Sátt um sanngjarna leið Einar K. Guðfinnsson skrifar 15. janúar 2011 06:00 Jóhann Ársælsson fyrrverandi alþingismaður skrifar grein í Fréttablaðið 13. janúar til þess að svara grein sem ég ritaði í Morgunblaðið 8. janúar sl. Erindi höfundar er greinilega það fyrst og fremst að tala niður þá sögulegu niðurstöðu sem varð í nefnd starfshóps sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra um endurskoðun á fiskveiðistjórnarlögunum. Ekki hefur hann þó þar erindi sem erfiði. Staðreyndirnar tala nefnilega sínu máli. Um niðurstöðuna skapaðist mikil og breið sátt í hópi fulltrúa hagsmunaaðila og stjórnmálaflokka sem hafa haft mismunandi sýn á fiskveiðistjórnarmálin. Breytir þá engu hversu margar breiðsíður menn skrifa í blöðin um þessi mál. Staðreyndir málsins standa jafn óhaggaðar. Starfshópurinn vann undir forystu Guðbjarts Hannessonar núverandi velferðarráðherra. Varaformaður hópsins var Björn Valur Gíslason alþingismaður. Þeir ásamt öðrum fulltrúum ríkisstjórnarflokkanna stóðu að afdráttarlausri niðurstöðu starfshópsins. Undir álitið skrifaði ég sem fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, auk fulltrúa Framsóknarflokksins og breiðs hóps hagsmunaaðila í sjávarútveg.Söguleg tíðindi Þetta eru söguleg tíðindi. Undrun sætir að menn reyni að gera lítið úr þessari niðurstöðu, eða að hún skipti litlu máli við undirbúning lagafrumvarpa um þessi mál, eins og Jóhann Ársælsson er greinilega að gera. Nefndin var skipuð á grundvelli stefnuyfirlýsingar núverandi ríkisstjórnar. Hlutverk okkar var „ að endurskoða lög um fiskveiðistjórnun í heild“, eins og segir í skipunarbréfi, sem Jón Bjarnason sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra undirritaði. Það er því ljót tilraun til útúrsnúnings á yfirlýstum vilja ráðherrans að tala niður þýðingu þeirrar afdráttarlausu niðurstöðu sem fékkst á vettvangi fólks með svo ólík sjónarmið í jafn vandasömu og langvarandi deilumáli. Fyrirfram hefði mátt vænta þess að niðurstöðunni yrði fagnað og svo hefur orðið víða. En þeim mun meiri undrun sætir að gagnrýnin hefur einkanlega komið frá einstökum aðilum nátengdum öðrum stjórnarflokknum, Samfylkingunni. Í grein sinni freistar Jóhann Ársælsson að draga upp þá mynd að niðurstaða okkar feli í sér litlar breytingar á fyrirkomulagi fiskveiðistjórnunar. En er það svo? Aldeilis ekki. Þessi niðurstaða er ekki einasta söguleg vegna þeirrar víðtæku sem um hana myndaðist í endurskoðunarnefndinni, heldur ekki síður vegna þess að hún felur í sér nýja nálgun og á ýmsan hátt grundvallarbreytingar.Verulegar breytingar Í fyrsta lagi gerðum við tillögu um að setja í stjórnarskrá ótvírætt ákvæði um eignarhald ríkisins/þjóðarinnar á fiskveiðiauðlindinni. Í annan stað er lagt til að horfið verði frá því að úthluta veiðirétti til ótiltekins tíma. Þess í stað er gert ráð fyrir að gerðir verði samningar um nýtingu aflaheimilda til tiltekins tíma. Með öðrum orðum að kveðið sé skýrt á um að um sé að ræða nýtingarrétt á auðlind sem sé í eigu þjóðarinnar/ ríkisins. Í þriðja lagi að fyrir þennan nýtingarrétt beri að greiða eigandanum afgjald, þannig að tryggt sé að afraksturinn skili sér með beinum hætti til ríkisins. Í fjórða lagi að tilteknum hluta aflaheimilda sé ráðstafað á félagslegum, byggðalegum og atvinnulegum grunni. Í fimmta lagi að gætt sé jafnræðis við úthlutun nýrra aflaheimilda, eða heimilda sem komi til endurúthlutunar.Fyrirmyndin sótt í orkustefnuna Af þessu má glögglega sjá að tillögur okkar fela í sér róttækar breytingar.Í raun má segja að þetta sé rökrétt niðurstaða. Fyrirmyndin sem við studdumst við, hefur komið fram í þeirri stefnumótun sem ríkisstjórnin hefur unnið að varðandi aðrar auðlindir, þ.e orkuauðlindirnar. Í þeim málum hafa engir talað jafn ákveðið og forystumenn Samfylkingarinnar, stjórnmálaflokks Jóhanns Ársælssonar. Það sætir því talsverðri furðu að hann skuli ekki koma auga á samhengið, þegar hann ræðir um fyrirkomulag nýtingar á fiskveiðiauðlindinni. Þegar Jóhanna Sigurðardóttir talar eins og hún gerði í áramótaávarpi sínu, verða þau orð ekki skilin á annan veg en þann að hún telji eðlilegt að þessum málum sé skipað eins, í tilviki nýtingar orku- og fiskveiðiauðlinda. Það varð líka niðurstaða okkar í starfshópnum.Málamiðlun Tillögur okkar voru að sönnu málamiðlun. Þær voru niðurstaða af mikilli faglegri vinnu, sem nefndarmenn lögðu svo mat sitt á. Auðvelt hefði verið fyrir þá sem hlut áttu að halda sig fast við sínar ítrustu skoðanir. Það var ekki gert. Menn lögðu sig fram um að nálgast gagnstæð sjónarmið af virðingu til þess að komast að bærilegri sátt. Það var þess vegna sem við sögðum fyrirvaralaust í áliti okkar. „Meirihluti starfshópsins telur að þlr tillögur sem hópurinn gerir nú til breytignar og endurskoðunar á lögum um stjórn fiskveiða sé grunnur að lausn þeirra stóru ágreiningsefna sem verið hafa uppi hér á landi um langt skeið.“ Þetta er kjarni málsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Einar K. Guðfinnsson Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Sjá meira
Jóhann Ársælsson fyrrverandi alþingismaður skrifar grein í Fréttablaðið 13. janúar til þess að svara grein sem ég ritaði í Morgunblaðið 8. janúar sl. Erindi höfundar er greinilega það fyrst og fremst að tala niður þá sögulegu niðurstöðu sem varð í nefnd starfshóps sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra um endurskoðun á fiskveiðistjórnarlögunum. Ekki hefur hann þó þar erindi sem erfiði. Staðreyndirnar tala nefnilega sínu máli. Um niðurstöðuna skapaðist mikil og breið sátt í hópi fulltrúa hagsmunaaðila og stjórnmálaflokka sem hafa haft mismunandi sýn á fiskveiðistjórnarmálin. Breytir þá engu hversu margar breiðsíður menn skrifa í blöðin um þessi mál. Staðreyndir málsins standa jafn óhaggaðar. Starfshópurinn vann undir forystu Guðbjarts Hannessonar núverandi velferðarráðherra. Varaformaður hópsins var Björn Valur Gíslason alþingismaður. Þeir ásamt öðrum fulltrúum ríkisstjórnarflokkanna stóðu að afdráttarlausri niðurstöðu starfshópsins. Undir álitið skrifaði ég sem fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, auk fulltrúa Framsóknarflokksins og breiðs hóps hagsmunaaðila í sjávarútveg.Söguleg tíðindi Þetta eru söguleg tíðindi. Undrun sætir að menn reyni að gera lítið úr þessari niðurstöðu, eða að hún skipti litlu máli við undirbúning lagafrumvarpa um þessi mál, eins og Jóhann Ársælsson er greinilega að gera. Nefndin var skipuð á grundvelli stefnuyfirlýsingar núverandi ríkisstjórnar. Hlutverk okkar var „ að endurskoða lög um fiskveiðistjórnun í heild“, eins og segir í skipunarbréfi, sem Jón Bjarnason sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra undirritaði. Það er því ljót tilraun til útúrsnúnings á yfirlýstum vilja ráðherrans að tala niður þýðingu þeirrar afdráttarlausu niðurstöðu sem fékkst á vettvangi fólks með svo ólík sjónarmið í jafn vandasömu og langvarandi deilumáli. Fyrirfram hefði mátt vænta þess að niðurstöðunni yrði fagnað og svo hefur orðið víða. En þeim mun meiri undrun sætir að gagnrýnin hefur einkanlega komið frá einstökum aðilum nátengdum öðrum stjórnarflokknum, Samfylkingunni. Í grein sinni freistar Jóhann Ársælsson að draga upp þá mynd að niðurstaða okkar feli í sér litlar breytingar á fyrirkomulagi fiskveiðistjórnunar. En er það svo? Aldeilis ekki. Þessi niðurstaða er ekki einasta söguleg vegna þeirrar víðtæku sem um hana myndaðist í endurskoðunarnefndinni, heldur ekki síður vegna þess að hún felur í sér nýja nálgun og á ýmsan hátt grundvallarbreytingar.Verulegar breytingar Í fyrsta lagi gerðum við tillögu um að setja í stjórnarskrá ótvírætt ákvæði um eignarhald ríkisins/þjóðarinnar á fiskveiðiauðlindinni. Í annan stað er lagt til að horfið verði frá því að úthluta veiðirétti til ótiltekins tíma. Þess í stað er gert ráð fyrir að gerðir verði samningar um nýtingu aflaheimilda til tiltekins tíma. Með öðrum orðum að kveðið sé skýrt á um að um sé að ræða nýtingarrétt á auðlind sem sé í eigu þjóðarinnar/ ríkisins. Í þriðja lagi að fyrir þennan nýtingarrétt beri að greiða eigandanum afgjald, þannig að tryggt sé að afraksturinn skili sér með beinum hætti til ríkisins. Í fjórða lagi að tilteknum hluta aflaheimilda sé ráðstafað á félagslegum, byggðalegum og atvinnulegum grunni. Í fimmta lagi að gætt sé jafnræðis við úthlutun nýrra aflaheimilda, eða heimilda sem komi til endurúthlutunar.Fyrirmyndin sótt í orkustefnuna Af þessu má glögglega sjá að tillögur okkar fela í sér róttækar breytingar.Í raun má segja að þetta sé rökrétt niðurstaða. Fyrirmyndin sem við studdumst við, hefur komið fram í þeirri stefnumótun sem ríkisstjórnin hefur unnið að varðandi aðrar auðlindir, þ.e orkuauðlindirnar. Í þeim málum hafa engir talað jafn ákveðið og forystumenn Samfylkingarinnar, stjórnmálaflokks Jóhanns Ársælssonar. Það sætir því talsverðri furðu að hann skuli ekki koma auga á samhengið, þegar hann ræðir um fyrirkomulag nýtingar á fiskveiðiauðlindinni. Þegar Jóhanna Sigurðardóttir talar eins og hún gerði í áramótaávarpi sínu, verða þau orð ekki skilin á annan veg en þann að hún telji eðlilegt að þessum málum sé skipað eins, í tilviki nýtingar orku- og fiskveiðiauðlinda. Það varð líka niðurstaða okkar í starfshópnum.Málamiðlun Tillögur okkar voru að sönnu málamiðlun. Þær voru niðurstaða af mikilli faglegri vinnu, sem nefndarmenn lögðu svo mat sitt á. Auðvelt hefði verið fyrir þá sem hlut áttu að halda sig fast við sínar ítrustu skoðanir. Það var ekki gert. Menn lögðu sig fram um að nálgast gagnstæð sjónarmið af virðingu til þess að komast að bærilegri sátt. Það var þess vegna sem við sögðum fyrirvaralaust í áliti okkar. „Meirihluti starfshópsins telur að þlr tillögur sem hópurinn gerir nú til breytignar og endurskoðunar á lögum um stjórn fiskveiða sé grunnur að lausn þeirra stóru ágreiningsefna sem verið hafa uppi hér á landi um langt skeið.“ Þetta er kjarni málsins.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar