Innlent

Erum stödd í miðri tæknibyltingu

Svavar Hávarðsson skrifar
Jafnt á sjó sem í fiskvinnsluhúsum í landi munu vélmenni leysa mannshöndina af hólmi.
Jafnt á sjó sem í fiskvinnsluhúsum í landi munu vélmenni leysa mannshöndina af hólmi. Mynd/Birgir Ísleifur Gunnarsson
Við erum stödd í miðri tæknibyltingu, þar sem gervigreind og sjálfvirkni verður sífellt meira áberandi. Byltingin er á heimsvísu. Því til viðbótar eru umfangsmiklar breytingar að verða á Íslandi sem drifnar eru áfram af íslenskum tæknifyrirtækjum. Íslenskur sjávarútvegur er þar í forgrunni.

Huginn Freyr Þorsteinsson, ráðgjafi hjá Atonvísir/gva
Þetta var meðal þess sem kom fram í máli Hugins Freys Þorsteinssonar, ráðgjafa hjá Aton, á morgunfundi í gær sem bar yfirskriftina Tækniframfarir í sjávarútvegi – áskoranir og tækifæri. Tilefni fundarins var útgáfa nýrrar skýrslu sem Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) fengu Aton til að vinna þar sem litið er til samfélagslegra breytinga vegna aukinnar sjálfvirkni og tæknivæðingar í sjávarútvegi.

Huginn Freyr sagði mikla um­ræðu vera víða erlendis um nýja iðnbyltingu sem byggir á gervigreind og sjálfvirknivæðingu. Hún hefur ekki skilað sér hingað til lands að því leyti sem tilefni er til, og stjórnvöld þurfa að leggja í þá vinnu að greina tækifæri og áskoranir sem henni munu óumflýjanlega fylgja fyrir íslenskt hagkerfi.

„Innan sjávarútvegsins er ég ekki í nokkrum vafa um að eru takmarkalaus tækifæri til að taka þátt í þessari heimsbyltingu, því það verður leitað eftir íslenskum lausnum, ekki bara í sjávarútvegi heldur í matvælaiðnaði almennt,“ sagði Huginn sem telur að Ísland muni ekki aðeins þiggja heldur hanna og miðla tækninýjungum sem vísir er þegar að.

Í verslun mun þetta þýða fækkun starfa – það virðist þegar ljóst. En Huginn telur að frekar en um fækkun starfa sé að ræða í sjávarútvegi sé nákvæmara að tala um tilfærslu starfa. Þegar hefðbundnum störfum í veiðum og vinnslu fækkar verði til önnur tengd hátækni – og dæmin séu þegar til staðar, eins og hjá Marel, Völku og nú síðast Skaganum 3X sem hefur vakið athygli með hátæknilausnum sínum, ekki síst um borð í nýjum glæsilegum fiskiskipum sem eru að koma til landsins þessi misserin. Öll þessi fyrirtæki, og fleiri, eru orðin annaðhvort alþjóðlegir risar eða stefna þangað.

Hitt er að það verður áskorun fyrir íslenskt menntakerfi og fyrirtæki í sjávarútvegi að mæta þessum breytingum. Það verði að huga að menntun þeirra sem munu starfa í sjávarútvegi framtíðarinnar. Þá verða rannsóknir og þróun enn mikilvægari en áður, þannig að virði samfélagsins verði hámarkað.

Tækifæri eru í umhverfismálum. Tækniframfarir, auknar fjárfestingar og aukin skilvirkni veiða eru að mati skýrsluhöfundar lykilatriði þegar kemur að frekari minnkun á losun gróðurhúsalofttegunda auk þess að ein mesta ógn sem mannkynið stendur frammi fyrir, þegar kemur að nýtingu auðlinda hafsins, er súrnun sjávar.

Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri SFSvisir/stefán
Huginn vék einnig að byggðasjónarmiðum í máli sínu. Stjórnvöld og fyrirtæki í sjávarútvegi þurfi að huga að starfsemi sinni vítt og breitt um landið, og tæknifyrirtæki byggist upp nálægt starfsstöðvum sjávarútvegsfyrirtækja úti um land.

„Til að svo megi verða er hins vegar mikilvægt að fullnægjandi innviðir séu til staðar á hlutaðeigandi svæðum þannig að þekkingariðnaður fái þar þrifist. Þarna eru tækifæri fyrir hátæknifyrirtæki að starfa vítt og breitt um landið – það er ekki þannig í öðrum greinum þar sem menn byggja upp í Reykjavík. Það getur orðið öðruvísi í sjávarútvegi og tækifæri fyrir landsbyggðina,“ sagði Huginn.

Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri SFS, sagði á fundinum að í sínum huga væri íslenskur sjávarútvegur á hraðferð inn í nýja tíma þar sem mikilvægi hátækni er að taka við af frumframleiðslu. Lykillinn að því að bæta framleiðni sé áframhaldandi fjárfesting í tækni og nýsköpun.

Og það er ekki eins og menn hafi setið með hendur í skauti – árin 2014 og 2015 fjárfestu íslensk sjávarútvegsfyrirtæki fyrir 53 milljarða en uppsöfnuð fjárfesting greinarinnar frá 2009 er í kringum 100 milljarðar.

„Við erum að sjá hvert fyrirtækið af öðru gera samninga þar sem verið er að kaupa tækni byggða á íslensku hugviti,“ sagði Heiðrún. „Þetta er sjávarútvegur framtíðarinnar, en gjörbreytt mynd frá því sem við höfum greypt í huga okkar um hvað veiðar og fiskvinnsla er,“ sagði Heiðrún og fór í gegnum það að fækkun hefðbundinna starfa væri svo sannarlega ekki bundin við sjávarútveg. Dæmi þess megi finna um allt samfélagið þar sem gervigreind og tækni er að taka við.

„Þarna þarf menntakerfið að koma inn. Hvaða fólki er atvinnulífið að kalla eftir og við verðum að svara því kalli áður en það er of seint,“ sagði Heiðrún og sagði að eins og staðan væri í dag þá dældi menntakerfið út fólki sem atvinnulífið hefur verulega dregið úr eða er hætt að kalla eftir.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×