Kína, Taívan og Bandaríkin 22. mars 2005 00:01 Löngum var grunnt á því góða milli Bandaríkjanna og Kína, en söguleg umskipti urðu í þeim málum þegar Henry Kissinger, þáverandi utanríkisráðherra Bandaríkjanna, fór á laun til Peking í júlí 1971 til viðræðna við kínverska ráðamenn. Skömmu síðar gerði Nixon, þáverandi Bandaríkjaforseti, leyniför þessa opinbera og tilkynnti jafnframt að hann ætlaði að hitta kínverska ráðamenn í Peking árið eftir. Í kjölfar þessarar leynifarar og heimsóknar Nixons fóru samskipti landanna að þróast á eðlilegan hátt, en Taívan hefur alltaf verið ásteytingarsteinnin milli þeirra og er enn. Í síðustu viku samþykkti kínverska þingið sérstök lög varðandi Taívan, þar sem enn á ný er áréttað að það sé aðeins eitt Kína í heiminum og þá eiga kínversk stjórnvöld að sjálfsögðu við að Taívan tilheyri kínverska alþýðulýðveldinu. Þetta gerðist í sömu viku og Condoleezza Rice, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, kom í fyrstu heimsókn sína til Peking sem utanríkisráðherra. Lög þessi eru mjög afdráttarlaus og yfirskrift þeirra endurspeglar vel innihaldið, að Kínverjar séu á móti aðskilnaði og Taívan sé hérað í Kína. Þar segir að kínversk stjórnvöld muni aldrei líða sjálfstæði Taívans. Ef Taívan-búar lýsi yfir sjálfstæði ráðist kínverski herinn á eyna. Kínverjar segja í skýringum sínum við setningu laganna að þau séu sett til að viðhalda friði og jafnvægi á sundinu milli meginlands Kína og hinnar umdeildu eyjar, og verja hagsmuni kínversku þjóðarinnar. Lagasetning þessi hefur ekki mælst vel fyrir hjá stjórnvöldum í Washington, og var hún til umræðu á fundi Rice með ráðamönnum í Kína nú um helgina. Wen Jiabao, forsætisráðherra Kína, er sagður hafa sagt Rice að hann vonaðist til að hún skildi ástæðurnar fyrir lagasetningunni og að þetta væri innanríkismál þar í landi. Bandaríkjamenn hafa á undanförnum áratugum selt eða látið Taívan í té vopn og heitið ráðamönnum þar stuðningi í baráttu þeirra. Þetta hefur ekkert breyst og býr herinn á Taívan nú sem fyrr yfir mjög fullkomnum vopnum. Kínverjar hafa á undanförnum árum þrýst mikið á Evrópusambandið að aflétta vopnasölubanni sambandsins á Kína, en Bandaríkjastjórn hefur beitt vopnaframleiðsluþjóðir í sambandinu miklum þrýstingi svo að banninu verði ekki aflétt. Miklir peningahagsmunir eru í húfi fyrir mörg lönd í Evrópu og framþróun vopnaiðnaðar þar, því Kínverjar virðast reiðubúnir að kaupa margs konar tól og tæki til notkunar fyrir her sinn. En þrátt fyrir ýmsa agnúa á sambandi Bandaríkjamanna og Kínverja eiga þeir eitt mikilvægt sameiginlegt áhugamál og það er að koma í veg fyrir að kjarnorkuvopnaframleiðslu í Norður-Kóreu. Eitt meginmarkmið ferðalags bandaríska utanríkisráðherrans til Asíu var að koma af stað á ný viðræðum nokkurra þjóða um kjarnorkuvopnaáætlun þeirra. Nýju lögin í Kína auðvelda kannski ekki samskiptin við Bandaríkjastjórn en sameiginlegt áhyggjuefni stjórnanna í Washington og Peking um Norður-Kóreu er í fyrirrúmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Kári Jónasson Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun
Löngum var grunnt á því góða milli Bandaríkjanna og Kína, en söguleg umskipti urðu í þeim málum þegar Henry Kissinger, þáverandi utanríkisráðherra Bandaríkjanna, fór á laun til Peking í júlí 1971 til viðræðna við kínverska ráðamenn. Skömmu síðar gerði Nixon, þáverandi Bandaríkjaforseti, leyniför þessa opinbera og tilkynnti jafnframt að hann ætlaði að hitta kínverska ráðamenn í Peking árið eftir. Í kjölfar þessarar leynifarar og heimsóknar Nixons fóru samskipti landanna að þróast á eðlilegan hátt, en Taívan hefur alltaf verið ásteytingarsteinnin milli þeirra og er enn. Í síðustu viku samþykkti kínverska þingið sérstök lög varðandi Taívan, þar sem enn á ný er áréttað að það sé aðeins eitt Kína í heiminum og þá eiga kínversk stjórnvöld að sjálfsögðu við að Taívan tilheyri kínverska alþýðulýðveldinu. Þetta gerðist í sömu viku og Condoleezza Rice, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, kom í fyrstu heimsókn sína til Peking sem utanríkisráðherra. Lög þessi eru mjög afdráttarlaus og yfirskrift þeirra endurspeglar vel innihaldið, að Kínverjar séu á móti aðskilnaði og Taívan sé hérað í Kína. Þar segir að kínversk stjórnvöld muni aldrei líða sjálfstæði Taívans. Ef Taívan-búar lýsi yfir sjálfstæði ráðist kínverski herinn á eyna. Kínverjar segja í skýringum sínum við setningu laganna að þau séu sett til að viðhalda friði og jafnvægi á sundinu milli meginlands Kína og hinnar umdeildu eyjar, og verja hagsmuni kínversku þjóðarinnar. Lagasetning þessi hefur ekki mælst vel fyrir hjá stjórnvöldum í Washington, og var hún til umræðu á fundi Rice með ráðamönnum í Kína nú um helgina. Wen Jiabao, forsætisráðherra Kína, er sagður hafa sagt Rice að hann vonaðist til að hún skildi ástæðurnar fyrir lagasetningunni og að þetta væri innanríkismál þar í landi. Bandaríkjamenn hafa á undanförnum áratugum selt eða látið Taívan í té vopn og heitið ráðamönnum þar stuðningi í baráttu þeirra. Þetta hefur ekkert breyst og býr herinn á Taívan nú sem fyrr yfir mjög fullkomnum vopnum. Kínverjar hafa á undanförnum árum þrýst mikið á Evrópusambandið að aflétta vopnasölubanni sambandsins á Kína, en Bandaríkjastjórn hefur beitt vopnaframleiðsluþjóðir í sambandinu miklum þrýstingi svo að banninu verði ekki aflétt. Miklir peningahagsmunir eru í húfi fyrir mörg lönd í Evrópu og framþróun vopnaiðnaðar þar, því Kínverjar virðast reiðubúnir að kaupa margs konar tól og tæki til notkunar fyrir her sinn. En þrátt fyrir ýmsa agnúa á sambandi Bandaríkjamanna og Kínverja eiga þeir eitt mikilvægt sameiginlegt áhugamál og það er að koma í veg fyrir að kjarnorkuvopnaframleiðslu í Norður-Kóreu. Eitt meginmarkmið ferðalags bandaríska utanríkisráðherrans til Asíu var að koma af stað á ný viðræðum nokkurra þjóða um kjarnorkuvopnaáætlun þeirra. Nýju lögin í Kína auðvelda kannski ekki samskiptin við Bandaríkjastjórn en sameiginlegt áhyggjuefni stjórnanna í Washington og Peking um Norður-Kóreu er í fyrirrúmi.
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun