Brauð til sölu Guðmundur Steingrímsson skrifar 26. nóvember 2018 07:00 Á dögunum ákváðum við hjónin að kaupa okkur súrdeigsbrauð. Brauðið var afbragðsgott. Þegar sitthvor sneiðin hafði verið borðuð fórum við að velta fyrir okkur, í tíðindaleysi hversdagsins, hvað þessi herlegheit kostuðu. Það rann upp fyrir okkur ljós. Hversu fáránlegt er það að brauð — einn brauðhleifur — skuli kosta þúsund kall? Er það í lagi? Skyndilega fórum við að umgangast þetta brauð eins og einhver svakaleg gæði. Það skemmist og harðnar á tveimur dögum. Við veltum því auðvitað upp hvort ekki væri skynsamlegt að selja helminginn af því á Bland. Hálft súrdeigsbrauð til sölu. Fimm hundruð kall. Kannski gerum við það næst. Gæti líka verið skynsamlegt að slá saman í svona brauð, nágrannarnir. Spurning um að auglýsa eftir meðfjárfestum. Í öllu falli var það skyndilega orðið visst atriði í heimilishaldinu að reyna að njóta brauðsins á meðan það var enn mjúkt og klára sem mest af því. Í því skyni var farið sérstaklega heim í hádeginu einn daginn til þess að halda áfram að borða brauðið. Við náðum að klára það, svo gott sem. Annað hefði verið agalegt. Ég held að það sé orðið réttmætt og aðkallandi álitamál hvort svona brauð sé ekki tilvalin jólagjöf. Slíkt er verðið. Rolla í háu ljósunum Auðvitað er maður orðinn svolítið þreyttur á þessu. Þessu íslenska verðlagi. Þessari látlausu dýrtíð. Að vera íslenskur neytandi er eins og að vera stanslaust eins og rolla í háu ljósunum. Maður er sífellt undrandi. Alltaf jafn hissa. Alltaf jafn ráðvilltur. Alltaf jafn mikið hafður að fífli einhvern veginn. Á virkilega að rukka mann um 1500 kall fyrir bjór? Í alvöru? Níu þúsund kall fyrir rauðvínsflösku? Tvö þúsund og fimm hundruð fyrir hamborgara? Sjö hundruð og fimmtíu fyrir kaffi? Ísland virðist vera einn stór markaðsbrestur. Það er eins og neytendur hafi engin áhrif á verðlag. Þeir eiga bara að borga. Ég heyrði sögu af eldri konu á leigumarkaði um daginn. Leigan hennar ríflega tvöfaldaðist á tæplega tveggja ára tímabili. Hún varð að flytja út og leigir núna lítið herbergi. Endrum og eins keyrir hún framhjá gömlu íbúðinni. Hún hefur staðið auð í marga mánuði. Þetta er athyglisvert dæmi sem sýnir málið í hnotskurn: Það virðist vera mikilvægara að rukka hátt verð heldur en að selja vöruna. Stemningin virðist vera sú, að frekar eigi að verðleggja íbúðirnar hátt heldur en að leigja þær út. Batteríslaus tilboð Ég hugsaði mér gott til glóðarinnar á svörtum föstudegi. Ég skoðaði af athygli nokkur tilboð á hlutum sem vantar í heimilishaldið og var næstum því lagður af stað út í bæ að kaupa einhvern skollann þegar ég tók upp á því að hugsa málið aðeins betur og skoða smáa letrið. Auðvitað kom á daginn að til dæmis verkfærin sem mig langaði til að kaupa voru ekki með batteríum. Þau þurfti að kaupa sérstaklega. Og þau kostuðu milljón skrilljónir. Þetta er allt einhvern veginn svona. Greint var frá því í fréttum að verslanir hefðu verið staðnar að því að hækka verðið í aðdraganda föstudagsins til þess að geta svo auglýst ríflegar lækkanir. Snjallt. Það má alltaf reyna að græða á hinum sauðheimsku íslensku neytendum. Spurningin er hvort svoleiðis þenkjandi kaupmönnum verði kápan úr því klæðinu til lengdar. Einhvern tímann hættir fólk að borga. Ég trúi ekki öðru. Ég vafraði fljótlega inn á erlenda heimasíðu þar sem sömu verkfæri fengust fyrir ríflega helmingi lægra verð, á engu tilboði. Auðvitað kaupi ég þau frekar þar. Traustið Ég efast ekki um að aðilar í verslunarrekstri eiga alls konar skýringar á hraðbergi fyrir háu verðlagi. Og ég ætla ekki að alhæfa. Sumir virðast leggja sig fram um að reyna að bjóða ásættanleg verð. Nýr hamborgarastaður var opnaður um daginn. Þar er hægt að fá hamborgara á 1100 kall, sýndist mér. Það er skárra en tvö þúsund. Þegar ég gekk út af þessum stað fann ég til tilfinninga gagnvart matarverði sem ég hef ekki fundið um langa hríð á Íslandi, ef nokkurn tímann: Innilegrar ánægju með það að þarna skuli kannski vera kominn veitingamaður sem ætlar mögulega að veðja á það að verðlag skipti einhverju máli fyrir viðskiptavinina. Að þeir verði ánægðari með lægra verð. Það væri nýbreytni. Þetta er þó hugsun sem hefur rutt sér til rúms víða erlendis. Almennt finn ég til annarra tilfinninga gagnvart íslenskum verslunarrekstri. Eins og hjá mörgum, held ég, er tilfinningin vantraust. Ég á erfitt með að treysta því að verslun og þjónusta á Íslandi sé rekin með hagsmuni neytenda að leiðarljósi. Það er eins og annað ráði för. En hvað um það. Ég á skorpinn enda af súrdeigsbrauði heima. Sel hann á 350 kr. og málið er dautt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Skoðun Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Á dögunum ákváðum við hjónin að kaupa okkur súrdeigsbrauð. Brauðið var afbragðsgott. Þegar sitthvor sneiðin hafði verið borðuð fórum við að velta fyrir okkur, í tíðindaleysi hversdagsins, hvað þessi herlegheit kostuðu. Það rann upp fyrir okkur ljós. Hversu fáránlegt er það að brauð — einn brauðhleifur — skuli kosta þúsund kall? Er það í lagi? Skyndilega fórum við að umgangast þetta brauð eins og einhver svakaleg gæði. Það skemmist og harðnar á tveimur dögum. Við veltum því auðvitað upp hvort ekki væri skynsamlegt að selja helminginn af því á Bland. Hálft súrdeigsbrauð til sölu. Fimm hundruð kall. Kannski gerum við það næst. Gæti líka verið skynsamlegt að slá saman í svona brauð, nágrannarnir. Spurning um að auglýsa eftir meðfjárfestum. Í öllu falli var það skyndilega orðið visst atriði í heimilishaldinu að reyna að njóta brauðsins á meðan það var enn mjúkt og klára sem mest af því. Í því skyni var farið sérstaklega heim í hádeginu einn daginn til þess að halda áfram að borða brauðið. Við náðum að klára það, svo gott sem. Annað hefði verið agalegt. Ég held að það sé orðið réttmætt og aðkallandi álitamál hvort svona brauð sé ekki tilvalin jólagjöf. Slíkt er verðið. Rolla í háu ljósunum Auðvitað er maður orðinn svolítið þreyttur á þessu. Þessu íslenska verðlagi. Þessari látlausu dýrtíð. Að vera íslenskur neytandi er eins og að vera stanslaust eins og rolla í háu ljósunum. Maður er sífellt undrandi. Alltaf jafn hissa. Alltaf jafn ráðvilltur. Alltaf jafn mikið hafður að fífli einhvern veginn. Á virkilega að rukka mann um 1500 kall fyrir bjór? Í alvöru? Níu þúsund kall fyrir rauðvínsflösku? Tvö þúsund og fimm hundruð fyrir hamborgara? Sjö hundruð og fimmtíu fyrir kaffi? Ísland virðist vera einn stór markaðsbrestur. Það er eins og neytendur hafi engin áhrif á verðlag. Þeir eiga bara að borga. Ég heyrði sögu af eldri konu á leigumarkaði um daginn. Leigan hennar ríflega tvöfaldaðist á tæplega tveggja ára tímabili. Hún varð að flytja út og leigir núna lítið herbergi. Endrum og eins keyrir hún framhjá gömlu íbúðinni. Hún hefur staðið auð í marga mánuði. Þetta er athyglisvert dæmi sem sýnir málið í hnotskurn: Það virðist vera mikilvægara að rukka hátt verð heldur en að selja vöruna. Stemningin virðist vera sú, að frekar eigi að verðleggja íbúðirnar hátt heldur en að leigja þær út. Batteríslaus tilboð Ég hugsaði mér gott til glóðarinnar á svörtum föstudegi. Ég skoðaði af athygli nokkur tilboð á hlutum sem vantar í heimilishaldið og var næstum því lagður af stað út í bæ að kaupa einhvern skollann þegar ég tók upp á því að hugsa málið aðeins betur og skoða smáa letrið. Auðvitað kom á daginn að til dæmis verkfærin sem mig langaði til að kaupa voru ekki með batteríum. Þau þurfti að kaupa sérstaklega. Og þau kostuðu milljón skrilljónir. Þetta er allt einhvern veginn svona. Greint var frá því í fréttum að verslanir hefðu verið staðnar að því að hækka verðið í aðdraganda föstudagsins til þess að geta svo auglýst ríflegar lækkanir. Snjallt. Það má alltaf reyna að græða á hinum sauðheimsku íslensku neytendum. Spurningin er hvort svoleiðis þenkjandi kaupmönnum verði kápan úr því klæðinu til lengdar. Einhvern tímann hættir fólk að borga. Ég trúi ekki öðru. Ég vafraði fljótlega inn á erlenda heimasíðu þar sem sömu verkfæri fengust fyrir ríflega helmingi lægra verð, á engu tilboði. Auðvitað kaupi ég þau frekar þar. Traustið Ég efast ekki um að aðilar í verslunarrekstri eiga alls konar skýringar á hraðbergi fyrir háu verðlagi. Og ég ætla ekki að alhæfa. Sumir virðast leggja sig fram um að reyna að bjóða ásættanleg verð. Nýr hamborgarastaður var opnaður um daginn. Þar er hægt að fá hamborgara á 1100 kall, sýndist mér. Það er skárra en tvö þúsund. Þegar ég gekk út af þessum stað fann ég til tilfinninga gagnvart matarverði sem ég hef ekki fundið um langa hríð á Íslandi, ef nokkurn tímann: Innilegrar ánægju með það að þarna skuli kannski vera kominn veitingamaður sem ætlar mögulega að veðja á það að verðlag skipti einhverju máli fyrir viðskiptavinina. Að þeir verði ánægðari með lægra verð. Það væri nýbreytni. Þetta er þó hugsun sem hefur rutt sér til rúms víða erlendis. Almennt finn ég til annarra tilfinninga gagnvart íslenskum verslunarrekstri. Eins og hjá mörgum, held ég, er tilfinningin vantraust. Ég á erfitt með að treysta því að verslun og þjónusta á Íslandi sé rekin með hagsmuni neytenda að leiðarljósi. Það er eins og annað ráði för. En hvað um það. Ég á skorpinn enda af súrdeigsbrauði heima. Sel hann á 350 kr. og málið er dautt.
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar