Börn hælisleitenda fá ekki skólavist Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 30. september 2015 07:00 Út um stofugluggann sjá þau (f.v.) Janie, Petrit og Laura skóla hverfisins. Þau hafa þráspurt föður sinn hvenær þau geti byrjað í skóla. Útlendingastofnun sótti ekki um skólavist fyrir börnin þrátt fyrir ítrekaðar fyrirspurnir Hasans, umboðsmanns barna og lögmanns fjölskyldunnar. vísir/vilhelm Þau sjá skólann út um stofugluggann í annars nærri tómri íbúð. Á hverjum degi spyrja systkinin Laura, Janie og Petrit foreldra sína hvenær þau megi fara í skólann. Þau komu með foreldrum sínum til Íslands þann 1. júní frá Albaníu með viðkomu í Þýskalandi. Foreldrar þeirra, Hasan og Alketa, hafa sótt um hæli á Íslandi. Lögfræðingur fjölskyldunnar hefur ítrekað sent bréf til Útlendingastofnunar og minnt á mannréttindi barnanna sem eru að fá að ganga í skóla. „Nú er einn mánuður síðan skólinn byrjaði,“ segir Laura sem er elst. Hún er fimmtán ára gömul. Uppáhaldsfag hennar í skóla er líffræði. Janie og Petrit hafa gaman af ensku og stærðfræði. Í íbúðinni eru örfá húsgögn. Annað ekki. Ekki sjónvarp, bækur, tölva, persónulegir munir eða nokkuð til að dreifa huganum. Systkinin reyna að fara út á hverjum degi til að hafa eitthvað fyrir stafni, ganga um hverfið og fara með Petrit á róluvelli eða að skoða í búðum. „Við þekkjum hverfið mjög vel, þekkjum göturnar og helstu lágverðsverslanirnar.“ Einu sinni í viku fara þau í sund og þau hafa fengið að fara tvisvar sinnum í íslenskukennslu. „Það er alveg gaman þannig séð, en við erum með alls konar fólki, gömlu fólki líka. Það er svolítið skrítið,“ segir Janie og faðir þeirra segir kennsluna aðeins klukkustund í viku og geti varla talist uppfylla skólaskyldu barnanna auk þess sem það sé ekki nógu gott að íslenskukennsla barna og fullorðinna sé ekki aðgreind.Fullnýtt úrræði Skúli Á. Sigurðsson, verkefnastjóri hælissviðs hjá Útlendingastofnun, segir hælisleitendur sem þiggja þjónustu stofnunarinnar ekki hafa jafn greiðan aðgang að þjónustu sveitarfélaganna og þeir sem njóta þjónustu sveitarfélaganna sjálfra. „Útlendingastofnun hefur almennt litið svo á að börn hælisleitenda skuli fá að ganga í skóla hér á landi meðan hælisumsókn þeirra er til meðferðar, burtséð frá því hvort fólkið muni verða hér til frambúðar eða aðeins til skamms tíma. Hefur stofnunin leitast við að tryggja þetta í samvinnu við sveitarfélögin sem haft hafa þjónustu við hælisleitendur með höndum, Reykjanesbæ og Reykjavíkurborg. Börn þeirra hælisleitenda sem njóta þjónustu sveitarfélaganna ganga í skóla á vegum viðkomandi sveitarfélags eins og önnur börn í umsjá þeirra. Aftur á móti hafa hælisleitendur sem þiggja þjónustu Útlendingastofnunar ekki sama greiða aðgang að þjónustu sveitarfélaganna.“ Skúli segir þjónustuúrræði sveitarfélaganna fullnýtt vegna mikils og ófyrirséðs fjölda hælisleitenda og flóttamanna sem hefur komið til landsins undanfarið. Því hafi Útlendingastofnun tekið að sér þjónustu við hluta fólksins. Hann segir að það að útvega börnum skólavist sé verkefni sem Útlendingastofnun hafi ekki sinnt áður og vinna varðandi það hafi tafist á meðan unnið var að því að tryggja fólki þak yfir höfuðið og sinna helstu frumþörfum þess.Ekki sótt um skólavist Í Reykjavíkurborg hefur verið samþykkt að taka á móti börnum í skóla þótt þau séu ekki komin með kennitölu. Það var samþykkt í nóvember í fyrra. En hvers vegna hafa þá systkinin Laura, Janie og Petrit ekki hafið skólagöngu sína í Reykjavík? Frá Reykjavíkurborg fengust þau svör að það væri einfaldlega vegna þess að það hefði aldrei verið sótt um skólagöngu barnanna. Útlendingastofnun hefði ekki gert það. Margrét María Sigurðardóttir umboðsmaður barna„Það er í rauninni rétt, þótt ég geti alls ekki tjáð mig um málefni einstakra hælisleitenda þá get ég sagt að við höfum lítið okkur til málsbóta annað en við erum að takast á við þetta verkefni í fyrsta sinn og leysa úr því á sama tíma og við tökum á móti fordæmalausum fjölda hælisleitenda. Við vonumst til þess að geta leyst málefni þeirra barna sem hafa sótt um hæli en hefur ekki verið tryggð skólavist sem allra fyrst.“ Hann segir að í þeim tilgangi verði haft beint samband við þá skóla sem næstir eru heimilum barnanna en samkvæmt upplýsingum sem stofnunin fékk í dag sé það hinn hefðbundni ferill þegar um er að ræða börn sem ekki hafi kennitölu. „Við höfum litið þannig á að börn sem koma hingað til lands og sækja um hæli eiga rétt á menntun og við reynum að tryggja það.“ Þá sendi Margrét María Sigurðardóttir, umboðsmaður barna, Útlendingastofnun bréf þann 9. september vegna systkinanna og fleiri barna hælisleitenda sem hafa ekki fengið skólavist. Í bréfinu segist hún hafa fengið ábendingar um að meðal hælisleitenda hér á landi séu börn á grunnskólaaldri sem hafa enn ekki fengið að gangaí skóla eða fengið viðeigandi menntun að öðru leyti. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi og Margrét vísar meðal annars í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, lög um grunnskóla og lög um útlendinga. Útlendingastofnun hefur enn ekki svarað bréfinu.Þær Laura og Janie ættu með réttu að fá vist í Laugalækjarskóla og Petrit í Laugarnesskóla. Í staðinn hafa þau fundið sér eitthvað að gera í nágrenni skólans, farið í gönguferðir og heimsótt verslanir.vísir/vilhelm Flóttamenn Mest lesið Þrjátíu þúsund fengu hærri lífeyri í dag en síðustu mánaðamót Innlent Vill skipta út borgarstjórnarflokknum en halda Hildi inni Innlent Sólveig Anna sé sjálf sek um dyggðaskreytingar Innlent Nágranni hafði betur og verkstæðið verður ekki endurbyggt Innlent „Kynlífsdúkka“ af ungu barni meðal gagna máls gegn fyrrverandi ráðherra Erlent Tilkynnt um hljóð úr neyðarsendi á flugi yfir Akranes Innlent Biðjast ekki afsökunar Innlent Vara við því að Kennedy ógni heilsu landsmanna Erlent Hútar réðust inn til Sameinuðu þjóðanna og tóku ellefu starfsmenn í hald Innlent Telja Rússa hafa truflað flugvél forseta framkvæmdastjórnar ESB Erlent Fleiri fréttir Lögregla kölluð til vegna slagsmála og hnífaburðar Leit vegna neyðarsendis frestað Falla frá hluta ákæru vegna tunnumótmælanna Nágranni hafði betur og verkstæðið verður ekki endurbyggt Innkalla ferskan kjúkling frá Matfugli vegna gruns um salmonellu Tilkynnt um hljóð úr neyðarsendi á flugi yfir Akranes Einfaldasta lausnin að bæta kjör geislafræðinga Veitur vara við svikaskilaboðum Áhersla lögð á andlega líðan eldra fólks sem sé lítið rædd Þrjátíu þúsund fengu hærri lífeyri í dag en síðustu mánaðamót Ákærður fyrir að bera sig ítrekað Segir nýtt kerfi stórbæta kjör lífeyrisþega Með á þriðja þúsund pilla í nammipokum Bein útsending: Nýtt örorku- og endurhæfingarkerfi tekur gildi Það sé skammtímalausn að lengja opnunartíma og senda fólk erlendis í geislameðferð Snærós ráðin framkvæmdastjóri Evrópuhreyfingarinnar Sólveig Anna sé sjálf sek um dyggðaskreytingar Með óspektir og réðst á lögreglumann Vill skipta út borgarstjórnarflokknum en halda Hildi inni Hútar réðust inn til Sameinuðu þjóðanna og tóku ellefu starfsmenn í hald Biðjast ekki afsökunar Ferðamaður tekinn á tvö hundruð kílómetra hraða Mótorhjólakappi fluttur á sjúkrahús eftir árekstur við framúrakstur Friðarsúlan „gagnslaus“ og megi alveg eins heita „woke-súlan“ Netþrjótar hirða meira en hálfan milljarð og verktaki bendir á borgina Gamall Volvo stóð í ljósum logum í Breiðholti Varðturnarnir á bak og burt Mikill hugur hjá skógræktarfólki um allt land Fer hörðum orðum um „óveðursskýið“ Jóhann Pál Boðar sumarveður inn í september Sjá meira
Þau sjá skólann út um stofugluggann í annars nærri tómri íbúð. Á hverjum degi spyrja systkinin Laura, Janie og Petrit foreldra sína hvenær þau megi fara í skólann. Þau komu með foreldrum sínum til Íslands þann 1. júní frá Albaníu með viðkomu í Þýskalandi. Foreldrar þeirra, Hasan og Alketa, hafa sótt um hæli á Íslandi. Lögfræðingur fjölskyldunnar hefur ítrekað sent bréf til Útlendingastofnunar og minnt á mannréttindi barnanna sem eru að fá að ganga í skóla. „Nú er einn mánuður síðan skólinn byrjaði,“ segir Laura sem er elst. Hún er fimmtán ára gömul. Uppáhaldsfag hennar í skóla er líffræði. Janie og Petrit hafa gaman af ensku og stærðfræði. Í íbúðinni eru örfá húsgögn. Annað ekki. Ekki sjónvarp, bækur, tölva, persónulegir munir eða nokkuð til að dreifa huganum. Systkinin reyna að fara út á hverjum degi til að hafa eitthvað fyrir stafni, ganga um hverfið og fara með Petrit á róluvelli eða að skoða í búðum. „Við þekkjum hverfið mjög vel, þekkjum göturnar og helstu lágverðsverslanirnar.“ Einu sinni í viku fara þau í sund og þau hafa fengið að fara tvisvar sinnum í íslenskukennslu. „Það er alveg gaman þannig séð, en við erum með alls konar fólki, gömlu fólki líka. Það er svolítið skrítið,“ segir Janie og faðir þeirra segir kennsluna aðeins klukkustund í viku og geti varla talist uppfylla skólaskyldu barnanna auk þess sem það sé ekki nógu gott að íslenskukennsla barna og fullorðinna sé ekki aðgreind.Fullnýtt úrræði Skúli Á. Sigurðsson, verkefnastjóri hælissviðs hjá Útlendingastofnun, segir hælisleitendur sem þiggja þjónustu stofnunarinnar ekki hafa jafn greiðan aðgang að þjónustu sveitarfélaganna og þeir sem njóta þjónustu sveitarfélaganna sjálfra. „Útlendingastofnun hefur almennt litið svo á að börn hælisleitenda skuli fá að ganga í skóla hér á landi meðan hælisumsókn þeirra er til meðferðar, burtséð frá því hvort fólkið muni verða hér til frambúðar eða aðeins til skamms tíma. Hefur stofnunin leitast við að tryggja þetta í samvinnu við sveitarfélögin sem haft hafa þjónustu við hælisleitendur með höndum, Reykjanesbæ og Reykjavíkurborg. Börn þeirra hælisleitenda sem njóta þjónustu sveitarfélaganna ganga í skóla á vegum viðkomandi sveitarfélags eins og önnur börn í umsjá þeirra. Aftur á móti hafa hælisleitendur sem þiggja þjónustu Útlendingastofnunar ekki sama greiða aðgang að þjónustu sveitarfélaganna.“ Skúli segir þjónustuúrræði sveitarfélaganna fullnýtt vegna mikils og ófyrirséðs fjölda hælisleitenda og flóttamanna sem hefur komið til landsins undanfarið. Því hafi Útlendingastofnun tekið að sér þjónustu við hluta fólksins. Hann segir að það að útvega börnum skólavist sé verkefni sem Útlendingastofnun hafi ekki sinnt áður og vinna varðandi það hafi tafist á meðan unnið var að því að tryggja fólki þak yfir höfuðið og sinna helstu frumþörfum þess.Ekki sótt um skólavist Í Reykjavíkurborg hefur verið samþykkt að taka á móti börnum í skóla þótt þau séu ekki komin með kennitölu. Það var samþykkt í nóvember í fyrra. En hvers vegna hafa þá systkinin Laura, Janie og Petrit ekki hafið skólagöngu sína í Reykjavík? Frá Reykjavíkurborg fengust þau svör að það væri einfaldlega vegna þess að það hefði aldrei verið sótt um skólagöngu barnanna. Útlendingastofnun hefði ekki gert það. Margrét María Sigurðardóttir umboðsmaður barna„Það er í rauninni rétt, þótt ég geti alls ekki tjáð mig um málefni einstakra hælisleitenda þá get ég sagt að við höfum lítið okkur til málsbóta annað en við erum að takast á við þetta verkefni í fyrsta sinn og leysa úr því á sama tíma og við tökum á móti fordæmalausum fjölda hælisleitenda. Við vonumst til þess að geta leyst málefni þeirra barna sem hafa sótt um hæli en hefur ekki verið tryggð skólavist sem allra fyrst.“ Hann segir að í þeim tilgangi verði haft beint samband við þá skóla sem næstir eru heimilum barnanna en samkvæmt upplýsingum sem stofnunin fékk í dag sé það hinn hefðbundni ferill þegar um er að ræða börn sem ekki hafi kennitölu. „Við höfum litið þannig á að börn sem koma hingað til lands og sækja um hæli eiga rétt á menntun og við reynum að tryggja það.“ Þá sendi Margrét María Sigurðardóttir, umboðsmaður barna, Útlendingastofnun bréf þann 9. september vegna systkinanna og fleiri barna hælisleitenda sem hafa ekki fengið skólavist. Í bréfinu segist hún hafa fengið ábendingar um að meðal hælisleitenda hér á landi séu börn á grunnskólaaldri sem hafa enn ekki fengið að gangaí skóla eða fengið viðeigandi menntun að öðru leyti. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi og Margrét vísar meðal annars í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, lög um grunnskóla og lög um útlendinga. Útlendingastofnun hefur enn ekki svarað bréfinu.Þær Laura og Janie ættu með réttu að fá vist í Laugalækjarskóla og Petrit í Laugarnesskóla. Í staðinn hafa þau fundið sér eitthvað að gera í nágrenni skólans, farið í gönguferðir og heimsótt verslanir.vísir/vilhelm
Flóttamenn Mest lesið Þrjátíu þúsund fengu hærri lífeyri í dag en síðustu mánaðamót Innlent Vill skipta út borgarstjórnarflokknum en halda Hildi inni Innlent Sólveig Anna sé sjálf sek um dyggðaskreytingar Innlent Nágranni hafði betur og verkstæðið verður ekki endurbyggt Innlent „Kynlífsdúkka“ af ungu barni meðal gagna máls gegn fyrrverandi ráðherra Erlent Tilkynnt um hljóð úr neyðarsendi á flugi yfir Akranes Innlent Biðjast ekki afsökunar Innlent Vara við því að Kennedy ógni heilsu landsmanna Erlent Hútar réðust inn til Sameinuðu þjóðanna og tóku ellefu starfsmenn í hald Innlent Telja Rússa hafa truflað flugvél forseta framkvæmdastjórnar ESB Erlent Fleiri fréttir Lögregla kölluð til vegna slagsmála og hnífaburðar Leit vegna neyðarsendis frestað Falla frá hluta ákæru vegna tunnumótmælanna Nágranni hafði betur og verkstæðið verður ekki endurbyggt Innkalla ferskan kjúkling frá Matfugli vegna gruns um salmonellu Tilkynnt um hljóð úr neyðarsendi á flugi yfir Akranes Einfaldasta lausnin að bæta kjör geislafræðinga Veitur vara við svikaskilaboðum Áhersla lögð á andlega líðan eldra fólks sem sé lítið rædd Þrjátíu þúsund fengu hærri lífeyri í dag en síðustu mánaðamót Ákærður fyrir að bera sig ítrekað Segir nýtt kerfi stórbæta kjör lífeyrisþega Með á þriðja þúsund pilla í nammipokum Bein útsending: Nýtt örorku- og endurhæfingarkerfi tekur gildi Það sé skammtímalausn að lengja opnunartíma og senda fólk erlendis í geislameðferð Snærós ráðin framkvæmdastjóri Evrópuhreyfingarinnar Sólveig Anna sé sjálf sek um dyggðaskreytingar Með óspektir og réðst á lögreglumann Vill skipta út borgarstjórnarflokknum en halda Hildi inni Hútar réðust inn til Sameinuðu þjóðanna og tóku ellefu starfsmenn í hald Biðjast ekki afsökunar Ferðamaður tekinn á tvö hundruð kílómetra hraða Mótorhjólakappi fluttur á sjúkrahús eftir árekstur við framúrakstur Friðarsúlan „gagnslaus“ og megi alveg eins heita „woke-súlan“ Netþrjótar hirða meira en hálfan milljarð og verktaki bendir á borgina Gamall Volvo stóð í ljósum logum í Breiðholti Varðturnarnir á bak og burt Mikill hugur hjá skógræktarfólki um allt land Fer hörðum orðum um „óveðursskýið“ Jóhann Pál Boðar sumarveður inn í september Sjá meira