Vilja metnaðarfull loftslagsmarkmið Svavar Hávarðsson skrifar 3. desember 2015 07:00 Reykjavíkurborg hlaut Náttúru- og umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs árið 2014 fyrir starf sitt að umhverfismálum og framleiðslu sjálfbærrar orku. Starfsemi og mannlíf í þéttbýli skýrir um 80 prósent orkunotkunar og koltvísýringslosunar í heiminum. Borgir heimsins verða því að skipa sér í fremstu röð í baráttunni gegn loftslagsbreytingum næstu áratugina. Höfuðborgir Norðurlanda hafa sent öflugar sendisveitir á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna (COP21) í París og hófu ráðstefnuna með því að kynna metnaðarfull markmið sín í loftslagsmálum í sýningarskála Norrænu ráðherranefndarinnar. Norrænu höfuðborgirnar fimm eru allar þátttakendur í svonefndum Borgarstjórasáttmála, Covenant of Mayors, sem er hreyfing borga og svæða sem miðar að því að ná og fara fram úr markmiðum ESB um 20 prósenta samdrátt í orkunotkun og losun gróðurhúsalofttegunda fyrir árið 2020. Fulltrúar Reykjavíkur, Stokkhólms, Kaupmannahafnar, Óslóar og Helsinki kynntu loftslagsaðgerðir borganna í norræna sýningarskálanum 30. nóvember.Hægt er að kynna sér dagskrá Norrænu ráðherranefndarinnar á COP21 með því að smella hér.Reykjavík: Markvisst unnið að þéttingu byggðarReykjavíkurborg hlaut Náttúru- og umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs árið 2014 fyrir starf sitt að umhverfismálum og framleiðslu sjálfbærrar orku. Allri hitunar- og orkuþörf Reykjavíkur er mætt með sjálfbærum orkuauðlindum, nánar tiltekið jarðhita og vatnsorku. Borgin stefnir að því að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um 35 pró- sent fyrir árið 2020 og um 73 prósent árið 2050 miðað við losunina árið 2007. Þetta verður gert með því að breyta ferðavenjum, með þéttingu byggðar, plöntun trjáa til mótvægis og með bættri meðhöndlun úrgangs.Frá KaupmannahöfnVísir/GettyKaupmannahöfn: Fyrsta hlutlausa höfuðborgin árið 2025Í Kaupmannahöfn hefur þegar verið dregið úr koltvísýringslosun um 30 prósent frá árinu 2005, en á sama tíma var 18 prósenta hagvöxtur og íbúafjöldinn jókst um 15 prósent. Í loftslagsáætlun Kaupmannahafnar fyrir árið 2025 (CPH 2025 Climate Plan) er lögð megináhersla á orkuframleiðslu, orkunotkun, grænar samgöngur og stjórnsýslu. Gert er ráð fyrir að 78 prósent samdráttar í koltvísýringslosun náist með breytingum á orkuframleiðslu, til dæmis með byggingu 360 megavatta vindorkuvera á landi og sjó, með nýju hita- og orkuveri (CHP) sem nýtir lífmassa og með því að draga úr notkun jarðefnaeldsneytis. Orkusparnaður, þar á meðal orkuendurbætur og bygging orkunýtinna húsa, mun draga úr losun um 25 prósent. Í borginni hjóla 62 prósent íbúanna í og úr vinnu. Samgönguverkefni munu einkum snúast um hjólreiðar og að því að styrkja stöðu lífgas- og fjölknúinna strætisvagna og raf- og vetnisbíla. Ennfremur ætlar Kaupmannahafnarborg að setja af stað 300 loftslagsaðlögunarverkefni með 9,8 milljarða danskra króna til ráðstöfunar sem miða að því að búa borgina undir úrhellisrigningar og annað aftakaveður.Stokkhólmur.Vísir/GettyStokkhólmur: Frumkvöðull í loftslagsmálum allt frá 1998Fyrsta framkvæmdaáætlun Stokkhólms í loftslagsmálum var sam- þykkt árið 1998. Árið 2010 varð hún fyrst borga til að hljóta Grænu höfuðborgarverðlaunin (Green Capital Award) frá framkvæmdastjórn ESB og sjálfbærni er nú fastur þáttur í öllum áætlunum og borgarskipulagi. Í Stokkhólmi hefur koltvísýringslosun á mann dregist saman um 25 prósent frá árinu 1990. Langtímamarkmiðið er að borgin verði óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2040. Stór hluti samdráttarins í losun hefur náðst með fjárfestingum í fjarhitun, sem nær til um 80 prósenta allra heimila. Árið 2016 mun nýtt hita- og orkuver (CHP) sjá um hitun 190 þúsund heimila, framleiða 750 gígavattstundir af orku og minnka losun um 120 þúsund tonn. Stefnt er að því að 70 prósent alls matarúrgangs árið 2020 verði nýtt í framleiðslu á lífgasi. Gasið kemur í stað jarðgass í gaskerfinu og verður einnig hægt að nota það sem eldsneyti fyrir bíla. Allir öskubílar borgarinnar, þrjú hundruð strætisvagnar, vörubílar og meira en 10.000 bílar ganga nú fyrir lífgasi. Samkvæmt framkvæmda- áætlun borgarinnar í loftslags- og orkumálum eiga allir strætisvagnar í borginni að ganga fyrir sjálfbærri orku árið 2025.Osló, höfuðborg Noregs.vísir/GettyÓsló: Jarðefnaeldsneytislaus árið 2030 er markmið dagsinsÓslóarborg tilkynnti nýlega markmiðið um að verða jarðefnaeldsneytislaus fyrir árið 2030. Gert er ráð fyrir að helminga losun fyrir árið 2020 og minnka hana um 95 prósent fyrir árið 2030. Bílaumferð er mikil í Ósló. Borgin ætlar að setja almenningssamgöngur, hjólreiðamenn og gangandi vegfarendur í forgang og minnka bílaumferð um þriðjung fyrir árið 2030. Samkvæmt áætluninni á mið- borgin að vera orðin bíllaus árið 2019. Ósló er orðin þekkt fyrir fjölda rafbíla. Ein skýringin á þessum árangri er að rafbílar eru undanþegnir ýmsum sköttum og gjöldum, þar á meðal vegagjöldum í Ósló, og hleðsla og bílastæði eru ókeypis. Net hrað- hleðslustöðva og lífeldsneytis- og vetnisáfyllingarstöðva í Ósló verður eflt á næstu árum. Ennfremur ætlar borgin að fjárfesta í nýjum neðanjarðarlestargöngum undir miðborgina og bæta hjólreiðagrunnkerfið í því skyni að auka hlutdeild hjólreiða í daglegum ferðum um 25%. Almenningssamgöngukerfi borgarinnar, Ruters, verður útstreymislaust árið 2020.Frá Helsinki, höfuðborg Finnlands.Helsinki: Loftslagsaðlöguð borg er markmið fyrir 2050 Helsinkiborg hefur mótað vegvísi sem sýnir hvernig gera má höfuð- borgina koltvísýringshlutlausa árið 2050. Þrátt fyrir að dregið hafi verið úr kolefnissporum Helsinki á mann um 37 prósent síðan árið 1990 eru þau enn tiltölulega há miðað við aðrar borgir Evrópu. Kolefnisfótsporin eru sem stendur 4,7 tonn á mann en eiga að verða komin niður í 400 kíló á mann árið 2050. Megináskorun borgarinnar er að 90% hitunar byggir á jarðefnaeldsneyti, en 20 prósent eru vegna raforkunotkunar og 23 prósent vegna samgangna. Í vegvísinum er bent á þrjú forgangsverkefni í tengslum við loftlagsmarkmið borgarinnar fyrir árið 2050: Umbreytingu yfir í sjálfbæra orku, aukna orkuskilvirkni og öflugra almenningssamgöngukerfi. Stutt verður við koltvísýringshlutlausar samgöngur með skilvirku borgarskipulagi og með því að setja hjólreiðar, gangandi vegfarendur og almenningssamgöngur í forgang, meðal annars með skilvirku neti neðanjarðarlesta, lesta og léttlesta. Loftslagsmál Mest lesið Fjöldi fórnarlamba eftir skothríð og íkveikju í kirkju mormóna Erlent Skora á Snorra að gefa kost á sér Innlent „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ Innlent Árásir stóðu yfir í rúma tólf tíma Erlent Banna dróna yfir Danmörku Erlent Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Innlent Með bílinn fullan af fíkniefnum Innlent Rándýr og stórbrotin afmæli hitta ekki í mark hjá krökkunum Innlent Lögreglan með málið til rannsóknar Innlent Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Innlent Fleiri fréttir 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Lögreglan með málið til rannsóknar Áframhaldandi aðgerðir gegn Vítisenglum Geirfinnsmálið, orkuöflun, gjaldeyrishöftin og íslenskan á Sprengisandi Drógu aflvana bát í land í Neskaupstað Með bílinn fullan af fíkniefnum „Það verður boðið fram í nafni VG“ Loka aftur fyrir umferð á slóðum Vítisengla „Þjóðaröryggisráð er ekki upp á punt“ Rak frá Bretlandi til Íslands á einum mánuði Bátur sekkur við Hafnarfjarðarhöfn Ellilífeyrisþegar sá hópur sem hafi það einna best Rándýr og stórbrotin afmæli hitta ekki í mark hjá krökkunum Þór sækist eftir endurkjöri Furðar sig á þjóðaröryggisráði og rándýr barnaafmæli Aftur flagnar Vesturbæjarlaug: „Eins og hún sé með skallablett“ Þyrlan kölluð út vegna vélsleðaslyss á Langjökli „Gervigreind er líka fyrir heimilið“ Sjá meira
Starfsemi og mannlíf í þéttbýli skýrir um 80 prósent orkunotkunar og koltvísýringslosunar í heiminum. Borgir heimsins verða því að skipa sér í fremstu röð í baráttunni gegn loftslagsbreytingum næstu áratugina. Höfuðborgir Norðurlanda hafa sent öflugar sendisveitir á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna (COP21) í París og hófu ráðstefnuna með því að kynna metnaðarfull markmið sín í loftslagsmálum í sýningarskála Norrænu ráðherranefndarinnar. Norrænu höfuðborgirnar fimm eru allar þátttakendur í svonefndum Borgarstjórasáttmála, Covenant of Mayors, sem er hreyfing borga og svæða sem miðar að því að ná og fara fram úr markmiðum ESB um 20 prósenta samdrátt í orkunotkun og losun gróðurhúsalofttegunda fyrir árið 2020. Fulltrúar Reykjavíkur, Stokkhólms, Kaupmannahafnar, Óslóar og Helsinki kynntu loftslagsaðgerðir borganna í norræna sýningarskálanum 30. nóvember.Hægt er að kynna sér dagskrá Norrænu ráðherranefndarinnar á COP21 með því að smella hér.Reykjavík: Markvisst unnið að þéttingu byggðarReykjavíkurborg hlaut Náttúru- og umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs árið 2014 fyrir starf sitt að umhverfismálum og framleiðslu sjálfbærrar orku. Allri hitunar- og orkuþörf Reykjavíkur er mætt með sjálfbærum orkuauðlindum, nánar tiltekið jarðhita og vatnsorku. Borgin stefnir að því að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um 35 pró- sent fyrir árið 2020 og um 73 prósent árið 2050 miðað við losunina árið 2007. Þetta verður gert með því að breyta ferðavenjum, með þéttingu byggðar, plöntun trjáa til mótvægis og með bættri meðhöndlun úrgangs.Frá KaupmannahöfnVísir/GettyKaupmannahöfn: Fyrsta hlutlausa höfuðborgin árið 2025Í Kaupmannahöfn hefur þegar verið dregið úr koltvísýringslosun um 30 prósent frá árinu 2005, en á sama tíma var 18 prósenta hagvöxtur og íbúafjöldinn jókst um 15 prósent. Í loftslagsáætlun Kaupmannahafnar fyrir árið 2025 (CPH 2025 Climate Plan) er lögð megináhersla á orkuframleiðslu, orkunotkun, grænar samgöngur og stjórnsýslu. Gert er ráð fyrir að 78 prósent samdráttar í koltvísýringslosun náist með breytingum á orkuframleiðslu, til dæmis með byggingu 360 megavatta vindorkuvera á landi og sjó, með nýju hita- og orkuveri (CHP) sem nýtir lífmassa og með því að draga úr notkun jarðefnaeldsneytis. Orkusparnaður, þar á meðal orkuendurbætur og bygging orkunýtinna húsa, mun draga úr losun um 25 prósent. Í borginni hjóla 62 prósent íbúanna í og úr vinnu. Samgönguverkefni munu einkum snúast um hjólreiðar og að því að styrkja stöðu lífgas- og fjölknúinna strætisvagna og raf- og vetnisbíla. Ennfremur ætlar Kaupmannahafnarborg að setja af stað 300 loftslagsaðlögunarverkefni með 9,8 milljarða danskra króna til ráðstöfunar sem miða að því að búa borgina undir úrhellisrigningar og annað aftakaveður.Stokkhólmur.Vísir/GettyStokkhólmur: Frumkvöðull í loftslagsmálum allt frá 1998Fyrsta framkvæmdaáætlun Stokkhólms í loftslagsmálum var sam- þykkt árið 1998. Árið 2010 varð hún fyrst borga til að hljóta Grænu höfuðborgarverðlaunin (Green Capital Award) frá framkvæmdastjórn ESB og sjálfbærni er nú fastur þáttur í öllum áætlunum og borgarskipulagi. Í Stokkhólmi hefur koltvísýringslosun á mann dregist saman um 25 prósent frá árinu 1990. Langtímamarkmiðið er að borgin verði óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2040. Stór hluti samdráttarins í losun hefur náðst með fjárfestingum í fjarhitun, sem nær til um 80 prósenta allra heimila. Árið 2016 mun nýtt hita- og orkuver (CHP) sjá um hitun 190 þúsund heimila, framleiða 750 gígavattstundir af orku og minnka losun um 120 þúsund tonn. Stefnt er að því að 70 prósent alls matarúrgangs árið 2020 verði nýtt í framleiðslu á lífgasi. Gasið kemur í stað jarðgass í gaskerfinu og verður einnig hægt að nota það sem eldsneyti fyrir bíla. Allir öskubílar borgarinnar, þrjú hundruð strætisvagnar, vörubílar og meira en 10.000 bílar ganga nú fyrir lífgasi. Samkvæmt framkvæmda- áætlun borgarinnar í loftslags- og orkumálum eiga allir strætisvagnar í borginni að ganga fyrir sjálfbærri orku árið 2025.Osló, höfuðborg Noregs.vísir/GettyÓsló: Jarðefnaeldsneytislaus árið 2030 er markmið dagsinsÓslóarborg tilkynnti nýlega markmiðið um að verða jarðefnaeldsneytislaus fyrir árið 2030. Gert er ráð fyrir að helminga losun fyrir árið 2020 og minnka hana um 95 prósent fyrir árið 2030. Bílaumferð er mikil í Ósló. Borgin ætlar að setja almenningssamgöngur, hjólreiðamenn og gangandi vegfarendur í forgang og minnka bílaumferð um þriðjung fyrir árið 2030. Samkvæmt áætluninni á mið- borgin að vera orðin bíllaus árið 2019. Ósló er orðin þekkt fyrir fjölda rafbíla. Ein skýringin á þessum árangri er að rafbílar eru undanþegnir ýmsum sköttum og gjöldum, þar á meðal vegagjöldum í Ósló, og hleðsla og bílastæði eru ókeypis. Net hrað- hleðslustöðva og lífeldsneytis- og vetnisáfyllingarstöðva í Ósló verður eflt á næstu árum. Ennfremur ætlar borgin að fjárfesta í nýjum neðanjarðarlestargöngum undir miðborgina og bæta hjólreiðagrunnkerfið í því skyni að auka hlutdeild hjólreiða í daglegum ferðum um 25%. Almenningssamgöngukerfi borgarinnar, Ruters, verður útstreymislaust árið 2020.Frá Helsinki, höfuðborg Finnlands.Helsinki: Loftslagsaðlöguð borg er markmið fyrir 2050 Helsinkiborg hefur mótað vegvísi sem sýnir hvernig gera má höfuð- borgina koltvísýringshlutlausa árið 2050. Þrátt fyrir að dregið hafi verið úr kolefnissporum Helsinki á mann um 37 prósent síðan árið 1990 eru þau enn tiltölulega há miðað við aðrar borgir Evrópu. Kolefnisfótsporin eru sem stendur 4,7 tonn á mann en eiga að verða komin niður í 400 kíló á mann árið 2050. Megináskorun borgarinnar er að 90% hitunar byggir á jarðefnaeldsneyti, en 20 prósent eru vegna raforkunotkunar og 23 prósent vegna samgangna. Í vegvísinum er bent á þrjú forgangsverkefni í tengslum við loftlagsmarkmið borgarinnar fyrir árið 2050: Umbreytingu yfir í sjálfbæra orku, aukna orkuskilvirkni og öflugra almenningssamgöngukerfi. Stutt verður við koltvísýringshlutlausar samgöngur með skilvirku borgarskipulagi og með því að setja hjólreiðar, gangandi vegfarendur og almenningssamgöngur í forgang, meðal annars með skilvirku neti neðanjarðarlesta, lesta og léttlesta.
Loftslagsmál Mest lesið Fjöldi fórnarlamba eftir skothríð og íkveikju í kirkju mormóna Erlent Skora á Snorra að gefa kost á sér Innlent „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ Innlent Árásir stóðu yfir í rúma tólf tíma Erlent Banna dróna yfir Danmörku Erlent Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Innlent Með bílinn fullan af fíkniefnum Innlent Rándýr og stórbrotin afmæli hitta ekki í mark hjá krökkunum Innlent Lögreglan með málið til rannsóknar Innlent Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Innlent Fleiri fréttir 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Lögreglan með málið til rannsóknar Áframhaldandi aðgerðir gegn Vítisenglum Geirfinnsmálið, orkuöflun, gjaldeyrishöftin og íslenskan á Sprengisandi Drógu aflvana bát í land í Neskaupstað Með bílinn fullan af fíkniefnum „Það verður boðið fram í nafni VG“ Loka aftur fyrir umferð á slóðum Vítisengla „Þjóðaröryggisráð er ekki upp á punt“ Rak frá Bretlandi til Íslands á einum mánuði Bátur sekkur við Hafnarfjarðarhöfn Ellilífeyrisþegar sá hópur sem hafi það einna best Rándýr og stórbrotin afmæli hitta ekki í mark hjá krökkunum Þór sækist eftir endurkjöri Furðar sig á þjóðaröryggisráði og rándýr barnaafmæli Aftur flagnar Vesturbæjarlaug: „Eins og hún sé með skallablett“ Þyrlan kölluð út vegna vélsleðaslyss á Langjökli „Gervigreind er líka fyrir heimilið“ Sjá meira