Hyggjast nota rafræn skilríki til að loka á klám fyrir börn Snorri Másson skrifar 19. nóvember 2021 21:01 Meðalaldur barna sem sjá klám í fyrsta sinn er ellefu ára á Íslandi. Mörg eru yngri. Vísir/Vilhelm Íslensk stjórnvöld áforma að hefta verulega aðgang barna yngri en 18 ára að klámi með róttækum rafrænum lausnum sem unnið er að í menntamálaráðuneytinu. Til skoðunar er að nota rafræn skilríki til að loka alveg á klám fyrir ólögráða. Það þarf ekki mikla rannsóknarvinnu til að komast að því að hver sem er getur komist í klám. Áður fyrr einkum í tölvu en nú ekki síður í síma. Hver sem er getur prófað það; farið inn á hvaða klámsíðu sem er í símanum, og hann er eiginlega hvergi spurður um aldur. Óheft aðgengi að klámi í snjalltækjum er talið ein meginástæða þess að sprenging hefur orðið á klámnotkun ungra drengja á undanförnum árum. Meðalaldur hér á landi þegar börn sjá klám í fyrsta sinn er kominn niður í ellefu ára. Fjórðungur drengja er orðinn reglulegur neytandi að klámi í áttunda bekk en 65% eru orðnir klámneytendur í menntaskóla. Þetta hefur alvarlegar afleiðingar að mati sérfræðinga. Fjallað var um málið í kvöldfréttum Stöðvar 2: Kynferðisbrot sem líkjast klámi Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir, verkefnastýra Jafnréttisskóla Reykjavíkur, segir skýra tengingu á milli kynferðisbrota og kláms, ásamt því sem rannsóknir hafi sýnt að klámáhorf á unga aldri hafi skaðleg áhrif á taugakerfið, viðhorf og sannarlega kynsvörun ungmenna. Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir, verkefnastýra Jafnréttisskóla Reykjavíkurborgar, vill takmarka aðgengi ungmenna að klámi verulega.Vísir/Getty „Þeir sem til dæmis vinna í kynferðisbrotamálum eru að lýsa því yfir að kynferðisbrot í dag eru gjarnan bara eins og handrit að klámmynd. Þar er aukning á til dæmis því að verið sé að kirkja fólk, niðurlægja fólk og beita ofbeldi, sem sást ekki í sama mæli áður,“ segir Kolbrún. Það verður því að grípa til einhverra ráða að mati Kolbrúnar, sem setti sig í samband við menntamálaráðuneytið í þessu skyni. Aðrar þjóðir eru þegar komnar vel á veg með að þróa rafrænar aldurskröfur á klám, eins og Bretland. Bankaauðkenni hafa þar komið til umræðu, eins og rafræn skilríki. „Það er auðvitað þannig að við erum fyrst og fremst að huga að öryggi barna. Við þurfum auðvitað að athuga nákvæmlega hvernig það lítur út varðandi lögin og annað slíkt,“ segir Lilja Dögg Alfreðsdóttir menntamálaráðherra í samtali við fréttastofu. Ráðherra er einnig að líta til Norðurlandaráðs í þessum efnum, en þeim tilmælum hefur verið beint til norrænu ráðherranefndarinnar að löndin láti kanna hvaða möguleikar eru færir til að staðfesta aldur klámnotenda með einum eða öðrum hætti. Næsta skref væri að skipa starfshóp með fulltrúum dómsmálaráðuneytis, félags- og barnamálaráðuneytis, heilbrigðisráðuneytis, samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytis, sambands íslenskra sveitarfélaga og mennta- og menningarmálaráðuneytis, sem myndi semja framkvæmdaáætlun um verkefnið. Klám er alltaf umdeilt Kolbrún telur að sátt þurfi að ríkja um þá leið sem verður farin - og ítrekar að hún eigi ekki að leiða til þess að fullorðnir þurfi að sanna á sér deili inni á klámsíðum. Lilja Alfreðsdóttir menntamálaráðherra vill að næsti menntamálaráðherra, hvort sem það er hún eða annar, taki við keflinu í verkefninu. „Klám er alltaf umdeilt. En ég bið þá sem rjúka upp til handa og fóta og verða kannski reiðir yfir þessu að hugsa til þess að við erum að tala um börn. Ef þú ert tilbúinn að setjast niður með barninu þínu 12 ára og kveikja bara á PornHub og ræða við barnið þitt það sem gerist á skjánum, þá er það bara flott hjá þér. En ég held að fæstir foreldrar treysti sér í það og myndu jafnvel fá áfall ef þetta efni birtist á skjánum og barnið væri nálægt, af því að það vildi ekki að það sæi þetta. Af hverju er þá í lagi að barnið sé alltaf að horfa á þetta áður en það fer að sofa á kvöldin?“ spyr Kolbrún. Verkefni næsta ráðherra? Strangt til tekið er ólöglegt að sýna börnum yngri en 18 ára klám sama með hvaða hætti en löggjöfin í þessum efnum er talin úrelt og í litlum takt við stafrænan veruleika nútímans. Aðgengi barna að rafrænu klámefni er sagt hafa orðið margfalt auðveldara þegar spjaldtölvur og snjallsímar tóku við af heimilistölvunni og ekki hefur verið brugðist við því á afgerandi hátt. Þetta er enda flókið verkefni sem krefst samvinnu margra ráðuneyta, tæknifyrirtækja, skóla og foreldra auk pólitísks vilja - sem nú virðist vera fyrir hendi. Þar er þó til þess að taka að Lilja er fráfarandi ráðherra og í minnisblaði ráðuneytisins er „lagt til að kannað verði hvort vilji er til þess í nýrri ríkisstjórn að grípa til aðgerða gegn rafrænu aðgengi barna og ungmenna að klámi.“ Skoðað verði í því sambandi hvaða lagabreytingar þarf að gera og hvernig Ísland getur unnið að þessu verkefni á norrænum og alþjóðlegum vettvangi. Lilja Alfreðsdóttir vildi af fyrirsjáanlegum ástæðum ekki segja af eða á um það hvort hún héldi áfram í embætti mennta- og menningarmálaráðherra þegar ný ríkisstjórn tæki við. Sú á að vera kynnt í næstu viku. Skóla - og menntamál Stafræn þróun Stafrænt ofbeldi Börn og uppeldi Netöryggi Klám Tengdar fréttir „Ég held að það sé til eitthvað sem heitir nauðgun af gáleysi“ Hanna Björg Vilhjálmsdóttir, kynjafræðikennari í Borgarholtsskóla, hefur í yfir áratug reynt að bæta samskipti kynjanna, reynt að fá börn til að skilja betur hvar þeirra mörk liggja sem og virða annarra. 1. nóvember 2021 10:30 Telur ofbeldisfullar hópsenur í klámi geta stuðlað að fjölgun hópnauðgunarmála Talskona Stígamóta telur opnari umræðu en áður, sem og áhrif úr klámi, geta stuðlað að fjölgun tilkynninga um hópnauðganir til neyðarmóttöku í ár. Erfiðara sé fyrir þolendur hópnauðgana en aðra að fara með mál sín í gegnum dómskerfið þar sem gerendur geti talað sig saman. 26. október 2021 11:33 Gefum kynbundnu ofbeldi rautt spjald Nýafstaðnir atburðir innan knattspyrnuhreyfingarinnar hafa varla farið framhjá neinum þar sem frásagnir af kynbundnu ofbeldi knattspyrnumanna í fremstu röð hefur komið upp á yfirborðið. Forysta knattspyrnusambandsins hefur því miður ekki játað opinberlega vitneskju um ofbeldið og hefur mistekist að miðla þeim sjálfsögðu skilaboðum að kynbundið ofbeldi verði aldrei liðið innan knattspyrnuhreyfingarinnar á Íslandi. 30. ágúst 2021 18:30 Mest lesið Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Innlent „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Innlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Innlent Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Baráttan um Bandaríkin: Hvað gerist eiginlega í nótt? Erlent Fleiri fréttir Bein útsending: Fulltrúar flokkanna sitja fyrir svörum um málefni fatlaðs fólks Bein útsending: Frambjóðendur ræða málefni fatlaðs fólks Fjörutíu prósent kjósenda Miðflokks vilja Trump „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Leikskólinn Mánagarður opinn á ný Bein útsending: Loftslagsmál rædd á Umhverfisþingi Frambjóðendur ræða áfengis- og vímuefnamál Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Sjá meira
Það þarf ekki mikla rannsóknarvinnu til að komast að því að hver sem er getur komist í klám. Áður fyrr einkum í tölvu en nú ekki síður í síma. Hver sem er getur prófað það; farið inn á hvaða klámsíðu sem er í símanum, og hann er eiginlega hvergi spurður um aldur. Óheft aðgengi að klámi í snjalltækjum er talið ein meginástæða þess að sprenging hefur orðið á klámnotkun ungra drengja á undanförnum árum. Meðalaldur hér á landi þegar börn sjá klám í fyrsta sinn er kominn niður í ellefu ára. Fjórðungur drengja er orðinn reglulegur neytandi að klámi í áttunda bekk en 65% eru orðnir klámneytendur í menntaskóla. Þetta hefur alvarlegar afleiðingar að mati sérfræðinga. Fjallað var um málið í kvöldfréttum Stöðvar 2: Kynferðisbrot sem líkjast klámi Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir, verkefnastýra Jafnréttisskóla Reykjavíkur, segir skýra tengingu á milli kynferðisbrota og kláms, ásamt því sem rannsóknir hafi sýnt að klámáhorf á unga aldri hafi skaðleg áhrif á taugakerfið, viðhorf og sannarlega kynsvörun ungmenna. Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir, verkefnastýra Jafnréttisskóla Reykjavíkurborgar, vill takmarka aðgengi ungmenna að klámi verulega.Vísir/Getty „Þeir sem til dæmis vinna í kynferðisbrotamálum eru að lýsa því yfir að kynferðisbrot í dag eru gjarnan bara eins og handrit að klámmynd. Þar er aukning á til dæmis því að verið sé að kirkja fólk, niðurlægja fólk og beita ofbeldi, sem sást ekki í sama mæli áður,“ segir Kolbrún. Það verður því að grípa til einhverra ráða að mati Kolbrúnar, sem setti sig í samband við menntamálaráðuneytið í þessu skyni. Aðrar þjóðir eru þegar komnar vel á veg með að þróa rafrænar aldurskröfur á klám, eins og Bretland. Bankaauðkenni hafa þar komið til umræðu, eins og rafræn skilríki. „Það er auðvitað þannig að við erum fyrst og fremst að huga að öryggi barna. Við þurfum auðvitað að athuga nákvæmlega hvernig það lítur út varðandi lögin og annað slíkt,“ segir Lilja Dögg Alfreðsdóttir menntamálaráðherra í samtali við fréttastofu. Ráðherra er einnig að líta til Norðurlandaráðs í þessum efnum, en þeim tilmælum hefur verið beint til norrænu ráðherranefndarinnar að löndin láti kanna hvaða möguleikar eru færir til að staðfesta aldur klámnotenda með einum eða öðrum hætti. Næsta skref væri að skipa starfshóp með fulltrúum dómsmálaráðuneytis, félags- og barnamálaráðuneytis, heilbrigðisráðuneytis, samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytis, sambands íslenskra sveitarfélaga og mennta- og menningarmálaráðuneytis, sem myndi semja framkvæmdaáætlun um verkefnið. Klám er alltaf umdeilt Kolbrún telur að sátt þurfi að ríkja um þá leið sem verður farin - og ítrekar að hún eigi ekki að leiða til þess að fullorðnir þurfi að sanna á sér deili inni á klámsíðum. Lilja Alfreðsdóttir menntamálaráðherra vill að næsti menntamálaráðherra, hvort sem það er hún eða annar, taki við keflinu í verkefninu. „Klám er alltaf umdeilt. En ég bið þá sem rjúka upp til handa og fóta og verða kannski reiðir yfir þessu að hugsa til þess að við erum að tala um börn. Ef þú ert tilbúinn að setjast niður með barninu þínu 12 ára og kveikja bara á PornHub og ræða við barnið þitt það sem gerist á skjánum, þá er það bara flott hjá þér. En ég held að fæstir foreldrar treysti sér í það og myndu jafnvel fá áfall ef þetta efni birtist á skjánum og barnið væri nálægt, af því að það vildi ekki að það sæi þetta. Af hverju er þá í lagi að barnið sé alltaf að horfa á þetta áður en það fer að sofa á kvöldin?“ spyr Kolbrún. Verkefni næsta ráðherra? Strangt til tekið er ólöglegt að sýna börnum yngri en 18 ára klám sama með hvaða hætti en löggjöfin í þessum efnum er talin úrelt og í litlum takt við stafrænan veruleika nútímans. Aðgengi barna að rafrænu klámefni er sagt hafa orðið margfalt auðveldara þegar spjaldtölvur og snjallsímar tóku við af heimilistölvunni og ekki hefur verið brugðist við því á afgerandi hátt. Þetta er enda flókið verkefni sem krefst samvinnu margra ráðuneyta, tæknifyrirtækja, skóla og foreldra auk pólitísks vilja - sem nú virðist vera fyrir hendi. Þar er þó til þess að taka að Lilja er fráfarandi ráðherra og í minnisblaði ráðuneytisins er „lagt til að kannað verði hvort vilji er til þess í nýrri ríkisstjórn að grípa til aðgerða gegn rafrænu aðgengi barna og ungmenna að klámi.“ Skoðað verði í því sambandi hvaða lagabreytingar þarf að gera og hvernig Ísland getur unnið að þessu verkefni á norrænum og alþjóðlegum vettvangi. Lilja Alfreðsdóttir vildi af fyrirsjáanlegum ástæðum ekki segja af eða á um það hvort hún héldi áfram í embætti mennta- og menningarmálaráðherra þegar ný ríkisstjórn tæki við. Sú á að vera kynnt í næstu viku.
Skóla - og menntamál Stafræn þróun Stafrænt ofbeldi Börn og uppeldi Netöryggi Klám Tengdar fréttir „Ég held að það sé til eitthvað sem heitir nauðgun af gáleysi“ Hanna Björg Vilhjálmsdóttir, kynjafræðikennari í Borgarholtsskóla, hefur í yfir áratug reynt að bæta samskipti kynjanna, reynt að fá börn til að skilja betur hvar þeirra mörk liggja sem og virða annarra. 1. nóvember 2021 10:30 Telur ofbeldisfullar hópsenur í klámi geta stuðlað að fjölgun hópnauðgunarmála Talskona Stígamóta telur opnari umræðu en áður, sem og áhrif úr klámi, geta stuðlað að fjölgun tilkynninga um hópnauðganir til neyðarmóttöku í ár. Erfiðara sé fyrir þolendur hópnauðgana en aðra að fara með mál sín í gegnum dómskerfið þar sem gerendur geti talað sig saman. 26. október 2021 11:33 Gefum kynbundnu ofbeldi rautt spjald Nýafstaðnir atburðir innan knattspyrnuhreyfingarinnar hafa varla farið framhjá neinum þar sem frásagnir af kynbundnu ofbeldi knattspyrnumanna í fremstu röð hefur komið upp á yfirborðið. Forysta knattspyrnusambandsins hefur því miður ekki játað opinberlega vitneskju um ofbeldið og hefur mistekist að miðla þeim sjálfsögðu skilaboðum að kynbundið ofbeldi verði aldrei liðið innan knattspyrnuhreyfingarinnar á Íslandi. 30. ágúst 2021 18:30 Mest lesið Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Innlent „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Innlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Innlent Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Baráttan um Bandaríkin: Hvað gerist eiginlega í nótt? Erlent Fleiri fréttir Bein útsending: Fulltrúar flokkanna sitja fyrir svörum um málefni fatlaðs fólks Bein útsending: Frambjóðendur ræða málefni fatlaðs fólks Fjörutíu prósent kjósenda Miðflokks vilja Trump „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Leikskólinn Mánagarður opinn á ný Bein útsending: Loftslagsmál rædd á Umhverfisþingi Frambjóðendur ræða áfengis- og vímuefnamál Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Sjá meira
„Ég held að það sé til eitthvað sem heitir nauðgun af gáleysi“ Hanna Björg Vilhjálmsdóttir, kynjafræðikennari í Borgarholtsskóla, hefur í yfir áratug reynt að bæta samskipti kynjanna, reynt að fá börn til að skilja betur hvar þeirra mörk liggja sem og virða annarra. 1. nóvember 2021 10:30
Telur ofbeldisfullar hópsenur í klámi geta stuðlað að fjölgun hópnauðgunarmála Talskona Stígamóta telur opnari umræðu en áður, sem og áhrif úr klámi, geta stuðlað að fjölgun tilkynninga um hópnauðganir til neyðarmóttöku í ár. Erfiðara sé fyrir þolendur hópnauðgana en aðra að fara með mál sín í gegnum dómskerfið þar sem gerendur geti talað sig saman. 26. október 2021 11:33
Gefum kynbundnu ofbeldi rautt spjald Nýafstaðnir atburðir innan knattspyrnuhreyfingarinnar hafa varla farið framhjá neinum þar sem frásagnir af kynbundnu ofbeldi knattspyrnumanna í fremstu röð hefur komið upp á yfirborðið. Forysta knattspyrnusambandsins hefur því miður ekki játað opinberlega vitneskju um ofbeldið og hefur mistekist að miðla þeim sjálfsögðu skilaboðum að kynbundið ofbeldi verði aldrei liðið innan knattspyrnuhreyfingarinnar á Íslandi. 30. ágúst 2021 18:30