Segjum upp 157 læknum! Teitur Guðmundsson skrifar 10. desember 2011 06:00 Nýverið var birt skýrsla Boston Consulting Group og úttekt þeirra á heilbrigðiskerfi okkar Íslendinga sem er aðgengileg á vef velferðarráðuneytisins. Þar koma fram ýmsar gagnlegar upplýsingar og er vert að hrósa þeim fyrir sín störf sem fóru fram á tiltölulega stuttum tíma en gefa engu að síður ágæta mynd af aðstæðum, vandamálum og tækifærum varðandi heilbrigðisþjónustu þvert yfir landið. Það er augljóst að glöggt er gests augað og þegar pólitískum hagsmunum og kjördæmapoti sleppir að ekki sé minnst á sérhagsmuni fæst nokkuð skýr mynd af ástandi mála. Ég er þó handviss um að ýmislegt má gagnrýna í þessari vinnu, en heilt yfir er framsetningin skýr og tillögurnar miðað við gefin markmið róttækar en málefnalegar. Meðal þess sem kemur fram er afburðagóður árangur okkar íslendinga á hinum ýmsu sviðum í alþjóðlegum samanburði, en slíkt höfum við vitað og stært okkur af með réttu undanfarin ár. Nægir þar að nefna lifun eftir hjartaáföll, 5 ára dánartíðni brjóstakrabbameins og ristilkrabbameina. Þá erum við með hátt hlutfall nýrnaþega, ágætan árangur við skurðaðgerðir, einn lægsta burðarmálsdauða í heimi og svona mætti lengi telja. Allur þessi árangur er til kominn vegna þrotlausrar og óeigingjarnar vinnu fagfólks í heilbrigðisstéttum og auðvitað vegna þess að við höfum fram til þessa haft nokkuð óheftan aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu, opinberri sem einkarekinni, og þeim lyfjum sem nauðsynleg eru. Í skýrslunni kemur hins vegar einnig fram gagnrýni og þá sérstaklega á skipulag og flæði sjúklinga innan kerfisins, innra gæðastarf í tengslum við tölvukerfi, gagnaöflun og úrvinnslu, auk þess að tekið er sérstaklega á málefnum eldri borgara og skipulagi öldrunarþjónustu. Þá hafa höfundar áhyggjur af því að það vanti heildarsýn í kerfinu, við ofnotum sérgreinalæknaþjónustu, bráðamóttökur sjúkrahúsa og læknavaktir umfram samanburðarþjóðir. Það er áhyggjuefni fyrir íslendinga í þeirri hagræðingarkröfu sem hefur blasað við okkur síðastliðin ár og þeirri staðreynd að við þurfum að breyta kerfinu ef útkomur okkar versna, eða hvað? Höfundar skýrslunnar leggja fram nokkrar áhugaverðar hugmyndir í þeirri viðleitni að lýsa þeirri hagræðingarkröfu sem unnið var með fyrir fjárlög 2012. Ein þeirra hugmynda er að segja upp 157 læknum, eða 314 hjúkrunarfræðingum, draga úr greiðsluþáttöku lyfja um 23% og ýmislegt fleira mætti telja. Rætt er um tilvísunarkerfi, að draga úr þjónustu barnalækna á höfuðborgarsvæðinu og færa þjónustu þeirra til heimilislækna svo eitthvað sé nefnt. Þessar tillögur lýsa vandanum vel, við þurfum því að hagræða innan kerfisins áfram og leggja línur með hvað skuli gera hvar, hvernig og af hverjum. Þarna munu sérhagsmunir vega þungt og vafalítið mun sú virka hótun að fagfólk flýji land og leiti betri kjara vera stöðugt uppi við. Það er auðvitað ekki mögulegt að segja upp 157 læknum, hvað þá heldur 314 hjúkrunarfræðingum. Hins vegar má vissulega auka framleiðni, nýta upplýsingatækni og þá einnig fjarlækningar og stuðning í þessu skyni. Þá er nauðsynlegt að fræða almenning betur um hvert hann geti leitað, jafnvel nýta hjúkrunarfræðinga í símaveri sem leiðbeina um bestu úrlausn hverju sinni og forgangsraða sjúklingum innan kerfisins líkt og gerist á bráðamóttöku sjúkrahúsa. Allt þetta höfum við gert um 25 ára skeið núna hjá Heilsuvernd og með vef okkar www.doktor.is, en betur má ef duga skal. Undirritaður hefur lagt fram tillögur við velferðarráðuneyti um nýtingu úrræða í þessu skyni sem þegar eru til staðar auk þess að bjóðast til að aðstoða eftir fremsta megni um samtengingu sjúkraskráa á landsvísu sem er eitt helsta baráttumál lækna um árabil. Með samstilltu átaki munum við fjölga en ekki fækka læknum á Íslandi og á sama tíma varðveita skilvirkni og gæði þjónustunnar að teknu tilliti til hagkvæmnissjónarmiða. Þannig veitum við öllum landsmönnum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni. Höfundur er læknir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Teitur Guðmundsson Mest lesið Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Afleiðingar verkfallsaðgerða á minnstu börnin - krafa um svör Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Varðhundar kerfisins Lára Herborg Ólafsdóttir Skoðun Ólögleg meðvirkni lækna Teitur Ari Theodórsson Skoðun Skoðun Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir skrifar Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Nýverið var birt skýrsla Boston Consulting Group og úttekt þeirra á heilbrigðiskerfi okkar Íslendinga sem er aðgengileg á vef velferðarráðuneytisins. Þar koma fram ýmsar gagnlegar upplýsingar og er vert að hrósa þeim fyrir sín störf sem fóru fram á tiltölulega stuttum tíma en gefa engu að síður ágæta mynd af aðstæðum, vandamálum og tækifærum varðandi heilbrigðisþjónustu þvert yfir landið. Það er augljóst að glöggt er gests augað og þegar pólitískum hagsmunum og kjördæmapoti sleppir að ekki sé minnst á sérhagsmuni fæst nokkuð skýr mynd af ástandi mála. Ég er þó handviss um að ýmislegt má gagnrýna í þessari vinnu, en heilt yfir er framsetningin skýr og tillögurnar miðað við gefin markmið róttækar en málefnalegar. Meðal þess sem kemur fram er afburðagóður árangur okkar íslendinga á hinum ýmsu sviðum í alþjóðlegum samanburði, en slíkt höfum við vitað og stært okkur af með réttu undanfarin ár. Nægir þar að nefna lifun eftir hjartaáföll, 5 ára dánartíðni brjóstakrabbameins og ristilkrabbameina. Þá erum við með hátt hlutfall nýrnaþega, ágætan árangur við skurðaðgerðir, einn lægsta burðarmálsdauða í heimi og svona mætti lengi telja. Allur þessi árangur er til kominn vegna þrotlausrar og óeigingjarnar vinnu fagfólks í heilbrigðisstéttum og auðvitað vegna þess að við höfum fram til þessa haft nokkuð óheftan aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu, opinberri sem einkarekinni, og þeim lyfjum sem nauðsynleg eru. Í skýrslunni kemur hins vegar einnig fram gagnrýni og þá sérstaklega á skipulag og flæði sjúklinga innan kerfisins, innra gæðastarf í tengslum við tölvukerfi, gagnaöflun og úrvinnslu, auk þess að tekið er sérstaklega á málefnum eldri borgara og skipulagi öldrunarþjónustu. Þá hafa höfundar áhyggjur af því að það vanti heildarsýn í kerfinu, við ofnotum sérgreinalæknaþjónustu, bráðamóttökur sjúkrahúsa og læknavaktir umfram samanburðarþjóðir. Það er áhyggjuefni fyrir íslendinga í þeirri hagræðingarkröfu sem hefur blasað við okkur síðastliðin ár og þeirri staðreynd að við þurfum að breyta kerfinu ef útkomur okkar versna, eða hvað? Höfundar skýrslunnar leggja fram nokkrar áhugaverðar hugmyndir í þeirri viðleitni að lýsa þeirri hagræðingarkröfu sem unnið var með fyrir fjárlög 2012. Ein þeirra hugmynda er að segja upp 157 læknum, eða 314 hjúkrunarfræðingum, draga úr greiðsluþáttöku lyfja um 23% og ýmislegt fleira mætti telja. Rætt er um tilvísunarkerfi, að draga úr þjónustu barnalækna á höfuðborgarsvæðinu og færa þjónustu þeirra til heimilislækna svo eitthvað sé nefnt. Þessar tillögur lýsa vandanum vel, við þurfum því að hagræða innan kerfisins áfram og leggja línur með hvað skuli gera hvar, hvernig og af hverjum. Þarna munu sérhagsmunir vega þungt og vafalítið mun sú virka hótun að fagfólk flýji land og leiti betri kjara vera stöðugt uppi við. Það er auðvitað ekki mögulegt að segja upp 157 læknum, hvað þá heldur 314 hjúkrunarfræðingum. Hins vegar má vissulega auka framleiðni, nýta upplýsingatækni og þá einnig fjarlækningar og stuðning í þessu skyni. Þá er nauðsynlegt að fræða almenning betur um hvert hann geti leitað, jafnvel nýta hjúkrunarfræðinga í símaveri sem leiðbeina um bestu úrlausn hverju sinni og forgangsraða sjúklingum innan kerfisins líkt og gerist á bráðamóttöku sjúkrahúsa. Allt þetta höfum við gert um 25 ára skeið núna hjá Heilsuvernd og með vef okkar www.doktor.is, en betur má ef duga skal. Undirritaður hefur lagt fram tillögur við velferðarráðuneyti um nýtingu úrræða í þessu skyni sem þegar eru til staðar auk þess að bjóðast til að aðstoða eftir fremsta megni um samtengingu sjúkraskráa á landsvísu sem er eitt helsta baráttumál lækna um árabil. Með samstilltu átaki munum við fjölga en ekki fækka læknum á Íslandi og á sama tíma varðveita skilvirkni og gæði þjónustunnar að teknu tilliti til hagkvæmnissjónarmiða. Þannig veitum við öllum landsmönnum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni. Höfundur er læknir.
Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar