Fjölgum starfandi hjúkrunarfræðingum Guðbjörg Pálsdóttir skrifar 11. júlí 2018 07:00 Skortur á hjúkrunarfræðingum til starfa er reglulegt umfjöllunarefni fjölmiðla auk þess sem ýmsir aðilar hafa gert það að umræðuefni sínu. Allir sem að umræðunni koma eru sammála um að draga þurfi úr þessum skorti með aukinni nýliðun og leiðum til að halda hjúkrunarfræðingum í starfi. Of margir hjúkrunarfræðingar hafa hætt í starfi og eru eftirsóttir í betur launuð störf sem bjóða upp á betri vinnutíma og starfsumhverfi. Staðreyndir í skýrslum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga (Fíh) um vinnumarkað hjúkrunarfræðinga (febrúar 2017), skýrslu Ríkisendurskoðunar um hjúkrunarfræðinga, mönnun, menntun og starfsumhverfi (október 2017) og nú síðast niðurstöður stórrar könnunar sem félagið gerði meðal hjúkrunarfræðinga um viðhorf, ánægju og ýmsa þætti er snerta starfið (júní 2018), staðfesta þessi atriði. Staðreyndirnar eru komnar fram, nóg hefur verið rætt. Tími lausna og framkvæmda er runninn upp. Áðurnefnd könnun Fíh gefur skýra mynd af því sem þarf að bæta til að fá hjúkrunarfræðinga aftur í hjúkrun. Niðurstöðurnar er erfitt að hrekja þar sem rúmlega 74% starfandi hjúkrunarfræðinga svöruðu könnuninni. Um 70% hjúkrunarfræðinga eru óánægð með launakjör, tæplega helmingur þeirra taldi atvinnuhúsnæðið vera óviðunandi og 64% töldu álagið vera mjög eða of mikið í starfi svo eitthvað sé nefnt. Hjúkrunarfræðingar vilja betra starfsumhverfi, aðbúnað og launakjör og að ábyrgð og menntun í starfi sé metin að verðleikum. Það er ljóst að umbætur á þessum þáttum þurfa að vera í forgangi svo hægt sé að tryggja landsmönnum áfram góða heildstæða heilbrigðisþjónustu enda hjúkrunarfræðingar hryggjarstykkið í íslensku heilbrigðiskerfi. Það er ánægjulegt að ennþá er aðsókn í hjúkrunarfræðinám á Íslandi. Fleiri sækja um en komast að hjá Háskólanum á Akureyri og Háskóla Íslands. Í ár mun einungis tæpt 41% umsækjenda fá inngöngu í hjúkrunarfræðinám. Mikið sóknartækifæri er því til staðar fyrir mennta- og heilbrigðisyfirvöld, í samvinnu við háskólana og heilbrigðisstofnanir, að mennta fleiri hjúkrunarfræðinga. En fjölgun hjúkrunarfræðinema krefst aukins fjármagns frá yfirvöldum, það er ljóst. Til þess að fjölga nemendum í hjúkrun þarf að hugsa í nýjum lausnum. Í dag er mögulegt að nota meira hátækni hermikennslu í klínísku námi sem undirbýr nemendur vel fyrir framtíðarstarfið. Betri nýting klínískra námsplássa á heilbrigðisstofnunum út frá 12 mánuðum ársins má skoða auk þess að fjölga þeim stöðum sem sinna verklegri kennslu. Í dag eru aldraðir með flókin og fjölþætt heilbrigðisvandamál einn stærsti skjólstæðingahópur hjúkrunarfræðinga. Aldraðir þurfa t.d. í vaxandi mæli þjónustu hjúkrunarfræðinga á eigin heimili og því mætti auka þann hluta verknáms hjúkrunarfræðinga.Ekkert bólar á framkvæmdinni Ljósmæður eiga nú í kjarabaráttu við hið opinbera sem gengur illa að leysa. Fíh styður fyllilega ljósmæður í sinni kjarabaráttu. Ljósmæður eru hrein kvennastétt en 98% hjúkrunarfræðinga eru konur. Á undanförnum misserum hefur ráðherrum og alþingismönnum verið tíðrætt um jöfnun kynbundins launamunar á Íslandi. Ekkert bólar hins vegar á framkvæmdinni. Ég velti fyrir mér hvort nálgun ríkisins í samningaferlinu við kvennastéttina ljósmæður gefi tóninn fyrir það sem hjúkrunarfræðingar eiga von á í komandi kjaraviðræðum. Er það svona sem ríkisvaldið ætlar að ganga fram við að jafna kynbundinn launamun? Við hverju mega hjúkrunarfræðingar búast á árinu 2019 þegar gerðardómi lýkur í mars og hjúkrunarfræðingar fagna 100 ára afmæli félagsins? Hjúkrunarfræðingar hafa lýst alvarleika ástandsins í heilbrigðiskerfinu sem ógnvænlegu og að þeir séu að missa stjórn á aðstæðum. Heilbrigðiskerfið virðist ekki ráða við þau verkefni sem það þarf að sinna og í slíkum aðstæðum getur öryggi sjúklinga verið ógnað. Oft er skelfingarástandi á Landspítala lýst í fjölmiðlum og dregið er úr margvíslegri þjónustu vegna skorts á hjúkrunarfræðingum. Í samtali mínu við hjúkrunarfræðinga heyri ég að þeir eru langþreyttir og úrvinda eftir mikið og síaukið vinnuálag undanfarinna ára. Það eru ekki bara yngri hjúkrunarfræðingar sem velja sér annan starfsvettvang heldur líka þeir eldri. Hjúkrunarfræðingar upplifa aðgerðarleysi stjórnvalda sem algjört virðingarleysi við sig og sína skjólstæðinga. Þessi mannauður er ómetanlegur og hefur heilbrigðiskerfið ekki efni á að tapa honum frekar en nú er. Í umræðunni undanfarið hefur verið talað um að skortur á hjúkrunarfræðingum sé alþjóðlegt vandamál. Það er vissulega rétt en bætir ekkert þá alvarlegu stöðu sem uppi er í íslensku heilbrigðiskerfi. Íslensk stjórnvöld hafa einstakt tækifæri til þess að gera betur en önnur lönd ef vilji er raunverulega fyrir hendi. Ég skora á íslensk stjórnvöld, sem þegar hafa viðurkennt vandann, að gera eitthvað í málinu nú þegar.Höfundur er formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðbjörg Pálsdóttir Heilbrigðismál Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal Skoðun Halldór 26.04.2025 Halldór Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Skortur á hjúkrunarfræðingum til starfa er reglulegt umfjöllunarefni fjölmiðla auk þess sem ýmsir aðilar hafa gert það að umræðuefni sínu. Allir sem að umræðunni koma eru sammála um að draga þurfi úr þessum skorti með aukinni nýliðun og leiðum til að halda hjúkrunarfræðingum í starfi. Of margir hjúkrunarfræðingar hafa hætt í starfi og eru eftirsóttir í betur launuð störf sem bjóða upp á betri vinnutíma og starfsumhverfi. Staðreyndir í skýrslum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga (Fíh) um vinnumarkað hjúkrunarfræðinga (febrúar 2017), skýrslu Ríkisendurskoðunar um hjúkrunarfræðinga, mönnun, menntun og starfsumhverfi (október 2017) og nú síðast niðurstöður stórrar könnunar sem félagið gerði meðal hjúkrunarfræðinga um viðhorf, ánægju og ýmsa þætti er snerta starfið (júní 2018), staðfesta þessi atriði. Staðreyndirnar eru komnar fram, nóg hefur verið rætt. Tími lausna og framkvæmda er runninn upp. Áðurnefnd könnun Fíh gefur skýra mynd af því sem þarf að bæta til að fá hjúkrunarfræðinga aftur í hjúkrun. Niðurstöðurnar er erfitt að hrekja þar sem rúmlega 74% starfandi hjúkrunarfræðinga svöruðu könnuninni. Um 70% hjúkrunarfræðinga eru óánægð með launakjör, tæplega helmingur þeirra taldi atvinnuhúsnæðið vera óviðunandi og 64% töldu álagið vera mjög eða of mikið í starfi svo eitthvað sé nefnt. Hjúkrunarfræðingar vilja betra starfsumhverfi, aðbúnað og launakjör og að ábyrgð og menntun í starfi sé metin að verðleikum. Það er ljóst að umbætur á þessum þáttum þurfa að vera í forgangi svo hægt sé að tryggja landsmönnum áfram góða heildstæða heilbrigðisþjónustu enda hjúkrunarfræðingar hryggjarstykkið í íslensku heilbrigðiskerfi. Það er ánægjulegt að ennþá er aðsókn í hjúkrunarfræðinám á Íslandi. Fleiri sækja um en komast að hjá Háskólanum á Akureyri og Háskóla Íslands. Í ár mun einungis tæpt 41% umsækjenda fá inngöngu í hjúkrunarfræðinám. Mikið sóknartækifæri er því til staðar fyrir mennta- og heilbrigðisyfirvöld, í samvinnu við háskólana og heilbrigðisstofnanir, að mennta fleiri hjúkrunarfræðinga. En fjölgun hjúkrunarfræðinema krefst aukins fjármagns frá yfirvöldum, það er ljóst. Til þess að fjölga nemendum í hjúkrun þarf að hugsa í nýjum lausnum. Í dag er mögulegt að nota meira hátækni hermikennslu í klínísku námi sem undirbýr nemendur vel fyrir framtíðarstarfið. Betri nýting klínískra námsplássa á heilbrigðisstofnunum út frá 12 mánuðum ársins má skoða auk þess að fjölga þeim stöðum sem sinna verklegri kennslu. Í dag eru aldraðir með flókin og fjölþætt heilbrigðisvandamál einn stærsti skjólstæðingahópur hjúkrunarfræðinga. Aldraðir þurfa t.d. í vaxandi mæli þjónustu hjúkrunarfræðinga á eigin heimili og því mætti auka þann hluta verknáms hjúkrunarfræðinga.Ekkert bólar á framkvæmdinni Ljósmæður eiga nú í kjarabaráttu við hið opinbera sem gengur illa að leysa. Fíh styður fyllilega ljósmæður í sinni kjarabaráttu. Ljósmæður eru hrein kvennastétt en 98% hjúkrunarfræðinga eru konur. Á undanförnum misserum hefur ráðherrum og alþingismönnum verið tíðrætt um jöfnun kynbundins launamunar á Íslandi. Ekkert bólar hins vegar á framkvæmdinni. Ég velti fyrir mér hvort nálgun ríkisins í samningaferlinu við kvennastéttina ljósmæður gefi tóninn fyrir það sem hjúkrunarfræðingar eiga von á í komandi kjaraviðræðum. Er það svona sem ríkisvaldið ætlar að ganga fram við að jafna kynbundinn launamun? Við hverju mega hjúkrunarfræðingar búast á árinu 2019 þegar gerðardómi lýkur í mars og hjúkrunarfræðingar fagna 100 ára afmæli félagsins? Hjúkrunarfræðingar hafa lýst alvarleika ástandsins í heilbrigðiskerfinu sem ógnvænlegu og að þeir séu að missa stjórn á aðstæðum. Heilbrigðiskerfið virðist ekki ráða við þau verkefni sem það þarf að sinna og í slíkum aðstæðum getur öryggi sjúklinga verið ógnað. Oft er skelfingarástandi á Landspítala lýst í fjölmiðlum og dregið er úr margvíslegri þjónustu vegna skorts á hjúkrunarfræðingum. Í samtali mínu við hjúkrunarfræðinga heyri ég að þeir eru langþreyttir og úrvinda eftir mikið og síaukið vinnuálag undanfarinna ára. Það eru ekki bara yngri hjúkrunarfræðingar sem velja sér annan starfsvettvang heldur líka þeir eldri. Hjúkrunarfræðingar upplifa aðgerðarleysi stjórnvalda sem algjört virðingarleysi við sig og sína skjólstæðinga. Þessi mannauður er ómetanlegur og hefur heilbrigðiskerfið ekki efni á að tapa honum frekar en nú er. Í umræðunni undanfarið hefur verið talað um að skortur á hjúkrunarfræðingum sé alþjóðlegt vandamál. Það er vissulega rétt en bætir ekkert þá alvarlegu stöðu sem uppi er í íslensku heilbrigðiskerfi. Íslensk stjórnvöld hafa einstakt tækifæri til þess að gera betur en önnur lönd ef vilji er raunverulega fyrir hendi. Ég skora á íslensk stjórnvöld, sem þegar hafa viðurkennt vandann, að gera eitthvað í málinu nú þegar.Höfundur er formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun