Stjórnlaus ríkisfjármál og ríkisstjórn í sýndarmennsku Ólafur Björn Sverrisson skrifar 8. júní 2023 00:11 Sigmundur Davíð Gunnlaugsson hefur miklar áhyggjur af nýju reglunum. Vísir/Vilhelm Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Miðflokksins, kom víða við í eldhúsdagsumræðum á Alþingi. Sagði hann ríkisfjármálin algjörlega stjórnlaus og störf ríkisstjórnar einkennast af sýndarmennsku. Umræðurnar fóru fram í kvöld, þar sem liðinn þingvetur og störf ríkisstjórnar voru til umræðu. Miðflokksformaðurinn mætti blaðalaust upp í pontu í kvöld og hóf ræðu sína, líkt og flestir aðrir, á að ræða ríkisfjármálin. „Frá árinu 2015 hafa ríkisútgjöld meira en tvöfaldast, í krónum talið. Þessi eina ríkisstjórn hefur aukið útgjöldin um sjötíu prósent og í rauntölum, verðbólguleiðrétt, um þriðjung. Þetta á ekki vera hægt, ein ríkisstjórn á ekki getað aukið útgjöld þetta mikið, hvað þá miðað við að þau hafi engan afrakstur til að sýna fyrir það,“ sagði Sigmundur. Sigmundur beindi sjónum sínum að aðgerðarpakka ríkisstjórnarinnar til að takast á við verðbólguna. „Þegar betur var að gáð reyndist þetta fyrst og fremst vera endurvinnsla mála sem lágu fyrir löngu síðan, jafnvel ári síðan, í sumum tilvikum. Svo var bætt inn uppfyllingarefni, eða skemmtiefni eftir því hvernig á það er litið, til dæmis það að til standi að leggja aftur fram frumvarp um þjóðarsjóð. Nú væri gott að geta safnað í sjóð, en það vill bara svo til að þegar þessi ríkisstjórn lýkur sér af verður hún búin að reka ríkið með samanlögðum halla upp á yfir þúsund milljarða króna. Yfir milljón milljónir.“ Þetta þýði að næstu ríkisstjórnir þurfi að skila 50 milljarða króna halla í þrjátíu ár, til að borga niður hallareksturinn. Aðgerðaráætlunin sé sýndarmennska líkt og þjóðarhöllin sem ekkert hafi spurst til eftir að fjármálaáætlun var kynnt. Sýndamennska „En sýndarmennskan er þó líklega hvergi eins ráðandi eins og í húsnæðismálum,“ sagði Sigmundur. „Hvað ætli hafi verið haldnar margar kynningar um tugþúsundir nýrra íbúða, þar er auðvitað verðbólga eins og í öðru. Þeim fjölgar alltaf og fjölgar, nema í raunveruleikanum. Samkvæmt raunveruleikanum fækkar nýbyggingum íbúa um 69 prósent.“ Borgin, sem vilji byggja á þéttingarreitum með það að markmiði að fækka bílum, hjálpi ekki til. Ríkisstjórnin hafi einnig hjálpað til við að fármagna „borgarlínuþéttinguna,“ eins og Sigmundur orðar það. Þá nefndi hann losunarheimildir Evrópusambandsins og bráðabirgðasamkomulag íslenskra stjórnvalda við sambandið. Samkvæmt því fær Ísland áfram fríar losunarheimildir til og með árinu 2026. „Þau státa sig af því að hafa fengið afslátt í tvö ár, en það er allt í lagi þau verða löngu farin í önnur störf er afslátturinn gildir ekki lengur og bara þeir efnameiri, geta ferðast með flugi.“ Skortur á framtíðarsýn Stjórnina skortir alla framtíðarsýn, segir Sigmundur. Það sjáist með byggingu nýs Landspítala. „Ef menn hefðu tekið ákvörðun um það að reisa nýjan spítala fullbúinn glæsilegan hagkvæman spítala á nýjum stað. Þá hefði allt gengið svo miklu betur.“ Það sjáist einnig á markmiðum ríkisstjórnar um að fjölga iðnnemum „Allt í einu var unga fólkið tilbúið og kom og sóttist eftir því að komast í iðnnám,“ sagði Sigmundur.„En hvaða svör fékk þetta unga fólk? „Við eigum ekki peninga, það er búið að eyða þeim í annað eða stendur til að eyða þeim í annað.“ Mörghundruð ungmennum vísað frá iðnnámi. Þessi ríkisstjórn flytur út sjúklinga og borgar með þeim og segir: Við verðum bara að flytja inn iðnaðarmenn af því hún hefur ekki efni á því að mennta þá hér, búin að eyða peningunum í allt annað.“ Að lokum sagði Sigmundur: „Kannski má ég ekki segja þetta, enda stendur til að setja landsmenn alla í endurmenntun á námskeið um hvernig þeir eigi að hugsa og tjá sig. Skiljanlegt við þessar aðstæður. Það er ekki gott að fá gagnrýni við þessar aðstæðu. En við þessar aðstæður þarf gagnrýni, vegna þess að það er hægt að gera þetta allt svo miklu betur. En til þess þarf breytt stjórnarfar á Íslandi.“ Alþingi Miðflokkurinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið „Það er eins og Snæfellsnesið sé komið í gang“ Innlent Óttast að Suðurlandið verði að „eyðimörk“ í náinni framtíð Innlent Skilur ekki tilgang milljóna króna auglýsingar Innlent Hópur manna réðst á Íslending í Liverpool Innlent Sparnaðartillögum snjóar inn: Leggja niður RÚV, loka sendiráðum og hætta að styrkja flokkana Innlent Maðurinn er Íslendingur á fimmtugsaldri Innlent Prestur á Nesinu segir nei takk við greiðslum Innlent Kristrún leitar ekki langt yfir skammt að hægri hönd Innlent Þrír menn leiddir frá borði Play-flugvélar Innlent Ekki verði hróflað við kvótakerfinu Innlent Fleiri fréttir „Það er eins og Snæfellsnesið sé komið í gang“ Óttast að Suðurlandið verði að „eyðimörk“ í náinni framtíð Hættuástand í heilbrigðisþjónustu og óróapúls Skilur ekki tilgang milljóna króna auglýsingar Netsamband komið aftur á í Árbæ Inflúensugreiningar tvöfölduðust milli vikna Sparnaðartillögum snjóar inn: Leggja niður RÚV, loka sendiráðum og hætta að styrkja flokkana Bílvelta á Suðurlandi Prestur á Nesinu segir nei takk við greiðslum Þungt haldinn á gjörgæslu Ekki verði hróflað við kvótakerfinu „Við förum alltaf í einhvern átakagír“ Ólafsfjarðarmálið fer fyrir Hæstarétt Fleiri segjast andvígir aðild að ESB en hlynntir Hópur manna réðst á Íslending í Liverpool Aukið flóð við Hvítá Lengsti óróapúlsinn til þessa Klakastífla í Hvítá og ráðherrar í fannfergi á Þingvöllum Bjóða fólki í kuldaþjálfun Hafdís og Sandra vilja stjórna Litla-Hrauni Vinnufundur ráðherra á Þingvöllum hafinn Fékk áfall þegar ranglega var fullyrt að stunguárásin hafi gerst á heimili hennar Viðreisn og Framsókn dala en sósíalistar yfir kjörfylgi Ungmenni skar sig á múrstein sem var kastað inn um glugga Vinna að því að koma í veg fyrir frekari aðgerðir hjá kennurum „Við værum klaufaleg ef það væri ekki“ Telur ólíðandi að ekki hafi verið hægt að úrskurða afa sinn látinn um jólin „Ekki gera lítið úr þriðja formanninum“ Flugeldaruslið notað til að framleiða orku í Svíþjóð Helstu breytingarnar á buddunni: Vextir lækka áfram og eldsneyti hækkar um fimm prósent Sjá meira
Umræðurnar fóru fram í kvöld, þar sem liðinn þingvetur og störf ríkisstjórnar voru til umræðu. Miðflokksformaðurinn mætti blaðalaust upp í pontu í kvöld og hóf ræðu sína, líkt og flestir aðrir, á að ræða ríkisfjármálin. „Frá árinu 2015 hafa ríkisútgjöld meira en tvöfaldast, í krónum talið. Þessi eina ríkisstjórn hefur aukið útgjöldin um sjötíu prósent og í rauntölum, verðbólguleiðrétt, um þriðjung. Þetta á ekki vera hægt, ein ríkisstjórn á ekki getað aukið útgjöld þetta mikið, hvað þá miðað við að þau hafi engan afrakstur til að sýna fyrir það,“ sagði Sigmundur. Sigmundur beindi sjónum sínum að aðgerðarpakka ríkisstjórnarinnar til að takast á við verðbólguna. „Þegar betur var að gáð reyndist þetta fyrst og fremst vera endurvinnsla mála sem lágu fyrir löngu síðan, jafnvel ári síðan, í sumum tilvikum. Svo var bætt inn uppfyllingarefni, eða skemmtiefni eftir því hvernig á það er litið, til dæmis það að til standi að leggja aftur fram frumvarp um þjóðarsjóð. Nú væri gott að geta safnað í sjóð, en það vill bara svo til að þegar þessi ríkisstjórn lýkur sér af verður hún búin að reka ríkið með samanlögðum halla upp á yfir þúsund milljarða króna. Yfir milljón milljónir.“ Þetta þýði að næstu ríkisstjórnir þurfi að skila 50 milljarða króna halla í þrjátíu ár, til að borga niður hallareksturinn. Aðgerðaráætlunin sé sýndarmennska líkt og þjóðarhöllin sem ekkert hafi spurst til eftir að fjármálaáætlun var kynnt. Sýndamennska „En sýndarmennskan er þó líklega hvergi eins ráðandi eins og í húsnæðismálum,“ sagði Sigmundur. „Hvað ætli hafi verið haldnar margar kynningar um tugþúsundir nýrra íbúða, þar er auðvitað verðbólga eins og í öðru. Þeim fjölgar alltaf og fjölgar, nema í raunveruleikanum. Samkvæmt raunveruleikanum fækkar nýbyggingum íbúa um 69 prósent.“ Borgin, sem vilji byggja á þéttingarreitum með það að markmiði að fækka bílum, hjálpi ekki til. Ríkisstjórnin hafi einnig hjálpað til við að fármagna „borgarlínuþéttinguna,“ eins og Sigmundur orðar það. Þá nefndi hann losunarheimildir Evrópusambandsins og bráðabirgðasamkomulag íslenskra stjórnvalda við sambandið. Samkvæmt því fær Ísland áfram fríar losunarheimildir til og með árinu 2026. „Þau státa sig af því að hafa fengið afslátt í tvö ár, en það er allt í lagi þau verða löngu farin í önnur störf er afslátturinn gildir ekki lengur og bara þeir efnameiri, geta ferðast með flugi.“ Skortur á framtíðarsýn Stjórnina skortir alla framtíðarsýn, segir Sigmundur. Það sjáist með byggingu nýs Landspítala. „Ef menn hefðu tekið ákvörðun um það að reisa nýjan spítala fullbúinn glæsilegan hagkvæman spítala á nýjum stað. Þá hefði allt gengið svo miklu betur.“ Það sjáist einnig á markmiðum ríkisstjórnar um að fjölga iðnnemum „Allt í einu var unga fólkið tilbúið og kom og sóttist eftir því að komast í iðnnám,“ sagði Sigmundur.„En hvaða svör fékk þetta unga fólk? „Við eigum ekki peninga, það er búið að eyða þeim í annað eða stendur til að eyða þeim í annað.“ Mörghundruð ungmennum vísað frá iðnnámi. Þessi ríkisstjórn flytur út sjúklinga og borgar með þeim og segir: Við verðum bara að flytja inn iðnaðarmenn af því hún hefur ekki efni á því að mennta þá hér, búin að eyða peningunum í allt annað.“ Að lokum sagði Sigmundur: „Kannski má ég ekki segja þetta, enda stendur til að setja landsmenn alla í endurmenntun á námskeið um hvernig þeir eigi að hugsa og tjá sig. Skiljanlegt við þessar aðstæður. Það er ekki gott að fá gagnrýni við þessar aðstæðu. En við þessar aðstæður þarf gagnrýni, vegna þess að það er hægt að gera þetta allt svo miklu betur. En til þess þarf breytt stjórnarfar á Íslandi.“
Alþingi Miðflokkurinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið „Það er eins og Snæfellsnesið sé komið í gang“ Innlent Óttast að Suðurlandið verði að „eyðimörk“ í náinni framtíð Innlent Skilur ekki tilgang milljóna króna auglýsingar Innlent Hópur manna réðst á Íslending í Liverpool Innlent Sparnaðartillögum snjóar inn: Leggja niður RÚV, loka sendiráðum og hætta að styrkja flokkana Innlent Maðurinn er Íslendingur á fimmtugsaldri Innlent Prestur á Nesinu segir nei takk við greiðslum Innlent Kristrún leitar ekki langt yfir skammt að hægri hönd Innlent Þrír menn leiddir frá borði Play-flugvélar Innlent Ekki verði hróflað við kvótakerfinu Innlent Fleiri fréttir „Það er eins og Snæfellsnesið sé komið í gang“ Óttast að Suðurlandið verði að „eyðimörk“ í náinni framtíð Hættuástand í heilbrigðisþjónustu og óróapúls Skilur ekki tilgang milljóna króna auglýsingar Netsamband komið aftur á í Árbæ Inflúensugreiningar tvöfölduðust milli vikna Sparnaðartillögum snjóar inn: Leggja niður RÚV, loka sendiráðum og hætta að styrkja flokkana Bílvelta á Suðurlandi Prestur á Nesinu segir nei takk við greiðslum Þungt haldinn á gjörgæslu Ekki verði hróflað við kvótakerfinu „Við förum alltaf í einhvern átakagír“ Ólafsfjarðarmálið fer fyrir Hæstarétt Fleiri segjast andvígir aðild að ESB en hlynntir Hópur manna réðst á Íslending í Liverpool Aukið flóð við Hvítá Lengsti óróapúlsinn til þessa Klakastífla í Hvítá og ráðherrar í fannfergi á Þingvöllum Bjóða fólki í kuldaþjálfun Hafdís og Sandra vilja stjórna Litla-Hrauni Vinnufundur ráðherra á Þingvöllum hafinn Fékk áfall þegar ranglega var fullyrt að stunguárásin hafi gerst á heimili hennar Viðreisn og Framsókn dala en sósíalistar yfir kjörfylgi Ungmenni skar sig á múrstein sem var kastað inn um glugga Vinna að því að koma í veg fyrir frekari aðgerðir hjá kennurum „Við værum klaufaleg ef það væri ekki“ Telur ólíðandi að ekki hafi verið hægt að úrskurða afa sinn látinn um jólin „Ekki gera lítið úr þriðja formanninum“ Flugeldaruslið notað til að framleiða orku í Svíþjóð Helstu breytingarnar á buddunni: Vextir lækka áfram og eldsneyti hækkar um fimm prósent Sjá meira
Sparnaðartillögum snjóar inn: Leggja niður RÚV, loka sendiráðum og hætta að styrkja flokkana Innlent
Sparnaðartillögum snjóar inn: Leggja niður RÚV, loka sendiráðum og hætta að styrkja flokkana Innlent