„Mér finnst þetta bara klaufaskapur“ Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 5. nóvember 2025 19:30 Kári Stefánsson er sáttur við dóminn og erfir málið ekki við Helgu Þórisdóttur forstjóra Persónuverndar. Vísir/Vilhelm Kári Stefánsson fyrrverandi forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar segist telja dóm Hæstaréttar gegn Íslenskri erfðagreiningu hafa verið sjálfsagðan. Hann segist ekki erfa málið við Helgu Þórisdóttur forstjóra Persónuverndar, það sé nú augljóst að málið hafi verið mistök. Þetta kom fram í Reykjavík síðdegis í dag þar sem rætt var við Kára um dóminn sem féll í dag. Hæstiréttur ógilti ákvörðun Persónuverndar frá 23. nóvember 2021 um meint brot Íslenskrar erfðagreiningar og Landspítala við söfnun og vistun blóðsýna í upphafi heimsfaraldurs Covid-19. Hæstiréttur sneri þar með við dómi Landsréttar og lagði til grundvallar að á tímabilinu 3 til 7. apríl 2020 hafi meðferð og varðveisla blóðsýna hjá ÍE alfarið verið í þágu Landspítalans. Kölluð til af sóttvarnalækni „Það eina sem gerist er að það berst farsótt til Íslands sem í upphafi lítur út eins og fyrsti kaflinn í sögunni um endalok mannkyns,“ segir Kári um dóminn. Hann rifjar upp að 180 sjúklingar hafi látist á einum sama deginum á sama sjúkrahúsinu á Norður-Ítalíu. „Og við förum að vinna fyrir sóttvarnalækni, að hans beiðni. Við greindum sýni úr mjög stórum hundraðshluta þeirra sem voru greindir, við raðgreindum veiruna úr öllum sem sýktust. Við hjálpuðum við að greina allskonar gögn og tókum þátt í að undirbúa allskonar aðgerðir, allt gert fyrir Sóttvarnalækni í samvinnu við Landlækni og þegar ég horfi til baka þá finnst mér þetta allt saman hafa verið gert í fallegri samvinnu, sem var mjög gaman að.“ Hann segir Íslenska erfðagreiningu og sóttvarnalækni þannig hafa verið teymi sem unnið hafi nótt sem nýtan dag. Íslensk erfðagreining hafi ósköp einfaldlega verið að hjálpa til við að hemja útbreiðslu á veirunni, hjálpa til við að sýna hvað sé um að vera. „Að beiðni sóttvarnalæknis og samkvæmt sóttvarnalögum hefur hann ekki bara heimild til þess, honum ber skylda til þess.“ Fullt af góðu fólki í Persónuvernd Þið viljið meina að aðkoma fyrirtækisins hafi verið byggð á neyðarrétti? „Nei, engum sérstökum neyðarrétti. Við vorum bara að vinna fyrir sóttvarnalækni, hann bað okkur um að vinna þessa vinnu og hann hefur heimild til þess að kveða menn til starfa þegar svona stendur á. Öll þessi vinna sem við unnum var gerð í þeim tilgangi að hjálpa til við sóttvarnir.“ Þegar unnið er með nýjan sjúkdóm, nýja farsótt, sé alltaf verið að komast að einhverju nýju. Kári segir Persónuvernd hafa orðið á í messunni. „Því þó við séum að finna eitthvað nýtt sem gerist í sjúkdómnum þá gerir það ekki okkar vinnu að vísindarannsókn sem eigi að lúta öllum þeim reglum sem ná yfir vísindarannsókn sem er gerð í þeim einum tilgangi að stunda vísindi. Við vorum bara að aðstoða.“ Þannig þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni? „Þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni. En Kristófer, þú getur líka spurt: Hvert var markmiðið með því að ákvarða að við höfum brotið lög? Hvað náðist við að gera það? Var markmiðið að hrekja einkafyrirtæki frá því að hjálpa hinu opinbera þegar neyðarástand myndast?“ Er það þinn grunur að svo hafi verið? Nei nei. Mér finnst þetta bara klaufaskapur. Það er fullt af mjög góðu fólki niðrí Persónuvernd. Afskaplega góðu fólki en þetta fólk niðrí Persónuvernd er nákvæmlega eins og fólk í flestum öðrum stofnunum í þessu samfélagi, þeim getur orðið á mistök og þetta voru klárlega mistök.“ Erfir ekkert við Helgu Rifjað er upp í Reykjavík síðdegis að Helga Þórisdóttir forstjóri Persónuverndar og fyrrverandi forsetaframbjóðandi hafi gagnrýnt Katrínu Jakobsdóttur í forsetakosningunum vegna máls Íslenskrar erfðagreiningar og hvernig hún hefði talað um Persónuvernd. „Ef ég man rétt þá var hún nú ekki bara að henda skít í Katrínu, ef ég man rétt þá henti hún nú töluverðum skít í mig. Ég sé enga ástæðu til að erfa það við Helgu og ég er handviss að það sem hún sagði um Katrínu var sagt í hita kosningabaráttu. En það er alveg ljóst að þau ljósyrði gerðu ekki mikið fyrir hennar kosningabaráttu,“ segir Kári. Hafið þið eitthvað rætt saman eftir að þetta mál kom upp? „Nei, ég hef ekkert á móti Helgu, hún er skýr, afskaplega glæsilegur einstaklingur sem er gaman að tala við en ég hef ekki haft tækifæri til þess síðan þetta mál kom upp.“ Reykjavík síðdegis Íslensk erfðagreining Íslensk erfðagreining gegn Persónuvernd Persónuvernd Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Vaktin: Klofinn dómur en Albert sýknaður Innlent Grunaði strax að kveikt hefði verið í bílnum hans Innlent „Hann er gerður úr stáli, drengurinn“ Innlent Um hvað voru dómararnir í máli Alberts ósammála? Innlent Heljarinnar verðmunur á sömu flugferðinni Innlent Helgi Magnús um viðbrögð Evu: „Þetta er ekki fótboltaleikur“ Innlent Nú hægt að aka nýja leið af flugvallarsvæðinu Innlent Símon vildi að Albert fengi tvö og hálft ár Innlent Segir fæðingarorlofskerfið meingallað: „Ótrúlegt að þetta hafi viðgengist í svona langan tíma“ Innlent „Við erum með stórt sár á sálinni“ Innlent Fleiri fréttir Kirkjan skuldar Kristni ekki eftir allt saman Endurheimtu rándýrar myndavélar eftir nafnlausa ábendingu Langþráð nýtt líf Helguvíkur í boði NATO Heiðar mætir með Dreka í nýja olíuleit Útgjöld Íslands til varnarmála duga til – í bili Helgi Magnús um viðbrögð Evu: „Þetta er ekki fótboltaleikur“ Um hvað voru dómararnir í máli Alberts ósammála? Gefur út lag með látnum vini sínum og heimsókn Rutte Farbannið framlengt Skoða framtíðarnýtingu Vífilsstaða Símon vildi að Albert fengi tvö og hálft ár „Hann er gerður úr stáli, drengurinn“ Dómurinn kemur lögmanni konunnar á óvart Heljarinnar verðmunur á sömu flugferðinni Lýsti Íslandi sem „augum og eyrum“ Nató Vaktin: Klofinn dómur en Albert sýknaður Grunaði strax að kveikt hefði verið í bílnum hans Bein útsending: Staða fæðuöryggis á Íslandi Kristrún og Rutte boða til blaðamannafundar Veginum lokað milli Skaftafells og Jökulsárlóns vegna veðurs Íslandsheimsókn þegar uppi er flókin og erfið staða í NATO Nú hægt að aka nýja leið af flugvallarsvæðinu Gæti þýtt aukna viðveru NATO hér á landi Milljarðauppbygging í Helguvík og verðbólgan hjaðnar Vilja að borgin selji Carbfix og bílastæðahúsin Ritstjóri Mosfellings vill leiða lista Sjálfstæðismanna Tíu milljarða fjárfesting í Helguvíkurhöfn vegna NATO Friðuð Árbæjarstífla fái nýtt útlit og verði „upplifunarbrú“ Vill fá svör um málsmeðferðartíma úrskurðarnefndar Fundar með Kristrúnu, Þorgerði og þingmönnum á Íslandi í dag Sjá meira
Þetta kom fram í Reykjavík síðdegis í dag þar sem rætt var við Kára um dóminn sem féll í dag. Hæstiréttur ógilti ákvörðun Persónuverndar frá 23. nóvember 2021 um meint brot Íslenskrar erfðagreiningar og Landspítala við söfnun og vistun blóðsýna í upphafi heimsfaraldurs Covid-19. Hæstiréttur sneri þar með við dómi Landsréttar og lagði til grundvallar að á tímabilinu 3 til 7. apríl 2020 hafi meðferð og varðveisla blóðsýna hjá ÍE alfarið verið í þágu Landspítalans. Kölluð til af sóttvarnalækni „Það eina sem gerist er að það berst farsótt til Íslands sem í upphafi lítur út eins og fyrsti kaflinn í sögunni um endalok mannkyns,“ segir Kári um dóminn. Hann rifjar upp að 180 sjúklingar hafi látist á einum sama deginum á sama sjúkrahúsinu á Norður-Ítalíu. „Og við förum að vinna fyrir sóttvarnalækni, að hans beiðni. Við greindum sýni úr mjög stórum hundraðshluta þeirra sem voru greindir, við raðgreindum veiruna úr öllum sem sýktust. Við hjálpuðum við að greina allskonar gögn og tókum þátt í að undirbúa allskonar aðgerðir, allt gert fyrir Sóttvarnalækni í samvinnu við Landlækni og þegar ég horfi til baka þá finnst mér þetta allt saman hafa verið gert í fallegri samvinnu, sem var mjög gaman að.“ Hann segir Íslenska erfðagreiningu og sóttvarnalækni þannig hafa verið teymi sem unnið hafi nótt sem nýtan dag. Íslensk erfðagreining hafi ósköp einfaldlega verið að hjálpa til við að hemja útbreiðslu á veirunni, hjálpa til við að sýna hvað sé um að vera. „Að beiðni sóttvarnalæknis og samkvæmt sóttvarnalögum hefur hann ekki bara heimild til þess, honum ber skylda til þess.“ Fullt af góðu fólki í Persónuvernd Þið viljið meina að aðkoma fyrirtækisins hafi verið byggð á neyðarrétti? „Nei, engum sérstökum neyðarrétti. Við vorum bara að vinna fyrir sóttvarnalækni, hann bað okkur um að vinna þessa vinnu og hann hefur heimild til þess að kveða menn til starfa þegar svona stendur á. Öll þessi vinna sem við unnum var gerð í þeim tilgangi að hjálpa til við sóttvarnir.“ Þegar unnið er með nýjan sjúkdóm, nýja farsótt, sé alltaf verið að komast að einhverju nýju. Kári segir Persónuvernd hafa orðið á í messunni. „Því þó við séum að finna eitthvað nýtt sem gerist í sjúkdómnum þá gerir það ekki okkar vinnu að vísindarannsókn sem eigi að lúta öllum þeim reglum sem ná yfir vísindarannsókn sem er gerð í þeim einum tilgangi að stunda vísindi. Við vorum bara að aðstoða.“ Þannig þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni? „Þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni. En Kristófer, þú getur líka spurt: Hvert var markmiðið með því að ákvarða að við höfum brotið lög? Hvað náðist við að gera það? Var markmiðið að hrekja einkafyrirtæki frá því að hjálpa hinu opinbera þegar neyðarástand myndast?“ Er það þinn grunur að svo hafi verið? Nei nei. Mér finnst þetta bara klaufaskapur. Það er fullt af mjög góðu fólki niðrí Persónuvernd. Afskaplega góðu fólki en þetta fólk niðrí Persónuvernd er nákvæmlega eins og fólk í flestum öðrum stofnunum í þessu samfélagi, þeim getur orðið á mistök og þetta voru klárlega mistök.“ Erfir ekkert við Helgu Rifjað er upp í Reykjavík síðdegis að Helga Þórisdóttir forstjóri Persónuverndar og fyrrverandi forsetaframbjóðandi hafi gagnrýnt Katrínu Jakobsdóttur í forsetakosningunum vegna máls Íslenskrar erfðagreiningar og hvernig hún hefði talað um Persónuvernd. „Ef ég man rétt þá var hún nú ekki bara að henda skít í Katrínu, ef ég man rétt þá henti hún nú töluverðum skít í mig. Ég sé enga ástæðu til að erfa það við Helgu og ég er handviss að það sem hún sagði um Katrínu var sagt í hita kosningabaráttu. En það er alveg ljóst að þau ljósyrði gerðu ekki mikið fyrir hennar kosningabaráttu,“ segir Kári. Hafið þið eitthvað rætt saman eftir að þetta mál kom upp? „Nei, ég hef ekkert á móti Helgu, hún er skýr, afskaplega glæsilegur einstaklingur sem er gaman að tala við en ég hef ekki haft tækifæri til þess síðan þetta mál kom upp.“
Reykjavík síðdegis Íslensk erfðagreining Íslensk erfðagreining gegn Persónuvernd Persónuvernd Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Vaktin: Klofinn dómur en Albert sýknaður Innlent Grunaði strax að kveikt hefði verið í bílnum hans Innlent „Hann er gerður úr stáli, drengurinn“ Innlent Um hvað voru dómararnir í máli Alberts ósammála? Innlent Heljarinnar verðmunur á sömu flugferðinni Innlent Helgi Magnús um viðbrögð Evu: „Þetta er ekki fótboltaleikur“ Innlent Nú hægt að aka nýja leið af flugvallarsvæðinu Innlent Símon vildi að Albert fengi tvö og hálft ár Innlent Segir fæðingarorlofskerfið meingallað: „Ótrúlegt að þetta hafi viðgengist í svona langan tíma“ Innlent „Við erum með stórt sár á sálinni“ Innlent Fleiri fréttir Kirkjan skuldar Kristni ekki eftir allt saman Endurheimtu rándýrar myndavélar eftir nafnlausa ábendingu Langþráð nýtt líf Helguvíkur í boði NATO Heiðar mætir með Dreka í nýja olíuleit Útgjöld Íslands til varnarmála duga til – í bili Helgi Magnús um viðbrögð Evu: „Þetta er ekki fótboltaleikur“ Um hvað voru dómararnir í máli Alberts ósammála? Gefur út lag með látnum vini sínum og heimsókn Rutte Farbannið framlengt Skoða framtíðarnýtingu Vífilsstaða Símon vildi að Albert fengi tvö og hálft ár „Hann er gerður úr stáli, drengurinn“ Dómurinn kemur lögmanni konunnar á óvart Heljarinnar verðmunur á sömu flugferðinni Lýsti Íslandi sem „augum og eyrum“ Nató Vaktin: Klofinn dómur en Albert sýknaður Grunaði strax að kveikt hefði verið í bílnum hans Bein útsending: Staða fæðuöryggis á Íslandi Kristrún og Rutte boða til blaðamannafundar Veginum lokað milli Skaftafells og Jökulsárlóns vegna veðurs Íslandsheimsókn þegar uppi er flókin og erfið staða í NATO Nú hægt að aka nýja leið af flugvallarsvæðinu Gæti þýtt aukna viðveru NATO hér á landi Milljarðauppbygging í Helguvík og verðbólgan hjaðnar Vilja að borgin selji Carbfix og bílastæðahúsin Ritstjóri Mosfellings vill leiða lista Sjálfstæðismanna Tíu milljarða fjárfesting í Helguvíkurhöfn vegna NATO Friðuð Árbæjarstífla fái nýtt útlit og verði „upplifunarbrú“ Vill fá svör um málsmeðferðartíma úrskurðarnefndar Fundar með Kristrúnu, Þorgerði og þingmönnum á Íslandi í dag Sjá meira
Segir fæðingarorlofskerfið meingallað: „Ótrúlegt að þetta hafi viðgengist í svona langan tíma“ Innlent
Segir fæðingarorlofskerfið meingallað: „Ótrúlegt að þetta hafi viðgengist í svona langan tíma“ Innlent