Konurnar ofþreyttar en karl­menn vilja meiri frið til að vinna

Þsem meðal annars kemur fram að kulnun karlmanna er að mælast nokkuð svipuð og hjá konum, eða 9% hjá körlum og 10% hjá konum.

„Mælingin nær eingöngu til fólks sem er í starfi,“ segir Trausti og bendir á að þetta þýði í raun að einn af hverjum tíu starfsmönnum í atvinnulífinu upplifi einkenni kulnunar.

En þetta eru þó ekkert endilega stærstu fréttirnar sem lesa má úr niðurstöðum rannsóknarinnar.

Því eitt það athyglisverðasta sem sjá má er að aðeins 38% vinnuafls á Íslandi flokkast sem að vera virk í vinnunni.

62% upplifa sig hins vegar:

• Árangurslaus
• Ofþreytt
• Í kulnun
• Eða óvirk

Gífurlegar fjárhæðir

Þetta er í fimmta sinn sem Prósent kynnir niðurstöður rannsóknar um kulnun, en rannsóknin byggir á Maslach-módelinu.

Könnunin var send á um 1.800 manns sem eru á vinnumarkaði. Svarhlutfall var 50%. Niðurstöður eru vigtaðar með tilliti til aldurs, kyns og búsetu til að niðurstöður endurspegli álit þjóðarinnar.

Þegar kemur að niðurstöðum um kulnun, bendir Trausti á að eins og fyrri kannanir hafa sýnt, er fylgni á milli starfsánægju og kulnunar.

,,Aðeins 2% þeirra sem eru mjög ánægð í starfi eru í kulnun.“

Sem fyrr eru það sölu- og markaðsfólkið sem er að mælast hæst í kulnun, eða 15%. Næst er það fólk í iðnaðarstörfum og síðan fólk í stjórnunarstörfum.

Að einn af hverjum tíu starfsmönnum sé í kulnun, segir Trausti vægast sagt nokkuð dýrt fyrir atvinnulífið.

,,Rannsóknir hafa sýnt að hvert kulnunartilfelli er kostnaður sem samsvarar launum í hálft ár til tvö ár,“ segir Trausti og bætir við:

Það segir sig því sjálft að starfsmaður sem er til dæmis á 800 þúsund króna mánaðarlaunum en fer í kulnun, að ef kostnaðurinn eru 24 mánuðir sinnum 800 þúsund krónur plús launatengd gjöld, þá eru þetta gríðarlegar upphæðir fyrir hvaða rekstur sem er.“

Einkageirinn mælist með hærri kulnun en starfsfólk sem starfar hjá hinu opinbera.

„Það sem er athyglisvert líka er að fólk með lág laun auka ekki endilega líkur á kulnun. Heldur þættir eins og lítill stuðningur frá yfirmanni eða lítil tækifæri til starfsfþróunar,“ segir Trausti.

Karlar vilja meiri frið til að vinna

Trausti segir líka athyglisvert að fjórir af hverjum tíu upplifa sig vikulega eða oftar útkeyrða eftir vinnu í lok hvers dags.

Þar af eru 44% kvenna að upplifa sig útkeyrðar vikulega eða oftar í lok vinnudags. Þetta hlutfall er 35% hjá karlmönnum.

Fjórðungur kvenna á vinnumarkaði upplifa sig ofþreyttar.

Karlmenn vilja hins vegar meiri frið til að vinna vinnuna sína.

Karlar segjast í meira mæli en konur vilja fá meiri frið til að vinna vinnuna sína og ekki láta trufla sig, 60% karla upplifa það einu sinni í viku eða oftar eða að meðaltali 106 vinnudaga á ári en 54% kvenna eða 91 vinnudag á ári.“

Eitt af því sem er mjög athyglisvert að sjá í rannsóknarniðurstöðum Prósents er hvernig fólk er að upplifa sig tilfinningalega örmagna eftir daginn.

Á tímum Covid mældist þetta hlutfall 36-43 vinnudagar á ári.

Í dag segist starfandi fólk upplifa sig tilfinningalega örmagna í lok vinnudags í 54 daga á ári.

„Það er samt erfitt að átta sig á því hvað nákvæmlega veldur þessu. Kannski að það hafi verið erfitt fyrir marga að snúa aftur til starfa eftir heimaveruna í Covid. Margir í könnunni segjast vakna þreyttir á hverjum morgni. Þó segjast flestir upplifa sín afköst góð í starfi,“ segir Trausti og bætir við:

Samkvæmt niðurstöðum hafa börn á heimili ekki áhrif á það hvort fólk er að upplifa sig örmagna eða í kulnun. 

Það er athyglisvert með tilliti til þess að það er einmitt fólk á aldrinum 25-34 ára sem er að upplifa sig tilfinningalega örmagna í flesta daga, eða 71 dag alls.“

Um þriðjungur vinnuafls finnst erfitt að vinna allan daginn. Þá sýna niðurstöður að fólk er almennt að upplifa minni gleði.

„Fólk virðist upplifa gleði yfir því sem áorkast hefur í vinnunni, færri daga en áður. Konur virðast upplifa gleði oftar þegar tekst að leysa úr málum í samanburði við karla,“ segir Trausti en bendir líka á að heilt yfir segist mikill meirihluti fólks vera í góðum gír í vinnunni 190 daga á ári.

Þá er það ekki fjárhagur eða áhyggjur almennt, sem virðast hafa mestu áhrifin á það hvort fólk fer í kulnun eða ekki, heldur þættir eins og skortur á frítíma og andleg heilsa.

Margt er þó ánægjulegt að sjá í niðurstöðum. Til dæmis kulnun virðist ekki vera að aukast í ár samanborið við í fyrra.

Þá koma niðurstöður um afköst í starfi mjög vel út. Því meirihluti svarenda upplifir nokkrum sinnum í viku eða daglega að það sé að koma mikilvægu til leiðar í vinnunni, finnur fyrir gleði og finnst það geta leyst vandamál.