Rífa plásturinn af Fanney Birna Jónsdóttir skrifar 10. júlí 2014 00:01 Í grein sem birtist í Fréttablaðinu á þriðjudag skoraði Þorsteinn Víglundsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, á stjórnvöld að aflétta gjaldeyrishöftum hið snarasta. Fjármagnshöftin væru stærsta ógnin við efnahagslegan stöðugleika hér á landi. Fréttablaðið birti í gær fréttaskýringu um efnahagslega áhættu gjaldeyrishafta. Þar kom meðal annars fram að höftin fældu í miklum mæli burt erlenda fjárfesta, sem vildu ekki festast innan þeirra. Vitað er af ófrávíkjanlegum kröfum fjárfesta þess efnis að fyrirtæki séu flutt inn á svæði þar sem ekki þarf að hafa áhyggjur af reglubreytingum stjórnvalda heldur séu þau staðsett í umhverfi sem hægt sé að treysta á. Íslensk fyrirtæki og frumkvöðlar þurfa því í auknum mæli að færa alla sína starfsemi, eða hluta hennar, til útlanda með tilheyrandi afleiðingum fyrir íslenskt efnahagslíf. Nærtækasta dæmið er nýsköpunarfyrirtækið Mint Solutions , sem tilkynnti nýlega að það þyrfti að flytja höfuðstöðvar sínar úr landi vegna viðræðna um erlenda fjárfestingu. Það er langt í frá eina dæmi þess að tilvist gjaldeyrishaftanna hafi komið í veg fyrir fjármögnun á fyrirtæki af því að það er staðsett hérlendis. Íslensk fyrirtæki sem eru í samkeppni við erlenda aðila geta ekki boðið alþjóðlegum fjárfestum upp á nægilega öruggt umhverfi þannig að áhættan sé réttlætanleg. Í krafti stærðar fá stórfyrirtæki á borð við Marel, Össur og CCP undanþágu frá gjaldeyrishöftum. Minni fyrirtæki til dæmis í nýsköpun fá ekki sömu tækifæri enda ljóst að lögin væru nánast marklaus ef allir fengju undanþágu. Þetta hefur í för með sér gífurlega mismunun þegar kemur að rekstrarumhverfi fyrirtækja hér á landi. Annars vegar fámennur hópur sem nýtur velvildar Seðlabankans en hins vegar meginþorri fyrirtækja sem þurfa að þjást í höftum. Í grein sinni bendir Þorsteinn á að aðstæður til að ráðast í afnám gjaldeyrishaftanna séu nú eins hagstæðar og kostur er á en ekki sé sjálfgefið að þessar aðstæður verði viðvarandi. Efnahagsleg áhætta afnáms hafta nú sé mun minni en hættan sem fylgi áframhaldi þeirra. Vandamálið við höftin er að óþægindin við að afnema þau koma fram mjög hratt, eins og þegar plástur er rifinn af en eins og þegar sýking í sári fær að malla óáreitt kemur kostnaðurinn við að hafa höftin hins vegar fram mjög hægt. Það er því freistandi og hugguleg staða fyrir stjórnvöld að leyfa skaðanum að gerast hægt í stað þess að taka á sig óþægindin strax, með tilheyrandi tímabundinni óánægju frá almenningi. Sá hængur er á áskorun Samtaka atvinnulífsins að í henni er ekki tekið tillit til þess að fáir virðast hallast að því að krónan verði aftur frjáls gjaldmiðill þótt höftum verði aflétt. Fyrirsjáanlegt ástand eftir afnám gjaldeyrishaftanna er haftaástand í breyttri mynd. Bæði seðlabankastjóri og sérfræðingar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins hafa rætt um að þegar höftum sleppi þurfi að koma til „þjóðhagsvarúðarreglur“ eða „hraðahindranir“ á vegi útflæðis gjaldeyris úr landinu. Það er ljóst að íslenska krónan er ekki nothæfur gjaldmiðill í alþjóðaviðskiptum og um leið ónothæf fyrir íslenskt atvinnulíf. Þannig má telja að hér verði gjaldeyrishöft í einhverri mynd þar til tekinn verður upp annar gjaldmiðill. Það er áskorunin sem réttast væri að senda stjórnvöldum. Það er plásturinn sem ríður á að rífa af. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fanney Birna Jónsdóttir Mest lesið Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Í grein sem birtist í Fréttablaðinu á þriðjudag skoraði Þorsteinn Víglundsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, á stjórnvöld að aflétta gjaldeyrishöftum hið snarasta. Fjármagnshöftin væru stærsta ógnin við efnahagslegan stöðugleika hér á landi. Fréttablaðið birti í gær fréttaskýringu um efnahagslega áhættu gjaldeyrishafta. Þar kom meðal annars fram að höftin fældu í miklum mæli burt erlenda fjárfesta, sem vildu ekki festast innan þeirra. Vitað er af ófrávíkjanlegum kröfum fjárfesta þess efnis að fyrirtæki séu flutt inn á svæði þar sem ekki þarf að hafa áhyggjur af reglubreytingum stjórnvalda heldur séu þau staðsett í umhverfi sem hægt sé að treysta á. Íslensk fyrirtæki og frumkvöðlar þurfa því í auknum mæli að færa alla sína starfsemi, eða hluta hennar, til útlanda með tilheyrandi afleiðingum fyrir íslenskt efnahagslíf. Nærtækasta dæmið er nýsköpunarfyrirtækið Mint Solutions , sem tilkynnti nýlega að það þyrfti að flytja höfuðstöðvar sínar úr landi vegna viðræðna um erlenda fjárfestingu. Það er langt í frá eina dæmi þess að tilvist gjaldeyrishaftanna hafi komið í veg fyrir fjármögnun á fyrirtæki af því að það er staðsett hérlendis. Íslensk fyrirtæki sem eru í samkeppni við erlenda aðila geta ekki boðið alþjóðlegum fjárfestum upp á nægilega öruggt umhverfi þannig að áhættan sé réttlætanleg. Í krafti stærðar fá stórfyrirtæki á borð við Marel, Össur og CCP undanþágu frá gjaldeyrishöftum. Minni fyrirtæki til dæmis í nýsköpun fá ekki sömu tækifæri enda ljóst að lögin væru nánast marklaus ef allir fengju undanþágu. Þetta hefur í för með sér gífurlega mismunun þegar kemur að rekstrarumhverfi fyrirtækja hér á landi. Annars vegar fámennur hópur sem nýtur velvildar Seðlabankans en hins vegar meginþorri fyrirtækja sem þurfa að þjást í höftum. Í grein sinni bendir Þorsteinn á að aðstæður til að ráðast í afnám gjaldeyrishaftanna séu nú eins hagstæðar og kostur er á en ekki sé sjálfgefið að þessar aðstæður verði viðvarandi. Efnahagsleg áhætta afnáms hafta nú sé mun minni en hættan sem fylgi áframhaldi þeirra. Vandamálið við höftin er að óþægindin við að afnema þau koma fram mjög hratt, eins og þegar plástur er rifinn af en eins og þegar sýking í sári fær að malla óáreitt kemur kostnaðurinn við að hafa höftin hins vegar fram mjög hægt. Það er því freistandi og hugguleg staða fyrir stjórnvöld að leyfa skaðanum að gerast hægt í stað þess að taka á sig óþægindin strax, með tilheyrandi tímabundinni óánægju frá almenningi. Sá hængur er á áskorun Samtaka atvinnulífsins að í henni er ekki tekið tillit til þess að fáir virðast hallast að því að krónan verði aftur frjáls gjaldmiðill þótt höftum verði aflétt. Fyrirsjáanlegt ástand eftir afnám gjaldeyrishaftanna er haftaástand í breyttri mynd. Bæði seðlabankastjóri og sérfræðingar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins hafa rætt um að þegar höftum sleppi þurfi að koma til „þjóðhagsvarúðarreglur“ eða „hraðahindranir“ á vegi útflæðis gjaldeyris úr landinu. Það er ljóst að íslenska krónan er ekki nothæfur gjaldmiðill í alþjóðaviðskiptum og um leið ónothæf fyrir íslenskt atvinnulíf. Þannig má telja að hér verði gjaldeyrishöft í einhverri mynd þar til tekinn verður upp annar gjaldmiðill. Það er áskorunin sem réttast væri að senda stjórnvöldum. Það er plásturinn sem ríður á að rífa af.
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun