Innlent

Þegar Þor­valdur í Síld og fisk varð ör­laga­valdur Loft­leiða

Kristján Már Unnarsson skrifar
Þeir stýrðu Verslunarbankanum, áður Verzlunarsparisjóðnum, Þorvaldur Guðmundsson í Síld og fisk sem stjórnarformaður og Höskuldur Ólafsson sem bankastjóri.
Þeir stýrðu Verslunarbankanum, áður Verzlunarsparisjóðnum, Þorvaldur Guðmundsson í Síld og fisk sem stjórnarformaður og Höskuldur Ólafsson sem bankastjóri. úr einkasafni

Þorvaldur Guðmundsson athafnamaður, oftast kenndur við Síld og fisk, reyndist örlagavaldur í rekstri Loftleiða árið 1959. Grétar Br. Kristjánsson, sonur þáverandi stjórnarformanns Loftleiða, Kristjáns Guðlaugssonar, segir að Þorvaldur hafi sem stjórnarformaður Verzlunarsparisjóðsins, síðar Verslunarbankans, tryggt nauðsynleg lán til að Loftleiðir gætu keypt Douglas DC 6B-flugvélarnar sem urðu grunnurinn að velgengni flugfélagsins.

Í þættinum Ísland í dag rekur Grétar söguna af því þegar Loftleiðir þurftu að endurnýja flugflotann og skipta út gömlu fjörkunum, Skymaster-vélunum, og fá í staðinn flugvélar með jafnþrýstiklefa sem gátu flogið ofar flestum veðrum.

Grétar Br. Kristjánsson lögmaður vann allan sinn starfsferil hjá Loftleiðum og síðar Flugleiðum og sat lengst allra í stjórn Flugleiða.Egill Aðalsteinsson

Árið 1959 bauðst Loftleiðum að kaupa notaðar DC 6B-flugvélar frá Pan Am. Fjármögnun hafi hins vegar brugðist á síðustu stundu.

„Svo faðir minn, Kristján Guðlaugsson, var andvaka. Svo fór hann á göngu, þá var nú Reykjavík minni, og í Bankastræti hitti hann Þorvald Guðmundsson,“ segir Grétar.

„Hann sér að Kristján er eitthvað áhyggjufullur og spyr hann hvað sé að. Og hann segir honum það. „Hvað vantar þig mikið“ segir Þorvaldur.“

Kristján hafi þá nefnt ákveðna tölu, sem var há fjárhæð. Þorvaldur hafi hins vegar spurt á móti hvort hann vildi ekki frekar tvöfalt hærri fjárhæð.

„Og þetta varð til þess að þeir gátu keypt sexurnar, DC 6B,“ segir Grétar.

Tvær DC 6B-flugvélar Loftleiða á Reykjavíkurflugvelli, Eiríkur rauði og Þorfinnur karlsefni.Úr myndinni Alfreð Elíasson og Loftleiðir

Hann greinir einnig frá því hvernig pólitíkin blandaðist inn í spilið. Ráðamenn Flugfélags Íslands hafi beitt áhrifum sínum innan Sjálfstæðsflokksins til að reyna að stöðva þessi flugvélakaup Loftleiða.

Kristján Guðlaugsson hafi hins vegar einnig verið vel tengdur inn í Sjálfstæðisflokkinn og fengið Bjarna Benediktsson, síðar forsætisráðherra, í lið með sér til að tryggja innflutningsleyfi fyrir flugvélunum.

„Kristján minn! Trúum við Sjálfstæðismenn ekki á frjálst framtak? Ég skal gefa ykkur leyfið,“ segir Grétar að Bjarni hafi þá sagt við Kristján.

Frásögn Grétars í þættinum Ísland í dag er hér:

Ljósmynd frá Keflavíkurflugvelli frá komu þriðju Rolls Royce-vélar Loftleiða árið 1965 sýnir Grétar ásamt foreldrum sínum en þar eru einnig Alfreð Elíasson og kona hans, Kristjana Milla Thorsteinsson, að taka á móti Jóhannesi Markússyni flugstjóra og áhöfn hans. Grétar var þá orðinn framkvæmdastjóri afgreiðslufyrirtækis Loftleiða á flugvellinum.

Frá komu þriðju Rolls Royce-skrúfuþotu Loftleiða, Guðríðar Þorbjarnardóttur, til Keflavíkur árið 1965. Grétar lengst til hægri.Lennart Carlén

Hér er styttra myndskeið úr þættinum um kaupin á sexunum:

Fréttir af flugi Icelandair Flugþjóðin Fjármálafyrirtæki

Tengdar fréttir

Helsti valdamaður flugsins var oftast utan sviðsljóssins

Hann var einn valdamesti maður íslenska fluggeirans um áratugaskeið og sá sem lengst allra sat í stjórn Flugleiða. Hann stóð þó utan sviðsljóssins þrátt fyrir að hafa allan sinn starfsferil jafnframt verið einn af lykilstjórnendum Loftleiða og síðar Flugleiða.

Gullaldarárin þegar flugið varð stór uppspretta þjóðartekna

Loftleiðabyggingarnar á Reykjavíkurflugvelli eru helsta táknmynd þess peningaflæðis sem fylgdi sókn Íslendinga inn á alþjóðlegan flugmarkað á árunum milli 1960 og ‘70 og gerði flugið að einum þýðingarmesta þætti efnahagslífsins.

Flugvélarnar sem gerðu Loftleiðir að stórveldi

Velgengni Loftleiða í Norður-Atlantshafsfluginu hófst fyrir alvöru með DC 6B-flugvélum. Það voru hins vegar Rolls Royce 400-skrúfuþoturnar, CL-44, eða monsarnir, sem gerðu Loftleiðir að stórveldi í íslensku efnahagslífi.

Var stórhissa á því hvað pabbi hafði gert mikið

„Við stöndum að eilífu í þakkarskuld við þessa frumkvöðla,“ sagði Lilja Alfreðsdóttir menningar- og viðskiptaráðherra í ávarpi við opnun sýningar í tilefni 80 ára afmælis Loftleiða. Með uppbyggingu á fluginu með Ísland sem tengimiðstöð hefðu þeir lagt grunninn að þeirri öflugu ferðaþjónustu sem til væri orðin í landinu.

Í þessum hópi ræða menn um bilaða flugvélahreyfla

Svo vænt þykir fyrrverandi starfsmönnum Loftleiða um sitt gamla félag að þeir halda úti sérstökum aðdáendaklúbbi. Þar lifir enn gamli Loftleiðandinn þar sem öldungar rifja upp glæsta tíma í flugsögunni.

Mest lesið


Fleiri fréttir

Sjá meira


×

Mest lesið