Eyðilegging kvótans Ólafur Örn Jónsson skrifar 21. febrúar 2013 06:00 Mikil eyðilegging kvótans er búin að vera frá upphafi og ekki skrítið að margir útgerðarmenn trúðu því ekki að þessari endaleysu yrði haldið áfram og tóku þess vegna ekki þátt í að sölsa til sín kvóta. En þeir, ekki frekar en þjóðin, skildu ekki hvernig svikamyllu banka og nokkurra útgerða var háttað. Hvernig lánuð voru út á væntanleg veð í kvótunum lán sem stóðu jafnvel seljandanum ekki til boða. ÚA-hneykslið til dæmis. Skaðinn varð strax ljós þegar þær útgerðir sem staðið höfðu fyrir kvótabreytingunni byrjuðu að sanka að sér allt of miklum þorskkvótum „að sunnan“ og notuðu þá til að liggja í smáfiski í nýopnuðum hólfum fyrir Norðurlandi allan veturinn. Það tók tvö ár að eyðileggja friðunina sem átti sér stað í Sóknarmarkinu og fjórum árum seinna, 1990, sást ekki þorksur fyrir Suðurlandi og veiðin á þorski komin í 90.000 tonna sögulegt lágmark. Þarna var loksins brugðið við og hólfinu lokað og hert á smáfiskadrápi þessara skipa. En því miður í stað þess að afnema kvótakerfið var hert á því með afnámi frjálsra handfæraveiða og sett frjálst framsal. Við þetta fór af stað versta þróun sem hugsast gat fyrir íslenska sjómenn og þjóðina því að þarna hætti áherslan á hámörkun afrakstursins af veiðunum en í staðinn kom hámörkun fárra valinna einstaklinga á fjármögnun frá bönkunum. Nú var komin ríkisstjórn sem var til í að dansa hættulegan línudans í þeim eina tilgangi að hygla mönnum í útgerð með „leyfi“ til að nota aflaheimildir „eign þjóðarinnar“ sem eiginfé í viðskiptum við bankana. Þessi viðskipti stjórnuðu nú á þessum tíma öllu varðandi úthlutanir aflaheimilda sem ekki máttu verða meiri en svo að „viðunandi“ skortur væri á aflaheimildum svo verð á „öllum“ kvóta væri hátt og stöðugt. 1998 til 2007 Nú fór í gang hálfgerð skálmöld þar sem hreint og klárt var verið að reyna að fækka mönnum í útgerð. Þetta gekk svo langt að jafnvel gjaldfelldu bankar lán smærri útgerða til að þvinga þær til að láta þorskkvóta af hendi. Þetta hafði gífurleg áhrif á litlar útgerðir þar sem menn áttu litla þorskkvóta sem þeir notuðu til að fiska aukategundir. Þöggun En hvernig gátu svona alvarlegir atburðir átt sér stað? Fyrir utan að æðstu stjórnendur landsins stóðu vörð um þetta ferli og hvöttu til þess þá var í gangi þöggun þar sem ráðist var á alla þá í sjávarútvegi sem voguðu sér að segja sannleikann um það sem átti sér stað og bentu á dæmin þar sem miður fóru. Þarna voru sannarlega unnin mannréttindabrot á fólki og fjölskyldum sem við skulum vona að verði rannsökuð fyrr en seinna og tekin til dóms. Veiðar hafa alltaf verið sveiflukenndar á Íslandsmiðum, sem ætti að vera nóg ástæða til að menn skilji að kvótastýring er með öllu gagnslaus til að ná því markmiði að hámarka afrakstur greinarinnar. Ætla má að á síðustu 20 árum höfum við vanmetið veiðigetu þorskstofnsins fimm sinnum og mikið af fiski synt hjá garði og ekki nýst þjóðinni í útflutningsverðmæti eingöngu til að tryggja hátt og stöðugt verð á kvótanum í viðskiptum útgerða og banka. Að sjálfsögðu er þetta búið að skaða þjóðarbúið verulega og er skaðinn enn að birtast okkur núna í lítilli markaðshlutdeild sem gerir okkur erfitt fyrir í markaðsstríði við Norðmenn og Rússa nú þegar þeir eru búnir að átta sig á vitleysunni sem felst í því að reyna að „geyma“ óveiddan fisk í sjó. Fullvaxinn fisk á að veiða hvar sem í hann næst því þú tekur ekki fisk á morgun sem þú getur veitt í dag. Þetta er staðreynd sem allir reyndir skipstjórar þekkja vel. Gegn þjóðarvilja Nú er svo komið fyrir okkur að við horfum upp á nokkra útgerðaraðila ætla sér eignaraðild að nýtingarrétti fiskimiðanna í trássi við fiskveiðistjórnunarlögin og gegn skýlausum vilja þjóðarinnar. Það verður að segjast að við erum vitni að frekju og óbilgirni af hálfu sumra þessara manna og lygaáróðurinn sem þeir beita segir okkur að græðgin virðist ekki eiga sér nein takmörk hjá þessu fólki sem búið er að þvinga öll hagsmunasamtök og félög innan sjávarútvegs til að standa alfarið að baki þeim í baráttu þeirra fyrir þessari ólöglegu eignaraðild. Síðan, því miður, sjáum við alla fjóra gömlu stjórnmálaflokka landsins standa vörð um þetta kerfi og eru þeir til í að fara gegn þjóðinni þrátt fyrir að þjóðin hafi talað skýrt í þjóðaratkvæðagreiðslu. Eins og kom fram í fyrri grein minni gekk Sóknarmarkið mjög vel og var sátt um það. Þetta kerfi er hægt að taka upp með engum fyrirvara og bæta við það skilyrði um að allur fiskur verði seldur á mörkuðum. Með þessu fyrirkomulagi fiskveiðistjórnunar komum við í veg fyrir óréttlæti, brottkast og löndun framhjá vigt. Við eyðum einokun að veiðum og vinnslu um leið og við hámörkum afrakstur miðanna. Okkur, sem trúum á frelsi einstaklingsins, á ekki dyljast að þetta yrði vítamínsprauta í íslenskt atvinnulíf sem mun skapa hringrás fjármagns sem síðan gagnast fyrirtækjum á innlendum markaði og í ríkisjóði. Hagur fólksins og fyrirtækjanna á að ganga fyrir græðgi fárra, það heitir lýðræði. Eyðum hagsmunagæslu fjórflokksins, kjósum nýju framboðin, kjósum DÖGUN. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Örn Jónsson Mest lesið Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Afleiðingar verkfallsaðgerða á minnstu börnin - krafa um svör Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Varðhundar kerfisins Lára Herborg Ólafsdóttir Skoðun Ólögleg meðvirkni lækna Teitur Ari Theodórsson Skoðun Skoðun Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir skrifar Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Mikil eyðilegging kvótans er búin að vera frá upphafi og ekki skrítið að margir útgerðarmenn trúðu því ekki að þessari endaleysu yrði haldið áfram og tóku þess vegna ekki þátt í að sölsa til sín kvóta. En þeir, ekki frekar en þjóðin, skildu ekki hvernig svikamyllu banka og nokkurra útgerða var háttað. Hvernig lánuð voru út á væntanleg veð í kvótunum lán sem stóðu jafnvel seljandanum ekki til boða. ÚA-hneykslið til dæmis. Skaðinn varð strax ljós þegar þær útgerðir sem staðið höfðu fyrir kvótabreytingunni byrjuðu að sanka að sér allt of miklum þorskkvótum „að sunnan“ og notuðu þá til að liggja í smáfiski í nýopnuðum hólfum fyrir Norðurlandi allan veturinn. Það tók tvö ár að eyðileggja friðunina sem átti sér stað í Sóknarmarkinu og fjórum árum seinna, 1990, sást ekki þorksur fyrir Suðurlandi og veiðin á þorski komin í 90.000 tonna sögulegt lágmark. Þarna var loksins brugðið við og hólfinu lokað og hert á smáfiskadrápi þessara skipa. En því miður í stað þess að afnema kvótakerfið var hert á því með afnámi frjálsra handfæraveiða og sett frjálst framsal. Við þetta fór af stað versta þróun sem hugsast gat fyrir íslenska sjómenn og þjóðina því að þarna hætti áherslan á hámörkun afrakstursins af veiðunum en í staðinn kom hámörkun fárra valinna einstaklinga á fjármögnun frá bönkunum. Nú var komin ríkisstjórn sem var til í að dansa hættulegan línudans í þeim eina tilgangi að hygla mönnum í útgerð með „leyfi“ til að nota aflaheimildir „eign þjóðarinnar“ sem eiginfé í viðskiptum við bankana. Þessi viðskipti stjórnuðu nú á þessum tíma öllu varðandi úthlutanir aflaheimilda sem ekki máttu verða meiri en svo að „viðunandi“ skortur væri á aflaheimildum svo verð á „öllum“ kvóta væri hátt og stöðugt. 1998 til 2007 Nú fór í gang hálfgerð skálmöld þar sem hreint og klárt var verið að reyna að fækka mönnum í útgerð. Þetta gekk svo langt að jafnvel gjaldfelldu bankar lán smærri útgerða til að þvinga þær til að láta þorskkvóta af hendi. Þetta hafði gífurleg áhrif á litlar útgerðir þar sem menn áttu litla þorskkvóta sem þeir notuðu til að fiska aukategundir. Þöggun En hvernig gátu svona alvarlegir atburðir átt sér stað? Fyrir utan að æðstu stjórnendur landsins stóðu vörð um þetta ferli og hvöttu til þess þá var í gangi þöggun þar sem ráðist var á alla þá í sjávarútvegi sem voguðu sér að segja sannleikann um það sem átti sér stað og bentu á dæmin þar sem miður fóru. Þarna voru sannarlega unnin mannréttindabrot á fólki og fjölskyldum sem við skulum vona að verði rannsökuð fyrr en seinna og tekin til dóms. Veiðar hafa alltaf verið sveiflukenndar á Íslandsmiðum, sem ætti að vera nóg ástæða til að menn skilji að kvótastýring er með öllu gagnslaus til að ná því markmiði að hámarka afrakstur greinarinnar. Ætla má að á síðustu 20 árum höfum við vanmetið veiðigetu þorskstofnsins fimm sinnum og mikið af fiski synt hjá garði og ekki nýst þjóðinni í útflutningsverðmæti eingöngu til að tryggja hátt og stöðugt verð á kvótanum í viðskiptum útgerða og banka. Að sjálfsögðu er þetta búið að skaða þjóðarbúið verulega og er skaðinn enn að birtast okkur núna í lítilli markaðshlutdeild sem gerir okkur erfitt fyrir í markaðsstríði við Norðmenn og Rússa nú þegar þeir eru búnir að átta sig á vitleysunni sem felst í því að reyna að „geyma“ óveiddan fisk í sjó. Fullvaxinn fisk á að veiða hvar sem í hann næst því þú tekur ekki fisk á morgun sem þú getur veitt í dag. Þetta er staðreynd sem allir reyndir skipstjórar þekkja vel. Gegn þjóðarvilja Nú er svo komið fyrir okkur að við horfum upp á nokkra útgerðaraðila ætla sér eignaraðild að nýtingarrétti fiskimiðanna í trássi við fiskveiðistjórnunarlögin og gegn skýlausum vilja þjóðarinnar. Það verður að segjast að við erum vitni að frekju og óbilgirni af hálfu sumra þessara manna og lygaáróðurinn sem þeir beita segir okkur að græðgin virðist ekki eiga sér nein takmörk hjá þessu fólki sem búið er að þvinga öll hagsmunasamtök og félög innan sjávarútvegs til að standa alfarið að baki þeim í baráttu þeirra fyrir þessari ólöglegu eignaraðild. Síðan, því miður, sjáum við alla fjóra gömlu stjórnmálaflokka landsins standa vörð um þetta kerfi og eru þeir til í að fara gegn þjóðinni þrátt fyrir að þjóðin hafi talað skýrt í þjóðaratkvæðagreiðslu. Eins og kom fram í fyrri grein minni gekk Sóknarmarkið mjög vel og var sátt um það. Þetta kerfi er hægt að taka upp með engum fyrirvara og bæta við það skilyrði um að allur fiskur verði seldur á mörkuðum. Með þessu fyrirkomulagi fiskveiðistjórnunar komum við í veg fyrir óréttlæti, brottkast og löndun framhjá vigt. Við eyðum einokun að veiðum og vinnslu um leið og við hámörkum afrakstur miðanna. Okkur, sem trúum á frelsi einstaklingsins, á ekki dyljast að þetta yrði vítamínsprauta í íslenskt atvinnulíf sem mun skapa hringrás fjármagns sem síðan gagnast fyrirtækjum á innlendum markaði og í ríkisjóði. Hagur fólksins og fyrirtækjanna á að ganga fyrir græðgi fárra, það heitir lýðræði. Eyðum hagsmunagæslu fjórflokksins, kjósum nýju framboðin, kjósum DÖGUN.
Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar