Mælaborðið logar Steinarr Lár skrifar 13. ágúst 2021 20:08 Þegar ég fékk hið langþráða bílpróf fyrir 20 árum, voru bifreiðar með kveikjuhamar og innsogi. Engin bílbelti voru í aftursætum en þar voru auðvitað öskubakkar. Rafkerfið í fyrsta bílnum mínum var litlu flóknara en dýnamór í reiðhjóli. Það var aðeins eitt ljós í mælaborðinu sem ég hræddist, bensínljósið. Í dag eru DTC bilana kóðar sem finnast í mælaborði bifreiða orðnir 5000 talsins. 70% af bilunum bifreiða eru reknar til bilana í skynjurum og tölvum. Bílar eru í dag flóknir og aðeins rafleiðslurnar í einum Skoda Octavia um 100kg að þyngd. Margar tölvur eru í bílum og engin þeirra hönnuð fyrir íslenska veðráttu. Fyrsti bíllinn minn var ekki beint hljóðlátur en sem betur fer talaði hann ekki við mig. Það var ágætt, bílar segja engar skemmtisögur. Í dag á ég mér óteljandi ferðir á bensínstöðvar þar sem bíllinn minn er með þráhyggju fyrir því að loftþrýstingurinn í hægra framhjólinu sé lífshættulegur. Þrýstingurinn reynist þó alltaf réttur, og það þrátt fyrir að hafa skipt tvisvar um skynjarann. Bíllinn rúllar alltaf fínt. Aðeins pláss fyrir eina skoðun Fyrir 20 árum voru ekki appelsínugular veðurviðvaranir. Það voru ekki fjólubláar mælingar um gosmengun, rauðar mælingar á farsóttum eða A stigs snjóflæðahætta. Lesandi fréttir umbúðalaust munu jafnvel okkar kærulausustu sálir hætta að fara út. Því mælaborð samfélagsins logar stöðugt. Fréttamenn læsa okkur við skjáinn fullum af ótta við stöðuga ógn. Facbook er síðan orðið að hugsanalöggu að hætti Orwell. Þar er aðeins pláss fyrir eina einstrengislega skoðun góða fólksins sem talar bara á innsoginu. En hvar endar þetta allt saman. Mögulega mun þurfa að færa allt skólastarf yfir á sumrin til að börnin komist í skólann sökum veðurs. Kannski munum við að endingu einangra alla yfir 70 ára aldur eins og John Travolta í myndinni „The boy in the plastic bubble“ frá 1976? Kannski verður Almar ríkur á því að selja hönnun sína og reynslu af kassanum? Frumskógur laga og reglugerða Á hinum ofurupplýstum tímum verða minnstu frávik samfélagsins að forsíðufrétt og við verðum auðvitað að bregðast við. Breyta lögum og litakóða ógnina. Aldrei í sögu mannkyns höfum við verið jafn örugg en um leið aldrei verið jafn kvíðin. Titill kvikmyndarinnar „Andið eðlilega“ eftir Ísöld Uggadóttur hefur myndað alveg nýja merkingu í nútímanum þar sem ég má bara hreint ekki anda eðlilega í kringum fólk. Ég má heldur ekki nýta borgaralegan rétt minn til að brosa til samborgara minna. Ég er allt í einu í hlutgerfi skurðlæknis með grímu í framan og sprittaðar hendur. Ég er ennþá að fara úr skónum áður en ég fer í flugvél. Allt af því að einhverjum nöttara tókst ekki að koma skósprengju í áætlanaflug árið 2001. Ég lét það pirra mig þá, en sé núna að það voru good times. Þá mátti fara í flugvél. Kannski fer ég aldrei í flugvél aftur. Kannski lækkar hámarkshraði bifreiða niður í 30 og okkur gert að vera með kjálkahjálm í 5 punkta belti undir stýri. Ég veit það ekki. Ég veit bara að fjöldi laga og reglugerða hafa margfaldast síðan ég fæddist. Ég reyndi framan af að fara eftir þeim öllum en gafst upp síðar. Ég geri bara eins og kínverjarnir sem hafa bannað Orwell og aðra eins öfga byltingarsinna. Ég geri bara mitt, og biðst svo einlægrar afsökunar ef ég misstíg mig á gaddavír laganna. Því í Kína borgar sig ekki að biðja um leyfi, tölvan segir alltaf nei. Að lifa þar til ég dey Eina leiðin til einhvers frelsis er að gera sitt og vera svo með auðmjúkar afsakanir á lager. Í myndinni Demolition Man blótaði Silvester Stallone þegar honum vantaði klósett pappír eftir að hafa vaknað í útópíu góða fólksins. Þar sem öllu og þar á meðal tungumálinu var stjórnað. Og kannski fæ ég móralska sekt á Facebook fyrir að skrifa þessa stafi. En ég hef ennþá málfrelsi, good times! Við getum reynt að ferkanta heiminn með reglum og lögum. En við lifum á kringlóttri pláhnetu og í heiminum er engin bein lína. Hún er aðeins til í stærðfræði undir jöfnunni y = mx + c. Heimurinn er lævís og ekki duga allir litir regnbogans til kóða óvissunna. Leyfum frávikum bara að vera frávik. Þegar utangarðsmenn sungu lagið Hiroshima sögðu þeir okkar að „Þið munið öll deyja, þið munið öll, þið munið öll deyja!“ Það var auðvitað rétt hjá þeim, en mættum við biðja um að fá að lifa þangað til? Höfundur er forstjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Samgöngur Samfélagsmiðlar Fjölmiðlar Fréttir af flugi Mest lesið Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Að sætta sig við brot á samkomulagi eða ekki Jón Ágúst Eyjólfsson Skoðun Geðheilbrigðismál og landsbyggðin Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Er píparinn þinn skattsvikari? Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Kæra unga móðir Jóna Þórey Pétursdóttir Skoðun Kosningar og ,ehf gatið‘ Róbert Farestveit Skoðun Verði þitt val, svo á jörðu sem á himni Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Rekin út fyrir að vera kennari Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Inngilding – nýyrði sem enginn skilur? Miriam Petra Ómarsdóttir Awad Skoðun Það sem má alls ekki tala um... Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Inngilding – nýyrði sem enginn skilur? Miriam Petra Ómarsdóttir Awad skrifar Skoðun Að sætta sig við brot á samkomulagi eða ekki Jón Ágúst Eyjólfsson skrifar Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Geðheilbrigðismál og landsbyggðin Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Er píparinn þinn skattsvikari? Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Frelsi til að búa þar sem þú vilt Sæunn Gísladóttir skrifar Skoðun Kosningar og ,ehf gatið‘ Róbert Farestveit skrifar Skoðun Grípum tækifærin og sköpum bjartari framtíð Ísak Leon Júlíusson skrifar Skoðun Kæra unga móðir Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Niðurskurðarhnífnum beitt á skólana Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Verði þitt val, svo á jörðu sem á himni Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Öryggis annarra vegna… Ingunn Björnsdóttir skrifar Skoðun Verðmæti leikskólans Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Vítahringur ofbeldis og áfalla Paola Cardenas skrifar Skoðun Heilbrigð sál í hraustum líkama Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Að segja bara eitthvað Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Litlu fyrirtækin – kerfishyggja og skattlagning Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Reiknileikni Sambandsins Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Vegurinn heim Tinna Rún Snorradóttir skrifar Skoðun Framsókn setur heimilin í fyrsta sæti Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Allt mannanna verk - orkuöryggi á Íslandi Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvert er planið? Þorleifur Hallbjörn Ingólfsson skrifar Skoðun Íslenskan heldur velli Stefán Atli Rúnarsson,Jóhann F K Arinbjarnarson skrifar Skoðun Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við hinn sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Ný gömul menntastefna Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Skoðun Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn fjölskyldunnar Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Píratar standa með fólki í vímuefnavanda Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Sjá meira
Þegar ég fékk hið langþráða bílpróf fyrir 20 árum, voru bifreiðar með kveikjuhamar og innsogi. Engin bílbelti voru í aftursætum en þar voru auðvitað öskubakkar. Rafkerfið í fyrsta bílnum mínum var litlu flóknara en dýnamór í reiðhjóli. Það var aðeins eitt ljós í mælaborðinu sem ég hræddist, bensínljósið. Í dag eru DTC bilana kóðar sem finnast í mælaborði bifreiða orðnir 5000 talsins. 70% af bilunum bifreiða eru reknar til bilana í skynjurum og tölvum. Bílar eru í dag flóknir og aðeins rafleiðslurnar í einum Skoda Octavia um 100kg að þyngd. Margar tölvur eru í bílum og engin þeirra hönnuð fyrir íslenska veðráttu. Fyrsti bíllinn minn var ekki beint hljóðlátur en sem betur fer talaði hann ekki við mig. Það var ágætt, bílar segja engar skemmtisögur. Í dag á ég mér óteljandi ferðir á bensínstöðvar þar sem bíllinn minn er með þráhyggju fyrir því að loftþrýstingurinn í hægra framhjólinu sé lífshættulegur. Þrýstingurinn reynist þó alltaf réttur, og það þrátt fyrir að hafa skipt tvisvar um skynjarann. Bíllinn rúllar alltaf fínt. Aðeins pláss fyrir eina skoðun Fyrir 20 árum voru ekki appelsínugular veðurviðvaranir. Það voru ekki fjólubláar mælingar um gosmengun, rauðar mælingar á farsóttum eða A stigs snjóflæðahætta. Lesandi fréttir umbúðalaust munu jafnvel okkar kærulausustu sálir hætta að fara út. Því mælaborð samfélagsins logar stöðugt. Fréttamenn læsa okkur við skjáinn fullum af ótta við stöðuga ógn. Facbook er síðan orðið að hugsanalöggu að hætti Orwell. Þar er aðeins pláss fyrir eina einstrengislega skoðun góða fólksins sem talar bara á innsoginu. En hvar endar þetta allt saman. Mögulega mun þurfa að færa allt skólastarf yfir á sumrin til að börnin komist í skólann sökum veðurs. Kannski munum við að endingu einangra alla yfir 70 ára aldur eins og John Travolta í myndinni „The boy in the plastic bubble“ frá 1976? Kannski verður Almar ríkur á því að selja hönnun sína og reynslu af kassanum? Frumskógur laga og reglugerða Á hinum ofurupplýstum tímum verða minnstu frávik samfélagsins að forsíðufrétt og við verðum auðvitað að bregðast við. Breyta lögum og litakóða ógnina. Aldrei í sögu mannkyns höfum við verið jafn örugg en um leið aldrei verið jafn kvíðin. Titill kvikmyndarinnar „Andið eðlilega“ eftir Ísöld Uggadóttur hefur myndað alveg nýja merkingu í nútímanum þar sem ég má bara hreint ekki anda eðlilega í kringum fólk. Ég má heldur ekki nýta borgaralegan rétt minn til að brosa til samborgara minna. Ég er allt í einu í hlutgerfi skurðlæknis með grímu í framan og sprittaðar hendur. Ég er ennþá að fara úr skónum áður en ég fer í flugvél. Allt af því að einhverjum nöttara tókst ekki að koma skósprengju í áætlanaflug árið 2001. Ég lét það pirra mig þá, en sé núna að það voru good times. Þá mátti fara í flugvél. Kannski fer ég aldrei í flugvél aftur. Kannski lækkar hámarkshraði bifreiða niður í 30 og okkur gert að vera með kjálkahjálm í 5 punkta belti undir stýri. Ég veit það ekki. Ég veit bara að fjöldi laga og reglugerða hafa margfaldast síðan ég fæddist. Ég reyndi framan af að fara eftir þeim öllum en gafst upp síðar. Ég geri bara eins og kínverjarnir sem hafa bannað Orwell og aðra eins öfga byltingarsinna. Ég geri bara mitt, og biðst svo einlægrar afsökunar ef ég misstíg mig á gaddavír laganna. Því í Kína borgar sig ekki að biðja um leyfi, tölvan segir alltaf nei. Að lifa þar til ég dey Eina leiðin til einhvers frelsis er að gera sitt og vera svo með auðmjúkar afsakanir á lager. Í myndinni Demolition Man blótaði Silvester Stallone þegar honum vantaði klósett pappír eftir að hafa vaknað í útópíu góða fólksins. Þar sem öllu og þar á meðal tungumálinu var stjórnað. Og kannski fæ ég móralska sekt á Facebook fyrir að skrifa þessa stafi. En ég hef ennþá málfrelsi, good times! Við getum reynt að ferkanta heiminn með reglum og lögum. En við lifum á kringlóttri pláhnetu og í heiminum er engin bein lína. Hún er aðeins til í stærðfræði undir jöfnunni y = mx + c. Heimurinn er lævís og ekki duga allir litir regnbogans til kóða óvissunna. Leyfum frávikum bara að vera frávik. Þegar utangarðsmenn sungu lagið Hiroshima sögðu þeir okkar að „Þið munið öll deyja, þið munið öll, þið munið öll deyja!“ Það var auðvitað rétt hjá þeim, en mættum við biðja um að fá að lifa þangað til? Höfundur er forstjóri.
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Skoðun Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við hinn sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun