„Menn fá núna minna fyrir launin og núna munu Norðmenn fá að finna fyrir því“ Stefán Árni Pálsson skrifar 7. janúar 2015 15:06 Atli Steinn er búsettur í Noregi. „Norska krónan hefur ekki bara veikst gagnvart íslensku krónunni heldur einnig gagnvert flestum öðrum gjaldmiðlum,“ segir Atli Steinn Guðmundsson, sem er búsettur í Stavanger og var gestur Í bítinu á Bylgjunni í morgun. Norska krónan hefur veikst töluvert að undanförnu og má rekja það til lækkunar á heimsmarkaðsverði á olíu. „Umræðan um dollarann er það sem brennur á vörum flestra hér í Noregi. Nú kostar Bandaríkjadalur 7,62 norskar krónur en kostaði rúmlega fimm fyrir ekki svo löngu. Það er mikið fjallað um þetta í fjölmiðlum og nú er það orðið ljóst að rafmagnstæki, lyf og fatnaður verður dýrara hér á landi. Fólk er einnig að finna fyrir þessu þegar það er að þvælast erlendis.“Orðið dýrara að þvælast erlendis Atli segir að daglegar matvörur í Noregi sé mikið til innlend framleiðsla og því hafi verðlag á þeim ekki mikið breyst. „Það hefur alltaf verið ákveðin ársveifla á norsku krónunni en hún hefur samt verið gríðarlega sterk frá árinu 2010 en núna hefur hún ekki verið veikari gagnvart dollar síðan í ágúst 2003. Maður horfir á norsku krónuna vera komna í rúmlega 16 krónur íslenskar en maður hefur búið við það að hún sé oftast rúmlega tuttugu krónur íslenskar.“ Hann segir að um sé að ræða mikla sveiflu sem tengist olíuverðinu. Olíuverð fór í morgun niður fyrir fimmtíu dollara á hverja tunnu. Sérfræðingur segir í samtali við Reuters að olíuverð geti hugsanlega farið niður í tuttugu dollara á hverja tunnu í framtíðinni. „Þá væri verðið í raun komið í mínus gagnvart framleiðslunni. Það kostar tæpa fjörutíu dollara að framleiða hverja tunnu af norðursjávarolíu. Það yrði því ansi mikið högg fyrir olíuframleiðendur ef hún færi svo mikið niður. Olíuverð hefur verið í frjálsu falli frá því um síðasta sumar.“ Atli segir samt sem áður að það sé einna ódýrast að dæla upp olíu undir norðursjónum.Ódýr framleiðsla undir norðursjó „Þetta er mest tvö hundruð metra dýpi sem er ekki neitt neitt ef þú berð saman svæði eins og Mexíkóflóa þar við erum að tala um margra kílómetra hafdýpi og þá er verið að bora þrjá kílómetra undir hafsbotn. Það er í sjálfu sér ekki dýr vinnslan hér í Noregi miðað við annarsstaðar í heiminum.“ Hann segir að vinnslan sé langódýrust í Sádí-Arabíu. „Þar vellur olían í raun sjálfkrafa upp. Olíubransinn í Noregi hefur miklar áhyggjur af stöðu mála. Það eru aftur á móti tvær hliðar á þessari krónu í orðsins fyllstu merkingu en nú er olíusjóðurinn norski, sem er að miklu leyti í evru og dollurum, hann er kominn úr sex þúsund milljörðum norskra króna upp í sex þúsund og fimmhundruð milljarða síðan í nóvember. Það er ekkert smáræðis stökk.“ Atli segir að það sé talað um það ytra að árið 2015 muni Norðmenn upplifa það að kaupmáttaraukning verði ekki nema 0,5 prósent á árinu. „Hún hefur í mörg ár verið að meðaltali 2,7 prósent. Menn fá núna minna fyrir launin og núna munu Norðmenn fá að finna fyrir því.“ Mest lesið Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Atvinnulíf Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen Atvinnulíf Óábyrgt að afskrifa kílómetragjaldið Neytendur „Reglugerðin tekur gildi hvort sem menn hafa þetta hugrekki eða ekki“ Atvinnulíf Kílómetragjaldið mögulega fórnarlamb stjórnarslita Neytendur Þurfti ekki að sýna fram á að greitt hafi verið fyrir duldar auglýsingar Neytendur Brá sér frá í sauðburð og kvíðinn ferðamaður flúði Neytendur Máttu rukka íslenska konu um 1,2 milljónir fyrir dvöl á spítalanum Neytendur Engin endurgreiðsla þrátt fyrir rifbeinsbrot Neytendur Linkedin sektað um tugi milljarða Viðskipti erlent Fleiri fréttir Linkedin sektað um tugi milljarða Samkeppni eykst í Grænlandsflugi Sekta Google um meira en allan pening heimsins Adidas og Ye sættast Bjóða upp á veðmál um leiki barna og styrkja knattspyrnurisa Bein útsending: Hver hlýtur hagfræðiverðlaun sænska seðlabankans? United Airlines hefur flug milli New York og Nuuk Viðskiptavinir gjaldþrota rafmyntakauphallar endurheimta milljarða Samþykktu allt að 45 prósent toll á kínverska rafbíla Samið um lok umfangsmikils verkfalls hafnarverkamanna Sjá meira
„Norska krónan hefur ekki bara veikst gagnvart íslensku krónunni heldur einnig gagnvert flestum öðrum gjaldmiðlum,“ segir Atli Steinn Guðmundsson, sem er búsettur í Stavanger og var gestur Í bítinu á Bylgjunni í morgun. Norska krónan hefur veikst töluvert að undanförnu og má rekja það til lækkunar á heimsmarkaðsverði á olíu. „Umræðan um dollarann er það sem brennur á vörum flestra hér í Noregi. Nú kostar Bandaríkjadalur 7,62 norskar krónur en kostaði rúmlega fimm fyrir ekki svo löngu. Það er mikið fjallað um þetta í fjölmiðlum og nú er það orðið ljóst að rafmagnstæki, lyf og fatnaður verður dýrara hér á landi. Fólk er einnig að finna fyrir þessu þegar það er að þvælast erlendis.“Orðið dýrara að þvælast erlendis Atli segir að daglegar matvörur í Noregi sé mikið til innlend framleiðsla og því hafi verðlag á þeim ekki mikið breyst. „Það hefur alltaf verið ákveðin ársveifla á norsku krónunni en hún hefur samt verið gríðarlega sterk frá árinu 2010 en núna hefur hún ekki verið veikari gagnvart dollar síðan í ágúst 2003. Maður horfir á norsku krónuna vera komna í rúmlega 16 krónur íslenskar en maður hefur búið við það að hún sé oftast rúmlega tuttugu krónur íslenskar.“ Hann segir að um sé að ræða mikla sveiflu sem tengist olíuverðinu. Olíuverð fór í morgun niður fyrir fimmtíu dollara á hverja tunnu. Sérfræðingur segir í samtali við Reuters að olíuverð geti hugsanlega farið niður í tuttugu dollara á hverja tunnu í framtíðinni. „Þá væri verðið í raun komið í mínus gagnvart framleiðslunni. Það kostar tæpa fjörutíu dollara að framleiða hverja tunnu af norðursjávarolíu. Það yrði því ansi mikið högg fyrir olíuframleiðendur ef hún færi svo mikið niður. Olíuverð hefur verið í frjálsu falli frá því um síðasta sumar.“ Atli segir samt sem áður að það sé einna ódýrast að dæla upp olíu undir norðursjónum.Ódýr framleiðsla undir norðursjó „Þetta er mest tvö hundruð metra dýpi sem er ekki neitt neitt ef þú berð saman svæði eins og Mexíkóflóa þar við erum að tala um margra kílómetra hafdýpi og þá er verið að bora þrjá kílómetra undir hafsbotn. Það er í sjálfu sér ekki dýr vinnslan hér í Noregi miðað við annarsstaðar í heiminum.“ Hann segir að vinnslan sé langódýrust í Sádí-Arabíu. „Þar vellur olían í raun sjálfkrafa upp. Olíubransinn í Noregi hefur miklar áhyggjur af stöðu mála. Það eru aftur á móti tvær hliðar á þessari krónu í orðsins fyllstu merkingu en nú er olíusjóðurinn norski, sem er að miklu leyti í evru og dollurum, hann er kominn úr sex þúsund milljörðum norskra króna upp í sex þúsund og fimmhundruð milljarða síðan í nóvember. Það er ekkert smáræðis stökk.“ Atli segir að það sé talað um það ytra að árið 2015 muni Norðmenn upplifa það að kaupmáttaraukning verði ekki nema 0,5 prósent á árinu. „Hún hefur í mörg ár verið að meðaltali 2,7 prósent. Menn fá núna minna fyrir launin og núna munu Norðmenn fá að finna fyrir því.“
Mest lesið Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Atvinnulíf Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen Atvinnulíf Óábyrgt að afskrifa kílómetragjaldið Neytendur „Reglugerðin tekur gildi hvort sem menn hafa þetta hugrekki eða ekki“ Atvinnulíf Kílómetragjaldið mögulega fórnarlamb stjórnarslita Neytendur Þurfti ekki að sýna fram á að greitt hafi verið fyrir duldar auglýsingar Neytendur Brá sér frá í sauðburð og kvíðinn ferðamaður flúði Neytendur Máttu rukka íslenska konu um 1,2 milljónir fyrir dvöl á spítalanum Neytendur Engin endurgreiðsla þrátt fyrir rifbeinsbrot Neytendur Linkedin sektað um tugi milljarða Viðskipti erlent Fleiri fréttir Linkedin sektað um tugi milljarða Samkeppni eykst í Grænlandsflugi Sekta Google um meira en allan pening heimsins Adidas og Ye sættast Bjóða upp á veðmál um leiki barna og styrkja knattspyrnurisa Bein útsending: Hver hlýtur hagfræðiverðlaun sænska seðlabankans? United Airlines hefur flug milli New York og Nuuk Viðskiptavinir gjaldþrota rafmyntakauphallar endurheimta milljarða Samþykktu allt að 45 prósent toll á kínverska rafbíla Samið um lok umfangsmikils verkfalls hafnarverkamanna Sjá meira