Nú er mikilvægt að tala skýrt Þórir Guðmundsson skrifar 2. mars 2020 10:30 Íslendingar þurfa að spritta sig, þvo hendurnar í tíma og ótíma og forðast að lenda í þvögu. Kannski ættum við að fækka knúsum og kossum á kinn. Þetta er það sem við, almenningur, getum raunhæfast gert til að koma í veg fyrir að kórónuveiran breiðist hér út líkt og hún hefur gert annars staðar. Við þurfum líka að takmarka mjög fjöldasamkomur þar sem mannmergð eykur líkur á smiti. Nú þegar er verið að aflýsa íþróttaleikjum víða um heim eða huga þannig að framkvæmd þeirra að ólíklegra sé að veiran geti borist milli fólks. Sérfræðingar segja ólíklegt að veiran dreifist með handabandi þó að það geti gerst. Það er snerting við sýktan hlut sem þarf að forðast og það getur eins verið hönd og handrið. Við þurfum því ekki nauðsynlega að hætta að takast í hendur – en ættum samt að sótthreinsa hendurnar reglulega. Einn stjórnmálamaður hefur lagt til að yfirvöld loki landamærunum til að koma í veg fyrir smit hingað til lands. Sem fyrstu viðbrögð þá er hugsunin um að einangra þessa fjarlægu eyju frá umheiminum alveg skiljanleg. Sem aðgerð þá gengur hún samt ekki upp. Í nútíma samfélagi þurfum við að sætta okkur við að landamærum verður ekki lokað. Yfirvöld eru sem betur fer farin að sýna miklu meiri alvöru í því að koma í veg fyrir útbreiðslu veirunnar hér á landi. Vikurnar eftir að veiran kom upp í Wuhan í Kína voru viðbrögð stjórnvalda hér á landi fálmkennd og ráðleggingar illa rökstuddar. Það voru stjórnvöld í Pekíng sem tóku mikilvægustu ákvörðunina til að hindra útbreiðslu veikinnar með því að stöðva hópferðir frá Kína, meðal annars til Íslands. Sömuleiðis voru viðbrögð yfirvalda hér á landi við útbreiðslu veirunnar á Norður-Ítalíu og á Kanaríeyjum – tveimur vinsælum áfangastöðum Íslendinga að veturlagi – undarlega óskýr og ráðleggingar óraunsæar. Dögum saman var engin leið að átta sig á leiðbeiningum sóttvarnalæknis til fólks sem fór á skíði á Ítalíu. Mátti það fara heim í gegnum flugvöllinn í Verona, sem er á skilgreindu hættusvæði? Kórónuveiran er komin til Íslands. Stjórnvöld þurfa að tala skýrt til almennings og koma með raunhæfar ráðleggingar.Unsplash/CDC Vanmáttug viðbrögð um tíma má að einhverju leyti rekja til fámennis í veikburða stjórnsýslu, þar sem álag á starfsfólki er allt of mikið þegar ástand er eðlilegt og yfirgengilegt þegar þarf að bregðast við einhverju óvenjulegu. Þegar kórónufárið barst á borð almannavarnadeildar ríkislögreglustjóra bættist það við snjóflóð, hamfaraveður og jarðhræringar sem fámenn deild þurfti að fást við. Sem betur fer virðist upplýsingagjöf vera að breytast til batnaðar. Víðir Reynisson fyrrverandi yfirmaður almannavarna hefur veitt upplýsingafundum um kórónuveiruna þarfa forystu, meðal annars með því að gangast við mistökum sem gerð voru eftir greiningu á fyrsta tilfelli Covid-19 sjúkdómsins hér á landi. Þess háttar hreinskilni eykur traust. Til að sjá hvað léleg upplýsingagjöf til almennings getur valdið miklum skaða þarf ekki annað en líta til Bandaríkjanna. Þar hefur forseti landsins leitt vandræðagang og feluleik, meðal annars með því að reyna að klína vandanum einhvern vegin á pólitíska andstæðinga sína. Góður vilji er ekki vandamál hér á landi. Leigan á Hóteli Lind undir erlenda ferðamenn sem þurfa að fara í sóttkví er afar traustvekjandi skref. Það eru nær daglegir blaðamannafundir líka. Nú þarf að leggja áherslu á skýrar upplýsingar og raunhæfar ráðleggingar til almennings. Ef ráðlegging til fjölskyldu sem hefur bókað fokdýra skíðaferð til Norður-Ítalíu er að fara ekki, þá þarf að segja það hreint út; ekki láta duga að hvetja til að sleppa „ónauðsynlegum“ ferðum. Ef slík ferðalög eru raunveruleg ógn við heilsu almennings á Íslandi þá á að koma í veg fyrir þau, þó að það kunni að skapa stjórnvöldum skaðabótaskyldu. Kórónuveiran mun vafalítið halda áfram að spretta upp og valda stórskaða hingað og þangað um heiminn á næstu vikum og mánuðum. Smitum hér á landi mun vafalítið fjölga. Stjórnvöld sem bregðast við af afli, einbeitingu og kröftugu samtali við almenning geta forðað því að allt fari á versta veg. Höfundur er ritstjóri fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Heilbrigðismál Þórir Guðmundsson Mest lesið Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu skrifar Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann skrifar Skoðun Sameinuðu þjóðirnar 80 ára: Framtíðin er okkar Eva Harðardóttir skrifar Skoðun Til hamingju með 24. október Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Sjá meira
Íslendingar þurfa að spritta sig, þvo hendurnar í tíma og ótíma og forðast að lenda í þvögu. Kannski ættum við að fækka knúsum og kossum á kinn. Þetta er það sem við, almenningur, getum raunhæfast gert til að koma í veg fyrir að kórónuveiran breiðist hér út líkt og hún hefur gert annars staðar. Við þurfum líka að takmarka mjög fjöldasamkomur þar sem mannmergð eykur líkur á smiti. Nú þegar er verið að aflýsa íþróttaleikjum víða um heim eða huga þannig að framkvæmd þeirra að ólíklegra sé að veiran geti borist milli fólks. Sérfræðingar segja ólíklegt að veiran dreifist með handabandi þó að það geti gerst. Það er snerting við sýktan hlut sem þarf að forðast og það getur eins verið hönd og handrið. Við þurfum því ekki nauðsynlega að hætta að takast í hendur – en ættum samt að sótthreinsa hendurnar reglulega. Einn stjórnmálamaður hefur lagt til að yfirvöld loki landamærunum til að koma í veg fyrir smit hingað til lands. Sem fyrstu viðbrögð þá er hugsunin um að einangra þessa fjarlægu eyju frá umheiminum alveg skiljanleg. Sem aðgerð þá gengur hún samt ekki upp. Í nútíma samfélagi þurfum við að sætta okkur við að landamærum verður ekki lokað. Yfirvöld eru sem betur fer farin að sýna miklu meiri alvöru í því að koma í veg fyrir útbreiðslu veirunnar hér á landi. Vikurnar eftir að veiran kom upp í Wuhan í Kína voru viðbrögð stjórnvalda hér á landi fálmkennd og ráðleggingar illa rökstuddar. Það voru stjórnvöld í Pekíng sem tóku mikilvægustu ákvörðunina til að hindra útbreiðslu veikinnar með því að stöðva hópferðir frá Kína, meðal annars til Íslands. Sömuleiðis voru viðbrögð yfirvalda hér á landi við útbreiðslu veirunnar á Norður-Ítalíu og á Kanaríeyjum – tveimur vinsælum áfangastöðum Íslendinga að veturlagi – undarlega óskýr og ráðleggingar óraunsæar. Dögum saman var engin leið að átta sig á leiðbeiningum sóttvarnalæknis til fólks sem fór á skíði á Ítalíu. Mátti það fara heim í gegnum flugvöllinn í Verona, sem er á skilgreindu hættusvæði? Kórónuveiran er komin til Íslands. Stjórnvöld þurfa að tala skýrt til almennings og koma með raunhæfar ráðleggingar.Unsplash/CDC Vanmáttug viðbrögð um tíma má að einhverju leyti rekja til fámennis í veikburða stjórnsýslu, þar sem álag á starfsfólki er allt of mikið þegar ástand er eðlilegt og yfirgengilegt þegar þarf að bregðast við einhverju óvenjulegu. Þegar kórónufárið barst á borð almannavarnadeildar ríkislögreglustjóra bættist það við snjóflóð, hamfaraveður og jarðhræringar sem fámenn deild þurfti að fást við. Sem betur fer virðist upplýsingagjöf vera að breytast til batnaðar. Víðir Reynisson fyrrverandi yfirmaður almannavarna hefur veitt upplýsingafundum um kórónuveiruna þarfa forystu, meðal annars með því að gangast við mistökum sem gerð voru eftir greiningu á fyrsta tilfelli Covid-19 sjúkdómsins hér á landi. Þess háttar hreinskilni eykur traust. Til að sjá hvað léleg upplýsingagjöf til almennings getur valdið miklum skaða þarf ekki annað en líta til Bandaríkjanna. Þar hefur forseti landsins leitt vandræðagang og feluleik, meðal annars með því að reyna að klína vandanum einhvern vegin á pólitíska andstæðinga sína. Góður vilji er ekki vandamál hér á landi. Leigan á Hóteli Lind undir erlenda ferðamenn sem þurfa að fara í sóttkví er afar traustvekjandi skref. Það eru nær daglegir blaðamannafundir líka. Nú þarf að leggja áherslu á skýrar upplýsingar og raunhæfar ráðleggingar til almennings. Ef ráðlegging til fjölskyldu sem hefur bókað fokdýra skíðaferð til Norður-Ítalíu er að fara ekki, þá þarf að segja það hreint út; ekki láta duga að hvetja til að sleppa „ónauðsynlegum“ ferðum. Ef slík ferðalög eru raunveruleg ógn við heilsu almennings á Íslandi þá á að koma í veg fyrir þau, þó að það kunni að skapa stjórnvöldum skaðabótaskyldu. Kórónuveiran mun vafalítið halda áfram að spretta upp og valda stórskaða hingað og þangað um heiminn á næstu vikum og mánuðum. Smitum hér á landi mun vafalítið fjölga. Stjórnvöld sem bregðast við af afli, einbeitingu og kröftugu samtali við almenning geta forðað því að allt fari á versta veg. Höfundur er ritstjóri fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar.
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun
Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson Skoðun
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun
Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson Skoðun