Félag atvinnurekenda og stuðningur við landbúnað Erna Bjarnadóttir skrifar 15. júní 2022 13:30 Þann 14. júní sl. var tilkynnt um aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna erfiðrar stöðu íslensks landbúnaðar. Mun ríkisvaldið ráðstafa 2,5 milljörðum til að mæta alvarlegri stöðu í landbúnaði. Rétt er að geta þess að þessi fjárhæð er einungis þriðjungur þess tjóns sem landbúnaður verður fyrir vegna árásarstríðs Rússlands gagnvart Úkraínu. Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda lét enn og aftur gamminn geisa í viðtali við Ríkisútvarpið að morgni 15. júní sl. Er nauðsynlegt að svara þeim fullyrðingum sem þar komu fram og verður það gert í þessu greinarkorni. Hvað sagði framkvæmdastjórinn? Í viðtali RUV við framkvæmdastjórann kvartaði hann enn og aftur yfir tollum á innfluttar búvörur og finnur til ný rök. Meðal annars var eftirfarandi haft eftir honum: „Það er óhætt að segja að samkeppnisstaða innfluttu vörunnar hefur skaðast mikið nú þegar einfaldlega vegna hækkana á aðföngum. Við höfum sagt að það væri skynsamleg leið að lækka tollana á innflutningnum, að minnsta kosti á tilteknum vörum sem nemur þessum verðhækkunum þannig að samkeppnisstaða innfluttu varanna sé þá eins og hún var áður en þessi gríðarlega verðhækkanabylgja gekk yfir. En mér sýnist að það sé lítill pólitískur vilji til að fara þá leið.“ Innan raða Félags atvinnurekenda eru m.a. stærstu innflytjendur búvara, þar með talið á þeim tollkvótum sem boðnir eru út. Það kemur spánskt fyrir sjónir að þessi fyrirtæki eru nýbúin að bjóða hærra verð í alla tollkvóta sem í boði voru frá ESB fyrir tímabilið maí til ágúst 2022 en þau gerðu þegar útboð fór fram fyrir næsta fjögurra mánaða tímabil á undan, janúar til apríl 2022? Munurinn er frá því að vera 1,3% þar sem hann er minnstur upp í 16,7% þar sem hann er mestur. Ef innfluttar vörur hafa hækkað í verði undanfarið hefði þessu einmitt átt að vera öfugt farið. Verð fyrir tollkvóta fyrir vörur frá ESB fyrstu átta mánuði ársins 2022, kr/kg Af hverju fylgjum við ekki fordæmi nágrannaþjóða? Um nýlega boðaðar aðgerðir til stuðnings landbúnaði að öðru leyti er haft eftir framkvæmdastjóranum í fréttinni: „Beinir styrkir á borð við það tveggja og hálfs milljarðs króna framlag sem koma á til móts við slæma stöðu landbúnaðar eru skynsamlegri ráðstöfun en hömlur að mati formanns Félags atvinnurekenda. Hann kallar eftir því að tollar verði lækkaðir á innfluttar landbúnaðarafurðir.“ Er það trúverðugt að á sama tíma og talin er ástæða til að leggja til 2,5 milljarða útgjöld úr ríkissjóði til að grípa inn í hálfgert neyðarástand í landbúnaði, að taka undir tillögur framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda um að enn verði hert að innlendum framleiðendum og kjör þeirra skert með frekari verðlækkunum. Hvorki innan ESB né sé litið til Noregs hefur nokkurt ríki gripið til slíkra ráðstafana gagnvart landbúnaði Þess í stað hefur verið gripið til víðtækra aðgerða til stuðnings landbúnaði eins og m.a. kemur fram í skýrslu spretthópsins matvælaráðherra frá 14. júní sl. og aðgerðir ríkistjórnarinnar byggja á. Um heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman Ein tillaga spretthóps matvælaráðherra er að samþykkja tímabundnar heimildir þannig að fyrirtæki í kjötiðnaði geti aukið samstarf sín í milli um sameiningu eininga, samninga um verkaskiptingu o.s.frv. Í viðtalinu heldur framkvæmdastjórinn því fram að nú þegar séu til staðar nægar heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman að tilteknum skilyrðum uppfylltum. Þá segist hann hafa efasemdir um tillögur hópsins um tímabundnar heimildir kjötframleiðenda til samstarfs. Í skýrslu sem Lagastofnun Háskóla Íslands vann fyrir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra og birt var í desember 2020 kom fram að lagasetning gagnvart landbúnaði hér á landi gengur skemur en t.d. í Noregi og ESB þegar kemur að heimildum framleiðenda til að skipuleggja samstarf um afurðasölumál. Yfirvöld samkeppnismála hér á landi hafa fram til þessa haldið hinu gagnstæða fram og lagst gegn því að gengið verði í átt til þess fyrirkomulags sem ríkir í þessum löndum – jafnvel fullyrt að undanþágur fyrir landbúnað stríði gegn EES-samningnum. Eftir rökstudda gagnrýni hafa samkeppnisyfirvöld dregið í land hvað þessar fullyrðingar varðar enda stóðust þær ekki skoðun þegar bent hafði verið á víðtækar undanþágur í Noregi og ESB frá samkeppnislögum fyrir framleiðendur landbúnaðarvara. Oft var þörf en nú er nauðsyn Í stað þess að framkvæmdastjórinn varpi fram jafn vanhugsuðum tillögum sem eru án fordæma væri nær að líta til aðgerða þeirra landa sem við berum okkur iðulega saman við – auka almennan stuðning við landbúnaðarframleiðslu og samþykkja undanþágur fyrir bændur og fyrirtæki þeirra frá samkeppnislögum. Höfundur er verkefnisstjóri hjá Mjólkursamsölunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Erna Bjarnadóttir Matvælaframleiðsla Landbúnaður Mest lesið Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Skoðun Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Þann 14. júní sl. var tilkynnt um aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna erfiðrar stöðu íslensks landbúnaðar. Mun ríkisvaldið ráðstafa 2,5 milljörðum til að mæta alvarlegri stöðu í landbúnaði. Rétt er að geta þess að þessi fjárhæð er einungis þriðjungur þess tjóns sem landbúnaður verður fyrir vegna árásarstríðs Rússlands gagnvart Úkraínu. Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda lét enn og aftur gamminn geisa í viðtali við Ríkisútvarpið að morgni 15. júní sl. Er nauðsynlegt að svara þeim fullyrðingum sem þar komu fram og verður það gert í þessu greinarkorni. Hvað sagði framkvæmdastjórinn? Í viðtali RUV við framkvæmdastjórann kvartaði hann enn og aftur yfir tollum á innfluttar búvörur og finnur til ný rök. Meðal annars var eftirfarandi haft eftir honum: „Það er óhætt að segja að samkeppnisstaða innfluttu vörunnar hefur skaðast mikið nú þegar einfaldlega vegna hækkana á aðföngum. Við höfum sagt að það væri skynsamleg leið að lækka tollana á innflutningnum, að minnsta kosti á tilteknum vörum sem nemur þessum verðhækkunum þannig að samkeppnisstaða innfluttu varanna sé þá eins og hún var áður en þessi gríðarlega verðhækkanabylgja gekk yfir. En mér sýnist að það sé lítill pólitískur vilji til að fara þá leið.“ Innan raða Félags atvinnurekenda eru m.a. stærstu innflytjendur búvara, þar með talið á þeim tollkvótum sem boðnir eru út. Það kemur spánskt fyrir sjónir að þessi fyrirtæki eru nýbúin að bjóða hærra verð í alla tollkvóta sem í boði voru frá ESB fyrir tímabilið maí til ágúst 2022 en þau gerðu þegar útboð fór fram fyrir næsta fjögurra mánaða tímabil á undan, janúar til apríl 2022? Munurinn er frá því að vera 1,3% þar sem hann er minnstur upp í 16,7% þar sem hann er mestur. Ef innfluttar vörur hafa hækkað í verði undanfarið hefði þessu einmitt átt að vera öfugt farið. Verð fyrir tollkvóta fyrir vörur frá ESB fyrstu átta mánuði ársins 2022, kr/kg Af hverju fylgjum við ekki fordæmi nágrannaþjóða? Um nýlega boðaðar aðgerðir til stuðnings landbúnaði að öðru leyti er haft eftir framkvæmdastjóranum í fréttinni: „Beinir styrkir á borð við það tveggja og hálfs milljarðs króna framlag sem koma á til móts við slæma stöðu landbúnaðar eru skynsamlegri ráðstöfun en hömlur að mati formanns Félags atvinnurekenda. Hann kallar eftir því að tollar verði lækkaðir á innfluttar landbúnaðarafurðir.“ Er það trúverðugt að á sama tíma og talin er ástæða til að leggja til 2,5 milljarða útgjöld úr ríkissjóði til að grípa inn í hálfgert neyðarástand í landbúnaði, að taka undir tillögur framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda um að enn verði hert að innlendum framleiðendum og kjör þeirra skert með frekari verðlækkunum. Hvorki innan ESB né sé litið til Noregs hefur nokkurt ríki gripið til slíkra ráðstafana gagnvart landbúnaði Þess í stað hefur verið gripið til víðtækra aðgerða til stuðnings landbúnaði eins og m.a. kemur fram í skýrslu spretthópsins matvælaráðherra frá 14. júní sl. og aðgerðir ríkistjórnarinnar byggja á. Um heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman Ein tillaga spretthóps matvælaráðherra er að samþykkja tímabundnar heimildir þannig að fyrirtæki í kjötiðnaði geti aukið samstarf sín í milli um sameiningu eininga, samninga um verkaskiptingu o.s.frv. Í viðtalinu heldur framkvæmdastjórinn því fram að nú þegar séu til staðar nægar heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman að tilteknum skilyrðum uppfylltum. Þá segist hann hafa efasemdir um tillögur hópsins um tímabundnar heimildir kjötframleiðenda til samstarfs. Í skýrslu sem Lagastofnun Háskóla Íslands vann fyrir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra og birt var í desember 2020 kom fram að lagasetning gagnvart landbúnaði hér á landi gengur skemur en t.d. í Noregi og ESB þegar kemur að heimildum framleiðenda til að skipuleggja samstarf um afurðasölumál. Yfirvöld samkeppnismála hér á landi hafa fram til þessa haldið hinu gagnstæða fram og lagst gegn því að gengið verði í átt til þess fyrirkomulags sem ríkir í þessum löndum – jafnvel fullyrt að undanþágur fyrir landbúnað stríði gegn EES-samningnum. Eftir rökstudda gagnrýni hafa samkeppnisyfirvöld dregið í land hvað þessar fullyrðingar varðar enda stóðust þær ekki skoðun þegar bent hafði verið á víðtækar undanþágur í Noregi og ESB frá samkeppnislögum fyrir framleiðendur landbúnaðarvara. Oft var þörf en nú er nauðsyn Í stað þess að framkvæmdastjórinn varpi fram jafn vanhugsuðum tillögum sem eru án fordæma væri nær að líta til aðgerða þeirra landa sem við berum okkur iðulega saman við – auka almennan stuðning við landbúnaðarframleiðslu og samþykkja undanþágur fyrir bændur og fyrirtæki þeirra frá samkeppnislögum. Höfundur er verkefnisstjóri hjá Mjólkursamsölunni.
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun