Erlent

Lygileg atburðarás í Kænugarði

Þórgnýr Einar Albertsson skrifar
Það sló viðstadda út af laginu þegar Vasijl Hrijtsak, stjórnandi SBU, (t.v.) kynnti Arkadij Babsjenkó til leiks á blaðamannafundi í gær.
Það sló viðstadda út af laginu þegar Vasijl Hrijtsak, stjórnandi SBU, (t.v.) kynnti Arkadij Babsjenkó til leiks á blaðamannafundi í gær. Vísir/afp
Volodímír Grojsman, forsætisráðherra Úkraínu, sagði í gær að „alræðisvélin í Rússlandi“ bæri ábyrgð á því að rússneski blaðamaðurinn Arkadij Babsjenkó hefði verið myrtur í úkraínsku höfuðborginni Kænugarði á þriðjudag. Óleska, eiginkona hans, fann hann samkvæmt fjölmiðlum alblóðugan við innganginn að heimili þeirra og sagði úkraínska lögreglan frá því að hann hefði dáið á leiðinni á sjúkrahús með þrjú skotsár í bakinu.

„Ég er viss um að alræðisvélin í Rússlandi hafi ekki fyrirgefið honum hreinskilni sína og afstöðu. Hann var sannur vinur Úkraínu sem sagði heimsbyggðinni allri frá árásum Rússa. Morðingjunum ætti að refsa,“ sagði Grojsman.

Rússar svöruðu ásökununum um leið og sagði Sergei Lavrov utanríkisráðherra að ásakanirnar væru uppspuni. Vladimír Peskov, fjölmiðlafulltrúi ríkisstjórnarinnar, sagði svo að Rússar vonuðust eftir raunverulegri rannsókn, ekki sviðsettri til að koma óorði á Rússa. Alexander Bortníkov, stjórnandi alríkislögreglunnar (FSB), sagði að málið væri sambærilegt því þegar eitrað var fyrir Skrípal-feðginunum í Salisbury.

Fjölmiðlar fjölluðu ítarlega um málið. Meðal annars greindi BBC frá því að Babsjenkó hefði lengi gagnrýnt yfirvöld í Rússlandi. Hann hefði hins vegar neyðst til að flýja til Úkraínu á síðasta ári eftir að hafa verið hótað lífláti fyrir stöðuuppfærslu sem hann setti inn á Face­book. Í færslunni skrifaði Babsjenkó um að rússneski herinn varpaði sprengjum á almenna borgara í Aleppo í Sýrlandi.

Eftir þessi orðaskipti Rússa og Úkraínumanna, og umfjöllun fjölmiðla, kom það því gífurlega á óvart þegar Arkadí Babsjenkó sjálfur gekk inn á blaðamannafund í Kænugarði, við hestaheilsu, í gær. Á blaðamannafundinum sagði Vasijl Hrijtsak, forsvarsmaður úkraínsku leyniþjónustunnar (SBU), frá því að leyniþjónustan hefði sviðsett morðið á Babsjenkó.

Hrijtsak sagði morðið hafa verið sviðsett til þess að góma menn sem væru að reyna að koma Babsjenkó fyrir kattarnef. Rússnesk yfirvöld hefðu ráðið úkraínskan ríkisborgara til að finna fyrir sig leigumorðingja. Hann hefði rætt við ýmsa kunningja sína, meðal annars uppgjafahermenn, og boðið rúmar þrjár milljónir króna fyrir verkið. Einn hermannanna gaf sig síðan á tal við SBU, að sögn Hrijtsaks. Fyrir liggur að einn hefur verið handtekinn í tengslum við málið en ekkert hefur verið gert opinbert um handtökuna.

Júrij Lútsenkó ríkissaksóknari hélt fundinn með Hrijtsak og Babsjenkó. Sagði hann sviðsetninguna hafa verið nauðsynlega til að sannfæra þá sem vildu Babsjenkó feigan um að þeim hefði tekist ætlunarverk sitt.

Það kom blaðamönnunum sem sóttu fundinn skiljanlega í opna skjöldu þegar þeir sáu að Babsjenkó væri risinn upp frá dauðum. Bað Babsjenkó kollega sína afsökunar og sagði: „Ég hef of oft þurft að fylgja vinum mínum og samstarfsmönnum til grafar og ég þekki tilfinninguna vel.“ Að sögn Babsjenkós tók tvo heila mánuði að undirbúa þessa aðgerð. Hann hefði sjálfur fengið að vita hvað til stæði fyrir mánuði.

Sjá einnig: Blaðamaðurinn sem var „myrtur“ enn á lífi

Russia Today, ríkismiðill sem hefur verið kallaður hluti áróðursvélar Rússlandsstjórnar, greindi frá þessari óvæntu vendingu. Sagði RT að óljóst væri hvort úkraínskir stjórnmálamenn hefðu vitað af sviðsetningunni eða „einfaldlega haldið áfram að saka Moskvu um alla þá alvarlegu glæpi sem eru framdir í Úkraínu“.

María Sakaróva, fjölmiðlafulltrúi rússneska utanríkisráðuneytisins, sagði í samtali við rússneska miðilinn Interfax að morðið hefði verið sviðsett í áróðursskyni. Sagði hún Rússa þó ánægða að heyra að Babsjenkó væri á lífi. Konstantín Kosasjev, formaður utanríkismálanefndar rússneska þingsins, sagði við sama miðil að um væri að ræða enn eina aðgerð úkraínskra yfirvalda sem beindist sérstaklega gegn rússneska ríkinu.

Forseti Úkraínu, Petró Porosjenkó, sagði að nú myndi úkraínska ríkið halda varnarskildi yfir Babsjenkó. „Það er ólíklegt að yfirvöld í Moskvu róist núna. Ég hef fyrirskipað að vernda skuli Arkadij og fjölskyldu hans.“

Daily Beast sagði í umfjöllun sinni að þetta væri ekki í fyrsta skipti sem atburðarás sem þessi ætti sér stað. Árið 1984 hefðu Egyptar sviðsett morð líbísks stjórnarandstæðings. „En í fjölmiðlaumhverfi nútímans er svona stórkostlegt dæmi um falsfrétt til þess fallið að rýra trúverðugleika þeirra sem að málinu standa, ekki bara þeirra sem gætu framið glæpinn í raun og veru,“ sagði í umfjölluninni.

Fjöldi blaðamanna lýsti sams konar skoðun á Twitter. Natalija Vasiljeva, blaðamaður AP, sagði til dæmis að nú gætu andstæðingar fjölmiðlafrelsis notað mál Babsj­enkós sem dæmi um að fjölmiðlum væri ekki treystandi. John Sweeney, blaðamaður BBC sem hefur fjallað um Rússlandsstjórn, tók í sama streng og sagði slæmar hliðar málsins fleiri en þær góðu. 




Tengdar fréttir

Blaðamaðurinn sem var „myrtur“ enn á lífi

Rússneski blaðamaðurinn Arkady Babchenko sem fjölmiðlar um allan heim hafa greint frá að hafi verið myrtur í Kænugarði í Úkraínu í gær er á lífi og í raun við hestaheilsu.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×