Minni fyrirtæki betur búin undir áföll en áður Þorsteinn Friðrik Halldórsson skrifar 12. september 2018 08:00 Tvöföldun var í vexti fyrirtækja er byggja húsnæði. Vísir/Eyþór Fjárhagur lítilla og meðalstórra fyrirtækja hefur batnað verulega á síðustu árum og þannig skapað svigrúm til að takast á við framtíðaráföll. Þó er enn hægt að bæta rekstrarumhverfi fyrirtækja af þessari stærðargráðu. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu um efnahagslegt mikilvægi lítilla og meðalstórra fyrirtækja sem var unnin af Reykjavík Economics fyrir Íslandsbanka. „Kjarninn í þessu er að þessi fyrirtæki standa miklu betur en þau hafa gert lengi og þeim hefur farið fjölgandi,“ segir Magnús Árni Skúlason, hagfræðingur hjá Reykjavík Economics, í samtali við Markaðinn. „Þar með eru mörg af minni fyrirtækjum landsins betur í stakk búin til að takast á við efnahagsleg áföll ef til þeirra skyldi koma.“ Í úttektinni er miðað við þrengri skilgreiningu á litlum og meðalstórum fyrirtækjum, hér eftir nefnd LMF, en tíðkast annars staðar í Evrópu. Miðað er við að LMF séu fyrirtæki sem hafa ársveltu frá 5 til 500 milljóna króna á ári. Verulega hefur dregið úr skuldum LMF frá árinu 2008 í öllum stærðarflokkum nema hjá þeim fyrirtækjum sem velta á bilinu 100 til 250 milljónum króna og hjá minnstu fyrirtækjunum. Í flokki fyrirtækja með 100 til 250 milljóna króna veltu jukust skuldir árið 2016, einkum hjá fyrirtækjum í heild- og smásölu. Fyrirtæki í einkennandi greinum ferðaþjónustu eru skuldsettari en önnur fyrirtæki. „Skuldsetning ferðaþjónustufyrirtækja skýrist af miklum fjárfestingum sem óhjákvæmilega fylgja hröðum vexti. Þrátt fyrir það hefur skuldsetning þeirra lækkað verulega og nálgast það sem tíðkast í öðrum greinum,“ segir Magnús. Á síðustu árum hefur byggst upp eigið fé í öllum stærðarflokkum LMF en athygli vekur að í tilfelli meðalstórra fyrirtækja, sem hafa veltu á bilinu 250 til 500 milljónir króna, hefur eigið fé minnkað frá árinu 2013 til ársins 2016. Ekki liggur ljóst fyrir hvers vegna.Arðsemi smærri fyrirtækja betri Á sama tíma og eiginfjárhlutfall LMF hefur batnað hefur arðsemi eiginfjár, mæld sem hlutfall hreinna rekstrartekna af eignum, jafnframt aukist. Hún er einna mest hjá fyrirtækjum sem eru með veltu á milli 10 og 100 milljóna króna á ári, eða um 6 til 7 prósent samkvæmt gögnum frá árinu 2016. Arðsemi stórra fyrirtækja er aðeins um tvö prósent. „Arðsemi stærstu fyrirtækjanna er enn slök þótt hún hafi batnað frá hruni, sérstaklega í ljósi þess að þá á eftir að taka tillit til fjármagnskostnaðar og skatta,“ segir Magnús. Fjöldi LMF á hverja þúsund íbúa hefur farið vaxandi í öllum landshlutum á árabilinu 2008 til 2016 en Magnús segir að það sé ákveðin vísbending um frumkvöðlavirkni. „Vestfirðir skera sig þarna nokkuð úr. Það má rekja til þess að fjöldi nýrra fyrirtækja hefur verið stofnaður á svæðinu á sama tíma og íbúum hefur fækkað lítillega,“ segir Magnús.Viðskiptakostnaður hár Þá er viðskiptakostnaður við stofnun einkahlutafélags nokkuð hár á Íslandi í samanburði við mörg önnur vestræn lönd. Bent er á að Alþjóðabankinn hafi metið það svo að Ísland sé í 55. sæti á meðal þjóða heims þegar kemur að því hversu auðvelt er að hefja rekstur fyrirtækis. Varðandi viðskiptaumhverfi er Ísland í 23. sæti. „Við getum staðið okkur betur í að hlúa að þessum fyrirtækum sem eiga sér færri talsmenn en stærri fyrirtæki og eru ekki jafn mikið í sviðsljósinu.“ Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Eigandi Remax ákærður fyrir markaðsmisnotkun Viðskipti innlent Steypti ég mér í algjöra glötun með lántökunni fyrir þremur árum? Viðskipti innlent Lagaleg óvissa og kaupendur byrjaðir að fá nei frá bankanum Viðskipti innlent Úrvinnslusjóður svarar Sorpu Viðskipti innlent Grunnlán nær nú aðeins til helmings kaupverðs Viðskipti innlent Svona lögðu Kínverjar framtíðina undir sig Viðskipti erlent Skipti bús Magnúsar tekin upp sextán árum frá þroti Viðskipti innlent Framlína heilbrigðisþjónustunnar kallar eftir liðsauka Samstarf Stjórn Warner Bros. segir félagið til sölu Viðskipti erlent Lánveitendum vex Vaxtamálið í augum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Úrvinnslusjóður svarar Sorpu Eigandi Remax ákærður fyrir markaðsmisnotkun Grunnlán nær nú aðeins til helmings kaupverðs Íslandsbanki bætist í hópinn og gerir hlé á verðtryggðum lánveitingum Skipti bús Magnúsar tekin upp sextán árum frá þroti Ragnhildur til Datera Lagaleg óvissa og kaupendur byrjaðir að fá nei frá bankanum Steypti ég mér í algjöra glötun með lántökunni fyrir þremur árum? Lánveitendum vex Vaxtamálið í augum Gera hlé á veitingu verðtryggðra íbúðalána Gætu þurft að draga úr framleiðslu á Grundartanga Boeing 777-fraktþotur bætast í flota Atlanta Nathan & Olsen og Ekran verða Nathan Þórunn seld og tuttugu sagt upp Telja menningarframlag vinna gegn yfirlýstum tilgangi sínum Flugumferðarstjórar verði að sætta sig við sömu launahækkanir og aðrir Segir ótækt að fámennur hópur geti lokað landinu Hefur áhyggjur af stöðu Sýnar og boðar fjölmiðla til samráðs Nokkrum sagt upp eftir afkomuviðvörun Sýnar Origo kaupir Kappa Fyrrverandi fréttastjóri til Gímaldsins Gengi Sýnar í frjálsu falli Erlent flugfélag eitt þriggja sem vill niðurgreiðslu á losun frá íslenska ríkinu Íslenskt hugvit verndar fólk fyrir djúpfölsun Sýn gefur út afkomuviðvörun Hagar högnuðust um 3,7 milljarða króna Brjóti mögulega samkeppnislög með því að tjá sig um dóminn Icelandair hleypur í skarðið fyrir Play ASÍ ítrekar ákall til stjórnvalda um að bregðast við lokun PCC á Bakka Gengi Icelandair hrapar Sjá meira
Fjárhagur lítilla og meðalstórra fyrirtækja hefur batnað verulega á síðustu árum og þannig skapað svigrúm til að takast á við framtíðaráföll. Þó er enn hægt að bæta rekstrarumhverfi fyrirtækja af þessari stærðargráðu. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu um efnahagslegt mikilvægi lítilla og meðalstórra fyrirtækja sem var unnin af Reykjavík Economics fyrir Íslandsbanka. „Kjarninn í þessu er að þessi fyrirtæki standa miklu betur en þau hafa gert lengi og þeim hefur farið fjölgandi,“ segir Magnús Árni Skúlason, hagfræðingur hjá Reykjavík Economics, í samtali við Markaðinn. „Þar með eru mörg af minni fyrirtækjum landsins betur í stakk búin til að takast á við efnahagsleg áföll ef til þeirra skyldi koma.“ Í úttektinni er miðað við þrengri skilgreiningu á litlum og meðalstórum fyrirtækjum, hér eftir nefnd LMF, en tíðkast annars staðar í Evrópu. Miðað er við að LMF séu fyrirtæki sem hafa ársveltu frá 5 til 500 milljóna króna á ári. Verulega hefur dregið úr skuldum LMF frá árinu 2008 í öllum stærðarflokkum nema hjá þeim fyrirtækjum sem velta á bilinu 100 til 250 milljónum króna og hjá minnstu fyrirtækjunum. Í flokki fyrirtækja með 100 til 250 milljóna króna veltu jukust skuldir árið 2016, einkum hjá fyrirtækjum í heild- og smásölu. Fyrirtæki í einkennandi greinum ferðaþjónustu eru skuldsettari en önnur fyrirtæki. „Skuldsetning ferðaþjónustufyrirtækja skýrist af miklum fjárfestingum sem óhjákvæmilega fylgja hröðum vexti. Þrátt fyrir það hefur skuldsetning þeirra lækkað verulega og nálgast það sem tíðkast í öðrum greinum,“ segir Magnús. Á síðustu árum hefur byggst upp eigið fé í öllum stærðarflokkum LMF en athygli vekur að í tilfelli meðalstórra fyrirtækja, sem hafa veltu á bilinu 250 til 500 milljónir króna, hefur eigið fé minnkað frá árinu 2013 til ársins 2016. Ekki liggur ljóst fyrir hvers vegna.Arðsemi smærri fyrirtækja betri Á sama tíma og eiginfjárhlutfall LMF hefur batnað hefur arðsemi eiginfjár, mæld sem hlutfall hreinna rekstrartekna af eignum, jafnframt aukist. Hún er einna mest hjá fyrirtækjum sem eru með veltu á milli 10 og 100 milljóna króna á ári, eða um 6 til 7 prósent samkvæmt gögnum frá árinu 2016. Arðsemi stórra fyrirtækja er aðeins um tvö prósent. „Arðsemi stærstu fyrirtækjanna er enn slök þótt hún hafi batnað frá hruni, sérstaklega í ljósi þess að þá á eftir að taka tillit til fjármagnskostnaðar og skatta,“ segir Magnús. Fjöldi LMF á hverja þúsund íbúa hefur farið vaxandi í öllum landshlutum á árabilinu 2008 til 2016 en Magnús segir að það sé ákveðin vísbending um frumkvöðlavirkni. „Vestfirðir skera sig þarna nokkuð úr. Það má rekja til þess að fjöldi nýrra fyrirtækja hefur verið stofnaður á svæðinu á sama tíma og íbúum hefur fækkað lítillega,“ segir Magnús.Viðskiptakostnaður hár Þá er viðskiptakostnaður við stofnun einkahlutafélags nokkuð hár á Íslandi í samanburði við mörg önnur vestræn lönd. Bent er á að Alþjóðabankinn hafi metið það svo að Ísland sé í 55. sæti á meðal þjóða heims þegar kemur að því hversu auðvelt er að hefja rekstur fyrirtækis. Varðandi viðskiptaumhverfi er Ísland í 23. sæti. „Við getum staðið okkur betur í að hlúa að þessum fyrirtækum sem eiga sér færri talsmenn en stærri fyrirtæki og eru ekki jafn mikið í sviðsljósinu.“
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Eigandi Remax ákærður fyrir markaðsmisnotkun Viðskipti innlent Steypti ég mér í algjöra glötun með lántökunni fyrir þremur árum? Viðskipti innlent Lagaleg óvissa og kaupendur byrjaðir að fá nei frá bankanum Viðskipti innlent Úrvinnslusjóður svarar Sorpu Viðskipti innlent Grunnlán nær nú aðeins til helmings kaupverðs Viðskipti innlent Svona lögðu Kínverjar framtíðina undir sig Viðskipti erlent Skipti bús Magnúsar tekin upp sextán árum frá þroti Viðskipti innlent Framlína heilbrigðisþjónustunnar kallar eftir liðsauka Samstarf Stjórn Warner Bros. segir félagið til sölu Viðskipti erlent Lánveitendum vex Vaxtamálið í augum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Úrvinnslusjóður svarar Sorpu Eigandi Remax ákærður fyrir markaðsmisnotkun Grunnlán nær nú aðeins til helmings kaupverðs Íslandsbanki bætist í hópinn og gerir hlé á verðtryggðum lánveitingum Skipti bús Magnúsar tekin upp sextán árum frá þroti Ragnhildur til Datera Lagaleg óvissa og kaupendur byrjaðir að fá nei frá bankanum Steypti ég mér í algjöra glötun með lántökunni fyrir þremur árum? Lánveitendum vex Vaxtamálið í augum Gera hlé á veitingu verðtryggðra íbúðalána Gætu þurft að draga úr framleiðslu á Grundartanga Boeing 777-fraktþotur bætast í flota Atlanta Nathan & Olsen og Ekran verða Nathan Þórunn seld og tuttugu sagt upp Telja menningarframlag vinna gegn yfirlýstum tilgangi sínum Flugumferðarstjórar verði að sætta sig við sömu launahækkanir og aðrir Segir ótækt að fámennur hópur geti lokað landinu Hefur áhyggjur af stöðu Sýnar og boðar fjölmiðla til samráðs Nokkrum sagt upp eftir afkomuviðvörun Sýnar Origo kaupir Kappa Fyrrverandi fréttastjóri til Gímaldsins Gengi Sýnar í frjálsu falli Erlent flugfélag eitt þriggja sem vill niðurgreiðslu á losun frá íslenska ríkinu Íslenskt hugvit verndar fólk fyrir djúpfölsun Sýn gefur út afkomuviðvörun Hagar högnuðust um 3,7 milljarða króna Brjóti mögulega samkeppnislög með því að tjá sig um dóminn Icelandair hleypur í skarðið fyrir Play ASÍ ítrekar ákall til stjórnvalda um að bregðast við lokun PCC á Bakka Gengi Icelandair hrapar Sjá meira