Þráttað um vernd lögaðila gegn endurtekinni málsmeðferð Jóhann Óli Eiðsson skrifar 15. september 2018 07:45 Málflutningur fór fram í Hæstarétti á þriðjudag og mun dómur liggja fyrir á næstu vikum. Vísir/Eyþór Deilt var um það í málflutningi í Hæstarétti í vikunni hvort lögaðilar njóti verndar ákvæðis mannréttindasáttmála Evrópu (MSE) sem kveður á um bann við endurtekinni málsmeðferð. Lengi hefur það tíðkast í íslenskum rétti að refsing við skattalagabrotum sé tvöföld, það er annars vegar sekt eða álag sem mönnum er gert að greiða hjá skattayfirvöldum og hins vegar rekstur sakamáls fyrir dómstólum. Með tveimur dómum Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE), í fyrsta lagi í máli gegn Noregi árið 2016 og öðru lagi í máli Jóns Ásgeirs Jóhannessonar og Tryggva Jónssonar, var því slegið föstu að ákvæði MSE útilokaði ekki að fjallað væri um brot í tveimur aðskildum málum að ákveðnum skilyrðum fullnægðum. Síðasta haust kvað Hæstiréttur upp dóm þar sem kveðið var á um hvaða skilyrði þyrftu að vera uppfyllt til að slíkt væri heimilt. Síðan þá hafa verið kveðnir upp dómar og frávísunarúrskurðir í héraði og Landsrétti á grundvelli þess dóms. Málið sem flutt var í Hæstarétti í vikunni er slíkt mál. Í Landsrétti í maí var kveðinn upp dómur í máli ákæruvaldsins gegn fjórum félögum og framkvæmdastjóra þeirra en virðisaukaskattskýrslum fyrir árið 2011 var ekki skilað af þeirra hálfu. Niðurstaða Landsréttar var sú að þætti félaganna fjögurra var vísað frá dómi vegna endurtekinnar málsmeðferðar í andstöðu við MSE. Framkvæmdastjórinn var dæmdur í átta mánaða fangelsi og til greiðslu 16,4 milljóna sektar þar sem þáttur hans hafði ekki verið til skoðunar á stjórnsýslustigi.Helgi Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknari.Ríkissaksóknari sótti um kæruleyfi til Hæstaréttar til að fá frávísunina endurskoðaða. Er sú krafa byggð á tvenns konar rökum. Annars vegar á því að í þessu máli sé um virðisaukaskatt að ræða en ekki tekjuskatt líkt og í dómi Hæstaréttar frá síðasta hausti. Í lögum um tekjuskatt sé veitt heimild til að leggja álag á skattstofn sé ekki talið fram innan tilskilins frests eða ef annmarkar eru á skattframtali. Framkvæmdin í virðisaukaskattsmálum sé allt öðruvísi. Þar leggist eitt prósent álag á fyrir hvern dag sem skil dragast, þó að hámarki tíu prósent. „Það álag er lagt sjálfkrafa á af tölvu og því kemur í raun ekki til ákvörðunar þar um,“ sagði Helgi Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknari í málflutningsræðu sinni. Álag samkvæmt virðisaukaskattslögum beri því einkenni dráttarvaxta en ekki refsiákvörðunar. Hin rök ákæruvaldsins snúa að því að ekki sé ljóst hvort lögaðilar njóti þeirrar verndar sem kveðið er á um í umræddu ákvæði MSE. Málið hafi verið kært til Hæstaréttar til að fá úr því skorið. „MSE er að stórum hluta þögull um lögaðila og mörg réttindi sáttmálans eru þess eðlis að lögaðilar geti notið þeirra,“ sagði Helgi. „Félög geta illa látið sér líða illa yfir því hvort þau hafi fengið tvöfalda málsmeðferð eður ei.“ Björgvin Þorsteinsson, verjandi félaganna fjögurra, vísaði á móti í Ne bis im idem, rit Róberts Spanó dómara við MDE, þar sem segir að óumdeilt sé að lögaðilar njóti þessarar verndar. Einnig gerði hann að umræðuefni ójafnvægi sem hann telur felast í því að ákæruvaldið hafi fengið samþykkt kæruleyfi vegna frávísunarinnar en ekki hafi verið fallist á áfrýjunarleyfi vegna efnisdómsins. Skjólstæðingi hans sé líklega sá kostur nauðugur að leita til MDE vegna þessa. Dómur Hæstaréttar er væntanlegur á næstu vikum. Birtist í Fréttablaðinu Dómsmál Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Innlent Fleiri fréttir Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Bein útsending: Hvar eru umhverfis- og loftslagsmálin í kosningabaráttunni? Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík Sjá meira
Deilt var um það í málflutningi í Hæstarétti í vikunni hvort lögaðilar njóti verndar ákvæðis mannréttindasáttmála Evrópu (MSE) sem kveður á um bann við endurtekinni málsmeðferð. Lengi hefur það tíðkast í íslenskum rétti að refsing við skattalagabrotum sé tvöföld, það er annars vegar sekt eða álag sem mönnum er gert að greiða hjá skattayfirvöldum og hins vegar rekstur sakamáls fyrir dómstólum. Með tveimur dómum Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE), í fyrsta lagi í máli gegn Noregi árið 2016 og öðru lagi í máli Jóns Ásgeirs Jóhannessonar og Tryggva Jónssonar, var því slegið föstu að ákvæði MSE útilokaði ekki að fjallað væri um brot í tveimur aðskildum málum að ákveðnum skilyrðum fullnægðum. Síðasta haust kvað Hæstiréttur upp dóm þar sem kveðið var á um hvaða skilyrði þyrftu að vera uppfyllt til að slíkt væri heimilt. Síðan þá hafa verið kveðnir upp dómar og frávísunarúrskurðir í héraði og Landsrétti á grundvelli þess dóms. Málið sem flutt var í Hæstarétti í vikunni er slíkt mál. Í Landsrétti í maí var kveðinn upp dómur í máli ákæruvaldsins gegn fjórum félögum og framkvæmdastjóra þeirra en virðisaukaskattskýrslum fyrir árið 2011 var ekki skilað af þeirra hálfu. Niðurstaða Landsréttar var sú að þætti félaganna fjögurra var vísað frá dómi vegna endurtekinnar málsmeðferðar í andstöðu við MSE. Framkvæmdastjórinn var dæmdur í átta mánaða fangelsi og til greiðslu 16,4 milljóna sektar þar sem þáttur hans hafði ekki verið til skoðunar á stjórnsýslustigi.Helgi Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknari.Ríkissaksóknari sótti um kæruleyfi til Hæstaréttar til að fá frávísunina endurskoðaða. Er sú krafa byggð á tvenns konar rökum. Annars vegar á því að í þessu máli sé um virðisaukaskatt að ræða en ekki tekjuskatt líkt og í dómi Hæstaréttar frá síðasta hausti. Í lögum um tekjuskatt sé veitt heimild til að leggja álag á skattstofn sé ekki talið fram innan tilskilins frests eða ef annmarkar eru á skattframtali. Framkvæmdin í virðisaukaskattsmálum sé allt öðruvísi. Þar leggist eitt prósent álag á fyrir hvern dag sem skil dragast, þó að hámarki tíu prósent. „Það álag er lagt sjálfkrafa á af tölvu og því kemur í raun ekki til ákvörðunar þar um,“ sagði Helgi Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknari í málflutningsræðu sinni. Álag samkvæmt virðisaukaskattslögum beri því einkenni dráttarvaxta en ekki refsiákvörðunar. Hin rök ákæruvaldsins snúa að því að ekki sé ljóst hvort lögaðilar njóti þeirrar verndar sem kveðið er á um í umræddu ákvæði MSE. Málið hafi verið kært til Hæstaréttar til að fá úr því skorið. „MSE er að stórum hluta þögull um lögaðila og mörg réttindi sáttmálans eru þess eðlis að lögaðilar geti notið þeirra,“ sagði Helgi. „Félög geta illa látið sér líða illa yfir því hvort þau hafi fengið tvöfalda málsmeðferð eður ei.“ Björgvin Þorsteinsson, verjandi félaganna fjögurra, vísaði á móti í Ne bis im idem, rit Róberts Spanó dómara við MDE, þar sem segir að óumdeilt sé að lögaðilar njóti þessarar verndar. Einnig gerði hann að umræðuefni ójafnvægi sem hann telur felast í því að ákæruvaldið hafi fengið samþykkt kæruleyfi vegna frávísunarinnar en ekki hafi verið fallist á áfrýjunarleyfi vegna efnisdómsins. Skjólstæðingi hans sé líklega sá kostur nauðugur að leita til MDE vegna þessa. Dómur Hæstaréttar er væntanlegur á næstu vikum.
Birtist í Fréttablaðinu Dómsmál Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Innlent Fleiri fréttir Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Bein útsending: Hvar eru umhverfis- og loftslagsmálin í kosningabaráttunni? Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík Sjá meira