Erlent

Telja rússneska leynisveit reyna að valda óstöðugleika í Evrópu

Kjartan Kjartansson skrifar
Pútín, sem sjálfur er fyrrverandi leyniþjónustumaður, lofaði leyniþjónustuna GRU í fyrra. Hún hefur staðið fyrir morðtilræðum og ýmsum bellibrögðum á erlendri grundu.
Pútín, sem sjálfur er fyrrverandi leyniþjónustumaður, lofaði leyniþjónustuna GRU í fyrra. Hún hefur staðið fyrir morðtilræðum og ýmsum bellibrögðum á erlendri grundu. Vísir/EPA
Vestrænar leyniþjónustur telja að sérhæfð og háleynileg undirróðurssveit rússnesku leyniþjónustunnar vinni nú markvisst að því að valda óstöðugleika í Evrópu, meðal annars með morðum og skemmdarverkum. Sveitin er talin hafa verið starfandi í að minnsta kosti áratug en vestræn ríki hafi aðeins komist að tilvist hennar fyrir þremur árum.

New York Times greinir frá því að vestrænar leyniþjónustur tengi nú að minnsta kosti fjórar aðgerðir í Evrópu við sveit 29155, leynilega sveit innan rússnesku leyniþjónustunnar GRU. Hún sérhæfi sig í undirróðri, skemmdarverkum og pólitískum morðum. Liðsmenn hennar séu meðal annars hermenn úr nokkrum blóðugustu stríðum Rússlands, þar á meðal í Afganistan, Tsjetsjeníu og Úkraínu.

Fyrstu merki um aðild sveitarinnar fundust í misheppnaðri valdaránstilraun í Svartfjallalandi árið 2016 þar sem tveir útsendarar sveitarinnar eru sagðir hafa lagt á ráðin um að myrða forsætisráðherra landsins af dögum og taka yfir þinghúsið.

Frekari staðfesting hafi fengist í taugaeiturstilræðinu gegn Sergei Skrípal, fyrrverandi njósnara GRU, og dóttur hans í bænum Salisbury á Englandi í mars í fyrra. Breskir saksóknarar ákærður síðar tvo útsendara sveitar 29155, þá Alexander Mishkin og Anatólí Tsjepiga.

Rannsókn á tilræðinu leiddi í ljós að þrír útsendarar sveitarinnar hefðu komið til Bretlands ári áður, þar á meðal Mishkin, mögulega til að undirbúa það. Hinir útsendararnir tveir hafi verið hluti af hóp sem reyndu að eitra fyrir búlgarska vopnasalanum Emilian Gebrev í tvígang árið 2015.

Sveitin er einnig talin hafa átt þátt í undirróðursherferð í Moldóvu þar sem órói ríkti eftir þingkosningar fyrr á þessu ári.

Hluti af óhefðbundnum hernaði Pútín gegn Vesturlöndum

Aðgerðir sveitar 29155 eru sagðar liður í óhefðbundnum hernaði Vladímírs Pútin, forseta Rússlands, gegn Vesturlöndum sem hann telur ógn við stjórn sína. Í þeim hernaði notast Rússar meðal annars við áróður, tölvuinnbrot og upplýsingafölsun.

Tvær aðrar rússneskar GRU-sveitir, 26165 og 74455, brutust þannig inn í tölvupósta landsnefndar Demókrataflokksins og forsetaframboðs Hillary Clinton í Bandaríkjunum árið 2016. Birtu þær síðan vandræðalega pósta þaðan í gegnum uppljóstranavefinn Wikileaks skömmu fyrir kjördag.

Á annan tug Rússa var ákærður í rannsókn Roberts Mueller, sérstaka rannsakanda bandaríska dómsmálaráðuneytisins, á kosningaafskiptum Rússa. Þeir ganga þó allir lausir þar sem tölvuþrjótarnir eru taldir starfa í Moskvu.

Útsendarar 29155 eru aftur á móti gerðir út af örkinni víða. Evrópskur leyniþjónustumaður sem New York Times ræddi við sagði það sláandi að Rússar standi fyrir svo illviljuðum aðgerðum í vinaríkjum.

Aðgerðir sveitarinnar hafa engu að síður farið að miklu leyti út um þúfur. Skrípal-feðginin lifðu banatilræðið af en bresk kona lést og tveir karlmenn veiktust alvarlega, þar á meðal lögreglumaður, þegar þau komust í snertingu við leifar eitursins sem tilræðismennirnir skildu eftir.

Einnig lifði vopnasalinn Gebrev tvö tilræði af og valdaránstilraunin í Svartfjallalandi fór út um þúfur. Landið gekk í Atlantshafsbandalagið árið 2017. Vestrænar leyniþjónustur eru sagðar spyrja sig hvort að árangur aðgerðanna skipti Rússa ekki endilega öllu máli. Markmiðið geti verið að há sálfræðilegan hernað.


Tengdar fréttir




Fleiri fréttir

Sjá meira


×