Ríkisstarfsmaður eða „Ríkis“starfsmaður? Anna Margrét Pálsdóttir skrifar 9. júní 2020 14:30 Í skugga yfirvofandi verkfalls hjúkrunarfræðinga langar mig að vekja athygli á hvernig ríkið forgangsraðar skattpeningum okkar. Nú hef ég áður furðað mig á forgangsröðun vinnuveitanda míns, íslenska ríkisins, líkt og aðrir kollegar mínir í hjúkrun hafa gert. En hingað er ég komin aftur því ég er farin að klóra mér í höfðinu inn að heilaberki. Ég ætti ekki að þurfa að tíunda mikið um störf hjúkrunarfræðinga. Almenningur ætti nú að vita, eftir síðustu vikur og mánuði sérstaklega, í hverju þau felast. Í stuttu máli, við hjálpum fólki með heilsufarsleg vandamál. Líkamleg, andleg, félagsleg, lífshættuleg. Aðstandendum þeirra. Á öllum tímum sólarhringinsins, alla daga ársins. Við hjálpum fólki að öðlast betri heilsu, lífsgæði og hjálpum dauðvona fólki að komast á gullvagninn með reisn og sem minnstum þjáningum. Ásamt auðvitað öðrum ómissandi stéttum heilbrigðiskerfisins. Starfið er erfitt en líka gefandi, virðingarvert og fallegt. Til að verða hjúkrunarfræðingur þarf fjögur mjög strembin ár í háskóla. Ég man hvað mér fannst gaman í hjúkrunarnáminu. Ég var með frábæra kennara, í æðislegum félagsskap annarra nemenda og lærði spennandi hluti á degi hverjum, bóklega og verklega. Námið var líka gríðarlega erfitt og ég lagði blóð, svita og tár í námið. Ég man líka hvað ég hlakkaði til að útskrifast og geta með stolti kallað mig hjúkrunarfræðing. Að fá að uppskera árangur erfiðisins. Unnið sjálfstætt, nýtt þekkingu mína og gera gagn. Á sama tíma hlakkaði ég til að fá laun fyrir vinnuna mína. Loksins. Í náminu vissi ég auðvitað að ég yrði aldrei með há laun en ég hef aldrei verið í eðli mínu fjárgráðug og það eina sem ég vildi og gerði auðvitað ráð fyrir var að geta lifað af laununum mínum. Ég man þegar ég opnaði fyrsta launaseðilinn minn, æsispennt eftir fyrsta mánuðinn sem hjúkrunarfræðingur. Ég felldi nokkur tár og var verulega sár og reið. Á þessum tíma vann ég á gjörgæsludeild LSH. Ég vissi að launin myndu jú hækka með tímanum svo ég þerraði tárin og hélt áfram að blanda flókin lyf fyrir mína skjólstæðinga, fylgjast með lífsmörkum þeirra og stilla öndunarvélarnar eftir ástandi þeirra og bregðast hratt við ef það breyttist. Ég bar jú ábyrgð á þeirra flóknu meðferð en sjúklingar á gjörgæslu eru allajafna í lífshættulegu ástandi sem krefst flókinnar meðferðar. Það meikar engan sens, svo ég noti lélega íslensku, að hafa á bakinu 4 ára háskólamenntun ásamt námslánum sem munu hanga á herðum mér næstu áratugi, háskólamenntun sem byrjar á samkeppnisprófum til að sigta út þá hæfustu og til að fækka nemendum niður í fjölda sem kerfið hefur efni á að mennta til fulls, að vinna á öllum tímum sólarhrings alla daga ársins, að vinna við að bera ábyrgð á bráðveiku, langveiku, slösuðu, deyjandi og öðrum hjálparþurfi manneskjum í alls kyns krefjandi aðstæðum. Að þurfa að hugsa hratt og taka ákvarðanir er varða líf og lífsgæði fólks. Að gera alla þessa hluti á hlaupum, óétin/n, ósofin/n að í brýnni þörf á að eiga deit við páfann. Ég ætlaði ekki að ræða svona mikið um störf hjúkrunarfræðinga en það er erfitt að stoppa dæluna þegar hún fer af stað. Kröfurnar eru miklar. Enda viðfangsefnið mikilvægt. Það meikar því engan sens, aftur, léleg ísenska, að geta ekki lifað af laununum sem við fáum fyrir þessa vinnu. Nú fer ég að koma mér að efninu. Maðurinn minn vinnur fyrir sama vinnuveitanda og ég. Íslenska ríkið. Hann vinnur fyrir Áfengis og tóbaksverslun ríkisins. ÁTVR. Við búum á landsbyggðinni svo áfengisverslunin sem hann vinnur í er ekki opin í marga klukkutíma á dag svo hans vinnuvika er styttri en mín. Ég vinn 80% vaktavinnu á sjúkradeild. Hann byrjaði að vinna fyrir ríkið í janúar síðastliðnum. Síðan þá hefur hann verið afar ríflega umbunaður fyrir vinnu sína. Dæmi um það eru gjafirnar. Fyrst fékk hann vatnsflösku sem halda vatninu köldu, svona eins og flestir eiga, að gjöf. Þess má geta að ég fékk svona flösku í jólagjöf frá mínum vinnustað. Gott og blessað. Ég met ekki vinnu mína í umbunargjöfum og maðurinn minn ekki heldur. Ekki svo löngu seinna fékk hann útivistarbuxur frá vinsælu sænsku (lesist dýru) útivistarmerki og bakpoka frá öðru vinsælu merki. Falleg sumargjöf. Stuttu seinna kom hann heim með umslag frá vinnunni sem innihélt gjafabréf, hótelgistingu fyrir tvo með morgunverði á hótel nánast að eigin vali á landinu. Geggjað. Svo kom næsta umslag þar sem honum var tilkynnt að hann fengi auka orlofsdag fyrir vel unnin störf á þessum erfiðu (lesist fordæmalausu) tímum undanfarið. Veit ekki hver næsta gjöf verður en ég er mjög spennt. Maðurinn minn vinnur við að selja áfengi. Það er ekki það eina sem felst í vinnu hjá ÁTVR og vil ég á ENGAN HÁTT gera lítið út starfsmönnum ÁTVR með þessum skrifum mínum. Þeir eru bara að vinna vinnuna sína. Eins og ég. Þeir standa sig vel, og vita af því. Þeir eru jú vel minntir á það. Þeir eru augljóslega mikilvægir fyrir þjóðarbúið, íslendingar eru duglegir að fá sér í tánna og ríkið nýtur góðs af sullinu. Svo er líka til fólk sem þjáist af áfengisfíkn. Áfengi í miklu óhófi hefur mjög slæm áhrif á líkamann og er samverkandi með öðrum sjúkdómum og getur verið grunnur að öðrum sjúkdómum. Að ógleymdu eru ofbeldi og slys algengari undir áhrifum áfengis. Áfengisneysla er því mjög breið orsök þess að fólk þarfnast heilbrigðisþjónustu. Þannig vinnum við maðurinn minn í mjög undarlegum ríkisreknum "vítahring". Hann selur fólki áfengi, ég tek svo, sem heilbrigðisstarfsmaður, við þeim sem hafa farið úr hófi fram í neyslu þess. Ástæða þess að ég klóra mér í höfðinu er að, af hverju er maðurinn minn verðlaunaður svona mikið fyrir að selja áfengi á meðan ég fékk ekki einu kökusneið á alþjóðlegum degi hjúkrunar 12.maí síðastliðinn? Nú er ég ekki að krefjast þess að fá fullt af gjöfum fyrir vinnu mína. Þakklæti skjólstæðinga nægir mér yfirleitt til að vita að ég sé að standa mig ágætlega. Ég vil bara fá laun sem ég get lifað af og eru í samræmi við ábyrgð og menntun. Af hverju þurfum við enn og aftur að fara í verkfall til að freista þess að við okkur sé samið? Af hverju fá starfsmenn ÁTVR rándýran Fjällraven fatnað í gjafir á sama tíma og pungsveittur framlínu-hjúkrunarfræðingur í geimfarabúning fær launalækkun í miðjum heimsfaraldri? Á hvaða kampavínsklúbbi eru þessar ákvarðanir með ríkisfé, fé skattgreiðenda teknar? Í hvoru starfinu er meiri álag og ábyrgð? Í hvoru starfinu þarf meiri menntun og sérþekkingu? Í hvoru starfinu er verið að vinna með líf fólks? Af hverju hefur ríkið efni á þessum gjöfum til ÁTVR starfsmanna (sem ég er ekki að segja að þeir eigi ekki skilið) á meðan það getur ekki borgað heilbrigðisstarfsfólki mannsæmandi laun? Af hverju þurfum við að standa í viðstöðulausum samningaviðræðum, gerðardómum, verkföllum sem kosta ríkið fólksflótta úr þessum mikilvægu störfum? Höfundur er hjúkrunarfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kjaramál Mest lesið Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun Ríkisábyrgð á 1.490 milljarða króna? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Allt fyrir samansúrrað pólitískt og peningalegt vald? Arnar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Ríkisábyrgð á 1.490 milljarða króna? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström skrifar Skoðun Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson skrifar Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar Skoðun Allt fyrir samansúrrað pólitískt og peningalegt vald? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vopnakaup íslenska ráðamanna Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Samstaðan er óstöðvandi afl Helga Þórey Júlíudóttir skrifar Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hegða sér eins og ofdekraðir unglingar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tryggjum framtíð endurnýjanlegrar orku á Íslandi Íris Lind Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Vertu meðbyr mannúðar Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Sjá meira
Í skugga yfirvofandi verkfalls hjúkrunarfræðinga langar mig að vekja athygli á hvernig ríkið forgangsraðar skattpeningum okkar. Nú hef ég áður furðað mig á forgangsröðun vinnuveitanda míns, íslenska ríkisins, líkt og aðrir kollegar mínir í hjúkrun hafa gert. En hingað er ég komin aftur því ég er farin að klóra mér í höfðinu inn að heilaberki. Ég ætti ekki að þurfa að tíunda mikið um störf hjúkrunarfræðinga. Almenningur ætti nú að vita, eftir síðustu vikur og mánuði sérstaklega, í hverju þau felast. Í stuttu máli, við hjálpum fólki með heilsufarsleg vandamál. Líkamleg, andleg, félagsleg, lífshættuleg. Aðstandendum þeirra. Á öllum tímum sólarhringinsins, alla daga ársins. Við hjálpum fólki að öðlast betri heilsu, lífsgæði og hjálpum dauðvona fólki að komast á gullvagninn með reisn og sem minnstum þjáningum. Ásamt auðvitað öðrum ómissandi stéttum heilbrigðiskerfisins. Starfið er erfitt en líka gefandi, virðingarvert og fallegt. Til að verða hjúkrunarfræðingur þarf fjögur mjög strembin ár í háskóla. Ég man hvað mér fannst gaman í hjúkrunarnáminu. Ég var með frábæra kennara, í æðislegum félagsskap annarra nemenda og lærði spennandi hluti á degi hverjum, bóklega og verklega. Námið var líka gríðarlega erfitt og ég lagði blóð, svita og tár í námið. Ég man líka hvað ég hlakkaði til að útskrifast og geta með stolti kallað mig hjúkrunarfræðing. Að fá að uppskera árangur erfiðisins. Unnið sjálfstætt, nýtt þekkingu mína og gera gagn. Á sama tíma hlakkaði ég til að fá laun fyrir vinnuna mína. Loksins. Í náminu vissi ég auðvitað að ég yrði aldrei með há laun en ég hef aldrei verið í eðli mínu fjárgráðug og það eina sem ég vildi og gerði auðvitað ráð fyrir var að geta lifað af laununum mínum. Ég man þegar ég opnaði fyrsta launaseðilinn minn, æsispennt eftir fyrsta mánuðinn sem hjúkrunarfræðingur. Ég felldi nokkur tár og var verulega sár og reið. Á þessum tíma vann ég á gjörgæsludeild LSH. Ég vissi að launin myndu jú hækka með tímanum svo ég þerraði tárin og hélt áfram að blanda flókin lyf fyrir mína skjólstæðinga, fylgjast með lífsmörkum þeirra og stilla öndunarvélarnar eftir ástandi þeirra og bregðast hratt við ef það breyttist. Ég bar jú ábyrgð á þeirra flóknu meðferð en sjúklingar á gjörgæslu eru allajafna í lífshættulegu ástandi sem krefst flókinnar meðferðar. Það meikar engan sens, svo ég noti lélega íslensku, að hafa á bakinu 4 ára háskólamenntun ásamt námslánum sem munu hanga á herðum mér næstu áratugi, háskólamenntun sem byrjar á samkeppnisprófum til að sigta út þá hæfustu og til að fækka nemendum niður í fjölda sem kerfið hefur efni á að mennta til fulls, að vinna á öllum tímum sólarhrings alla daga ársins, að vinna við að bera ábyrgð á bráðveiku, langveiku, slösuðu, deyjandi og öðrum hjálparþurfi manneskjum í alls kyns krefjandi aðstæðum. Að þurfa að hugsa hratt og taka ákvarðanir er varða líf og lífsgæði fólks. Að gera alla þessa hluti á hlaupum, óétin/n, ósofin/n að í brýnni þörf á að eiga deit við páfann. Ég ætlaði ekki að ræða svona mikið um störf hjúkrunarfræðinga en það er erfitt að stoppa dæluna þegar hún fer af stað. Kröfurnar eru miklar. Enda viðfangsefnið mikilvægt. Það meikar því engan sens, aftur, léleg ísenska, að geta ekki lifað af laununum sem við fáum fyrir þessa vinnu. Nú fer ég að koma mér að efninu. Maðurinn minn vinnur fyrir sama vinnuveitanda og ég. Íslenska ríkið. Hann vinnur fyrir Áfengis og tóbaksverslun ríkisins. ÁTVR. Við búum á landsbyggðinni svo áfengisverslunin sem hann vinnur í er ekki opin í marga klukkutíma á dag svo hans vinnuvika er styttri en mín. Ég vinn 80% vaktavinnu á sjúkradeild. Hann byrjaði að vinna fyrir ríkið í janúar síðastliðnum. Síðan þá hefur hann verið afar ríflega umbunaður fyrir vinnu sína. Dæmi um það eru gjafirnar. Fyrst fékk hann vatnsflösku sem halda vatninu köldu, svona eins og flestir eiga, að gjöf. Þess má geta að ég fékk svona flösku í jólagjöf frá mínum vinnustað. Gott og blessað. Ég met ekki vinnu mína í umbunargjöfum og maðurinn minn ekki heldur. Ekki svo löngu seinna fékk hann útivistarbuxur frá vinsælu sænsku (lesist dýru) útivistarmerki og bakpoka frá öðru vinsælu merki. Falleg sumargjöf. Stuttu seinna kom hann heim með umslag frá vinnunni sem innihélt gjafabréf, hótelgistingu fyrir tvo með morgunverði á hótel nánast að eigin vali á landinu. Geggjað. Svo kom næsta umslag þar sem honum var tilkynnt að hann fengi auka orlofsdag fyrir vel unnin störf á þessum erfiðu (lesist fordæmalausu) tímum undanfarið. Veit ekki hver næsta gjöf verður en ég er mjög spennt. Maðurinn minn vinnur við að selja áfengi. Það er ekki það eina sem felst í vinnu hjá ÁTVR og vil ég á ENGAN HÁTT gera lítið út starfsmönnum ÁTVR með þessum skrifum mínum. Þeir eru bara að vinna vinnuna sína. Eins og ég. Þeir standa sig vel, og vita af því. Þeir eru jú vel minntir á það. Þeir eru augljóslega mikilvægir fyrir þjóðarbúið, íslendingar eru duglegir að fá sér í tánna og ríkið nýtur góðs af sullinu. Svo er líka til fólk sem þjáist af áfengisfíkn. Áfengi í miklu óhófi hefur mjög slæm áhrif á líkamann og er samverkandi með öðrum sjúkdómum og getur verið grunnur að öðrum sjúkdómum. Að ógleymdu eru ofbeldi og slys algengari undir áhrifum áfengis. Áfengisneysla er því mjög breið orsök þess að fólk þarfnast heilbrigðisþjónustu. Þannig vinnum við maðurinn minn í mjög undarlegum ríkisreknum "vítahring". Hann selur fólki áfengi, ég tek svo, sem heilbrigðisstarfsmaður, við þeim sem hafa farið úr hófi fram í neyslu þess. Ástæða þess að ég klóra mér í höfðinu er að, af hverju er maðurinn minn verðlaunaður svona mikið fyrir að selja áfengi á meðan ég fékk ekki einu kökusneið á alþjóðlegum degi hjúkrunar 12.maí síðastliðinn? Nú er ég ekki að krefjast þess að fá fullt af gjöfum fyrir vinnu mína. Þakklæti skjólstæðinga nægir mér yfirleitt til að vita að ég sé að standa mig ágætlega. Ég vil bara fá laun sem ég get lifað af og eru í samræmi við ábyrgð og menntun. Af hverju þurfum við enn og aftur að fara í verkfall til að freista þess að við okkur sé samið? Af hverju fá starfsmenn ÁTVR rándýran Fjällraven fatnað í gjafir á sama tíma og pungsveittur framlínu-hjúkrunarfræðingur í geimfarabúning fær launalækkun í miðjum heimsfaraldri? Á hvaða kampavínsklúbbi eru þessar ákvarðanir með ríkisfé, fé skattgreiðenda teknar? Í hvoru starfinu er meiri álag og ábyrgð? Í hvoru starfinu þarf meiri menntun og sérþekkingu? Í hvoru starfinu er verið að vinna með líf fólks? Af hverju hefur ríkið efni á þessum gjöfum til ÁTVR starfsmanna (sem ég er ekki að segja að þeir eigi ekki skilið) á meðan það getur ekki borgað heilbrigðisstarfsfólki mannsæmandi laun? Af hverju þurfum við að standa í viðstöðulausum samningaviðræðum, gerðardómum, verkföllum sem kosta ríkið fólksflótta úr þessum mikilvægu störfum? Höfundur er hjúkrunarfræðingur.
Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir Skoðun
Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar
Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar
Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar
Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar
Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir Skoðun
Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun