Nú er mikilvægt að tala skýrt Þórir Guðmundsson skrifar 2. mars 2020 10:30 Íslendingar þurfa að spritta sig, þvo hendurnar í tíma og ótíma og forðast að lenda í þvögu. Kannski ættum við að fækka knúsum og kossum á kinn. Þetta er það sem við, almenningur, getum raunhæfast gert til að koma í veg fyrir að kórónuveiran breiðist hér út líkt og hún hefur gert annars staðar. Við þurfum líka að takmarka mjög fjöldasamkomur þar sem mannmergð eykur líkur á smiti. Nú þegar er verið að aflýsa íþróttaleikjum víða um heim eða huga þannig að framkvæmd þeirra að ólíklegra sé að veiran geti borist milli fólks. Sérfræðingar segja ólíklegt að veiran dreifist með handabandi þó að það geti gerst. Það er snerting við sýktan hlut sem þarf að forðast og það getur eins verið hönd og handrið. Við þurfum því ekki nauðsynlega að hætta að takast í hendur – en ættum samt að sótthreinsa hendurnar reglulega. Einn stjórnmálamaður hefur lagt til að yfirvöld loki landamærunum til að koma í veg fyrir smit hingað til lands. Sem fyrstu viðbrögð þá er hugsunin um að einangra þessa fjarlægu eyju frá umheiminum alveg skiljanleg. Sem aðgerð þá gengur hún samt ekki upp. Í nútíma samfélagi þurfum við að sætta okkur við að landamærum verður ekki lokað. Yfirvöld eru sem betur fer farin að sýna miklu meiri alvöru í því að koma í veg fyrir útbreiðslu veirunnar hér á landi. Vikurnar eftir að veiran kom upp í Wuhan í Kína voru viðbrögð stjórnvalda hér á landi fálmkennd og ráðleggingar illa rökstuddar. Það voru stjórnvöld í Pekíng sem tóku mikilvægustu ákvörðunina til að hindra útbreiðslu veikinnar með því að stöðva hópferðir frá Kína, meðal annars til Íslands. Sömuleiðis voru viðbrögð yfirvalda hér á landi við útbreiðslu veirunnar á Norður-Ítalíu og á Kanaríeyjum – tveimur vinsælum áfangastöðum Íslendinga að veturlagi – undarlega óskýr og ráðleggingar óraunsæar. Dögum saman var engin leið að átta sig á leiðbeiningum sóttvarnalæknis til fólks sem fór á skíði á Ítalíu. Mátti það fara heim í gegnum flugvöllinn í Verona, sem er á skilgreindu hættusvæði? Kórónuveiran er komin til Íslands. Stjórnvöld þurfa að tala skýrt til almennings og koma með raunhæfar ráðleggingar.Unsplash/CDC Vanmáttug viðbrögð um tíma má að einhverju leyti rekja til fámennis í veikburða stjórnsýslu, þar sem álag á starfsfólki er allt of mikið þegar ástand er eðlilegt og yfirgengilegt þegar þarf að bregðast við einhverju óvenjulegu. Þegar kórónufárið barst á borð almannavarnadeildar ríkislögreglustjóra bættist það við snjóflóð, hamfaraveður og jarðhræringar sem fámenn deild þurfti að fást við. Sem betur fer virðist upplýsingagjöf vera að breytast til batnaðar. Víðir Reynisson fyrrverandi yfirmaður almannavarna hefur veitt upplýsingafundum um kórónuveiruna þarfa forystu, meðal annars með því að gangast við mistökum sem gerð voru eftir greiningu á fyrsta tilfelli Covid-19 sjúkdómsins hér á landi. Þess háttar hreinskilni eykur traust. Til að sjá hvað léleg upplýsingagjöf til almennings getur valdið miklum skaða þarf ekki annað en líta til Bandaríkjanna. Þar hefur forseti landsins leitt vandræðagang og feluleik, meðal annars með því að reyna að klína vandanum einhvern vegin á pólitíska andstæðinga sína. Góður vilji er ekki vandamál hér á landi. Leigan á Hóteli Lind undir erlenda ferðamenn sem þurfa að fara í sóttkví er afar traustvekjandi skref. Það eru nær daglegir blaðamannafundir líka. Nú þarf að leggja áherslu á skýrar upplýsingar og raunhæfar ráðleggingar til almennings. Ef ráðlegging til fjölskyldu sem hefur bókað fokdýra skíðaferð til Norður-Ítalíu er að fara ekki, þá þarf að segja það hreint út; ekki láta duga að hvetja til að sleppa „ónauðsynlegum“ ferðum. Ef slík ferðalög eru raunveruleg ógn við heilsu almennings á Íslandi þá á að koma í veg fyrir þau, þó að það kunni að skapa stjórnvöldum skaðabótaskyldu. Kórónuveiran mun vafalítið halda áfram að spretta upp og valda stórskaða hingað og þangað um heiminn á næstu vikum og mánuðum. Smitum hér á landi mun vafalítið fjölga. Stjórnvöld sem bregðast við af afli, einbeitingu og kröftugu samtali við almenning geta forðað því að allt fari á versta veg. Höfundur er ritstjóri fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Heilbrigðismál Þórir Guðmundsson Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Sjá meira
Íslendingar þurfa að spritta sig, þvo hendurnar í tíma og ótíma og forðast að lenda í þvögu. Kannski ættum við að fækka knúsum og kossum á kinn. Þetta er það sem við, almenningur, getum raunhæfast gert til að koma í veg fyrir að kórónuveiran breiðist hér út líkt og hún hefur gert annars staðar. Við þurfum líka að takmarka mjög fjöldasamkomur þar sem mannmergð eykur líkur á smiti. Nú þegar er verið að aflýsa íþróttaleikjum víða um heim eða huga þannig að framkvæmd þeirra að ólíklegra sé að veiran geti borist milli fólks. Sérfræðingar segja ólíklegt að veiran dreifist með handabandi þó að það geti gerst. Það er snerting við sýktan hlut sem þarf að forðast og það getur eins verið hönd og handrið. Við þurfum því ekki nauðsynlega að hætta að takast í hendur – en ættum samt að sótthreinsa hendurnar reglulega. Einn stjórnmálamaður hefur lagt til að yfirvöld loki landamærunum til að koma í veg fyrir smit hingað til lands. Sem fyrstu viðbrögð þá er hugsunin um að einangra þessa fjarlægu eyju frá umheiminum alveg skiljanleg. Sem aðgerð þá gengur hún samt ekki upp. Í nútíma samfélagi þurfum við að sætta okkur við að landamærum verður ekki lokað. Yfirvöld eru sem betur fer farin að sýna miklu meiri alvöru í því að koma í veg fyrir útbreiðslu veirunnar hér á landi. Vikurnar eftir að veiran kom upp í Wuhan í Kína voru viðbrögð stjórnvalda hér á landi fálmkennd og ráðleggingar illa rökstuddar. Það voru stjórnvöld í Pekíng sem tóku mikilvægustu ákvörðunina til að hindra útbreiðslu veikinnar með því að stöðva hópferðir frá Kína, meðal annars til Íslands. Sömuleiðis voru viðbrögð yfirvalda hér á landi við útbreiðslu veirunnar á Norður-Ítalíu og á Kanaríeyjum – tveimur vinsælum áfangastöðum Íslendinga að veturlagi – undarlega óskýr og ráðleggingar óraunsæar. Dögum saman var engin leið að átta sig á leiðbeiningum sóttvarnalæknis til fólks sem fór á skíði á Ítalíu. Mátti það fara heim í gegnum flugvöllinn í Verona, sem er á skilgreindu hættusvæði? Kórónuveiran er komin til Íslands. Stjórnvöld þurfa að tala skýrt til almennings og koma með raunhæfar ráðleggingar.Unsplash/CDC Vanmáttug viðbrögð um tíma má að einhverju leyti rekja til fámennis í veikburða stjórnsýslu, þar sem álag á starfsfólki er allt of mikið þegar ástand er eðlilegt og yfirgengilegt þegar þarf að bregðast við einhverju óvenjulegu. Þegar kórónufárið barst á borð almannavarnadeildar ríkislögreglustjóra bættist það við snjóflóð, hamfaraveður og jarðhræringar sem fámenn deild þurfti að fást við. Sem betur fer virðist upplýsingagjöf vera að breytast til batnaðar. Víðir Reynisson fyrrverandi yfirmaður almannavarna hefur veitt upplýsingafundum um kórónuveiruna þarfa forystu, meðal annars með því að gangast við mistökum sem gerð voru eftir greiningu á fyrsta tilfelli Covid-19 sjúkdómsins hér á landi. Þess háttar hreinskilni eykur traust. Til að sjá hvað léleg upplýsingagjöf til almennings getur valdið miklum skaða þarf ekki annað en líta til Bandaríkjanna. Þar hefur forseti landsins leitt vandræðagang og feluleik, meðal annars með því að reyna að klína vandanum einhvern vegin á pólitíska andstæðinga sína. Góður vilji er ekki vandamál hér á landi. Leigan á Hóteli Lind undir erlenda ferðamenn sem þurfa að fara í sóttkví er afar traustvekjandi skref. Það eru nær daglegir blaðamannafundir líka. Nú þarf að leggja áherslu á skýrar upplýsingar og raunhæfar ráðleggingar til almennings. Ef ráðlegging til fjölskyldu sem hefur bókað fokdýra skíðaferð til Norður-Ítalíu er að fara ekki, þá þarf að segja það hreint út; ekki láta duga að hvetja til að sleppa „ónauðsynlegum“ ferðum. Ef slík ferðalög eru raunveruleg ógn við heilsu almennings á Íslandi þá á að koma í veg fyrir þau, þó að það kunni að skapa stjórnvöldum skaðabótaskyldu. Kórónuveiran mun vafalítið halda áfram að spretta upp og valda stórskaða hingað og þangað um heiminn á næstu vikum og mánuðum. Smitum hér á landi mun vafalítið fjölga. Stjórnvöld sem bregðast við af afli, einbeitingu og kröftugu samtali við almenning geta forðað því að allt fari á versta veg. Höfundur er ritstjóri fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar.
Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun