Innlent

Óvissa með úrræði fyrir yngstu fíklana „til skammar“

Tryggvi Páll Tryggvason skrifar
Innlögnum ungs fólks á Vog hefur farið fjölgandi á síðustu tveimur árum eftir töluverða fækkun árin á undan.
Innlögnum ungs fólks á Vog hefur farið fjölgandi á síðustu tveimur árum eftir töluverða fækkun árin á undan. Vísir/Getty
Gat er til staðar í heilbrigðiskerfinu þegar kemur að þjónustu gagnvart yngstu og erfiðustu einstaklingunum sem glíma við vímuefnafíkn. Óvíst er hvað tekur við þegar Vogur hættir að taka á móti fíklum sem eru átján ára og yngri.

Þetta var meðal þess sem kom fram á fundi SÁÁ sem haldinn var í gærkvöldi um vímuefnavanda ungs fólks.

Fundurinn var að hluta til haldinn til þess að velta því upp hvað tæki við nú þegar SÁÁ hefur ákveðið að hætta að taka við ungmennum sem eru yngri en 18 ára í áfengis- og vímuefnameðferð á Vogi. Ekki þykir lengur í lagi að börn og fullorðnir séu í meðferð á sama sjúkrahúsi. SÁÁ mun þó áfram sinna þjónustu við þennan hóp þangað til nýtt úrræði er í augsýn.

Halldór Hauksson Sviðsstjóri meðferðar- og fóstursviðs Barnaverndarstofa sálfræðingurVísir/Valli

Löskuð bráðaþjónusta

Meðal þess sem gagnrýnt var á fundinum var meint áhugaleysi stjórnvalda í garð ungmenna sem glíma við hvað erfiðasta fíknivandann en úrræði fyrir þau eru af skornum skammti

„Þarna erum við með mjög erfitt ástand að bráðaþjónusta við unglinga í vímuefnaneyslu er gríðarlega löskuð hér á landi. Landspítalinn sinnir henni mjög lítið,“ sagði Halldór Hauksson, sviðstjóri hjá Barnaverndarstofu sem hélt erindi á fundinum.

Það gerði það að verkum að barnaverndarkerfið fengi oft í hendurnar unglinga sem væru mjög veikir og ættu að vera á spítala.

„Þetta er eitt af þeim átaksverkefnum sem við teljum að þurfi að fara í,“ sagði Halldór sem lagði áherslu á að það sem vantaði inn í hina svokölluðu þjónustukeðju í þessum málaflokki væri það sem gerðist í kjölfar meðferðar hjá þeim ungmennum sem glíma við hvað versta vandann.

Þingvað 35, þar sem fyrirhugað vistheimili átti að vera staðsett.Vísir/Vilhelm
„Það eru einstaklingar sem eru endurtekið að koma til meðferðar þar sem búið er að reyna allt,“ sagði Halldór. Meðferðin hafi kannski gengið vel en bakslag kæmi oftar en ekki hjá þessum einstaklingum þegar heim væri komið.

Sjá einnig:Ekki afsakanlegt að sinna ekki börnum í fjölþættum vanda

„Þetta eru krakkar sem eru byrjaðir að nota sprautur. Við höfum séð það frá árinu 2014, fram að því voru kannski einn til tveir einstaklingar sem við sáum sem höfðu prófað sprautur. Allt í einu vorum við komin með kannski tíu til tólf barnahóp á aldrinum sextán til sautján sem voru að prófa sprautur og sumir komnir í alvarlegan vanda,“ sagði Halldór.

Til þess að glíma við þetta hafi Barnaverndarstofa meðal annars haft upp áætlanir um að opna vistheimili í Þingvaði í Norðlingaholti fyrir ungmenni sem glíma við alvarlegan fíkniefnavanda. Íbúar í hverfinu voru þó mjög ósáttir við það og gerðu það sem þeir gátu til þess að koma í veg fyrir opnun vistheimilisins.

Valgerður Rúnarsdóttir, forstjóri Vogs.

Ekki hægt að horfa fram hjá þessum hópi

Valgerður Rúnarsdóttir, forstjóri Vogs, hélt einnig erindi á fundinum og í máli hennar kom fram að undanfarin tvö ár hafi það færst í aukana að ungmenni yngri en tuttugu ára væri að leita til SÁA, eftir fækkun síðustu þrettán ár þar á undan.

„Það er að aukast að fólk komi hingað yngri en 20 ára til okkar. Innlagnirnar eru á uppleið, bæði nýjar og endurkomur. Ég skoðaði það sem af er ári. Það er liðinn þriðjungur af árinu og það er ekki minna þetta árið. Við erum komin með yfir 100 innritanir á þessum fyrsta þriðjungi,“ sagði Valgerður en á síðasta ári hafi 60 ólögráða einstaklingar verið innritaðir á Vog.

„Þetta er ekki hópur sem hægt er að horfa fram hjá. Það er skömm að því að heilbrigðiskerfið sinni því ekki betur. Það er ekki hægt að segja annað en það,“ sagði Valgerður einnig.

Sagði hún að SÁÁ biði þessum hóp upp á margvíslega þjónustu, ungmennadeildina á Vogi, fjölskyldumeðferð, foreldrafræðslu og sálfræðimeðferð, auk göngudeilda í Reykjavík og á Akureyri. Upp á vantaði þó að ríkið sýndi þessum málaflokki skilning.

Þórarinn Tyrfingsson læknir var fundarstjóri fundarins.Vísir/Tryggvi.
„Þessi göngudeild okkar sem að við rekum, SÁÁ, hún hefur ekkert fjármagn frá ríkinu. Það er enginn samningur um það. Ríkið tekur enga ábyrgð á þessari þjónustu, bara enga,“ sagði Valgerður.

Hvað tekur við af Vogi?

Eins og áður segir liggur fyrir að SÁÁ ætlar að hætta að taka á móti einstaklingum átján ára og yngri á Vog. Fór Valgerður yfir þýðingu þess og hvaða áhrif það mun hafa.

„Þá erum við að missa af því að grípa snemma inn í fíknisjúkdóma hjá fólki sem er undir átján ára. Þau þurfa mörg hver nauðsynlega á því að koma í innlögn á sjúkrahús út af sinni neyslu. Það er nauðsynlegt að einhver heilbrigðisstofnun sinni því ef við drögum í land þar eða þegar það gerist.“

Í því sambandi væri mikilvægt að koma á lokaðri deild sem væri ekki til staðar nú.

„Þetta er gat í velferðarþjónustunni og til skammar fyrir okkur. Ólögráða börn í alvarlegri vímuefnaneyslu og áhættuhegðun fá ekki oft þau þjónustu sem þau þurfa. Oft á tíðum er þörf á lokaðri deild á heilbrigðisstofnun sem sinnir þeirra þörfum vegna vímu og fráhvarfa en einnig vegna geðræns vanda og líkamlegra afleiðinga,“ sagði Valgerður.

Sagði hún einnig að SÁÁ hefði áhyggjur af framtíðarskipan þessara mála eftir að Vogur hættir að taka við ungmennum yngri en átján ára. Hún hefði þó fulla trú á því að góð lausn myndi finnast.

„Við spyrjum hvað tekur við þegar þau koma ekki lengur á sjúkrahúsið Vog?“


Tengdar fréttir




Fleiri fréttir

Sjá meira


×