Rykið dustað af gömlum ESB greinum Diljá Mist Einarsdóttir skrifar 13. mars 2023 07:30 Ég hef lúmskt gaman af því þegar ESB-sinnar koma aðild að sambandinu í umræðuna við og við. Ég get enda iðulega dustað rykið af gömlum greinum og ræðum til að svara endurteknum málflutningi þeirra. Ef til vill ætti ég þó ekki að gefa það upp í fyrirsögninni. Undanfarið hafa ESB-sinnar tengt umræðuna um aðildarumsókn við efnahagsstöðuna, Þegar stríð brast á í Evrópu var það notað sem ný átylla – nú væru öryggis- og varnarhagsmunir undir. Sem er ótrúlegur málflutningur með tilliti til samhengisins við framferði forystumanna Evrópusambandsins. Þeir sem stuðluðu að því að álfan varð háð Rússlandi um orku og settu kíkinn yfir blinda augað, jafnvel eftir að Rússar hernámu Krímskaga. Ég ritaði grein í Fréttablaðið í vikunni og setti fram samanburð á efnahagsstöðunni hér og í ESB. Í þessari grein langar mig að blanda mér stuttlega í nýleg skrif Ingibjargar Isaksen, þingkonu Framsóknar, og hins vegar formanns Viðreisnar í Reykjavík um ,,Evrópusambandsdrauginn“. Fátt kemur á óvart í málflutningi ESB-sinnans úr Viðreisn. Það voru kannski helst útleggingar hans varðandi nýjar hugmyndir ESB um losunarheimildir í flugi. Það mál er nefnilega gott dæmi um það hvað hagsmunagæslan í EES-samstarfinu er gríðarlega mikilvæg og að enginn gætir okkar nema við sjálf. Aðild að ESB jafngildir því sannarlega ekki að tekið sé sjálfkrafa tillit til aðstæðna aðildarríkja hverju sinni heldur fer þar fram svipuð hagsmunagæsla. Munurinn er sá að aðildarríki ESB geta tekið ákvarðanir með atkvæðagreiðslu þar sem afl atkvæða kann að fara gegn hagsmunum aðildarríkis, en tilskipun eins og sú sem hér um ræðir verður ekki tekin upp í EES-samninginn nema með samþykki Íslands. Ákvarðanatökuborðið fræga Formaður Viðreisnar í Reykjavík minnist auðvitað á hlut Íslendinga við ákvarðanatökuborðið fræga í ESB. Þetta ímyndaða borð er bara til í hugum fáeinna íslenskra stjórnmálamanna. Málflutningurinn veikist stöðugt eftir því sem lýðræðishallinn í ESB eykst. Þar sem sífellt lengra er gengið í kröfum um að afmá vald þjóðríkja og myndun eiginlegs sambandsríkis. Raunar svo langt að markmið um sambandsríkið ESB er orðað berum orðum í stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar Þýskalands. Það er erfitt að selja Íslendingum þá hugmynd að þeir eigi að framselja vald frá lýðræðislega kjörnu Alþingi og ríkisstjórn til yfirþjóðlegra valdastofnana ESB í skiptum fyrir 6 þingsæti af yfir 700 á þingi sambandsins. Einróma samþykki við ákvarðanatöku í ráðherraráði ESB, valdamestu stofnun sambandsins, heyrir svo nánast sögunni til. Á til að mynda ekki við um sjávarútvegs- og orkumál. Þá fer vægi ríkja innan ráðsins eftir íbúafjölda þeirra sem þýðir að fjölmennustu ríki sambandsins, Þýskaland, Frakkland, Ítalía og Spánn, gnæfa yfir önnur ríki ESB. ESB-sinninn þykist svo ekki skilja fullyrðingu Ingibjargar að með inngöngu í ESB glötuðum við yfirráðum yfir ákveðnum málaflokkum. Nú, eða hann þekkir bara ekki ESB reglurnar. Hver veit? Við hefðum að hans sögn meiri áhrif á ESB-löggjöfina við aðild en við gerum nú. Hann skautar þarna léttilega fram hjá þeirri mikilvægu staðreynd að við inngöngu í ESB þyrftum við að innleiða hér löggjöf um allt sem EES-samningurinn undanskilur. Og það er heilmikið, m.a. sameiginlega sjávarútvegsstefnu ESB. Stefnan er víðtæk, en fiskveiðistefna Íslands er að mestu leyti í ósamræmi við reglur sambandsins, svo notast sé við orðalag framkvæmdastjórnar þess frá 2013. Þar hafa „sjónarmið okkar“ ekkert vægi. Árangurslausar ESB-viðræður Formaðurinn fullyrðir að við getum ekki vitað hver áhrifin yrðu af aðild að ESB þar sem aðildarviðræður Íslands hefðu ekki farið „sinn eðlilega farveg“. Hann hlýtur þó að vita að eftir fjögurra ára fjár- og mannaflafrekar aðildarviðræður hafði ekki enn verið snert á flóknustu köflum ESB-samningsins, þ.m.t. landbúnaðar- og sjávarútvegskaflanum. Það var nú allur árangurinn. Ef til vill þótti ekki um mikið að semja, enda óumdeilt að við inngöngu í ESB þyrfti Íslands að gangast undir hina sameiginlegu sjávarútvegsstefnu. Engar varanlegar undanþágur nokkurn tímann verið veittar frá henni. Gjaldið sem Íslendingar þyrftu að greiða fyrir aðild að ESB væri m.a. aðgangur og yfirráð yfir fiskimiðum okkar. Einhverjum þykir það greinilega lítilvægt. Hagsmunum okkar best borgið utan Evrópusambandsins Það er gott að hafa það skjalfest að það sé engin töfralausn að ganga í ESB og taka upp evru. Svo það sé sagt, gætu ýmsir kostir hugsanlega fylgt aðild að ESB þótt lítið fari fyrir að þeir séu rökstuddir. En hagsmunir og réttindi sem við myndum tapa vega miklu þyngra en kostirnir. Um kröfu formanns Viðreisnar í Reykjavík um ESB-kosningu vil ég segja að hér fóru fram kosningar fyrir 1,5 ári síðan. Fyrir þær settu nokkrir flokkar ESB aðild á oddinn og niðurstaða þeirra kosninga var skýr: ESB-sinnar fengu áheyrn rétt rúmlega fjórðungs kjósenda samtals. Er ekki bara best að taka mark á úrslitum þingkosninganna? Vilji kjósenda er skýr og vilji meirihluta Alþingis er skýr. Hagsmunum okkar er best borgið utan Evrópusambandsins. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Diljá Mist Einarsdóttir Utanríkismál Evrópusambandið Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Sjá meira
Ég hef lúmskt gaman af því þegar ESB-sinnar koma aðild að sambandinu í umræðuna við og við. Ég get enda iðulega dustað rykið af gömlum greinum og ræðum til að svara endurteknum málflutningi þeirra. Ef til vill ætti ég þó ekki að gefa það upp í fyrirsögninni. Undanfarið hafa ESB-sinnar tengt umræðuna um aðildarumsókn við efnahagsstöðuna, Þegar stríð brast á í Evrópu var það notað sem ný átylla – nú væru öryggis- og varnarhagsmunir undir. Sem er ótrúlegur málflutningur með tilliti til samhengisins við framferði forystumanna Evrópusambandsins. Þeir sem stuðluðu að því að álfan varð háð Rússlandi um orku og settu kíkinn yfir blinda augað, jafnvel eftir að Rússar hernámu Krímskaga. Ég ritaði grein í Fréttablaðið í vikunni og setti fram samanburð á efnahagsstöðunni hér og í ESB. Í þessari grein langar mig að blanda mér stuttlega í nýleg skrif Ingibjargar Isaksen, þingkonu Framsóknar, og hins vegar formanns Viðreisnar í Reykjavík um ,,Evrópusambandsdrauginn“. Fátt kemur á óvart í málflutningi ESB-sinnans úr Viðreisn. Það voru kannski helst útleggingar hans varðandi nýjar hugmyndir ESB um losunarheimildir í flugi. Það mál er nefnilega gott dæmi um það hvað hagsmunagæslan í EES-samstarfinu er gríðarlega mikilvæg og að enginn gætir okkar nema við sjálf. Aðild að ESB jafngildir því sannarlega ekki að tekið sé sjálfkrafa tillit til aðstæðna aðildarríkja hverju sinni heldur fer þar fram svipuð hagsmunagæsla. Munurinn er sá að aðildarríki ESB geta tekið ákvarðanir með atkvæðagreiðslu þar sem afl atkvæða kann að fara gegn hagsmunum aðildarríkis, en tilskipun eins og sú sem hér um ræðir verður ekki tekin upp í EES-samninginn nema með samþykki Íslands. Ákvarðanatökuborðið fræga Formaður Viðreisnar í Reykjavík minnist auðvitað á hlut Íslendinga við ákvarðanatökuborðið fræga í ESB. Þetta ímyndaða borð er bara til í hugum fáeinna íslenskra stjórnmálamanna. Málflutningurinn veikist stöðugt eftir því sem lýðræðishallinn í ESB eykst. Þar sem sífellt lengra er gengið í kröfum um að afmá vald þjóðríkja og myndun eiginlegs sambandsríkis. Raunar svo langt að markmið um sambandsríkið ESB er orðað berum orðum í stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar Þýskalands. Það er erfitt að selja Íslendingum þá hugmynd að þeir eigi að framselja vald frá lýðræðislega kjörnu Alþingi og ríkisstjórn til yfirþjóðlegra valdastofnana ESB í skiptum fyrir 6 þingsæti af yfir 700 á þingi sambandsins. Einróma samþykki við ákvarðanatöku í ráðherraráði ESB, valdamestu stofnun sambandsins, heyrir svo nánast sögunni til. Á til að mynda ekki við um sjávarútvegs- og orkumál. Þá fer vægi ríkja innan ráðsins eftir íbúafjölda þeirra sem þýðir að fjölmennustu ríki sambandsins, Þýskaland, Frakkland, Ítalía og Spánn, gnæfa yfir önnur ríki ESB. ESB-sinninn þykist svo ekki skilja fullyrðingu Ingibjargar að með inngöngu í ESB glötuðum við yfirráðum yfir ákveðnum málaflokkum. Nú, eða hann þekkir bara ekki ESB reglurnar. Hver veit? Við hefðum að hans sögn meiri áhrif á ESB-löggjöfina við aðild en við gerum nú. Hann skautar þarna léttilega fram hjá þeirri mikilvægu staðreynd að við inngöngu í ESB þyrftum við að innleiða hér löggjöf um allt sem EES-samningurinn undanskilur. Og það er heilmikið, m.a. sameiginlega sjávarútvegsstefnu ESB. Stefnan er víðtæk, en fiskveiðistefna Íslands er að mestu leyti í ósamræmi við reglur sambandsins, svo notast sé við orðalag framkvæmdastjórnar þess frá 2013. Þar hafa „sjónarmið okkar“ ekkert vægi. Árangurslausar ESB-viðræður Formaðurinn fullyrðir að við getum ekki vitað hver áhrifin yrðu af aðild að ESB þar sem aðildarviðræður Íslands hefðu ekki farið „sinn eðlilega farveg“. Hann hlýtur þó að vita að eftir fjögurra ára fjár- og mannaflafrekar aðildarviðræður hafði ekki enn verið snert á flóknustu köflum ESB-samningsins, þ.m.t. landbúnaðar- og sjávarútvegskaflanum. Það var nú allur árangurinn. Ef til vill þótti ekki um mikið að semja, enda óumdeilt að við inngöngu í ESB þyrfti Íslands að gangast undir hina sameiginlegu sjávarútvegsstefnu. Engar varanlegar undanþágur nokkurn tímann verið veittar frá henni. Gjaldið sem Íslendingar þyrftu að greiða fyrir aðild að ESB væri m.a. aðgangur og yfirráð yfir fiskimiðum okkar. Einhverjum þykir það greinilega lítilvægt. Hagsmunum okkar best borgið utan Evrópusambandsins Það er gott að hafa það skjalfest að það sé engin töfralausn að ganga í ESB og taka upp evru. Svo það sé sagt, gætu ýmsir kostir hugsanlega fylgt aðild að ESB þótt lítið fari fyrir að þeir séu rökstuddir. En hagsmunir og réttindi sem við myndum tapa vega miklu þyngra en kostirnir. Um kröfu formanns Viðreisnar í Reykjavík um ESB-kosningu vil ég segja að hér fóru fram kosningar fyrir 1,5 ári síðan. Fyrir þær settu nokkrir flokkar ESB aðild á oddinn og niðurstaða þeirra kosninga var skýr: ESB-sinnar fengu áheyrn rétt rúmlega fjórðungs kjósenda samtals. Er ekki bara best að taka mark á úrslitum þingkosninganna? Vilji kjósenda er skýr og vilji meirihluta Alþingis er skýr. Hagsmunum okkar er best borgið utan Evrópusambandsins. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins.
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar