Lífeyrir og kjaraþróun koma í veg fyrir sátt Óli Kristján Ármannsson skrifar 1. október 2015 07:00 Á baráttufundi þriggja stærstu félaga BSRB í Háskólabíói um miðjan september. Fréttablaðið/Anton Samræming lífeyrisréttinda og áhrif launaskriðs á kjör opinberra starfsmanna eru helstu þröskuldarnir í vegi sáttar um nýtt samningalíkan að norrænni fyrirmynd við gerð kjarasamninga hér á landi. Unnið er að lausn bæði bráðavanda í kjaraviðræðum við opinbera starfsmenn og nýju framtíðarskipulagi samningaviðræðna á vettvangi svonefnds SALEK-hóps, samstarfsnefndar um launaupplýsingar og efnahagsforsendur kjarasamninga. Starfið fer fram í skugga þess að kjaraviðræður þriggja stærstu aðildarfélaga BSRB við ríkið hafa siglt í strand og verkfall verið samþykkt frá og með miðjum október hjá sjúkraliðum og félögum SRF.Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍGylfi Arnbjörnsson, forseti Alþýðusambandsins (ASÍ), segir í fréttabréfi sambandsins í gær grafalvarlega þá stöðu sem uppi sé á vinnumarkaði, þar sem verkföll vofi yfir og þeir hópar opinberra starfsmanna sem ekki hafi enn samið, geri kröfu um sambærilegar launahækkanir og gerðardómur hafi úthlutað hjúkrunarfræðingum í ágúst. „Stöðugt koma nýir hópar sem gera tilkall til sanngjarnra leiðréttinga og stutt er í að þeir hópar sem lögðu af stað fyrir nokkrum mánuðum banki aftur upp á með kröfur um frekari leiðréttingar,“ segir hann. Í viðleitni til að stöðva þessa hringrás áður en í óefni sé komið, hafi forystumenn heildarsamtaka á vinnumarkaði reynt að ná samstöðu um ramma að þróun kjaramála. „Byggt á reynslu félaga okkar á Norðurlöndunum er nokkuð almennur skilningur á meginútlínum slíks samningalíkans.“ Gylfi bendir á að á hinum Norðurlöndunum hafi lausnin reynst vera að jafna lífeyrisréttindi og tryggja opinberum starfsmönnum sambærilega launaþróun að teknu tilliti til launaskriðs. Þorsteinn Víglundsson framkvæmdastjóri SAÞorsteinn Víglundsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, segir að takist ekki að ná tökum á og stöðva það „höfrungahlaup“ sem í gangi sé á vinnumarkaði kunni mikill efnahagsvandi að verða uppi innan tveggja til þriggja ára. Ljóst sé að ávinningur kjarasamninga hverfi þá að stórum hluta í hefðbundið bál verðbólgu og gengislækkun krónunnar. „Þess vegna er mjög rík skylda á aðilum að setjast yfir þetta sameiginlega, bæði hvernig við leysum bráðavandann nú varðandi misræmi í launaþróun og hvernig við getum mögulega nýtt lífeyrismálin og samræmingu þeirra til þess að vinna með okkur,“ segir hann. Um leið þurfi að vinna nýtt vinnumarkaðslíkan til þess að koma í veg fyrir að svona staða endurtaki sig. Norræna leiðinÍ grófum dráttum gengur norræna nálgunin að kjarasamningum út á að í upphafi koma aðilar hins almenna vinnumarkaðar sér saman um hvaða svigrúm sé til launahækkana í samfélaginu og er þá miðað við stöðu helstu útflutningsatvinnuvega, hagvöxt og efnahagshorfur. Í framhaldi af því ljúka félögin á almenna markaðnum samningum. Ári síðar eru svo lausir samningar hjá hinu opinbera og miða þeir við sömu stærðir, en opinberi markaðurinn nýtur svo jafnframt tryggingar verði launaskrið á almenna markaðnum þannig að opinberir starfsmenn sitji ekki eftir. Verkfall 2016 Mest lesið Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Innlent Norðmenn uggandi vegna mögulegra viðbragða Trump Erlent Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Innlent Venesúelskur stjórnarandstæðingur hlaut friðarverðlaun Nóbels Erlent Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun" Innlent Bein útsending: Hver hlýtur friðarverðlaun Nóbels? Erlent Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Innlent Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Innlent Taívanir vilja reisa varnarhjúp gegn Kína Erlent Annar andstæðingur Trumps ákærður Erlent Fleiri fréttir Leggja til tæplega 44 þúsund tonna loðnukvóta Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Bein útsending: Árleg friðarráðstefna Höfða Bein útsending: Athafnaborgin Reykjavík kynnt frá ólíkum hliðum Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Brotthvarf Laxness: „Ekkert sem kemur í staðinn fyrir að vera einn í sínum heimi með bók“ Þakklát Möggu Stínu og segir vopnahlé ljósið við enda ganganna Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun" Söguleg stund Ekki sjálfsvörn að berja með steypuklumpi í höfuðið Laxnessleysið skandall eða stormur í vatnsglasi? Vegagerðin sannfærð um kosti brúar umfram göng Tólf eldislaxar fundust í sex ám Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Bein útsending: Dagur landbúnaðarins „Þykjustuleikur“ að Ísland fái annan díl Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Sjá meira
Samræming lífeyrisréttinda og áhrif launaskriðs á kjör opinberra starfsmanna eru helstu þröskuldarnir í vegi sáttar um nýtt samningalíkan að norrænni fyrirmynd við gerð kjarasamninga hér á landi. Unnið er að lausn bæði bráðavanda í kjaraviðræðum við opinbera starfsmenn og nýju framtíðarskipulagi samningaviðræðna á vettvangi svonefnds SALEK-hóps, samstarfsnefndar um launaupplýsingar og efnahagsforsendur kjarasamninga. Starfið fer fram í skugga þess að kjaraviðræður þriggja stærstu aðildarfélaga BSRB við ríkið hafa siglt í strand og verkfall verið samþykkt frá og með miðjum október hjá sjúkraliðum og félögum SRF.Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍGylfi Arnbjörnsson, forseti Alþýðusambandsins (ASÍ), segir í fréttabréfi sambandsins í gær grafalvarlega þá stöðu sem uppi sé á vinnumarkaði, þar sem verkföll vofi yfir og þeir hópar opinberra starfsmanna sem ekki hafi enn samið, geri kröfu um sambærilegar launahækkanir og gerðardómur hafi úthlutað hjúkrunarfræðingum í ágúst. „Stöðugt koma nýir hópar sem gera tilkall til sanngjarnra leiðréttinga og stutt er í að þeir hópar sem lögðu af stað fyrir nokkrum mánuðum banki aftur upp á með kröfur um frekari leiðréttingar,“ segir hann. Í viðleitni til að stöðva þessa hringrás áður en í óefni sé komið, hafi forystumenn heildarsamtaka á vinnumarkaði reynt að ná samstöðu um ramma að þróun kjaramála. „Byggt á reynslu félaga okkar á Norðurlöndunum er nokkuð almennur skilningur á meginútlínum slíks samningalíkans.“ Gylfi bendir á að á hinum Norðurlöndunum hafi lausnin reynst vera að jafna lífeyrisréttindi og tryggja opinberum starfsmönnum sambærilega launaþróun að teknu tilliti til launaskriðs. Þorsteinn Víglundsson framkvæmdastjóri SAÞorsteinn Víglundsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, segir að takist ekki að ná tökum á og stöðva það „höfrungahlaup“ sem í gangi sé á vinnumarkaði kunni mikill efnahagsvandi að verða uppi innan tveggja til þriggja ára. Ljóst sé að ávinningur kjarasamninga hverfi þá að stórum hluta í hefðbundið bál verðbólgu og gengislækkun krónunnar. „Þess vegna er mjög rík skylda á aðilum að setjast yfir þetta sameiginlega, bæði hvernig við leysum bráðavandann nú varðandi misræmi í launaþróun og hvernig við getum mögulega nýtt lífeyrismálin og samræmingu þeirra til þess að vinna með okkur,“ segir hann. Um leið þurfi að vinna nýtt vinnumarkaðslíkan til þess að koma í veg fyrir að svona staða endurtaki sig. Norræna leiðinÍ grófum dráttum gengur norræna nálgunin að kjarasamningum út á að í upphafi koma aðilar hins almenna vinnumarkaðar sér saman um hvaða svigrúm sé til launahækkana í samfélaginu og er þá miðað við stöðu helstu útflutningsatvinnuvega, hagvöxt og efnahagshorfur. Í framhaldi af því ljúka félögin á almenna markaðnum samningum. Ári síðar eru svo lausir samningar hjá hinu opinbera og miða þeir við sömu stærðir, en opinberi markaðurinn nýtur svo jafnframt tryggingar verði launaskrið á almenna markaðnum þannig að opinberir starfsmenn sitji ekki eftir.
Verkfall 2016 Mest lesið Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Innlent Norðmenn uggandi vegna mögulegra viðbragða Trump Erlent Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Innlent Venesúelskur stjórnarandstæðingur hlaut friðarverðlaun Nóbels Erlent Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun" Innlent Bein útsending: Hver hlýtur friðarverðlaun Nóbels? Erlent Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Innlent Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Innlent Taívanir vilja reisa varnarhjúp gegn Kína Erlent Annar andstæðingur Trumps ákærður Erlent Fleiri fréttir Leggja til tæplega 44 þúsund tonna loðnukvóta Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Bein útsending: Árleg friðarráðstefna Höfða Bein útsending: Athafnaborgin Reykjavík kynnt frá ólíkum hliðum Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Brotthvarf Laxness: „Ekkert sem kemur í staðinn fyrir að vera einn í sínum heimi með bók“ Þakklát Möggu Stínu og segir vopnahlé ljósið við enda ganganna Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun" Söguleg stund Ekki sjálfsvörn að berja með steypuklumpi í höfuðið Laxnessleysið skandall eða stormur í vatnsglasi? Vegagerðin sannfærð um kosti brúar umfram göng Tólf eldislaxar fundust í sex ám Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Bein útsending: Dagur landbúnaðarins „Þykjustuleikur“ að Ísland fái annan díl Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Sjá meira