Til í að taka áhættu með lyfið: „Ég hef ekki miklu að tapa“ Máni Snær Þorláksson skrifar 8. mars 2023 12:33 Helga Rakel er í kapphlaupi við tímann og til í að taka áhættu með lyfið Tofersen. Álfrún Laufeyjardóttir Það eru tvö ár síðan kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn. Helga hefur lengi reynt að fá aðgang að lyfjum við sjúkdómnum en án árangurs. Nú eru jákvæð teikn á lofti en hún stígur varlega til jarðar. Helga Rakel greindist með sjúkdóminn árið 2021 en faðir hennar, tónlistarmaðurinn Rafn Ragnar Jónsson, eða Rabbi eins og hann var alltaf kallaður, lést úr honum árið 2004. Í október árið 2021 óskaði Helga fyrst eftir því að skoðað yrði hvort hún gæti fengið lyfið Torfensen vegna sjúkdómsins. Lyfið er enn í rannsóknum en þær hafa gengið vel, í bestu tilfellum hafa einkenni sjúkdómsins staðnað sum einkenni jafnvel gengið að hluta til baka. Þegar Helga óskaði fyrst eftir lyfinu voru sjö mánuðir síðan hún greindist. Á þeim tímapunkti gekk hún við staf. Í júní árið eftir skrifaði hún lækninum aftur vegna lyfsins. Þá var hún farin að notast við hjólastól en styrkur í höndunum hennar var enn góður. Nú eru tvö ár síðan Helga greindist með sjúkdóminn. Hreyfigeta hennar hefur minnkað til muna síðan þá og styrkurinn í höndunum er ekki eins og hann var. Jákvæð teikn á lofti Helga hefur þó fengið jákvæðar fréttir og svo virðist vera sem hún fái á endanum að prófa lyfið. „Ég veit í rauninni mjög lítið annað en það að ég er búin að fá að vita úr tveimur áttum, annars vegar er búið að boða mig á fund og hins vegar frá lækninum mínum, að það séu jákvæð teikn á lofti um að ég fái lyfið. En ég veit ekki meira sjálf,“ segir hún í samtali við blaðamann. Ekki er enn komin jákvæð niðurstaða og því stígur Helga varlega til jarðar. Hún vonar að þetta endi með því að hún fái að prófa lyfið. „Það eina sem ég veit er að það virðast vera einhver jákvæð teikn á lofti. En ég er ekki með neitt staðfest.“ Kapphlaup við tímann Ljóst er að Helga er í kapphlaupi við tímann þar sem lyfið virðist virka betur eftir því hversu snemma fólk með MND sjúkdóminn byrjar á því. „Í bestu tilvikum þá staðnar sjúkdómurinn og maður fær jafnvel örlitla hreyfigetu til baka. En ef þú ert of langt gengin þá eru minni líkur á að þetta virki. Það er erfitt fyrir mig að segja hvort þetta hefði tekist í fyrsta lagi og hvaða áhrif þetta hefði haft en í besta falli þá væri ég ekki komin í hjólastól, ég væri allavega með mátt í höndunum. Landspítalinn getur náttúrulega ekki svarið fyrir það að þetta hafi ekki kostað mig það.“ Helga segir að það fylgi auðvitað einhver áhætta því að prófa lyfið. Til að mynda er áhætta fólgin í lyfjagjöfinni sjálfri þar sem það þarf að stinga í mænuna í hvert skipti sem lyfið er gefið. „Rökin sem ég fæ frá læknunum er að þeir meta þetta ekki nógu öruggt. Þeim finnst lyfjagjöfin vera áhættuþáttur því það þarf að stinga í mænuna einu sinni í mánuði. Það er áhætta í hvert skipti og ef þú gerir það tólf sinnum á ári þá eykst áhættan,“ segir hún. „Ég meina, MND sjúkdómurinn, það vita allir hvernig hann endar. Það er bara tímaspursmál. Þannig ég hef aldeilis áhuga á að taka smá áhættu og prófa þetta.“ Fleiri en Helga í sömu stöðu Helgu finnst að sjúklingar eigi að fá að taka upplýsta ákvörðun sjálfir, það sé þá hlutverk læknanna að upplýsa þau í staðinn fyrir að koma í veg fyrir lyfjagjöf. „Ég skil auðvitað að það þurfi að vera í gildi reglur um það hvaða lyf eru veitt, ég átta mig alveg á því en mér fannst þær bara ekki eiga við í þessu tilfelli.“ Þá segir Helga að það séu fleiri en hún með sjúkdóminn á Íslandi. „Ég hef ekki miklu að tapa og ekki bara ég, þetta snýst ekki bara um mig,“ segir hún. Hún segist vita af að minnsta kosti þremur stórum fjölskyldum hér á landi sem eru með sama genagalla og hún. „Það eru bara fleiri en ég sem þurfa að komast á þessi lyf,“ segir hún. „Fólk er byrjað að bjarga sér sjálft, fólk er byrjað að fara til útlanda af því þessi lyf eru fyrirbyggjandi. Fólk er farið að kaupa sér miða til Boston og koma sér inn á spítala þar eða taka þátt í rannsóknum í Svíþjóð. Það er svo hræðilegt að þetta þurfi að vera svona, þá er allt í einu komin einhver stéttaskipting hjá sjúklingum með þennan sjúkdóm. Það eru bara ekki allir í þeirri stöðu að geta komið sér úr landi til að fá lyfið.“ Landspítalinn Tengdar fréttir Fær ekki lyf við MND sjúkdómnum: „Lýsi algjöru frati á LSH“ Kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn fyrir um tveimur árum. Hún gagnrýnir heilbrigðiskerfið harkalega og þá staðreynd að hún fái ekki aðgengi að lyfjunum Tofersen eða AP101 sem rannsóknir hafa sýnt að geti hægt á framgangi sjúkdómsins. 2. mars 2023 13:38 Greind með sama banvæna sjúkdóm og pabbi hennar Kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn fyrr á þessu ári. Faðir hennar, trommarinn Rafn Ragnar Jónsson, lést úr sama sjúkdómi árið 2004 þá 49 ára gamall. Þetta kemur fram í þættinum Okkar á milli sem sýndur verður á RÚV í kvöld. 18. nóvember 2021 16:36 Mest lesið Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Fleiri fréttir Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Sjá meira
Helga Rakel greindist með sjúkdóminn árið 2021 en faðir hennar, tónlistarmaðurinn Rafn Ragnar Jónsson, eða Rabbi eins og hann var alltaf kallaður, lést úr honum árið 2004. Í október árið 2021 óskaði Helga fyrst eftir því að skoðað yrði hvort hún gæti fengið lyfið Torfensen vegna sjúkdómsins. Lyfið er enn í rannsóknum en þær hafa gengið vel, í bestu tilfellum hafa einkenni sjúkdómsins staðnað sum einkenni jafnvel gengið að hluta til baka. Þegar Helga óskaði fyrst eftir lyfinu voru sjö mánuðir síðan hún greindist. Á þeim tímapunkti gekk hún við staf. Í júní árið eftir skrifaði hún lækninum aftur vegna lyfsins. Þá var hún farin að notast við hjólastól en styrkur í höndunum hennar var enn góður. Nú eru tvö ár síðan Helga greindist með sjúkdóminn. Hreyfigeta hennar hefur minnkað til muna síðan þá og styrkurinn í höndunum er ekki eins og hann var. Jákvæð teikn á lofti Helga hefur þó fengið jákvæðar fréttir og svo virðist vera sem hún fái á endanum að prófa lyfið. „Ég veit í rauninni mjög lítið annað en það að ég er búin að fá að vita úr tveimur áttum, annars vegar er búið að boða mig á fund og hins vegar frá lækninum mínum, að það séu jákvæð teikn á lofti um að ég fái lyfið. En ég veit ekki meira sjálf,“ segir hún í samtali við blaðamann. Ekki er enn komin jákvæð niðurstaða og því stígur Helga varlega til jarðar. Hún vonar að þetta endi með því að hún fái að prófa lyfið. „Það eina sem ég veit er að það virðast vera einhver jákvæð teikn á lofti. En ég er ekki með neitt staðfest.“ Kapphlaup við tímann Ljóst er að Helga er í kapphlaupi við tímann þar sem lyfið virðist virka betur eftir því hversu snemma fólk með MND sjúkdóminn byrjar á því. „Í bestu tilvikum þá staðnar sjúkdómurinn og maður fær jafnvel örlitla hreyfigetu til baka. En ef þú ert of langt gengin þá eru minni líkur á að þetta virki. Það er erfitt fyrir mig að segja hvort þetta hefði tekist í fyrsta lagi og hvaða áhrif þetta hefði haft en í besta falli þá væri ég ekki komin í hjólastól, ég væri allavega með mátt í höndunum. Landspítalinn getur náttúrulega ekki svarið fyrir það að þetta hafi ekki kostað mig það.“ Helga segir að það fylgi auðvitað einhver áhætta því að prófa lyfið. Til að mynda er áhætta fólgin í lyfjagjöfinni sjálfri þar sem það þarf að stinga í mænuna í hvert skipti sem lyfið er gefið. „Rökin sem ég fæ frá læknunum er að þeir meta þetta ekki nógu öruggt. Þeim finnst lyfjagjöfin vera áhættuþáttur því það þarf að stinga í mænuna einu sinni í mánuði. Það er áhætta í hvert skipti og ef þú gerir það tólf sinnum á ári þá eykst áhættan,“ segir hún. „Ég meina, MND sjúkdómurinn, það vita allir hvernig hann endar. Það er bara tímaspursmál. Þannig ég hef aldeilis áhuga á að taka smá áhættu og prófa þetta.“ Fleiri en Helga í sömu stöðu Helgu finnst að sjúklingar eigi að fá að taka upplýsta ákvörðun sjálfir, það sé þá hlutverk læknanna að upplýsa þau í staðinn fyrir að koma í veg fyrir lyfjagjöf. „Ég skil auðvitað að það þurfi að vera í gildi reglur um það hvaða lyf eru veitt, ég átta mig alveg á því en mér fannst þær bara ekki eiga við í þessu tilfelli.“ Þá segir Helga að það séu fleiri en hún með sjúkdóminn á Íslandi. „Ég hef ekki miklu að tapa og ekki bara ég, þetta snýst ekki bara um mig,“ segir hún. Hún segist vita af að minnsta kosti þremur stórum fjölskyldum hér á landi sem eru með sama genagalla og hún. „Það eru bara fleiri en ég sem þurfa að komast á þessi lyf,“ segir hún. „Fólk er byrjað að bjarga sér sjálft, fólk er byrjað að fara til útlanda af því þessi lyf eru fyrirbyggjandi. Fólk er farið að kaupa sér miða til Boston og koma sér inn á spítala þar eða taka þátt í rannsóknum í Svíþjóð. Það er svo hræðilegt að þetta þurfi að vera svona, þá er allt í einu komin einhver stéttaskipting hjá sjúklingum með þennan sjúkdóm. Það eru bara ekki allir í þeirri stöðu að geta komið sér úr landi til að fá lyfið.“
Landspítalinn Tengdar fréttir Fær ekki lyf við MND sjúkdómnum: „Lýsi algjöru frati á LSH“ Kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn fyrir um tveimur árum. Hún gagnrýnir heilbrigðiskerfið harkalega og þá staðreynd að hún fái ekki aðgengi að lyfjunum Tofersen eða AP101 sem rannsóknir hafa sýnt að geti hægt á framgangi sjúkdómsins. 2. mars 2023 13:38 Greind með sama banvæna sjúkdóm og pabbi hennar Kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn fyrr á þessu ári. Faðir hennar, trommarinn Rafn Ragnar Jónsson, lést úr sama sjúkdómi árið 2004 þá 49 ára gamall. Þetta kemur fram í þættinum Okkar á milli sem sýndur verður á RÚV í kvöld. 18. nóvember 2021 16:36 Mest lesið Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Sigurvegarar í keppni Musks ekki valdir af handahófi Erlent Ekki lægri meðalhiti frá árinu 1997 Veður Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Bandaríkjamenn ganga að kjörborðinu Erlent Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Erlent Fleiri fréttir Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Formaður Kyndils lést í slysinu við Tungufljót Leituðu áfram undir ís vegna misræmis milli lista og leiðsögumanna Yfirbuguðu konu með lítið barn og hníf í hendi Sjálfstæðismenn vilja taka upp samræmd próf Sjónum beint til vinstri í kosningapallborðinu Ríkið þrýsti læknum út í harðari verkfallsaðgerðir Aukaþingmaður leikur enn lausum hala Baráttan í Bandaríkjunum á lokametrunum Málið komið á „endastöð“ og rannsókn lokið Sjá meira
Fær ekki lyf við MND sjúkdómnum: „Lýsi algjöru frati á LSH“ Kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn fyrir um tveimur árum. Hún gagnrýnir heilbrigðiskerfið harkalega og þá staðreynd að hún fái ekki aðgengi að lyfjunum Tofersen eða AP101 sem rannsóknir hafa sýnt að geti hægt á framgangi sjúkdómsins. 2. mars 2023 13:38
Greind með sama banvæna sjúkdóm og pabbi hennar Kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn fyrr á þessu ári. Faðir hennar, trommarinn Rafn Ragnar Jónsson, lést úr sama sjúkdómi árið 2004 þá 49 ára gamall. Þetta kemur fram í þættinum Okkar á milli sem sýndur verður á RÚV í kvöld. 18. nóvember 2021 16:36