Innlent

Erfitt að innleiða heilbrigða og hagkvæma skynsemi

Stefán Ó. Jónsson skrifar
Einar Stefánsson flytur erindi í Háskóla Íslands í hádeginu, sem Vísir mun sjónvarpa.
Einar Stefánsson flytur erindi í Háskóla Íslands í hádeginu, sem Vísir mun sjónvarpa.
Einstaklingsmiðuð tíðni læknisheimsókna gæti lækkað kostnað við meðhöndlun langvinnra sjúkdóma, að mati prófessors sem unnið hefur að rannsóknum í málaflokknum. Hann segir þó erfitt að innleiða vísindalega rannsakaðar lausnir í heilbrigðisþjónustuna, þrátt fyrir að áhuginn sé mikill séu veggirnir þeim mun fleiri.

Einar Stefánsson, prófessor í augnlæknisfræði, mætti ásamt Söndru Mjöll Jónsdóttur Buch, doktor í líf- og læknavísindum, í Bítið í morgun þar sem nýsköpun var til umfjöllunar. Einar og Sandra eru bæði margverðlaunaðir frumkvöðlar og munu þau flytja erindi um nýsköpun í hádeginu í dag. Sýnt verður beint frá málfundinum, sem fram fer í Háskóla Íslands, á Vísi og hefst útsendingin klukkan 12.

Þar mun Einar meðal annars ræða um sprotafyrirtæki, sem hann hefur staðið að, sem hefur það að markmiði að stuðla að hagræðingu í heilbrigðisþjónustunni - með hina vísindalegu aðferðafræði að vopni.

„Ekkert annað en heilbrigð skynsemi“

„Allir sem hafa króníska sjúkdóma; háan blóðþrýsting, gláku eða sykursýki til dæmis, þekkja það að koma með reglubundnum hætti til læknis,“ útskýrði Einar í Bítinu í morgun. Tíðni þessara læknisheimsókna er alla jafna nokkuð hefðbundin, að sögn Einars, en engu að síður lítið rannsökuð.

Hann hafi því, ásamt sykursýkislækninum Örnu Guðmundsdóttur og fleirum, ráðist í rannsóknir þar sem þetta eftirlit var einstaklingsbundið. „Við fundum upp aðferð til þess að mæla áhættu sjúklinga með sykursýki gagnvart augnsjúkdómum og blindu. Síðan stillum við tíðni eftirlits - og um leið hversu mikla heilbrigðisþjónustu hver sjúklingur fær - eftir einstaklingsbundinni áhættu,“ útskýrði Einar.

Þeir sem eru í mikill áhættu fái þannig mikla þjónustu og þeir sem eru í lítilli áhættu fá minni þjónustu. Allir fái því að lokum þjónustu við hæfi.

„Þetta er að sjálfsögðu ekkert annað en heilbrigð skynsemi,“ sagði Einar en áður en slíkt kerfi yrði tekið í gagnið þyrfti að koma upp tækninni og hinum stærðfræðilegu algóriþmum sem stýra búnaðinum og meta áhættuna.

Þessa vinnu sé fyrirtæki Einars búið að vinna. „Það er þó þyngra en tárum taki hvað það gengur illa að koma þessu í framkvæmd í heilbrigðisþjónustunni. Því þar lendum við á vegg.“

Alls staðar sé hugmyndum þeirra vel tekið en ávallt einhver ljón á veginum.

„Eins og það er auðvelt að koma með ný lyf þá er einhvern veginn erfitt að koma inn með það sem mér finnst vera heilbrigð skynsemi - og vissulega vísindalega sönnuð aðferð til að ná alvöru hagræðingu í heilbrigðisþjónustu. Ekki bara sparnaði og niðurskurði eins og við þekkjum allt of vel heldur að gera hlutina markvissar, þannig að nákvæmlega þeir einstaklingar sem þurfa á þjónustunni að halda - þeir fá hana - en aðrir einstaklingar sem eru í minni áhættu - þeir þurfa ekki jafn mikla þjónustu,“ sagði Einar og nefndi að ýmsar ástæður kynnu að vera fyrir því, til að mynda sé sá einstaklingur hreinlega duglegri við að taka lyfin sín.

Sparnaður upp á tugi prósenta

Fækkun læknisheimsókna sé því ekki aðeins hagræðing fyrir heilbrigðiskerfið að sögn Einars, heldur einstaklinginn líka.

Beðinn um að áætla hversu mikinn sparnað þessi einstaklingsbundna nálgun gæti haft í för með sér vísaði Einar til úttektar, sem unnin var á 10 þúsund sykursjúkum einstaklingum í Bretlandi, þar sem skimað var eftir augnsjúkdómum. Í þessu tiltekna, þrönga dæmi sem þó var rannsakað til hlítar, nam sparnaðurinn um 40 prósentum.

„Ótrúlega há tala, en hún er staðreynd hvað þetta varðar.“

Þó svo að rannsóknin hafi verið framkvæmd á einum afmörkuðum anga heilbrigðisþjónustunnar útilokar Einar ekki að þessi aðferð geti leitt til sparnaðar við meðhöndlun á öðrum krónískum sjúkdómum. Langvinnir sjúkdómar kosta heilbrigðiskerfið mikið á hverju ári og sé því hægt að ná þeim kostnaði niður er augljóst að hagræðingin gæti hlaupið á háum fjárhæðum.

Spjall þeirra Einars og Söndru við Bítismenn má heyra í spilaranum hér að ofan. Bein útsending frá erindum þeirra í Hátíðasal Háskóla Íslands hefst svo á Vísi klukkan 12.


Tengdar fréttir




Fleiri fréttir

Sjá meira


×