Danska leiðin vekur lukku meðal bakhjarla Úkraínu

Margir af bakhjörlum Úkraínu, sem hafa gengið verulega á eigin vopnabúr og eiga erfitt með að auka hergagnaframleiðslu, hafa fylgt fordæmi Dana og styðja Úkraínumenn nú við að auka eigin hergagnaframleiðslu.

Ætluðu að draga úr stuðningi

Norðmenn hafa stutt Úkraínumönnum með 27 milljörðum norskra króna á þessu ári og stóð til að lækka stuðninginn í fimmtán milljarða á því næsta. Samkvæmt frétt NRK brugðust leiðtogar stjórnarandstöðunnar reiðir við því og var fundað um málið í gær.

Eftir þann fund tilkynnti Støre að upphæðin yrði hækkuð í þrjátíu milljarða. Hann sagði ástandið í Úkraínu vera alvarlegt og að Norðmenn vildu vera skýrir í afstöðu sinni með Úkraínumönnum.

Í frétt NRK segir að Norðmenn vilja að peningarnir verði, auk þess að vera notaðir við hernað, notaðir til að byggja upp raforkuinnviði Úkraínu, sem hafa orðið illa úti í tíðum árásum Rússa.

Meira þurfi til

Mark Rutte, nýr framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins (NATO) sagði í Aþenu í Grikklandi í gær að bakhjarlar Úkraínu þyrftu að auka stuðning sinn við Úkraínu. Sá stuðningur sem Úkraínumenn hefðu fengið hefði hjálpað þeim verulega en meira þyrfti til, til að breyta þeirri stefnu sem átökin eru í.

Vísaði hann sérstaklega til aukinna og bættra loftvarna í Úkraínu og annars stuðnings. Þá sagði hann einnig nauðsynlegt að auka getu aðildarríkja þegar kæmi að hergagnaframleiðslu.

Geta aukið eigin framleiðslu til muna

Hergagnaverksmiðjur Evrópu hafa verið á yfirsnúningi undanfarin ár og hefur gengið illa að auka framleiðslu á öllu frá skotfærum fyrir stórskotalið til flugskeyta fyrir loftvarnarkerfi.

Danir hafa stutt dyggilega við bak Úkraínumanna. Þeir eru meðal þeirra ríkja sem hafa gengið verulega á eigin vopnabúr í stuðningnum og eiga sömuleiðis erfitt með að auka framleiðslu. Þess vegna hóf ríkisstjórn Danmerkur að styðja Úkraínumenn sjálfa í því að auka eigin framleiðslu.

Í frétt Wall Street Journal segir að Úkraínumenn eigi töluvert auðveldara með að auka eigin framleiðslu en önnur ríki Evrópu. Úkraína var á tímum Sovétríkjanna stór hluti af hergagnaframleiðslu þeirra og samkvæmt WSJ segja áætlanir til um að framleiðslan í Úkraínu sé mögulega einungis þrjátíu prósent af mögulegri framleiðslugetu og er það að mestu vegna fjármagnsskorts.

Úkraína var á tímum Sovétríkja þungamiðja Úkraínskum hergagnaframleiðendum er óheimilt samkvæmt lögum að senda vopn og skotfæri úr landi á meðan stríðið er yfirstandandi. Fjármagn er takmarkað í Úkraínu og berast engar pantanir frá öðrum ríkjum vegna áðurnefndra laga.

Forsvarsmenn hergagnaframleiðenda í Úkraínu hafa áður sagt að þeir gætu aukið framleiðslu með auknu fjármagni. „Dönsku leiðinni,“ ef svo má kalla, er ætlað að leysa þetta vandamál og auka sjálfbærni Úkraínumanna til lengri tíma.

Þannig eiga Úkraínumenn að geta framleitt eigin hergögn eins og eldflaugar, skotfæri, fallbyssur, dróna og önnur vopn hraðar í stað þess að bíða eftir sendingum frá Úkraínu. Þau hergögn geta líka verið betur sniðin að þörfum Úkraínumanna, þar sem samskiptaleiðir milli hersins og hergagnaframleiðanda er styttri.

Aukin framleiðsla í Úkraínu léttir líka álagið á vopnabúrum Evrópu.

Sjá einnig: Herir Evrópu standa á brauð­fótum eftir ára­tuga niður­skurð

Með því að nota eigin vopn eru Úkraínumenn einnig ekki bundnir því að fá leyfi hjá bakhjörlum sínum til að nota þau til árása í Rússlandi.

Vólódímír Selenskí, forseti Úkraínu, sagði nýverið að vegna „dönsku leiðarinnar“ gætu Úkraínumenn framleitt tuttugu fallbyssur af gerðinni Bohdana á hverjum mánuði. Síðasta desember gátu Úkraínumenn framleitt sex slíkar fallbyssur.

Þróuðu ferla til að draga úr spillingu

Hollendingar, Svíar, Norðmenn og Eystrasaltsríkin eru meðal þeirra sem hafa farið dönsku leiðina að undanförnu. Fjárveitingar eru enn tiltölulega takmarkaðar en aðdáendum þessarar leiðar fer fjölgandi, samkvæmt frétt WSJ, og er það að miklu leyti vegna ferla sem Danir og Hollendingar hafa þróað til að draga úr spillingu innan hergagnaframleiðslunnar í Úkraínu, sem hefur verið langvarandi vandamál.

Flestir bakhjarlar Úkraínumanna hafa ekki viljað styrkja hergagnaframleiðendur þar beint, af ótta við spillingu og vegna þess að ráðamenn vilja að peningarnir fari að miklu leyti í gegnum eigin hergagnaframleiðendur og hagkerfi.

Fjárveitingarnar frá Danmörku fara í gegnum ríkisstjórn Úkraínu en áður en þeir enda hjá hergagnaframleiðendum er hvert fyrirtæki skoðað í þaula. Sérfræðingar frá danska sendiráðinu í Úkraínu fylgjast svo með framleiðslunni og ganga úr skugga um að samningar séu virtir.

Enn sem komið er hafa öll fyrirtækin staðist skoðun Dana.

Pål Jonson, varnarmálaráðherra Svíþjóðar, sagði í svari sínu við fyrirspurn WSJ að með dönsku leiðinni væri hægt að tryggja að fjárveitingar til Úkraínumanna færu í þau vopn sem þeir þyrftu mest. Aðrir sérfræðingar og embættismenn slógu á svipaða strengi.