daga sem ég mun aldrei gleyma. Reyndar var ég ung og róttæk á þeim árum og fannst dagskráin full gamaldags fyrir minn smekk, nema auðvitað þáttur Rauðsokkahreyfingarinnar sem kyrjuðu Áfram stelpur. Stemningin var stórkostleg og mannfjöldinn ótrúlegur.“ Eins og gefur skilja var ítarlega greint frá atburðinum í dagblöðum daginn eftir. „Kvenfólkið úr mötuneyti Útvegsbankans fór allt í frí þann 24. Svo karlmenninir þvoðu diskana sína bara upp sjálfir,“ ritaði blaðamaður Vísis. Í fyrirsögn Tímans var Kvennafrídagurinn kallaður „dömufrí.“ „Allvíða voru sjoppur opnar og þó nokkrar verzlanir og mátti sjá konur við störf sín þar eins og ekkert væri. Hvarvetna á götum úti mátti sjá karlmenn með börn í kerrum, vögnum eða á handlegg sér og víða á vinnustöðum mættu ferður með börn sín og settu upp myndarlegustu barnagæzlu á stöðunum.“ Snorri Zóphóníasson „Ég átti engin börn og skokkaði í bæinn með myndavélina og kíkti á stelpurnar. Það var ekki laust við að maður væri svolítið feiminn þarna inni í kvennahópnum,“ segir Snorri Zóphóníasson í samtali við Vísi en hann er maðurinn á bak við meðfylgjandi ljósmyndir og var einn af þeim fáu karlmönnum sem staddir voru á fundinum þennan dag. Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson Snorri Zóphóníasson
Reykjavík Einu sinni var... Jafnréttismál Kvennaverkfall Tengdar fréttir Manstu eftir Tívolíinu í Vatnsmýri? „Útiskemmtistaðurinn „Tívolí“ var opnaður fyrir almenning kl. 8 í gærkveldi. Er þetta fyrsti skemmtistaður sinnar tegundar hér á landi og verður án efa stór þáttur í skemmtanalífi íbúa höfuðborgarinnar.“ Þannig hófst frétt sem birtist í Alþýðublaðinu þann 10. júlí árið 1946. Tívolíið sem rekið var í Vatnsmýrinni á árunum 1946 til 1963 á sérstakan stað í hjörtum margra Íslendinga. 27. ágúst 2023 08:00 Þegar unglingarnir söfnuðust saman á Hallærisplaninu Á sjöunda, áttunda og níunda áratugnum var Hallærisplanið, þar sem nú er Ingólfstorg, einn helsti samkomustaður unglinga um helgar. Í raun má segja að planið hafi breyst í nokkurs konar félagsmiðstöð á föstudags og laugardagskvöldum þar sem nokkur þúsund ungmenni söfnuðust saman. 20. ágúst 2023 08:00 Svona leit Reykjavík út árið 1970 Í upphafi áttunda áratugarins var miðborg Reykjavíkur töluvert öðruvísi en í dag. Þar sem nú er verslunarhúsnæði var áður Morgunblaðshúsið. Þar sem nú er veitingastaðurinn Hjá Jóni var áður Landsíminn og þar sem nú er veitingastaðurinn Apótekið var áður raunverulegt apótek. 18. júní 2023 10:00 Svona leit Keflavíkurflugvöllur út árið 1982 Flugstöð Leifs Eiríkssonar var vígð árið 1987 og urðu þá tímamót í flugsögu Íslendinga. Fram að því þjónaði Keflavíkurflugvöllur allri farþegaumferð, og þar voru aðstæðurnar öllu frumstæðari en við þekkjum í dag. 25. júní 2023 10:01 Mest lesið Sweeney sökuð um kynþáttahyggju Lífið Katy Perry og Justin Trudeau á stefnumóti Lífið „Þetta var algjört bíómyndamóment“ Lífið Katrín Edda selur í Hlíðunum Lífið Öldrun í hársverði - Fríða Rut gefur ráð Lífið samstarf Fyrstu tónleikar Purrksins í fjörutíu ár Lífið Samband Gallagher-bræðra sagt á hálum ís Lífið Úr kjallaranum hjá mömmu yfir á stóra sviðið Tónlist Myndaveisla frá troðfullri tuttugu ára Bræðslunni Lífið Sögulegur klæðnaður á dreglinum Lífið Fleiri fréttir Katrín Edda selur í Hlíðunum Þriggja ára snáði stal senunni í messu í Fljótshlíð Fyrstu tónleikar Purrksins í fjörutíu ár Sweeney sökuð um kynþáttahyggju Sögulegur klæðnaður á dreglinum Myndaveisla frá troðfullri tuttugu ára Bræðslunni Katy Perry og Justin Trudeau á stefnumóti „Þetta var algjört bíómyndamóment“ Samband Gallagher-bræðra sagt á hálum ís Harrý rétti fram eins konar sáttahönd Stjörnulífið: „Who the fuck is Kaleo?“ Ræðir það ekki í fjölskylduboði ef þú hittir frænda þinn á swing-viðburði Gordon Ramsay gerir upp Íslandsævintýri „Ekkert okkar grunaði að hann myndi fara þessa leið“ Destiny's Child með óvænta endurkomu Jóhanna Guðrún og Ólafur giftu sig Myndaveisla: Landinn skemmti sér konunglega í Vaglaskógi Bandaríkjaforseti birtir bull í bunkum Óvæntur Johnny Depp heiðraði Ozzy með Alice Cooper „Greyið, hann þarf að horfa á mig deyja“ Krakkatían: Dvergarnir sjö, klukkuturn og plánetur Ragga Holm og Elma giftu sig „Seldist upp í rúturnar nánast jafn snarlega og á tónleikana“ Unaðsvörur Harry Styles valda titringi Líf og fjör í Reykholti í Borgarfirði um helgina á Reykholtshátíð „Það er í raun kraftaverk að hún sé á lífi í dag“ Fréttatía vikunnar: Stórtónleikar, NBA-stjarna á klakanum og heimsfræg lesbía Fólk farið að flykkjast í Vaglaskóg Ása Ninna kveður Bylgjuna Will Smith við Davíð Goða: „Haltu áfram að skapa“ Sjá meira
Manstu eftir Tívolíinu í Vatnsmýri? „Útiskemmtistaðurinn „Tívolí“ var opnaður fyrir almenning kl. 8 í gærkveldi. Er þetta fyrsti skemmtistaður sinnar tegundar hér á landi og verður án efa stór þáttur í skemmtanalífi íbúa höfuðborgarinnar.“ Þannig hófst frétt sem birtist í Alþýðublaðinu þann 10. júlí árið 1946. Tívolíið sem rekið var í Vatnsmýrinni á árunum 1946 til 1963 á sérstakan stað í hjörtum margra Íslendinga. 27. ágúst 2023 08:00
Þegar unglingarnir söfnuðust saman á Hallærisplaninu Á sjöunda, áttunda og níunda áratugnum var Hallærisplanið, þar sem nú er Ingólfstorg, einn helsti samkomustaður unglinga um helgar. Í raun má segja að planið hafi breyst í nokkurs konar félagsmiðstöð á föstudags og laugardagskvöldum þar sem nokkur þúsund ungmenni söfnuðust saman. 20. ágúst 2023 08:00
Svona leit Reykjavík út árið 1970 Í upphafi áttunda áratugarins var miðborg Reykjavíkur töluvert öðruvísi en í dag. Þar sem nú er verslunarhúsnæði var áður Morgunblaðshúsið. Þar sem nú er veitingastaðurinn Hjá Jóni var áður Landsíminn og þar sem nú er veitingastaðurinn Apótekið var áður raunverulegt apótek. 18. júní 2023 10:00
Svona leit Keflavíkurflugvöllur út árið 1982 Flugstöð Leifs Eiríkssonar var vígð árið 1987 og urðu þá tímamót í flugsögu Íslendinga. Fram að því þjónaði Keflavíkurflugvöllur allri farþegaumferð, og þar voru aðstæðurnar öllu frumstæðari en við þekkjum í dag. 25. júní 2023 10:01