Allir verða að græða á kostnað Jóns og Gunnu Skjóðan skrifar 30. september 2015 07:00 Staða húsnæðismála hér á landi er óbærileg. Mikill skortur er á húsnæði, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu og það húsnæði, sem í boði er, hentar illa. Mikil eftirspurn er eftir litlum íbúðum fyrir ungt fólk en flestar litlar íbúðir sem koma á markað eru seldar til fasteignafyrirtækja, sem leigja þær út til ferðamanna. Verð á litlum íbúðum í miðborg Reykjavíkur er óheyrilega hátt. Leiguverð í miðborginni hefur rokið upp á skömmum tíma og venjulegt fólk hefur ekki efni á að borga leigu. Í auknum mæli neyðist fólk til að flytja á jaðarsvæði og þannig hefur fasteignabóla í miðborginni þau áhrif að fasteigna- og leiguverð fjarri miðborginni hækkar í kjölfarið. Við erum komin í þá einkennilegu stöðu að fasteigna- og leiguverð er himinhátt á sama tíma og vextir og fjármagnskostnaður er í hæstu hæðum. Lögmál hagfræðinnar segja okkur að háir vextir dragi úr eftirspurn eftir húsnæði en einhvern veginn virðast þau lögmál ekki virka hér á landi. Það er ekkert skrítið, enda er ekkert venjulegt ástand í íslenska hagkerfinu og á íslenska húsnæðismarkaðinum. Engin löggjöf er til staðar, eða regluverk, sem leggur grunn að heilbrigðum leigumarkaði sem býður upp á langtímaleigu og húsnæðisöryggi í leiguhúsnæði. Af þeim sökum er eina raunhæfa leiðin til að öðlast húsnæðisöryggi að kaupa. Þá vandast málið. Verð á íbúðum er hátt og kröfur um eigið fé kaupenda eru ríkar. Greiðslumat, eins og það er framkvæmt hjá íslenskum bönkum, virðist vera farartálmi sem jafnast á við nálaraugað fyrir úlfaldann. Séreignarstefnan í landi sem býður fólki upp á ánauð verðtryggingar og svera raunvexti þar ofan á er tálsýn. Til að bæta gráu ofan á svart verður ekki betur séð en ýmsar kröfur sem sveitarfélög og aðrir opinberir aðilar gera til frágangs og búnaðar íbúða geri það að verkum að byggingarkostnaður er hærri en hann þyrfti að vera. Þessu til viðbótar er lóðasala orðin mikilvæg tekjulind stærstu sveitarfélaganna og lóðir eru seldar hæstbjóðendum í stað þess að sveitarfélög tryggi stöðugt framboð af ódýrum lóðum inn á markaðinn. Það getur aldrei farið saman að lágmarka byggingarkostnað og hámarka tekjur sveitarfélaga af lóðasölu. Ekki er nóg að setja upp sorgarsvip og lýsa áhyggjum sínum af slæmu ástandi á húsnæðismarkaði. Sé ráðamönnum alvara með að leysa vandann verða þeir að ráðast gegn lóðaverði sveitarfélaga, gefa kost á byggingu ódýrra íbúða, afnema verðtryggingu og koma böndum á vaxtafárið. Það verður einhvern tímann að hugsa um Jón og Gunnu en ekki bara banka og fjármálaöfl. Skjóðan Mest lesið Þrír virkir leitendur fyrir hvern leigusamning Viðskipti innlent Gúrkusalatið ekki eina ástæða gúrkuskortsins Viðskipti innlent Þróun á húsnæðismarkaði ólíkleg til að breytast Viðskipti innlent Alvarleg vanskil aukist töluvert Viðskipti innlent Gúrkan hækkað um þúsund krónur Viðskipti innlent ReebokFitness skiptir um nafn Viðskipti innlent Laus störf þrjú prósent á öðrum ársfjórðungi Viðskipti innlent Fá 34 milljóna sekt vegna vanskila á losunarheimildum Viðskipti innlent Hörð peningastefna ekki komið heimilum í vandræði Viðskipti innlent Hefur trú á að verðbólgumarkmið náist Viðskipti innlent Fleiri fréttir Þróun á húsnæðismarkaði ólíkleg til að breytast Laus störf þrjú prósent á öðrum ársfjórðungi Þrír virkir leitendur fyrir hvern leigusamning Gúrkusalatið ekki eina ástæða gúrkuskortsins Hefur trú á að verðbólgumarkmið náist Fá 34 milljóna sekt vegna vanskila á losunarheimildum Alvarleg vanskil aukist töluvert Samið við þrjá um umsjón útboðs á hlutum ríkisins í Íslandsbanka Gúrkan hækkað um þúsund krónur Íbúðaverð hækkað um ellefu prósent ReebokFitness skiptir um nafn Sesselía yfirgefur Vodafone Hörð peningastefna ekki komið heimilum í vandræði Fljúga til Álaborgar næsta sumar Hefði ekki í „blautustu, villtustu draumum“ órað fyrir óbreyttum stýrivöxtum Bein útsending: Peningastefnunefnd rökstyður stýrivaxtaákvörðun Segir jafn galið að birta lista yfir tekjur bótaþega Óbreyttir stýrivextir í enn eitt skiptið Nær markmiðinu aftur og var með 108,6 milljónir á mánuði Topparnir hjá hinu opinbera Forstjórarnir sem möluðu gull á síðasta ári Mæld verðbólga meiri ef Hagstofan hefði ekki skipt um kúrs Sér ekki vaxtalækkun í kortunum fyrr en í nóvember Engin hópuppsögn í júlí Ritúalið verður að Skjóli Öllu starfsfólki kollagenvinnslu í Grindavík sagt upp Enginn byggi upp fyrirtæki til að standa í veg fyrir endurreisn þess Telja minni líkur á samdrætti í ferðaþjónustu með aukinni kortaveltu Ósáttur við að fyrrum eigandi Skagans 3X standi í vegi endurreisnar Staðreyndum snúið á hvolf til að eigna ríkisstjórninni verðbólguna Sjá meira
Staða húsnæðismála hér á landi er óbærileg. Mikill skortur er á húsnæði, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu og það húsnæði, sem í boði er, hentar illa. Mikil eftirspurn er eftir litlum íbúðum fyrir ungt fólk en flestar litlar íbúðir sem koma á markað eru seldar til fasteignafyrirtækja, sem leigja þær út til ferðamanna. Verð á litlum íbúðum í miðborg Reykjavíkur er óheyrilega hátt. Leiguverð í miðborginni hefur rokið upp á skömmum tíma og venjulegt fólk hefur ekki efni á að borga leigu. Í auknum mæli neyðist fólk til að flytja á jaðarsvæði og þannig hefur fasteignabóla í miðborginni þau áhrif að fasteigna- og leiguverð fjarri miðborginni hækkar í kjölfarið. Við erum komin í þá einkennilegu stöðu að fasteigna- og leiguverð er himinhátt á sama tíma og vextir og fjármagnskostnaður er í hæstu hæðum. Lögmál hagfræðinnar segja okkur að háir vextir dragi úr eftirspurn eftir húsnæði en einhvern veginn virðast þau lögmál ekki virka hér á landi. Það er ekkert skrítið, enda er ekkert venjulegt ástand í íslenska hagkerfinu og á íslenska húsnæðismarkaðinum. Engin löggjöf er til staðar, eða regluverk, sem leggur grunn að heilbrigðum leigumarkaði sem býður upp á langtímaleigu og húsnæðisöryggi í leiguhúsnæði. Af þeim sökum er eina raunhæfa leiðin til að öðlast húsnæðisöryggi að kaupa. Þá vandast málið. Verð á íbúðum er hátt og kröfur um eigið fé kaupenda eru ríkar. Greiðslumat, eins og það er framkvæmt hjá íslenskum bönkum, virðist vera farartálmi sem jafnast á við nálaraugað fyrir úlfaldann. Séreignarstefnan í landi sem býður fólki upp á ánauð verðtryggingar og svera raunvexti þar ofan á er tálsýn. Til að bæta gráu ofan á svart verður ekki betur séð en ýmsar kröfur sem sveitarfélög og aðrir opinberir aðilar gera til frágangs og búnaðar íbúða geri það að verkum að byggingarkostnaður er hærri en hann þyrfti að vera. Þessu til viðbótar er lóðasala orðin mikilvæg tekjulind stærstu sveitarfélaganna og lóðir eru seldar hæstbjóðendum í stað þess að sveitarfélög tryggi stöðugt framboð af ódýrum lóðum inn á markaðinn. Það getur aldrei farið saman að lágmarka byggingarkostnað og hámarka tekjur sveitarfélaga af lóðasölu. Ekki er nóg að setja upp sorgarsvip og lýsa áhyggjum sínum af slæmu ástandi á húsnæðismarkaði. Sé ráðamönnum alvara með að leysa vandann verða þeir að ráðast gegn lóðaverði sveitarfélaga, gefa kost á byggingu ódýrra íbúða, afnema verðtryggingu og koma böndum á vaxtafárið. Það verður einhvern tímann að hugsa um Jón og Gunnu en ekki bara banka og fjármálaöfl.
Skjóðan Mest lesið Þrír virkir leitendur fyrir hvern leigusamning Viðskipti innlent Gúrkusalatið ekki eina ástæða gúrkuskortsins Viðskipti innlent Þróun á húsnæðismarkaði ólíkleg til að breytast Viðskipti innlent Alvarleg vanskil aukist töluvert Viðskipti innlent Gúrkan hækkað um þúsund krónur Viðskipti innlent ReebokFitness skiptir um nafn Viðskipti innlent Laus störf þrjú prósent á öðrum ársfjórðungi Viðskipti innlent Fá 34 milljóna sekt vegna vanskila á losunarheimildum Viðskipti innlent Hörð peningastefna ekki komið heimilum í vandræði Viðskipti innlent Hefur trú á að verðbólgumarkmið náist Viðskipti innlent Fleiri fréttir Þróun á húsnæðismarkaði ólíkleg til að breytast Laus störf þrjú prósent á öðrum ársfjórðungi Þrír virkir leitendur fyrir hvern leigusamning Gúrkusalatið ekki eina ástæða gúrkuskortsins Hefur trú á að verðbólgumarkmið náist Fá 34 milljóna sekt vegna vanskila á losunarheimildum Alvarleg vanskil aukist töluvert Samið við þrjá um umsjón útboðs á hlutum ríkisins í Íslandsbanka Gúrkan hækkað um þúsund krónur Íbúðaverð hækkað um ellefu prósent ReebokFitness skiptir um nafn Sesselía yfirgefur Vodafone Hörð peningastefna ekki komið heimilum í vandræði Fljúga til Álaborgar næsta sumar Hefði ekki í „blautustu, villtustu draumum“ órað fyrir óbreyttum stýrivöxtum Bein útsending: Peningastefnunefnd rökstyður stýrivaxtaákvörðun Segir jafn galið að birta lista yfir tekjur bótaþega Óbreyttir stýrivextir í enn eitt skiptið Nær markmiðinu aftur og var með 108,6 milljónir á mánuði Topparnir hjá hinu opinbera Forstjórarnir sem möluðu gull á síðasta ári Mæld verðbólga meiri ef Hagstofan hefði ekki skipt um kúrs Sér ekki vaxtalækkun í kortunum fyrr en í nóvember Engin hópuppsögn í júlí Ritúalið verður að Skjóli Öllu starfsfólki kollagenvinnslu í Grindavík sagt upp Enginn byggi upp fyrirtæki til að standa í veg fyrir endurreisn þess Telja minni líkur á samdrætti í ferðaþjónustu með aukinni kortaveltu Ósáttur við að fyrrum eigandi Skagans 3X standi í vegi endurreisnar Staðreyndum snúið á hvolf til að eigna ríkisstjórninni verðbólguna Sjá meira