Kjörstjórnir í uppnámi vegna hertra hæfisreglna Jakob Bjarnar skrifar 31. mars 2022 11:59 Óðinn Gunnar Óðinsson, skrifstofustjóri Múlaþings, telur að í stefni veruleg vandræði víða með að skipa í kjörnefndir eftir að strangari lög tóku gildi um hæfi. vísir/vilhelm/austurfrétt Um þriðjungur þeirra sem skipa áttu kjörstjórnir í Múlaþingi fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar eru bullandi vanhæfir samkvæmt nýjum kosningalögum. Austurfrétt greindi frá þessu í vikunni en um síðustu áramót tóku ný kosningalög gildi. Þá voru soðnar saman í eitt lög um kosningar til sveitastjórna, Alþingis og svo forsetakosningarnar en kjörstjórnir voru skipaðar áður en þær tóku gildi. Í kosningalögunum, 18. grein þar sem kveður á um hæfi kjörstjórnarmanna segir að fulltrúi í kjörstjórn teljist vanhæfur og beri að víkja sæti ef ... maki hans, fyrrverandi maki sambúðarmaki, fyrrverandi sambúðarmaki eða einstaklingur skyldur eða mægður honum í beinan legg eða að öðrum lið til hliðar eða tengdur honum með sama hætti vegna ættleiðingar er á framboðslistar. Eisn og segir í bæði kosningalögum og stjórnsýslulögum. Þetta eru talsvert strangari reglur en áður voru í gildi. Höfuðborgarsvæðið mun lenda í klandri Óðinn Gunnar Óðinsson er skrifstofustjóri Múlaþings og hann segir í samtali við Vísi þetta stefna í vandræði víða um land og ekki síst í litlum samfélögum. „Þetta er víða snúið og maður sér það í litlum samfélagögum að þurrkast gömlu kjörstjórnirnar nánast út. Þessi hæfisregla. sem er ströng,“ segir Óðinn Gunnar og dregur ekki úr því að hún sé góð og gild. En menn eigi eftir að reka sig á. „Til dæmis þegar þeir átta sig á þessu á höfuðborgarsvæðinu þar sem eru ég veit ekki hvað margar kjördeildir eru. Það eru tólf hundruð manns á bak við hverja kjördeild, mörg hundruð manns í kjörstjórnum á höfuðborgarsvæðinu. Þetta á eftir að koma á daginn, menn eiga eftir að sjá þetta allstaðar á landinu. Hér erum við með sex kjörstjórnir.“ Óðinn Gunnar er menntaður mannfræðingur og honum þykir þetta áhugavert út frá því sjónarhorni; að erfitt geti reynst að mæta mikilvægum hæfisreglum í litlum samfélögum þar sem allir eru tengdir þvers og kruss og alla veganna.austurfrétt Óðinn Gunnar er menntaður mannfræðingur og honum þykir þetta áhugavert út frá því sjónarhorni jafnframt; að erfitt geti reynst að mæta mikilvægum hæfisreglum í litlum samfélögum þar sem allir eru tengdir þvers og kruss og alla veganna. „Já, þetta leggst í ættir gamlar á litlu stöðum. Sumar ættir eiga ríka hefð að vilja hafa fólk í framvarðasveitum. Allt í einu verða menn vanhæfir alveg niður úr. Já, þetta setur menn í vanda.“ Þegar hjónin á Teigaseli björguðu Jökuldal Óðinn Gunnar segir að snúið geti reynst að finna fólk í kjörstjórnirnar. Þeir sem ætli á að gefa sig í kjörstjórn þurfi nú að þylja hæfisregluna og með allt sem þar er tíundað á bak við eyrað fara yfir framboðslistana og spyrja sig hvort þau séu tengd einhverjum sem á lista? „Þeir koma ekki fram formlega fyrr en 8. apríl og þá geta menn farið að bera sig saman við þá; bíddu, er ég ekki skyldur þessum.“ Þó horfi til vandræða víða um hinar dreifðari byggðir er það ekki svo að höfuðborgarsvæðið sleppi ódýrt frá fyrirsjáanlegri klemmu sem strangar reglur um hæfi kjörnefnda kveða á um.Foto: Vilhelm Gunnarsson/Vilhelm Gunnarsson Á Austurlandi gæti þetta reynst sérlega snúið en svo dæmi sé tekið af fullkomnu handahófi má segja að þegar hjónin Margrét Ingibjörg Stefánsdóttir og Sigurður Þorsteinsson fluttu að Teigaseli á Jökuldal á framanverðri síðustu öld hafi þau bjargað byggð í Dalnum. Þau voru barnmörg og giftust dætur þeirra á bæi þar um allan dal. Ættartengslin eru þannig og geta verið hlutfallslega býsna umfangsmikil. Annar hver maður skyldur á Austurlandi Óðinn Gunnar er kannski ekki til í að kvitta uppá það fyrirvaralaust að annar hver maður sé skyldur á Austurlandi, eins og blaðamaður vill halda fram fjálglega, en það geti látið nærri. Eins og fram kemur í Austurfrétt eru fimm kjördeildir í Múlaþingi; tvær á Fljótsdalshéraði, ein á Borgarfirði, ein á Djúpavogi og sú þriðja á Seyðisfirði til viðbótar við yfirkjörstjórnina. „Í hverri þeirra sitja sex einstaklingar, þrír aðal og þrír til vara. Alls eru því 42 einstaklingar í kjörstjórnum Múlaþings. Fjögur framboð hafa birt lista sína fyrir kosningarnar í vor. Þegar er orðið ljóst að rúmur þriðjungur þeirra fulltrúa sem sitja í kjörstjórnunum telst vanhæfur, en búist er við að fimmti listinn bætist við. Þá er ljóst að tveir af sex fulltrúum í yfirkjörstjórn teljast vanhæfir,“ segir í Austurfrétt. Sveitarstjórnarmál Stjórnsýsla Sveitarstjórnarkosningar 2022 Múlaþing Mest lesið Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Innlent Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Innlent Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Erlent Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Innlent Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Erlent Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Erlent Hótaði heimilismönnum með skærum Innlent Fleiri fréttir Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Sjá meira
Austurfrétt greindi frá þessu í vikunni en um síðustu áramót tóku ný kosningalög gildi. Þá voru soðnar saman í eitt lög um kosningar til sveitastjórna, Alþingis og svo forsetakosningarnar en kjörstjórnir voru skipaðar áður en þær tóku gildi. Í kosningalögunum, 18. grein þar sem kveður á um hæfi kjörstjórnarmanna segir að fulltrúi í kjörstjórn teljist vanhæfur og beri að víkja sæti ef ... maki hans, fyrrverandi maki sambúðarmaki, fyrrverandi sambúðarmaki eða einstaklingur skyldur eða mægður honum í beinan legg eða að öðrum lið til hliðar eða tengdur honum með sama hætti vegna ættleiðingar er á framboðslistar. Eisn og segir í bæði kosningalögum og stjórnsýslulögum. Þetta eru talsvert strangari reglur en áður voru í gildi. Höfuðborgarsvæðið mun lenda í klandri Óðinn Gunnar Óðinsson er skrifstofustjóri Múlaþings og hann segir í samtali við Vísi þetta stefna í vandræði víða um land og ekki síst í litlum samfélögum. „Þetta er víða snúið og maður sér það í litlum samfélagögum að þurrkast gömlu kjörstjórnirnar nánast út. Þessi hæfisregla. sem er ströng,“ segir Óðinn Gunnar og dregur ekki úr því að hún sé góð og gild. En menn eigi eftir að reka sig á. „Til dæmis þegar þeir átta sig á þessu á höfuðborgarsvæðinu þar sem eru ég veit ekki hvað margar kjördeildir eru. Það eru tólf hundruð manns á bak við hverja kjördeild, mörg hundruð manns í kjörstjórnum á höfuðborgarsvæðinu. Þetta á eftir að koma á daginn, menn eiga eftir að sjá þetta allstaðar á landinu. Hér erum við með sex kjörstjórnir.“ Óðinn Gunnar er menntaður mannfræðingur og honum þykir þetta áhugavert út frá því sjónarhorni; að erfitt geti reynst að mæta mikilvægum hæfisreglum í litlum samfélögum þar sem allir eru tengdir þvers og kruss og alla veganna.austurfrétt Óðinn Gunnar er menntaður mannfræðingur og honum þykir þetta áhugavert út frá því sjónarhorni jafnframt; að erfitt geti reynst að mæta mikilvægum hæfisreglum í litlum samfélögum þar sem allir eru tengdir þvers og kruss og alla veganna. „Já, þetta leggst í ættir gamlar á litlu stöðum. Sumar ættir eiga ríka hefð að vilja hafa fólk í framvarðasveitum. Allt í einu verða menn vanhæfir alveg niður úr. Já, þetta setur menn í vanda.“ Þegar hjónin á Teigaseli björguðu Jökuldal Óðinn Gunnar segir að snúið geti reynst að finna fólk í kjörstjórnirnar. Þeir sem ætli á að gefa sig í kjörstjórn þurfi nú að þylja hæfisregluna og með allt sem þar er tíundað á bak við eyrað fara yfir framboðslistana og spyrja sig hvort þau séu tengd einhverjum sem á lista? „Þeir koma ekki fram formlega fyrr en 8. apríl og þá geta menn farið að bera sig saman við þá; bíddu, er ég ekki skyldur þessum.“ Þó horfi til vandræða víða um hinar dreifðari byggðir er það ekki svo að höfuðborgarsvæðið sleppi ódýrt frá fyrirsjáanlegri klemmu sem strangar reglur um hæfi kjörnefnda kveða á um.Foto: Vilhelm Gunnarsson/Vilhelm Gunnarsson Á Austurlandi gæti þetta reynst sérlega snúið en svo dæmi sé tekið af fullkomnu handahófi má segja að þegar hjónin Margrét Ingibjörg Stefánsdóttir og Sigurður Þorsteinsson fluttu að Teigaseli á Jökuldal á framanverðri síðustu öld hafi þau bjargað byggð í Dalnum. Þau voru barnmörg og giftust dætur þeirra á bæi þar um allan dal. Ættartengslin eru þannig og geta verið hlutfallslega býsna umfangsmikil. Annar hver maður skyldur á Austurlandi Óðinn Gunnar er kannski ekki til í að kvitta uppá það fyrirvaralaust að annar hver maður sé skyldur á Austurlandi, eins og blaðamaður vill halda fram fjálglega, en það geti látið nærri. Eins og fram kemur í Austurfrétt eru fimm kjördeildir í Múlaþingi; tvær á Fljótsdalshéraði, ein á Borgarfirði, ein á Djúpavogi og sú þriðja á Seyðisfirði til viðbótar við yfirkjörstjórnina. „Í hverri þeirra sitja sex einstaklingar, þrír aðal og þrír til vara. Alls eru því 42 einstaklingar í kjörstjórnum Múlaþings. Fjögur framboð hafa birt lista sína fyrir kosningarnar í vor. Þegar er orðið ljóst að rúmur þriðjungur þeirra fulltrúa sem sitja í kjörstjórnunum telst vanhæfur, en búist er við að fimmti listinn bætist við. Þá er ljóst að tveir af sex fulltrúum í yfirkjörstjórn teljast vanhæfir,“ segir í Austurfrétt.
Sveitarstjórnarmál Stjórnsýsla Sveitarstjórnarkosningar 2022 Múlaþing Mest lesið Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Innlent Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Innlent Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Erlent Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Innlent Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Erlent Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Erlent Hótaði heimilismönnum með skærum Innlent Fleiri fréttir Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Sjá meira